پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
عکس: نسیم اعتمادی
مدیر واحد دارندگان کارت سپ مطرح کرد / بن‌کارت می‌تواند راهکاری برای اتباع افغان باشد
نیلوفر نادری / افغان‌های زیادی هستند که به دلیل وضعیت اقتصادی و اجتماعی حاکم بر سرزمین خود به ایران مهاجرت کرده‌اند و بدون سند هویتی که مقبول حاکمیت باشد، در ایران کار و زندگی می‌کنند. این افراد از کمترین امکانات برخوردار هستند و برای اینکه بتوانند خریدهای روزمره خود را انجام دهند، با توجه به اینکه نمی‌توانند به‌صورت قانونی کارت بانکی داشته باشند، راهی جز دریافت کارت هدیه که جایگزین کارت بانکی آنها شود، ندارند. ملیحه‌السادات مهدوی، مدیر واحد دارندگان کارت سپ، با نگاهی به ابعاد و مزایای این نوع از کارت، به بیان چالش‌های توسعه‌ای مسائل کارت در کشور پرداخته است.
مسیر بن‌کارت تا به امروز
طبق گفته‌های مهدوی، خلق بن‌کارت در ایران به سال‌های ابتدایی دهه ۸۰ و مطرح‌شدن کارت‌های اعتباری و دستگاه‌های کارت‌خوان برمی‌گردد؛ بن‌های ابتدایی فرم کاغذی داشتند و رفته‌رفته در سال ۱۳۸۲ اولین قدم‌ها برای تبدیل این نوع از بن‌ها به کارت‌های مغناطیسی امروزه برداشته شد. بن‌های کاغذی شبیه کوپن بودند؛ با این تفاوت که از سمت سازمان‌ها به کارمندان داده می‌شد تا با آن بتوانند کالا یا خدمت مشخص‌شده را دریافت کنند. یکی از ایرادات بن‌های کاغذی این بود که اگر مفقود می‌شد، امکان هرگونه سوء‌استفاده توسط سایرین وجود داشت و هر یابنده‌ای می‌توانست از آن استفاده کند. کارمندان سازمان‌ها به‌مرور زمان با ابزاری با عنوان کارت اعتباری آشنا شدند و جهت پذیرش کارت‌های اعتباری، دستگاه‌های کارت‌خوان معرفی شدند و اینچنین بود که بن‌کارت‌ها هم شکل گرفتند تا فرایند ارائه بن به افراد مکانیزه شود.
هر بانک یا برخی شرکت‌های پی‌اس‌‌پی در ابتدا، بن‌‌کارت‌های مخصوص خود را داشتند و مبالغ موجودی کارت صادرشده حتماً باید در دستگاه کارت‌خوان همان شرکت هزینه می‌شد که این هم مشکلات خاص خود را داشت، اما با اتصال تمامی شرکت‌های پرداخت به شبکه بانک مرکزی و سپس شاپرک، عملاً امکان استفاده از کارت‌ها در تمامی شبکه بانکی مهیا شد. امروز نیز شاهد پیوستن بن‌کارت‌ها به فرایند تحول دیجیتال هستیم و کم‌کم کارت‌ها به‌صورت بن‌های دیجیتال برای افراد سازمانی صادر خواهد شد.
او ادامه داد: «پذیرش بن‌کارت در کشور نیز مانند پذیرش هر امر جدیدی ابتدا با مقاومت مردم و سازمان‌ها روبه‌رو شد، اما وقتی به سهولت استفاده از آن و مزیت‌هایش پی بردند، این محصول در سازمان‌ها مورد استقبال قرار گرفت. علاوه بر این، نوع نگاه سازمان‌ها و افراد به بن نیز در سال‌های اخیر تغییر کرد.»
مهدوی در این‌باره گفت: «سازمان‌ها در گذشته تفکیکی بین مقوله حقوق و رفاه قائل نمی‌شدند و تمامی سرفصل‌های در نظر گرفته‌شده توسط سازمان با حقوق پرسنل واریز می‌شد و تفکیک مشخصی بین حقوق و سبد رفاهی پرسنل در خانواده وجود نداشت. به همین دلیل سازمان‌ها تصمیم گرفتند نسبت به ارائه بن‌های رفاهی که در سبد خانوار مشهود باشد، اقدام کنند و همین موضوع باعث خلق «بن‌کارت» شد.»
به گفته او، شرکت سپ هم با توجه به نیاز سازمان‌ها در سال ۱۳۸۳ به نیابت از بانک سامان به‌صورت حرفه‌ای وارد این حوزه شد.
چالش‌های اتصال کارت پیش‌پرداخت به کیف پول
مهدوی معتقد است آینده صنعت بانکداری با نسل «زد» گره خورده؛ چراکه آنها نیروهای بازار کار آینده را تشکیل می‌دهند و نسبت به نسل‌های قبلی نیازهای متفاوتی دارند، نیاز به خرید اینترنتی و آنلاین یکی از این نیازها محسوب می‌شود. صنعت پرداخت کشور به همین منظور باید به سمت‌‌و‌سویی حرکت کند تا بتواند بن‌کارت و کارت هدیه دیجیتال را ارائه دهد. او همچنین بیان می‌کند که باید شرایط اتصال کارت پیش‌پرداخت به کیف پول نیز فراهم شود تا افراد بدون نیاز به انجام تراکنش بتوانند از خدمات مربوطه استفاده کنند.
مدیر واحد دارندگان کارت سپ باور دارد که چالش‌های این حوزه فراوان است و باید فکری به حال آنها کرد. او در این‌باره گفت: «برخی قوانین صنعت بانکی و پرداخت کشور قدیمی شده‌اند و دیگر کارکرد مورد نیاز را ندارند؛ بنابراین باید تغییر کنند تا با نیازهای جدید هماهنگ شوند. برای مثال هنوز سقف کارت هدیه دو میلیون تومان است و این در حالی است که در وضعیت تورمی کنونی، این مبلغ مورد قبول اکثریت نیست؛ چراکه با آن نمی‌توانند خدمت مورد نظرشان را دریافت کنند و ما مجبوریم وقت و هزینه بیشتری صرف کنیم و به جای یک کارت مثلاً پنج میلیون تومانی، دو کارت دو میلیونی و یک کارت یک میلیونی صادر کنیم و این نهتنها منابع مالی را تلف می‌کند، بلکه وقت‌گیر هم خواهد بود؛ به‌علاوه این موضوع تجربه جالبی را برای مشتری رقم نخواهد زد! این موضوع یکی از بزرگترین چالش‌هایی است که با آن مواجه هستیم و رعایت این قانون در وضعیتی که هزینه صدور فیزیکی کارت بالا رفته، باعث ضرر می‌شود و منافع مالی را تهدید می‌کند.»
به گفته مهدوی، در برخی زمینه‌‌ها با کمبود قانون و دستورالعمل واحد رگولاتوری نیز مواجه هستیم که باید راه‌حلی برای آن اندیشیده شود؛ برای مثال قوانین مشخصی برای نحوه ارائه کیف پول پیش‌پرداخت و اتصال یکپارچه کیف پول‌های موجود در بازار با هم وجود ندارد. در صورتی که اگر دستورالعمل یکپارچه‌ای در این حوزه تدوین شود، می‌توان هم‌افزایی فراوانی بین کیف پول و بن‌کارت در راستای تسهیل خدمات به دارندگان این محصول ایجاد کرد.
لزوم رعایت رفتار حرفه‌ای در صنعت کارت
طبق گفته‌های مهدوی، برخی ارائه‌دهندگان بن‌کارت و کارت هدیه رفتاری غیرحرفه‌ای دارند و همین مسئله باعث می‌شود اتفاقی نظیر آنچه در گذشته در صنعت پرداخت افتاد و شرکت‌های پرداخت را تا مرز زیان برد، اینجا در حوزه کارت پیش‌پرداخت نیز رخ دهد و به نظر باید جلوی این کار گرفته شود. مهدوی با بیان اینکه شاید روزی برسد که محتاج اصلاح رفتارها و عادت‌های مخربی باشیم که تغییر آنها سخت است، گفت: «ارائه پیشنهادهای اشتباه و غیرمتعارف، انتظارات نامتعارفی برای مشتریان ایجاد می‌کند و همچنین باعث ایجاد فضای غیررقابتی و غیرحرفه‌ای در صنعت کارت می‌شود. در واقع نیاز است از تجربیات حوزه پرداخت و تراکنش استفاده کنیم؛ چراکه با خلق انتظارات نامعقول و بیجا در مخاطبان، ناخواسته باعث پدید آمدن رفتاری خواهیم شد که نهتنها سود بانک‌ها و شرکت‌ها را به خطر می‌اندازد، بلکه تغییر دادن آن هم کار دشواری خواهد بود.»
جلوگیری از پرداخت‌های غیرقانونی
مدیر واحد دارندگان کارت سپ، اتباع خارجی را که از کشور افغانستان می‌آیند، یکی دیگر از چالش‌های این حوزه کاری می‌داند. او در این‌باره گفت: «افغان‌های زیادی هستند که به دلیل وضعیت اقتصادی و اجتماعی حاکم بر سرزمین خود به ایران مهاجرت کرده‌اند و بدون سند هویتی که مقبول حاکمیت باشد، در ایران کار و زندگی می‌کنند. این افراد از کمترین امکانات برخوردار هستند و برای اینکه بتوانند خریدهای روزمره خود را انجام دهند، با توجه به اینکه نمی‌توانند به‌صورت قانونی کارت بانکی داشته باشند، راهی جز دریافت کارت هدیه که جایگزین کارت بانکی آنها شود، ندارند؛ در نتیجه این مسئله باید در ابعاد اجتماعی و اقتصادی مورد بررسی قرار گیرد.
اینکه این افراد بتوانند با هویت ملی خود بن‌کارت دریافت کنند، خطری ندارد، زیرا سقف مالی این کارت‌ها مشخص است و فرد نمی‌تواند در شبکه بانکی کشور خدشه وارد کند. بنا بر آمارهای سال ۱۴۰۰ بالغ بر دو میلیون نفر دارای تابعیت افغان وارد ایران شده‌اند که به روش‌های غیرقانونی هزینه خریدهای خود را پرداخت می‌کنند، چون پول نقد همیشه در دسترس نیست و دیگر مانند سابق هم کارکرد ندارد؛ در نتیجه بانک مرکزی باید قانونی را در این راستا تصویب کند. ما در حال حاضر گردش مالی بزرگی داریم که توسط این افراد انجام می‌شود و نظارت کافی و درستی در این حوزه وجود ندارد، این در شرایطی است که با محصولاتی نظیر کارت پیش‌پرداخت این موضوع قابل کنترل است.»
او سپس درباره خدماتی که شرکت پرداخت الکترونیک سامان‌کیش (سپ) در حوزه کارت‌های پیش‌پرداخت ارائه می‌دهد، گفت: «شرکت سپ دارای تنوع کارت‌های پیش‌پرداخت است؛ برای مثال ما یک کارت چندمنظوره داریم که امکان تجمیع چند کارت را در یک کارت فراهم می‌کند؛ بنابراین دیگر لازم نیست برای هر سرفصل رفاهی یک کارت صادر شود. در واقع این کارت بستری برای سازمان فراهم می‌کند تا بودجه رفاهی پرسنل خود را در سرفصل‌های مختلف (مانند رستوران، پوشاک و…) تقسیم‌بندی کرده و بر همین اساس به تفکیک بخش تعریف‌شده، کارت پرسنل را شارژ کند. این محصول، در حال حاضر بزرگترین دستاورد ما در حوزه بن‌کارت است که متناسب با نیازهای بازار طراحی شده و از پشتوانه شبکه پذیرندگی قوی و گسترده‌ای بهره می‌برد.»
راهکار، ایجاد سندیکای تخصصی است
مهدوی راه برون‌رفت از وضعیت فعلی را ایجاد یک سندیکای تخصصی کارت می‌داند و توضیح می‌دهد که این سندیکا می‌تواند درباره مسائل گوناگون اصناف، نیازها، چالش‌ها و مطالبات آنها جلسات متعددی تشکیل دهد و از این طریق راهی برای رفع آنها پیدا کند: «اگر افراد متخصص از بانک‌ها و شرکت‌های پرداخت فعال این صنعت کنار یکدیگر قرار بگیرند و درباره مشکلات، چالش‌ها و وضعیت خود با یکدیگر گفت‌وگو کنند، ممکن است بتوانند برای اصلاح شرایط نیز وارد عمل شوند تا محصولات و راهکارهای مشترک تعریف کرده و ارائه دهند؛ هدف این است که در یک فضای رقابتی سالم، گرهی از مشکلات باز شود.»
منبع
عصر تراکنش
با سلام
در پاسخ به ارائه این مطلب بایستی به ایشان عرض شود که: کلیه قوانین و دستور العمل های مدون بانک داری بر پایه اطمینان و جلوگیری از سواستفاده های موجود در جوامع اعم از پول شویی ارتشاع باج گیری و… میباشد در صورتیکه در این برهه حساس از شرکتی با رتبه برتر همچنین مباحث و پیشنهادات سخیف جای تعجب دارد
متاسفانه برداشت جنابعالی از حرف ایشان درست نیست و به نظر می رسد اطلاعات کاملی ندارید و صرفا قصد تخریب دارید. لطفا راه پرداخت عزیز نظارت بهتری بر کامنت ها داشته باشد