پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بانک ملی ایران از شرکت فینوداد رونمایی کرد / مدیرعامل بانک ملی: قصد ما ساختن یک بانکداری مبتنی بر فین‌تک در سطح ملی است
امروز، دوم شهریورماه هم‌زمان با آغاز هفته دولت، بانک ملی ایران طی مراسمی از شرکت فینوداد رونمایی کرد. محمدرضا فرزین مدیرعامل این بانک، سورنا ستاری، معاون علمی فناوری ریاست جمهوری، محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی و چند تن از فعالان حوزه فناورهای مالی و بانکی در این مراسم حضور داشتند.
فینوداد به عنوان اهرم فعالیت‌های نوآورانه بانک ملی با تکیه بر فناوری‌های شرکت داده‌ورزی سداد و به عنوان شرکتی مستقل، واسط میان نوآوری و بانک ملی خواهد بود. فینوداد قصد دارد برای رسیدن به اهداف تعیین شده از مشارکت با نهادهای سرمایه‌گذاری دولتی و خصوصی به عنوان همکاران راهبردی و دانشگاه‌ها به عنوان منابع ارزشمند سرمایه‌های انسانی و مراکز پژوهشی توانمند و همچنین آزمایشگاه‌های تخصصی موجود در کشور استفاده کند.
بانک‌ملی ایران یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین بانک‌های دولتی کشور است. بانکی که در اواخر تابستان ۱۳۰۷ با ماشین‌حساب‌ها و صندوقچه‌های بزرگ، ترازوها، ماشین‌های تایپ و … آغاز به کار کرد و اکنون می‌بینیم که با وجود سختی‌های ایجاد تغییر در ساختار بانک‌های سنتی و بزرگ سعی دارد با جدیدترین نوآوری‌های بانکی کشور سازگار شود.
استفاده از دانش برای اصلاح فرایندها
در ابتدای مراسم رونمایی از شرکت فینوداد محمدرضا فرزین، مدیرعامل بانک ملی با بیان اینکه ما امروزه در صنعت بانکداری با چالش‌های جدیدی مواجه هستیم توضیح داد: «کار مدیران بانکی بسیار سخت شده است چراکه نیاز به اصلاحات زیادی در درون و بیرون صنعت بانکداری وجود دارد و اگر این اصلاحات ایجاد نشود عملاً پاسخ‌گویی به نیازهای جدید سخت خواهد بود. در حوزه مسائل بیرونی، صنعت بانکداری نیازمند بهبود کفایت سرمایه و تأمین مالی جدید است به همین دلیل دولت باید ورود و مسئله مطالبات بانک‌ها به ویژه بانک‌های دولتی را حل کند.»
به گفته فرزین محدودیت بیرونی دیگر بانک‌ها مسئله قوانین و مقررات است که دست بانک‌های دولتی را برای رقابت بسته است و با قوانین و مقررات حال حاضر نمی‌توان در داخل و خارج رقابت کرد. او در ادامه گفت: «به عنوان مثال یکی از مسائل، جذب نیروی جدید است. ما در حال حاضر آماده هستیم که شش هزار نیروی جدید جذب کنیم اما باید به ما اجازه این کار را بدهند.»
او با بیان اینکه رویه‌ها، نیروی انسانی و فرهنگ سازمانی نیز بخش عمده مسائل داخلی را تشکیل می‌دهند، توضیح داد: «ما باید رویه‌های حال حاضر را اصلاح و برای جبران عقب‌افتادگی خود از فرایندهای دانش‌بنیان استفاده کنیم؛ چراکه باید بتوانیم برای انجام اصلاحات مورد نیاز سرعت بهبود را افزایش دهیم و این امر مستلزم استفاده از نهاده‌های دانشی جدید است و با استفاده از روش‌های معمول گذشته امکان‌پذیر نیست.»
مدیرعامل بانک ملی ادامه داد: «به همین علت یکی از موضوعات اساسی و مهمی که از ابتدا در برنامه بانک ملی قرار دادیم توسعه استفاده از دانش در اصلاح فرایندهاست و تأسیس شرکت فینوداد نیز در چارچوب همین برنامه است.»
باید به سمت بانکداری خطرپذیر برویم
به گفته فرزین برنامه بانک ملی این است که یک بانکداری مبتنی بر فین‌تک در سطح ملی به وجود آورد؛ یعنی اکوسیستم دانش‌بنیان نوآوری را وارد بانک کند و نهایتاً به سمت بانکداری خطرپذیر (Venture Banking) برویم که رویه‌های آن از اساس با بانکداری سنتی متفاوت است.
او ادامه داد: «برای تغییر رویه‌ها اقداماتی انجام داده‌ایم. یکی از مشکلات این حوزه موضوع وثیقه است. به همین علت با دوازده صندوق قرارداد بستیم که شرکت‌های دانش‌بنیان مشکل وثیقه نداشته باشند. این بخشی از کاری است که باید انجام می‌دادیم.»
فرزین با تأکید بر اینکه وظیفه یک بانک رقابت است توضیح داد: «اما قصد ما این نیست که با فعالان این حوزه رقابت کنیم. قصد ما ملی است یعنی شکل دادن به نوعی همکاری و تعامل که در نهایت به توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان منجر شود.»
او ادامه داد: «در همین راستا ما سه شعبه را افتتاح و به فعالیت دانش‌بنیان اختصاص دادیم. برای تمام استان‌ها برنامه و قصد داریم در هر مرکز استان حداقل یک شعبه دانش‌بنیان داشته باشیم که آیین‌نامه‌های آن قطعاً متفاوت خواهد بود. تلاش ما بیشتر بر این خواهد بود که این شعب یک بازوی اجرایی برای صندوق نوآوری و شکوفایی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در تعامل با دانش‌بنیان‌ها باشند.»
به گفته فرزین فعالیت دیگر بانک ملی امضای تفاهم‌نامه با سه دانشگاه تهران، شریف و علامه طباطبایی و استفاده از فضای نوآوری و فناوری این دانشگاه‌هاست. چند پروژه هم در حوزه اعتبارسنجی که یکی از موضوعات اساسی بانکداری است، هوش مصنوعی و تسهیلات برای شرکت‌های دانش‌بنیان تعریف شده است. به طور کل بانک ملی سعی می‌کند بخشی از نیازهای حال حاضر خود را از طریق دانش‌بنیان‌ها حل کند.
او در انتها تأکید کرد: «توسعه پلتفرم بله فعالیت آخر ماست. در آینده نزدیک نسخه جدیدی از این پلتفرم را معرفی می‌کنیم که با آنچه امروز می‌بینید بسیار متفاوت خواهد بود.»
بازیگران سنتی بازی را باخته‌اند
در ادامه این مراسم سورنا ستاری با بیان اینکه پیش‌تر میان بانک‌ها و فین‌تک‌ها درگیری‌هایی وجود داشت عنوان کرد: «امروزه در نظام بانکی کسی به تأسیس شعب فیزیکی فکر نمی‌کند بلکه همه بر توسعه فین‌تک‌ها و فضای نوآوری جدید تمرکز کرده‌اند. واقعیت این است که اگر دو سه سال پیش از من می‌پرسیدند که چه اتفاقی در سیستم بانکی کشور می‌افتد پاسخم این بود که بانکداری می‌ماند و بانک‌ها شاید بمانند؛ اما الآن پاسخ من این است که بانکداری به شیوه جدید باقی می‌ماند ولی بانک‌ها حتماً از بین می‌روند.»
او ادامه داد: «برخلاف گذشته که تصور می‌شد با روی کار آمدن سیستم بانکداری نوین مبتنی بر فناوری، تعداد زیادی از افراد بیکار می‌شوند، فناوری باعث اشتغال‌آفرینی می‌شود با این تفاوت که کیفیت نیروهای کار امروزه تعیین‌کننده است. کشوری که بیش از چهار میلیون دانشجو دارد به چنین نظام بانکی توانمند و پیشرفته‌ای نیازمند است.»
به گفته ستاری بازیگران سنتی بازی را باخته‌اند و برای زنده‌ماندن در آینده باید در حوزه فعالیت‌های دانش‌بنیان سرمایه‌گذاری کنند و خوشبختانه بانک ملی در این حوزه بسیار پیشرو است.
او با بیان اینکه قانون جهش تولید دانش‌بنیان آینده بیست سال کشور را ترسیم کرده است از همه خواست که آن را مطالعه کنند و توضیح داد: «این قانون بسیاری از زیرساخت‌های فکری کشور را به هم می‌ریزد. در حقیقت قانون یکی از مشکلات و چالش‌های اساسی نوآوری در تمام دنیاست به همین دلیل نظام قانون‌گذاری ما باید مفری برای تغییر زمین بازی اکوسیستم دانش‌بنیان ایجاد کند.»
به گفته معاون علمی و فناوری رئیس جمهور، اکوسیستم دانش‌بنیان همانند اقیانوسی است که بر پایه بخش خصوصی در حال شکل‌گیری است. این اکوسیستم همانند جنگلی طبیعی است که در صورت قطعی یک درخت بقیه درخت‌ها برای گرفتن جای آن با هم رقابت می‌کنند. یکی از عمده‌ترین بخش‌های این اکوسیستم تأمین مالی است. بازیگران جدیدی که تا به حال در اقتصاد ما وجود نداشته‌اند مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر که با توجه به قانون جدید جهش دانش‌بنیان، بانک ملی می‌تواند سهامدار این صندوق‌ها در بورس باشد. اینکه ما به وام دادن محدود بشویم از بزرگ‌ترین اشتباهات در اکوسیستم دانش‌بنیان است. شرکت‌های این حوزه برای توسعه نیازمند سرمایه‌گذاری هستند.
ستاری در انتها تأکید کرد: «اقتصاد دانش‌بنیانچیزی نیست جز سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در بخش پژوهش.»
در ادامه مراسم محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ضمن تشکر از عوامل تأسیس شرکت فینوداد، عنوان کرد: «موضوعی حائز اهمیت برای ما قوانین و مقررات مربوط به اکوسیستم دانش‌بنیان است. امروزه برخلاف گذشته ظرفیت بهره‌گیری از توان علمی کشور وجود دارد و بنابراین بسترهای قانونی لازم از این بهره‌برداری باید فراهم شود و تصویب قانون تولید دانش‌بنیان گام مؤثری در این مسیر است.»
به گفته پورابراهیمی استفاده تجاری از دانش برای ایجاد مزیت رقابتی، بسیاری از چالش‌های اصلی ما در حوزه تحریم‌ها را نیز حل می‌کند.
او ادامه داد: «موضوع مهم دیگر ورود بانک‌ها به حوزه‌های تخصصی است که رونمایی امروز نمود مهمی از حرکت در این مسیر است.»
به گفته پورابراهیمی وضعیت نظام بانکی ما مطلوب نیست. چراکه رابطه تعهدات و حمایت‌ها از نظام بانکی دوسویه نبوده است. اگر ما از بانک ملی انتظار داریم که مأموریت‌های خود را به طور کامل انجام دهد باید در مسیر حل مشکلات و مطالبات آن گام برداریم که پیشنهادها و برنامه‌های جدیدی در این خصوص در دستور کار مجلس است.
ایفای نقشی مؤثر در اکوسیستم پولی و مالی کشور
حمیدرضا احمدیان، مدیرعامل هلدینگ داده‌ورزی سداد نیز در پاسخ به سؤال خبرنگار راه پرداخت در خصوص دلایل استقلال فینوداد به عنوان یک شرکت توضیح داد: «در سال ۹۷ که هلدینگ داده‌ورزی سداد تصمیم گرفت به سمت نوآوری‌ها و فناوری‌های مالی حرکت کند، مرکز نوآوری فینوداد را به عنوان یک واحد کسب‌وکار استراتژیک در هلدینگ تشکیل داد؛ اما از سال ۹۷ تا به حال ما نتوانستیم یک خروجی مؤثر برای بازار و صنعت داشته باشیم. گرچه فینوداد به بیان مفاهیم، انتقال دانش و فرهنگ‌سازی در سداد کمک‌های زیادی کرد. ما در دوره جدید مسئله‌ای جدی با بانک ملی داشتیم اینکه بانک قصد داشت با هدف تکمیل سبد محصولات و ایفای نقش مؤثرتر در اکوسیستم پولی و مالی کشور بر لبه فناوری حرکت کند. ما برای نیل به این اهداف بانک این شرکت را که پیش‌تر به عنوان یک واحد در هلدینگ داده‌ورزی سداد فعالیت می‌کرد به عنوان شرکت نوآوری بانک ملی با نام تجاری «فناوران نوآور سداد» و با هویت «فینوداد» ایجاد کردیم.»
مدیرعامل هلدینگ داده‌ورزی سداد با توضیح اینکه شرکتی که امروز تأسیس شد کاملاً جدید است عنوان کرد: «در دو سه ماه اخیر فعالیت‌های تحقیقاتی و اجرایی تأسیس شرکت فینوداد آغاز شد و ما امروز رسماً اعلام حضور در بازار کردیم.»
به گفته احمدیان هدف شرکت فینوداد در گام اول ایفای نقش جدی در مؤلفه‌های بازار ازجمله ایجاد کسب‌وکارهای کوچک مورد نیاز برای توسعه سبد محصولات بانک ملی است. فینوداد در گام بعدی اتحاد رقبا در بازار با هدف ترسیم بازارهای مشترک را دنبال می‌کند. این بازارهای مشترک می‌توانند به همه ارکان از جمله صنعت بانکی، بیمه و رگولاتوری کمک کند؛ این صنایع هدف‌گذاری شده‌اند و در بازه‌های زمانی مرتب و کاملاً مشخصی رخ می‌دهد.
طبق توضیحات مدیرعامل هلدینگ داده‌ورزی سداد، شرکت فینوداد آماده همکاری با همه بازیگران و ارکان بازار و دارای یک فضای ملی است. در حال حاضر چند تن از فعالان صنعت بیمه و بانک‌های خصوصی آماده شراکت با این نهاد تازه تأسیس هستند.
او توضیح داد: «ما برای همکاری با همه ارکان صنعت پولی و مالی کشور اعلام آمادگی می‌کنیم. نکته بعدی این است که ما در اکوسیستم باید به هم کمک کنیم. کمک به اکوسیستم در وهله اول دانشی است، در مرحله بعد از لحاظ مدل‌های کسب‌وکاری و در نهایت نیز از لحاظ هویت‌سازی برای بازارهای بزرگ منطقه‌ای صورت می‌گیرد. ما باید نهادهای بزرگی در کشور ایجاد کنیم که نقش هاب را در کشور و منطقه ایفا کنند نه اینکه بر روی ساختن بخش‌های متوسط متعدد تمرکز کنیم.»
تبدیل‌شدن به هاب ملی و منطقه در افق چشم‌انداز فینوداد
احمدیان با تأکید بر اینکه شرکت فینوداد می‌تواند نقش هاب را در کشور و منطقه ایفا کند توضیح داد: «ما باید برای ورود به بازارهای بین‌المللی از کشورهای منطقه برای تمرین‌های بزرگ استفاده کنیم که فینوداد و کسب‌وکارهای نظیر آن می‌توانند به این امر کمک کنند؛ بنابراین تبدیل‌شدن به هاب ملی و با توسعه اکوسیستم، تبدیل‌شدن به هاب منطقه‌ای از چشم‌اندازهای شرکت فینوداد است.»
آیت حسینی، مدیرعامل فینوداد نیز در توضیح وظایفی که برای این شرکت تعریف شده است عنوان کرد: «قرار است این شرکت از مراحل اولیه بلوغ کارآفرینی تا مراحل pre IPO سرویس‌دهی کند و زیرساخت‌های لازم را از جنس بانکداری باز و نئوبانک برای اتصال استارتاپ‌ها و شرکت‌های بزرگ در اختیار فعالان این حوزه قرار دهد.»
