راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

پشت به مردم، همدست با محدودیت / چرا روایت استارتاپ‌ها از بی‌گناهی‌شان در مسئله فیلترینگ، افکار عمومی را قانع نمی‌کند؟

رضا جمیلی، سردبیر هفته‌نامه کارنگ / ۱۰، ۱۵ سال پیش که حرکت استارتاپ‌ها در ایران شروع شد، یک تأکید بیجا و اشتباه بر یک اصل وجود داشت که هنوز هم این اکوسیستم از آن ضربه می‌خورد؛ بد هم می‌خورد! حرف این بود که یک نسل جدید کسب‌وکاری آمده که از روی دست دنیا از جمله اکوسیستم‌های مترقی‌ای چون سیلیکون‌ولی یاد گرفته چطور باید کسب‌وکار بنا کرد؛ آن ‌هم در دنیای آنلاین. نسلی که خودش را بی‌نیاز از یادگیری فضای کسب‌وکار و تاریخ اقتصاد کشور می‌دانست و بدتر اینکه داشته‌های جامعه در این حوزه را هم زیر سؤال می‌برد و عقب‌مانده و واپس‌گرا می‌دانست.

این اکوسیستم از همان ابتدا آن‌قدر در مفاهیم و اصطلاحات وارداتی دنیای کسب‌وکار ذوب شده بود که هرچه «خود داشت» را تعمداً نادیده می‌گرفت و نیازی نمی‌دید مختصات جامعه‌ای را که در آن کسب‌وکار بنا می‌کرد، بشناسد. امروز هم دقیقاً استارتاپ‌ها از همین نقطه ضربه می‌خورند.

بروید ببینید اتهامات استارتاپ‌ها در همدستی با حاکمیت با چه فکت‌هایی همراه است و مهم‌تر اینکه ببینید پاسخ استارتاپ‌ها به این اتهامات چقدر بد و خام‌دستانه است. واقعیت این است که کسب‌وکارهای آنلاین کشور و بنیان‌گذاران و مدیران آنها فهم درستی از جامعه ایرانی ندارند.

آن‌قدر از آن‌ طرف بام افتاده‌اند که یادشان رفته کسب‌وکار در ایران هرچقدر هم آنلاین باشد و نوآورانه و کپی نمونه‌های خارجی، باید بداند با کدام مخاطب و چه فرهنگ و مطالبات و گرفتاری‌های سیاسی-اجتماعی روبه‌روست. این روزها فرصت خوبی است که اهالی استارتاپی ایران، راه آمده تا اینجا را بازنگری کنند و این ‌بار نه با عینک یوزر و فروش و طراحی محصول، بلکه به‌عنوان کسب‌وکارهایی که درگیر زندگی ایرانیان هستند و همانند آنها متأثر از هر تحول و تغییری در جامعه، برای ادامه راه درست بیندیشند و مناسبات و مراودات خود با مردم را بازنگری کنند.

نمی‌توان بر صندلی بنیان‌گذار یا سرمایه‌گذار یا منتور نشست و فقط به‌دنبال این بود که چطور می‌توان به این مردم کالا و خدمات بیشتری فروخت و آنها را کاربرانی دید که مدام باید دست‌به‌جیب شوند. چنین نگاهی است که باعث شده کسب‌وکارهای آنلاین کشور در روزهای سخت شایعه‌پراکنی و اتهام‌زنی در خصوص همراهی با فیلترینگ؛ حتی از سوی کارمندان و نیروی انسانی این اکوسیستم هم کمترین حمایت را به خود ببینند.

باید جامعه را شناخت، به اولویت‌ها و هنجارهای آن احترام گذاشت و فکر نکرد چون اوبر و گوگل و اپل از بیخ‌وبن تغییراتی در دنیای آمریکایی‌ها رقم زده‌اند، ما هم اینجا می‌توانیم هر آنچه را که در مسیر درآمدزایی کسب‌وکارمان باشد، کناری بگذاریم و جامعه را یک توده مصرف‌کننده منفعل ببینیم. راهکار هم این است که این کسب‌وکارها همان‌قدر که بر مارکتینگ و برندینگ تمرکز می‌کنند، برای شناخت بهتر جامعه/مردم هم جایی در فرایندهای کسب‌وکاری‌شان باز کنند.

منبع کارنگ
1 دیدگاه
  1. علیپور می‌گوید

    مطلب جالبی بود و به بخش مهمی از فرایند رشد کسب و کار اشاره کردید.به این نکته که ایران با همه جای دنیا فرق میکنه در عمل کسی توجهی نمیکنه. ای کاش نکات رو ریزتر و با مثال های عینی تری بیان می کردید اما سربسته هم به اصل مطلب اشاره کردید ممنون

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.