پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
گزارش رگولاتوری از کاهش توسعه زیرساخت و کیفیت اینترنت در سهماهه دوم سال 1401 / وعده‌های عملی‌نشده
گزارش فصلی رگولاتوری که به‌تازگی منتشر شده به شکل شفاف نشان می‌دهد با وجود همه وعده‌های وزیر ارتباطات دولت سیزدهم، وضعیت توسعه زیرساخت‌های مربوط به پهنای باند و کیفیت اینترنت در شرایط قابل قبولی نیست و شاخص‌ها در این زمینه حتی نسبت به ابتدای سال به شکل محسوسی افت داشته است.
در حالی که وزیر ارتباطات از سال پیش و با شروع کارش تمرکز خود را روی توسعه اینترنت؛ مخصوصاً اینترنت ثابت گذاشته و در این زمینه وعده‌های مختلفی برای گسترش اینترنت به‌واسطه تکنولوژی فیبر نوری داده؛ اما گزارش فصلی رگولاتوری تا شهریور سال 1401 نشان می‌دهد تا این لحظه وزارت ارتباطات نه‌تنها در بخش توسعه دسترسی پهنای باند اینترنت ثابت توفیقی نداشته که در بخش کیفیت اینترنت (چه ثابت و چه سیار) در سهماهه دوم سال نسبت به سهماهه اول سال با یک سیر نزولی روبه‌رو بوده است.
برای نمونه طبق این گزارش مشترکان پهن‌باند ثابت از 11 میلیون و 33 هزار و 642 اشتراک در سهماهه اول سال به 10 میلیون و 979 میلیون و 119 اشتراک در سهماهه دوم سال رسیده که این مقایسه کاهش 0.49درصدی را نشان می‌دهد.
از سوی دیگر ضریب نفوذ پهن‌باند ثابت نیز از 13.03 درصد در سهماهه اول سال به 12.96 درصد در سهماهه دوم رسیده؛ یعنی 0.54 درصد کاهش در زمینه ضریب نفوذ پهن‌باند ثابت تنها در سه ماه اتفاق افتاده است.
این وضعیت نزولی در بخش کیفیت اینترنت شبکه هم دیده می‌شود. به طور مثال در شاخص تأخیر یا RTT هم، چه در بخش بین‌الملل و چه در بخش داخلی، کیفیت در این زمینه با کاهش قابل توجهی همراه بوده است. در حالی که شاخص RTT بین‌الملل در سهماهه اول سال 99.792 میلی‌ثانیه بوده، این میزان به جای بهبود در سهماهه دوم سال به 110.22 میلی‌ثانیه رسیده است. وضعیت کیفیت پهنای باند در زمینه شاخص نوسان تأخیر Jitter هم به شکل محسوسی، چه در بخش داخلی و چه در بخش بین‌الملل، کاهش داشته است. در ادامه به شکل خلاصه نگاهی به وضعیت ارتباطات کشور در سهماهه دوم سال طبق گزارش فصلی رگولاتوری خواهیم داشت.
آهنگ کند رشد توسعه ارتباطات تلفنی
این گزارش که به شکل مفصل وضعیت توسعه شبکه ارتباطات ثابت و سیار در سه ماه دوم سال 1401 را مورد تحلیل قرار داده، در بخش‌های مختلف تلفن ثابت، تلفن همراه و اینترنت ثابت به ارائه گزارشی از شرایط کلی ارتباطات در کشور پرداخته است.
تعداد اشتراک‌های تلفن ثابت در سه ماه اول سال 1401 برابر با 29 میلیون و 343 هزار و 711 خط بوده که این میزان در سه ماه دوم سال به 29 میلیون و 364 هزار و 676 خط رسیده و 0.071 درصد رشد نشان می‌دهد. در همین زمینه ضریب نفوذ تلفن ثابت از 34.64 درصد در سهماهه اول سال 1401 به 34.67 درصد در سهماهه دوم رسیده است.
در بخش تلفن همراه، تعداد خطوط واگذارشده تلفن همراه در سه ماه دوم سال 1401 نسبت به سهماهه اول سال کاهش 0.12درصدی را نشان می‌دهد. در حالی که تعداد خطوط واگذارشده تلفن همراه در سه ماه اول سال 1400 برابر با 2.7 میلیون و 987 هزار و 209 خط بوده و این میزان در سه ماه دوم به 207 میلیون و 726 هزار و 189 خط رسیده است.
اما تعداد خطوط فعال تلفن همراه از 141میلیون و 444 هزار و 988 میلیون خط سه ماه اول به 143 میلیون و 574 هزار و 905 خط رسیده؛ یعنی 1.5 درصد رشد.
همچنین ضریب نفوذ تلفن همراه در سه ماه دوم سال 1401 به 169.51 درصد رسیده و نسبت به سه ماه اول 1401 که 167 درصد بوده با رشد 1.50درصدی روبه‌رو بوده است.
کاهش در بخش شاخص‌های پهنای باند ثابت
از نکات بارز این گزارش، ترسیم وضعیت نه‌چندان مطلوب توسعه شبکه اینترنت در کشور است. این گزارش نشان می‌دهد در سه ماه دوم سال 1401 میزان رشد زیرساخت‌های توسعه و دسترسی به پهن‌باند در کشور و همچنین کیفیت پهن‌باند به شکل قابل توجهی کاهش داشته است.
این کاهش به شکل چشم‌گیری در بخش مشترکان پهن‌باند ثابت، ضریب‌نفوذ پهن‌باند ثابت، سهم اشتراک خانگی از پهن‌باند ثابت و سهم اشتراک تجاری از پهن‌باند ثابت دیده می‌شود.
طبق این گزارش، مشترکان پهن‌باند ثابت از 11 میلیون و 33 هزار و 642 اشتراک در سه ماه اول سال به 10 میلیون و 979 میلیون و 119 اشتراک در سهماهه دوم سال رسیده که این مقایسه کاهش رشد 49درصدی را نشان می‌دهد.
ضریب نفوذ پهن‌باند ثابت نیز از 13.03 درصد در سه ماه اول سال به 12.96 درصد در سه ماه دوم رسیده؛ یعنی 0.54 درصد کاهش در زمینه ضریب نفوذ پهن‌باند ثابت تنها در سه ماه اتفاق افتاده است.
در همین زمینه سهم اشتراک خانگی از پهن‌باند ثابت با کاهش اندک نسبت به سه ماه اول سال مواجه بوده است. در حالی که سهم اشتراک خانگی از پهن‌باند ثابت در سهماهه اول سال 89.81 درصد بوده، این میزان با کاهش 0.07درصدی به 89.87درصد در سه ماه دوم سال رسیده است.
جالب اینکه سهم اشتراک تجاری از پهن‌باند ثابت در سه ماه دوم سال نسبت به سهماهه اول سال کاهش 0.59درصدی داشته؛ یعنی سهم اشتراک تجاری از پهن‌باند ثابت که در سه ماه اول سال 10.19 درصد گزارش شده بود در سه ماه دوم به 10.13 درصد رسیده است.
در مقابل این کاهش رشد در شاخص زیرساخت و دسترسی پهن‌باند ثابت، وضعیت رشد ضریب نفوذ در بخش پهنای باند ثابت با رشد همراه بوده است.
تعداد مشترکان پهن‌باند سیار از 97 میلیون و 839 هزار و 831 نفر در سهماهه اول سال به 101 میلیون و 651 هزار و 526 نفر در سهماهه دوم سال رسیده که رشد 3.90درصدی در این زمینه گزارش شده است.
همچنین ضریب نفوذ پهنای باند سیار هم رشد 3.90درصدی در مقایسه با سهماهه اول سال داشته است. ضریب نفوذ پهن‌باند سیار در سهماهه دوم سال 120.01 درصد گزارش شده که این میزان در سهماهه اول سال 115.51 درصد اعلام شده بود.
مقایسه دیتای مصرفی اینترنت ثابت و سیار هم نشان می‌دهد در سهماهه دوم سال میزان مصرف دیتا در اینترنت ثابت با کاهش روبه‌رو بوده است.
در حالی که دیتای مصرفی اینترنت ثابت در سهماهه اول سال 1.099.580.799 گیگابیت بوده، در سهماهه دوم سال به 1.084.701.628گیگابیت رسیده؛ یعنی 1.35 درصد کاهش میزان مصرف در این سه ماه اتفاق افتاده است.
در مقابل میزان دیتای مصرفی اینترنت ثابت در مقایسه بین سهماهه دوم سال با سهماهه اول، نشان از رشد 2.32درصدی دارد. میزان دیتای مصرفی اینترنت سیار در سهماهه دوم سال به 3.442.179.600 گیگابیت رسیده است. این میزان در سهماهه اول سال 3.363.133.505 گیگابیت گزارش شده بود.
کاهش شاخص‌های کیفیت پهنای باند
کاهش در میزان استفاده از پهنای باند ثابت در مقایسه با سیار، تنها در شاخص‌های زیرساختی و دسترسی پهنای باند دیده نمی‌شود. این کاهش در شاخص کیفیت پهنای باند مانند شاخص‌های نوسان تأخیر (Jitter) و تأخیر (RTT))هم به شکل قابل توجهی نشان داده شده است.
طبق این گزارش، شاخص PLR یا میزان اتلاف بسته‌ها در بخش داخلی از 0.39 به 0.34 درصد در سهماهه دوم سال رسیده که با رشد 13.04درصدی روبه‌رو بوده است. شاخص PLR در بخش بین‌الملل هم از 0.583 درصد به 0.44 درصد در سهماهه دوم سال رسیده و رشد 24.52درصدی داشته است.
در شاخص تأخیر یا RTT هم چه در بخش بین‌الملل و چه در بخش داخلی، کیفیت با کاهش قابل توجهی همراه بوده است.
شاخص RTT در بخش داخلی از 38.101 میلی‌ثانیه که در سهماهه اول سال گزارش شده بود با 12.12 کاهش در سهماهه دوم سال به 42.72 میلی‌ثانیه رسیده است.
از سوی دیگر، وضعیت شاخص RTT در زمینه کیفیت پهنای باند بین‌الملل هم کاهش 10.45 میلی‌ثانیه‌ای داشته؛ یعنی در حالی که شاخص RTT بین‌الملل در سهماهه اول سال 99.792 میلی‌ثانیه بوده، این میزان به جای بهبود در سهماهه دوم به 110.22 میلی ثانیه رسیده است. طبق مصوبه رگولاتوری، آستانه قطع‌شدن خدمات برای شاخص RTT برابر با 200 میلی‌ثانیه است.
وضعیت کیفیت پهنای باند در زمینه شاخص نوسان تأخیر (Jitter) هم به شکل محسوسی چه در بخش داخلی و چه در بخش بین‌الملل کاهش داشته است.
شاخص Jitter داخلی که در سهماهه اول سال 5.912 میلی ثانیه گزارش شده بود، در سهماهه دوم با 24.49 درصد کاهش به 7.36 میلی‌ثانیه رسیده است.
وضعیت کیفیت اینترنت براساس شاخص Jitter در بخش بین‌الملل هم بسیار بدتر از سه ماه اول سال گزارش شده است. طبق گزارش اخیر رگولاتوری در حالی که شاخص Jitter بین‌الملل در سهماهه اول سال 6.413 میلی‌ثانیه بوده، این میزان با 32.08 درصد کاهش به 8.47 میلی‌ثانیه رسیده است.
آستانه قطع‌شدن خدمت در بخش شاخص کیفیت Jitter طبق مصوبه‌های رگولاتوری 10 میلی‌ثانیه گزارش شده است.
همچنین این گزارش میزان سرعت انتقال داده مشترکان تلفن همراه براساس تکنولوژی 3G و 4G را هم مقایسه کرده که در این بین تنها سرعت انتقال داده مشترکان 3G همراه اول کاهش داشته است.
کاهش وضعیت توسعه شبکه در بخش زیرساخت و دسترسی و کیفیت اینترنت از طریق گزارش اخیر رگولاتوری به شکل شفاف مشخص می‌کند با وجود همه شعارها و وعده‌های وزیر ارتباطات برای توسعه پهنای باند؛ به‌ویژه در بخش ثابت؛ همچنان این بخش نه‌تنها رشدی نداشته که با کاهش در زمینه توسعه و کیفیت هم مواجه شده است. این آمارها از وضعیت افول بخش توسعه و کیفیت اینترنت در حالی منتشر شده که در برگیرنده اطلاعات شبکه بعد از شروع فیلترینگ و محدودیت‌های اینترنتی از انتهای شهریور تاکنون نیست.
