پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
نگاهی به کاربردهای عملیاتی بانکداری باز / معرفی 3 نمونه از سرویس‌ها و مزیت‌های بانکداری باز
«بانکداری باز» مفهوم نوینی در ادبیات بانکداری جهان است که در مواجهه با آن دو رفتار مورد انتظار است: آشنایی کامل و شناسایی راه‌های به‌کارگیری آن در شبکه بانکی یا عدم شناخت آن و نمودهای بیرونی‌اش در بانکداری. با اینکه تبیین مفهوم بانکداری باز در کشور با سختی‌هایی همراه است و همچنان برخی فلسفه وجودی آن را به درستی درک نکرده‌اند، اما رقابت زیادی برای دستیابی به خدماتی که بر محور بانکداری باز قابل ارائه است، وجود دارد که هر روز نیز بر میزان رقابت‌شان افزوده می‌شود.
بانکداری باز توانست دو مفهوم رقابت و انحصار در بانکداری را بازتعریف کند؛ بدین معنا که رقابت میان بانک‌ها برای ارائه خدمات مشتری‌محور و متناسب با نیاز روز بازار را افزایش داده و از یک سو از انحصار ابزارهایی که صرفاً در اختیار بانک‌ها بوده، کاسته است.
بانکداری باز به فرایندی گفته می‌شود که در آن بانک‌ها اجازه دسترسی به اطلاعات بانکی مشتریان خود را به شرکت‌های ثالث مجوزدار می‌دهند. این شرکت‌ها با در اختیار داشتن زیرساخت‌های فنی پیشرفته و دانش مرتبط، می‌توانند از داده‌های قابل دسترسی در راستای خلق یا توسعه سرویس‌ها و خدمات پیشرفته‌تر بانکی بهره ببرند. بهبود تجربه کاربری، توسعه سرویس‌های جدید بانکی که باعث کاهش هزینه‌های سربار و همچنین افزایش درآمدزایی بانک‌ها می‌شود ازجمله مهم‌ترین اهداف بهره‌مندی از خدمات بانکداری باز است.
در چهارچوب تعریف ارائه‌شده می‌توان ادعا کرد که بسیاری از خدمات بانکی که هم‌اکنون از آن استفاده می‌کنید، به‌واسطه بانکداری باز میسر شده است؛ نرم‌افزارهای مدیریت حساب‌های بانکی، اعتبارسنجی متقاضیان وام، اعطای تسهیلات بدون نیاز به حضور در شعبه و افتتاح حساب بانکی تنها از طریق گوشی تلفن همراه از جمله نمودهای عینی سرویس‌هایی است که از طریق بانکداری باز در دسترس افراد و شرکت‌ها قرار می‌گیرد.
بانکداری باز مزیت‌های فراوانی برای اقتصاد یک کشور دارد؛ از یک سو می‌تواند خدمات بانکداری که صرفاً «از داخل شعبه» انجام می‌پذیرفت را به خارج از آن هدایت کند و از سوی دیگر بر تنوع و جذابیت خدمات و سرویس‌های بانکی بیفزاید.
در واقع بهره‌گیری از بانکداری باز بانک‌ها را قادر می‌سازد که طیف وسیعی از محصولات متنوع بانکی را با سرعت و کیفیت بالاتری توسعه داده و در اختیار مشتریان خود قرار دهند. ارائه‌دهندگان این نوع خدمات، در زمان کوتاه‌تر و با بالاترین سرعت خود را با نیاز بازار و سلیقه مشتریان‌شان تطبیق می‌دهند. از این رو می‌توان ادعا کرد که بانکداری باز باعث شده تنوع خدمات و سرویس‌های بانکی افزایش یابد و سرویس‌ها شکل هوشمندتری به خود بگیرند.
در ادامه به معرفی نمونه‌ای از سرویس‌ها و مزیت‌های بانکداری باز پرداخته‌ایم:
دایرکت‌دبیت؛ تکرار پرداخت‌های پرتکرار
دایرکت‌دبیت Direct Debit یا همان برداشت خودکار از حساب با قید زمان و مبلغ، یکی از نمودهای عینی به‌کارگیری Open Banking برای ساخت و توسعه سرویس‌های پیشرفته بانکی است. با این سرویس، کاربران، پرداخت‌های پرتکرار خود مانند پرداخت قبض، حق عضویت ماهانه و… را بدون نیاز به واردشدن به درگاه پرداخت و واردکردن رمز دوم اینترنتی و در هر زمانی که قید کرده‌اند، انجام می‌دهند.
با این سرویس، افراد ضمن دادن اجازه برداشت خودکار از یک حساب مشخص به پلتفرم مربوطه، می‌توانند این اجازه را پس از مدتی لغو کنند.
اعتبارسنجی و وام‌دهی سریع
اعتبارسنجی اطلاعات بانکی و صحت‌سنجی هویت افراد یکی از مزیت‌های به اشتراک گذاشتن داده‌هاست. از داده‌هایی که بانک‌ها به اشتراک می‌گذارند می‌توان در راستای ارائه خدمات تسهیلات مانند اعطای وام‌های خرد به متقاضیان استفاده کرد. بدین‌صورت که پلتفرم‌ها و حتی سازمان‌هایی که اعتبارسنجی انجام می‌دهند، می‌توانند سوابق بانکی فرد مانند داشتن چک برگشتی یا قسط عقب‌افتاده در شبکه بانکی را استعلام کنند تا از این طریق از استطاعت مالی متقاضیان خود برای بازگرداندن وام آگاه شوند.
به‌اشتراک‌گذاری داده‌های بانکی علاوه بر سرعت‌بخشیدن به فرایندهای اعتبارسنجی، کمک می‌کند وام‌ها با سهولت و سرعت بیشتری در اختیار افراد قرار بگیرند.
افتتاح حساب بانکی
افتتاح حساب در بانک‌ها نیز از دیگر نمونه‌های بانکداری باز است که نئوبانک‌ها از آن استفاده دوچندان می‌برند. در ابتدا و به‌واسطه ای‌پی‌آی‌های مربوطه، اطلاعات هویتی فرد مانند شماره ملی، نام و نام خانوادگی و… با بانک داده مراکز رسمی مانند ثبتاحوال مقایسه شده و در صورت تأیید تمام اطلاعات، بانک به فرد اجازه می‌دهد سایر مراحل افتتاح حساب را طی کند.
همکاری بین بانک‌ها و ثبتاحوال با ای‌پی‌آی‌ها ممکن می‌شود؛ بدین‌معنا که نئوبانک‌ها با در اختیار داشتن برخی سرویس‌ها مانند احراز هویت بیومتریک، تصویر فرد به‌علاوه کارت‌های هویتی او را به مراکز رسمی برای بررسی صحت آن ارسال می‌کنند و در صورت تأیید، فرد می‌تواند حساب بانکی خود را افتتاح کند.
بانکداری باز در جیبیت
بر اساس اعلام این شرکت، جیبیت با دارا بودن زیرساخت‌های فنی پیشرفته، چالش تغییر سلیقه کاربران شبکه بانکی را به فرصت تبدیل کرده و مزیت‌هایی چندسویه برای بانک‌ها، پلتفرم‌های ارائه‌دهنده خدمات بانکی، همچنین کاربران‌شان ایجاد می‌کند.
سرویس‌هایی همچون دایرکت‌دبیت، استرداد وجه و حتی انتقال وجه، تنها بخشی از اقدامات جیبیت در راستای توانمندسازی کسب‌وکارها و نشان‌دادن مزیت‌های بانکداری باز به آنهاست: «مأموریت جیبیت در راستای ارائه سرویس‌های مبتنی بر بانکداری باز محدود به موارد فوق نمیشود؛ احراز هویت بیومتریک و انواع سرویس‌های استعلام مانند استعلام شبا و کارت نیز از دیگر مواردی است که باعث فراهم‌آوردن بستری امن و مطمئن برای ارائه خدمات بانکی به کاربران کسب‌وکارها می‌شود. همچنین نئوبانک‌ها با استفاده از سرویس احراز هویت بیومتریک جیبیت می‌توانند فرایندهای مربوط به هویت‌سنجی متقاضیان افتتاح حساب خود را با سرعت و دقت بیشتری انجام دهند.»
منبع
جیبیت