راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

جزئیات بودجه بانک مرکزی / از رشد ۷۸درصدی درآمد تا سود چند هزار میلیاردی از شرکت‌های تابعه

علی رمضانیان / بانک مرکزی جمهوری اسلامی به‌عنوان یک شرکت دولتی، خود یکی از بزرگترین بنگاهدارهای ایرانی تلقی می‌شود که دارای شرکت‌های زیرمجموعه و توابع بزرگی است که درآمدهای چند هزار میلیارد تومانی سالانه دارند.

به گزارش «راه‌ پرداخت»، درآمدهای عملیاتی چندهزار میلیارد تومانی بانک مرکزی، در کنار ردیف بودجه شرایط خاصی را برای این بانک رقم زده که نیاز به افشاگری و شفافیت در اسرع وقت دارد؛ چراکه طبق قانون، تمامی شرکت‌های دولتی موظف به انتشار وضعیت خود بوده و باید اطلاعات درآمدی و هزینه‌ای خود را در اختیار عموم قرار دهند و بانک مرکزی با توجه به داشتن شرکت‌های بزرگی مانند شرکت ملی انفورماتیک، شاپرک و توابعی چون خدمات انفورماتیک و درآمد بالا، باید صورت‌های مالی تمامی شرکت‌های زیرمجموعه را شفاف و روشن در اختیار عموم قرار دهد.

بر اساس این گزارش، در لایحه بودجه سال آینده، بودجه بانک‌ها و شرکت‌های دولتی معادل ۳۰۹۷ هزار و ۶۹۶ میلیارد تومان خواهد بود که با توجه به رقم ۲۲۳۱ هزار و ۴۰۷ میلیاردی سال ۱۴۰۱ یعنی تقریباً ۴۰ درصد به این رقم اضافه شده است. گفتنی است که در سال ۱۴۰۰ درآمد شرکت‌های دولتی و  بانک‌ها ۱۵۷۱ هزار و ۳۲۱ میلیارد تومان بود که در سال آینده نسبت به سال ۱۴۰۰ این درآمد دوبرابر خواهد شد.

برای بانک مرکزی در بودجه ۱۴۰۲ مبلغ ۲۵ هزار و ۶۵۸ میلیارد تومان درآمد در نظر گرفته شده که در مقابل ۱۵ هزار و ۶۵۸ میلیارد تومان هزینه لحاظ خواهد شد. در بودجه سال ۱۴۰۰، درآمد بانک مرکزی ۱۰ هزار و ۹۷۳ میلیارد تومان و هزینه این بانک هفت هزار و ۲۳ میلیارد تومان تعیین شده بود، اما در سال ۱۴۰۱ درآمد بانک مرکزی با ۳۱.۵ درصد افزایش به رقم ۱۵۴ هزار و ۴۳۲ میلیارد تومان و هزینه بانک مرکزی با افزایش ۴۸.۵ درصد به رقم ۱۰ هزار و ۴۳۰ میلیارد تومان رسیده است.

نکته عجیب در سال جاری، رشد ۷۸درصدی درآمد بانک مرکزی نسبت به سال گذشته است. این در حالی است که هزینه بانک فقط ۵۰ درصد نسبت به سال ۱۴۰۱ رشد یافته است.

عمده هزینه‌های بانک مرکزی مربوط به جایزه سپرده قانونی بانک‌ها، ضرب سکه و چاپ اسکناس، کارمزد پرداختی بابت نگهداری حساب‌ها، مدیریت ذخایر ارزی، سامان‌دهی بازار ارز، نظارت بر بانک‌ها و نظارت بر صرافی‌هاست. علاوه بر اینها، ذخایر و اندوخته جاری بانک مرکزی مبلغ دو هزار و ۵۹۲ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.

بانک مرکزی خود دارای شرکت‌های بزرگی مانند ملی انفورماتیک و شاپرک و غیره است که بعضاً به­ صورت تودرتو اداره می‌شوند، اما از این محل درآمدهای چند هزار میلیارد تومانی کسب می‌کند. به‌عنوان مثال یکی از توابع شرکت ملی انفورماتیک مبلغ شش هزار میلیارد ریال سود خالص طی شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۱ محقق کرده یا شاپرک از هر تراکنش در ایران که به چند میلیارد فقره می‌رسد، کارمزد دریافت می‌کند، اما هیچ کدام از این درآمدها تاکنون به‌صورت علنی منتشر نشده است.

در حقیقت، بانک ‌مرکزی باید چهار هدف را دنبال کند؛ ثبات سطح عمومی قیمت‌ها و کنترل تورم، ثبات و سلامت شبکه بانکی، حمایت از رشد اقتصادی و اشتغال و در آخر حفظ ارزش واقعی پول ملی. این وظایف نیاز به استقلال بانک مرکزی دارد، اما به عقیده خوشپور، کارشناس مسائل بودجه، بانک مرکزی در حد یک دپارتمان کوچک دولت تلقی می‌شود و دارای هیچ استقلالی نیست.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.