پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
وحید فرمانی؛ کارشناس صنعت پرداخت الکترونیک / در این یادداشت رشد چشمگیر برنامه موبایلی Swish به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در اکوسیستم پرداخت دیجیتال سوئد بررسی شده، که چگونه یک کشور بدون صرف هزینه‌های سنگین سخت‌افزاری در حوزه پرداخت الکترونیک به سمت جامعه‌ای بدون پول نقد سوق پیدا می‌کند و تراکنش‌های مالی را متحول می‌سازد.
مقدمه
در دنیای پرشتاب امروزی، فناوری همچنان در شیوه زندگی و تعامل ما با محیط اطراف‌مان انقلاب ایجاد می‌کند. بخش مالی یکی از این حوزه‌هاست که دستخوش تحولات چشمگیری شده است. با استقبال جوامع از فناوری دیجیتال، تغییر به سمت تراکنش‌های بدون وجه نقد آشکارتر می‌شود. در سوئد، سیستم پرداخت موبایلی Swish به‌عنوان یک تغییردهنده کسب‌وکار در چشم‌انداز پرداخت ظاهر شده و راحتی و کارایی بی‌نظیری در تراکنش‌های روزمره ارائه می‌دهد. در سال 2022 بیش از 80 درصد از جامعه سوئد جزو کاربران این برنامه موبایلی بوده‌اند. این گزارش نگاهی به Swish، توسعه آن و تأثیر آن بر جامعه سوئد ارائه می‌دهد و راه را برای تجزیه‌وتحلیل جامع سیستم پرداخت الکترونیک موبایلی Swish و مزایا و معایب آن هموار می‌کند.
معرفی
Swish در سال ۲۰۱۲ در یک تلاش مشترک بین شش بانک بزرگ سوئدی راه‌اندازی شد. این سیستم برای رفع نیاز روزافزون جامعه سوئد به یک راه حل پرداخت الکترونیک کاربرپسند، سریع و ایمن که بتواند نیازهای در حال رشد جمعیت سوئد را برآورده کند، توسعه یافته است. Swish از زمان آغاز به کار، رشد تصاعدی را از نظر پذیرش کاربر تجربه کرده؛ به طوری که میلیون‌ها سوئدی این پلتفرم را برای تراکنش‌های مختلف مانند نقل‌و‌انتقالات فرد به فرد (P2P)، پرداخت‌های خرده‌فروشی و پرداخت قبض پذیرفته‌اند.
نوآوری در پرداخت‌های دیجیتال و تجربه یکپارچه در سوئد
سوئد مدت‌هاست که با زیرساخت‌های فناوری قوی و ضریب نفوذ اینترنت در خط مقدم نوآوری دیجیتال بوده است. علاوه بر این، جامعه سوئد تمایل زیادی به اتخاذ راه‌حل‌های دیجیتال در جنبه‌های مختلف زندگی نشان داده است. در این زمینه، Swish به‌عنوان یک بازیگر بزرگ ظاهر شد و تقاضای روبه‌رشد برای روش‌های پرداخت کارآمد و راحت را تأمین کرد.
Swish برای تسهیل تراکنش‌های فرد به فرد (P2P) و همچنین پرداخت به مشاغل، سازمان‌ها و حتی خرید آنلاین طراحی شده است. این سرویس به طور گسترده در سوئد مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دلیل سهولت استفاده و ادغام یکپارچه با حساب‌های بانکی محبوب شده است. برای استفاده از Swish، کاربران نیاز به یک حساب بانکی سوئدی، یک شماره تلفن همراه و برنامه Swish دارند که روی گوشی‌های هوشمندشان نصب شده باشد. سپس کاربران می‌توانند حساب‌های بانکی خود را به برنامه مرتبط کنند که به آنها امکان می‌دهد با واردکردن شماره تلفن همراه گیرنده یا اسکن یک کد QR، تراکنش‌های ایمن و فوری انجام دهند.
لازم به ذکر است Swish از برنامه موبایلی شناسایی الکترونیکی به نام Bank ID برای احراز هویت تراکنش‌های خود بهره می‌برد.
با محبوبیت Swish، کسب‌وکارها و ارائه‌دهندگان خدمات در سوئد شروع به استفاده از پلتفرم پذیرش پرداخت کردند که باعث رشد بیشتر آن شد. امروزه می‌توان Swish را در وب‌سایت‌های تجارت الکترونیک، برنامه‌های تلفن همراه و حتی فروشگاه‌های فیزیکی ادغام کرده و تجربه پرداخت یکپارچه را برای مصرف‌کنندگان فراهم کرد.
ظهور Swish نقش مهمی در تسریع انتقال سوئد به سوی جامعه‌ای بدون پول نقد داشته است. بر اساس گزارش بانک مرکزی سوئد، استفاده از پول نقد به طور مداوم در این کشور کاهش یافته و Swish به‌عنوان یکی از محرک‌های اصلی این روند ظاهر می‌شود. در حالی که گزینه‌های دیگری برای پرداخت‌های سریع در سوئد وجود دارد مانند ApplePay و FitBitPay، اما Swish با دستیابی به تقریباً تمام جمعیت‌های جامعه به سطح منحصربه‌فردی از موفقیت دست یافته است. پذیرش گسترده Swish نه‌تنها منجر به کاهش تراکنش‌های نقدی شده، بلکه توسعه سایر راه‌حل‌های پرداخت دیجیتال را نیز تشویق کرده و موقعیت این کشور را به‌عنوان پیشرو در پرداخت‌های بدون پول نقد تقویت می‌کند.
یکی از عوامل اصلی موفقیت Swish در سوئد، همکاری قوی بین بانک‌های شرکت‌کننده است. این بانک‌ها با پیوستن به یکدیگر، توانستند منابع را جمع‌آوری کنند، ریسک‌ها را به اشتراک بگذارند و راه‌حلی برای پرداخت ایجاد کنند که نیازهای طیف وسیعی از مشتریان را برآورده کند. این رویکرد مشترک به‌عنوان الگویی برای کشورهای دیگری که به دنبال توسعه دستگاه‌های پرداخت دیجیتال خود هستند، مورد استقبال قرار گرفته است.
Swish علاوه بر تأثیر آن بر چشم‌انداز پرداخت، به افزایش تراکنش‌های مالی در سوئد نیز کمک کرده است. Swish با ارائه یک راه‌حل ساده، در دسترس و مقرون‌به‌صرفه برای انتقال پول و پرداخت، افراد بیشتری را قادر می‌سازد تا در اقتصاد دیجیتال مشارکت کنند؛ به‌ویژه کسانی که قبلاً از خدمات مالی سنتی محروم بوده‌اند.
اتحاد بانک‌ها و سرمایه‌گذاران در پیروزی پلتفرم پرداخت موبایلی
با رشد مداوم و افزایش کاربران، Swish توانست سهام‌داران مختلفی را جذب کند که نقش مهمی در موفقیت آن داشته‌اند. در یک نمای کلی سهام‌داران اصلی Swish به شرح ذیل هستند:
1. بانک‌های بزرگ در سوئد
Swish در ابتدا به‌عنوان یک پروژه مشترک بین شش تا از بزرگ‌ترین بانک‌های سوئد توسعه یافت.
Danske Bank، Handelsbanken، Länsförsäkringar Bank، Nordea، SEB و Swedbank این بانک‌ها پتانسیل یک سیستم پرداخت موبایلی را که می‌تواند تراکنش‌های دیجیتالی را برای مشتریان‌شان ساده‌سازی کند، تشخیص دادند؛ در نتیجه، آنها یک سرمایه‌گذاری مشترک انجام دادند و سهام‌داران اصلی Swish شدند.
هر بانک نقش مهمی در توسعه و ارتقای پلتفرم Swish ایفا کرده است. آنها از پایگاه مشتری، منابع بازاریابی و تخصص فنی خود برای اطمینان از رشد سریع و پذیرش گسترده Swish استفاده کرده‌اند. علاوه بر این، آنها همچنان به سرمایه‌گذاری در فناوری، امنیت و زیرساخت Swish ادامه می‌دهند تا جایگاه خود را به‌عنوان یک سیستم پرداخت موبایلی پیشرو حفظ کنند.
2. GetSwish AB
GetSwish AB شرکتی است که مسئولیت توسعه، مدیریت و بازاریابی سیستم پرداخت تلفن همراه Swish را بر عهده دارد. این شرکت توسط شش بانک بزرگ تأسیس شد و به طور جمعی متعلق به آنهاست.
GetSwish AB یکی از سهام‌داران مهم Swish است، زیرا بر عملیات روزانه و استراتژی بلندمدت این پلتفرم نظارت دارد. این شرکت مسئول اطمینان از ادامه نوآوری، امنیت و انطباق Swish با مقررات مالی است.
3. سرمایه‌گذاران نهادی
همان‌طور که محبوبیت و موفقیت Swish افزایش یافته، علاقه سرمایه‌گذاران نهادی ازجمله شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر، شرکت‌های سهام خصوصی و صندوق‌های بازنشستگی را به خود جلب کرده است. این سرمایه‌گذاران سرمایه اضافی را برای Swish فراهم کرده‌اند که برای گسترش ویژگی‌های پلتفرم، ارتقای فناوری آن و تسهیل ورود آن به بازارهای جدید استفاده شده است. این سرمایه‌گذاران نهادی با سرمایه‌گذاری در Swish، اعتماد خود را به پتانسیل رشد بلندمدت این پلتفرم نشان داده‌اند.
4. سرمایه‌گذاران فردی
Swish همچنین توجه سرمایه‌گذاران فردی را به خود جلب کرده که پتانسیل این پلتفرم برای ایجاد اختلال در صنعت پرداخت دیجیتال را می‌شناسند. این سهام‌داران، از افراد با ارزش خالص بالا گرفته تا سرمایه‌گذاران خرد، سهام Swish را مستقیماً یا از طریق ابزارهای سرمایه‌گذاری مختلف خریداری کرده‌اند. سرمایه‌گذاران فردی به ثبات مالی Swish کمک می‌کنند و حمایت ارزشمندی از شرکت ارائه می‌دهند.
جریان درآمدی و کارمزد پلتفرم Swish
درآمد Swish از کارمزدهای جمع‌آوری‌شده از تراکنش‌های پردازش‌شده از طریق پلتفرم آن ناشی می‌شود. این کارمزدها بر اساس نوع تراکنش متفاوت است و مشاغل در مقایسه با کاربران فردی متحمل هزینه‌های بالاتری می‌شوند. علاوه بر این، Swish خدمات ارزش‌افزوده‌ای مانند راه‌حل‌های پردازش پرداخت و ادغام API را به مشاغل ارائه می‌دهد که درآمد اضافی برای شرکت ایجاد می‌کند. افزایش تعداد کاربران و مشاغل که از این پلتفرم استفاده می‌کنند مستقیماً به افزایش مداوم درآمد Swish در طول سال‌ها کمک کرده است.
این سرویس از ابتدای سال 2012 برای تمام اشخاص حقیقی رایگان است. شرکت‌ها و سازمان‌های ثبت‌شده به ازای هر مبلغ دریافتی علاوه بر کارمزد کوچک سالانه، حدود یک تا سه کرون (بسته به بانک) می‌پردازند و مجاز به دریافت هزینه Swish از مشتری نیستند. از آنجا که Swish تقریباً انحصار پرداخت‌های آنلاین در سوئد را دارد، بانک‌ها باید به طور مستقل کارمزدی را برای اطمینان از قیمت‌گذاری رقابتی تعیین کنند.
گزینه‌ای انعطاف‌پذیر و کارآمد در مقایسه با دستگاه‌های پایانه فروشگاهی
در سوئد برای پایانه‌های فروشگاهی از پذیرندگان می‌خواهند تا سخت‌افزار را خریداری یا اجاره کنند و هزینه‌های پردازش را برای هر تراکنش بپردازند. کارمزد پردازش می‌تواند درصدی از مبلغ تراکنش یا یک کارمزد ثابت برای هر تراکنش باشد و بسته به پردازشگر پرداخت و نوع تراکنش می‌تواند متفاوت باشد. در سوئد، کارمزد پردازش تراکنش‌های کارت‌خوان می‌تواند از 1.2 درصد تا 2.5 درصد از مبلغ تراکنش متغیر باشد.
از سوی دیگر، تراکنش‌های Swish نیازی به سخت‌افزار تخصصی ندارند و تنها هزینه‌ای که برای پذیرندگان در نظر گرفته می‌شود، کارمزد پایین تراکنش است. همچنین شایان ذکر است که Swish مزایای بیشتری به پذیرندگان فراتر از صرفه‌جویی در هزینه ارائه می‌دهد. به‌عنوان مثال، Swish به پذیرندگان اجازه می‌دهد به‌راحتی صورتحساب‌ها را تقسیم کنند و پرداخت‌ها را با دوستان و خانواده به اشتراک بگذارند که می‌تواند تجربه مشتری را بهبود بخشد و وفاداری مشتری را افزایش دهد. علاوه بر این، Swish را می‌توان به‌راحتی در وب‌سایت‌های تجارت الکترونیک و نرم‌افزار حسابداری ادغام کرد و آن را به یک راه‌حل پرداخت همه‌کاره و انعطاف‌پذیر برای پذیرندگان تبدیل کرد.
مروری بر مزایا و معایب این روش پرداخت محبوب
از مهم‌ترین مزایای این پلتفرم می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
سهولت استفاده: برنامه Swish کاربرپسند و ساده است و برای طیف وسیعی از کاربران قابل دسترسی است. تنها با یک شماره موبایل و یک حساب بانکی مرتبط، کاربران می‌توانند با چند ضربه روی تلفن هوشمند خود پرداخت‌ها را انجام دهند.
تراکنش‌های آنلاین: امکان انجام تراکنش‌های بی‌درنگ را فراهم می‌کند و کاربران را قادر می‌سازد پول را انتقال داده یا پرداخت‌های آنی را انجام دهند. این ویژگی آن را از حواله‌های بانکی سنتی متمایز می‌کند که پردازش آن ممکن است ساعت‌ها یا حتی روزها طول بکشد.
پذیرش گسترده: به طور گسترده توسط مصرف‌کنندگان و مشاغل در سوئد پذیرفته شده است. محبوبیت آن منجر به افزایش تراکنش‌های بدون پول نقد شده؛ به طوری که بسیاری از خرده‌فروشان اکنون Swish را به‌عنوان یک روش پرداخت می‌پذیرند.
امنیت پیشرفته: برای محافظت از اطلاعات مالی کاربران و جلوگیری از دسترسی غیرمجاز، از اقدامات امنیتی در سطح بانک، مانند احراز هویت دومرحله‌ای و انتقال داده‌های رمزگذاری‌شده استفاده می‌کند.
مقرون‌به‌صرفه بودن: راه‌حل مقرون‌به‌صرفه برای انتقال پول و پرداخت ارائه می‌دهد، زیرا برای تراکنش‌ها هزینه‌ای از کاربران دریافت نمی‌کند و این باعث می‌شود جایگزینی جذاب برای کارمزدهای کارت‌خوان‌ها و بانکداری سنتی باشد.
از محدودیت‌های Swish می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
محدود به بانک‌های سوئدی: در حال حاضر فقط برای مشتریان بانک‌های سوئدی شرکت‌کننده در دسترس است. این محدودیت، استفاده از آن را برای تراکنش‌های بین‌المللی محدود می‌کند و کاربران بالقوه‌ای را که در این بانک‌ها حساب ندارند، مستثنی می‌کند.
وابستگی به اتصال به اینترنت: برای تراکنش‌ها به اتصال به اینترنت متکی است که می‌تواند در مناطقی با اتصالات ضعیف یا ناپایدار یک اشکال باشد.
نگرانی‌های بالقوه حفظ حریم خصوصی: برخی از کاربران ممکن است در مورد جمع‌آوری و ذخیره‌سازی داده‌های شخصی و مالی خود توسط برنامه Swish نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی داشته باشند.
استفاده از هوش مصنوعی در ارتقای خدمات Swish
Swish، پلتفرم پیشرو پرداخت موبایلی در سوئد، به دنبال استفاده از قدرت هوش مصنوعی (AI) برای بهبود خدمات خود است. این شرکت طرحی را برای گنجاندن هوش مصنوعی در پلتفرم خود به طرق مختلف، از کشف تقلب گرفته تا پشتیبانی از مشتری توسعه داده است.
کشف تقلب: یکی از زمینه‌هایی که Swish به دنبال استفاده از هوش مصنوعی است، کشف تقلب است. Swish به‌عنوان یک پلتفرم پرداخت، روزانه میلیون‌ها تراکنش انجام می‌دهد و کلاهبرداری می‌تواند یک نگرانی مهم برای شرکت و مشتریانش باشد. برای مبارزه با این موضوع، Swish به دنبال استفاده از هوش مصنوعی برای شناسایی و جلوگیری از تراکنش‌های تقلبی در زمان واقعی است. با تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و الگوهای تراکنش، الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند فعالیت‌های مشکوک را شناسایی کرده و آنها را برای بررسی بیشتر علامت‌گذاری کنند. این به Swish کمک می‌کند از مشتریان خود محافظت کرده و یکپارچگی پلتفرم خود را حفظ کند.
پشتیبانی مشتری: حوزه دیگری که Swish به دنبال استفاده از هوش مصنوعی است، پشتیبانی از مشتریان است. در حال حاضر این شرکت پشتیبانی مشتری را از طریق کانال‌های مختلف ازجمله تلفن، ایمیل و رسانه‌های اجتماعی ارائه می‌دهد. با این حال، با میلیون‌ها کاربر و هزاران درخواست پشتیبانی هر روز، ارائه پشتیبانی سریع و کارآمد برای همه می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. Swish در حال بررسی استفاده از چت‌بات‌های مجهز به هوش مصنوعی برای ارائه پشتیبانی فوری به مشتریان است. چت‌بات‌ها می‌توانند به سؤالات رایج پاسخ دهند، اطلاعاتی در مورد تراکنش‌ها و موجودی حساب‌ها ارائه دهند و حتی به کاربران برای عیب‌یابی مشکلات حساب‌های خود کمک کنند. این به Swish کمک می‌کند پشتیبانی سریع‌تر و کارآمدتری به کاربرانش ارائه دهد و تجربه کلی مشتری را بهبود بخشد.
تجزیه‌وتحلیل رفتار و ترجیحات کاربر: این شرکت به دنبال استفاده از هوش مصنوعی برای تجزیه‌وتحلیل رفتار و ترجیحات کاربر است. با تجزیه‌وتحلیل داده‌های تراکنش و بازخورد کاربران، الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند الگوها و روندهایی را در نحوه تعامل کاربران با پلتفرم شناسایی کنند. این به Swish کمک می‌کند نیازها و ترجیحات کاربران خود را بهتر بشناسد و تصمیمات مبتنی بر داده را برای بهبود خدمات خود اتخاذ کند. به‌عنوان مثال، اگر تجزیه‌وتحلیل هوش مصنوعی نشان دهد که تعداد قابل توجهی از کاربران درخواست یک ویژگی یا خدمات خاص را دارند، Swish می‌تواند از آن اطلاعات برای اولویت‌بندی توسعه استفاده کرده و این ویژگی را برای پاسخگویی به تقاضای کاربر عرضه کند.
نتیجه
سیستم پرداخت Swish به طرز چشمگیری روی نحوه انجام تراکنش‌های مالی در سوئد اثر می‌گذارد و موفقیت آن در ارائه مزایای متنوع باعث پذیرش گسترده‌ای شده است. این سرویس به لطف سادگی استفاده، تراکنش‌های سریع و امنیت بالا، گزینه‌ای محبوب برای هم مصرف‌کنندگان و هم کسب‌وکارها به شمار می‌آید و به این ترتیب، Swish را به سرویس پرداخت اول در سوئد تبدیل کرده است.
استفاده از یک زیرساخت با هزینه کم مانند Swish در مقایسه با هزینه‌های بالای تهیه و نگهداری دستگاه‌های فروشگاهی و هزینه‌های جانبی پشتیبانی سخت‌افزاری آنها، به‌ویژه در شرایط اقتصادی ایران و با توجه به اهمیت حفظ منابع مالی و ارزی کشور، می‌تواند یک گزینه جذاب و ارزشمند باشد.