پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
نسیم بنایی / اصولاً افرادی که از درآمد پایینی برخوردارند و نمی‌توانند ضامن و وثیقه برای دریافت وام پیدا کنند، بیشتر به این وام‌ها نیاز دارند. اما همین الزامات عمدتاً باعث می‌شود این افراد از حق دریافت وام محروم شوند. بسیاری از نهادهایی که اعطاکننده وام هستند، اعطای وام و اعتبارات به این افراد را به‌نوعی ریسک قلمداد می‌کنند. این یعنی بخشی از جامعه از فراگیری مالی در زمینه دریافت وام محروم می‌شود.
با کمی تغییر رویکرد می‌توان فضایی را فراهم کرد که همه افراد جامعه از وام برخوردار شوند. صندوق بین‌المللی پول در گزارشی نشان داده که می‌توان به کمک فناوری‌های مدرن، بستری فراهم کرد که از طریق آن، همه افراد از وام‌های بدون وثیقه برخوردار شوند. در اقتصادهای نوظهور و درحال‌توسعه، فین‌تک ابزاری پیشرو است که می‌تواند از طریق نوآوری در صنعت خدمات مالی، فراگیری مالی را افزایش دهد. این اقدامات از طریق توسعه بسترهای مالی، افزایش بهره‌وری مالی و گسترش خدمات در این عرصه صورت می‌گیرد.
ارائه خدمات در اکوسیستم دیجیتالی
فین‌تک از مسیر پیشرفت فناوری، به جریان اعتبارات کمک کرده و باعث شده متقاضیان وام با سهولت بیشتری به اعتبارات موردنظر خود دسترسی پیدا کنند. قطعاً فناوری می‌تواند به ارائه‌دهندگان خدمات مالی کمک کند داده‌های موردنیاز خود در زمینه متقاضیان وام را جمع‌آوری کنند و مطابق با آن به فرد وام بدهند.
به لطف فناوری، نسل جدیدی از بانک‌ها متولد شده‌اند که به شکل‌های مختلف به متقاضیان، وام اعطا می‌کنند. به‌این‌ترتیب افرادی که از فراگیری مالی کنار گذاشته شده بودند، می‌توانند به خدمات مالی نظیر اعتبارات دسترسی پیدا کنند. هوش مصنوعی یکی از ابزارهایی است که تشخیص می‌دهد افراد تا چه اندازه توانایی دریافت و پرداخت وام دارند. نکته اینجاست که این فراگیری مالی و اعطای وام، روی رشد اقتصادی و افزایش تولید ناخالص داخلی اثر می‌گذارد.
محرکی برای اقتصاد
بانک‌ها و نهادهای مالی با خدمات خود می‌توانند نقشی مؤثر در رشد تولید ناخالص داخلی ایفا کند. مطالعاتی در دانشگاه اندونزی نشان می‌دهد توزیع وام همیشه نقشی تعیین‌کننده در چرخه رونق و رکود اقتصادی داشته است. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که با اعطای وام به افراد، می‌توان از آنها حمایت کرد و بهره‌وری آنها را در اقتصاد افزایش داد. مطالعه‌ای دیگر در پاکستان هم نشان می‌دهد اعطای وام مانند دیگر عوامل اقتصادی و مالی نظیر نرخ تورم، سرمایه‌گذاری دولتی و خصوصی و نرخ بهره، روی وضعیت تولید ناخالص داخلی به صورت مستقیم اثر می‌گذارد.
البته خیزش وام‌های بدون وثیقه می‌تواند درعین‌حال زنگ خطری را هم برای اقتصاد به صدا درآورد. برای مثال، طبق گزارش واشنگتن‌پست، آمریکا در سال ۲۰۱۹ با خیزش ۱۰ درصدی وام‌های بدون وثیقه نسبت به سال گذشته‌اش مواجه شد، اتفاقی که درگذشته، کمی پیش از وقوع رکود بزرگ اقتصادی در سال ۲۰۰۸ رخ‌داده بود. مردم همیشه ولع زیادی برای دریافت وام دارند. اما افزایش بی‌رویه آن می‌تواند یک علامت هشدار هم باشد. به‌هرحال در وام‌های بدون وثیقه، ضمانت چندانی وجود ندارد و افزایش بی‌رویه آن می‌تواند ناگهان موجی از افرادی را به همراه داشته باشد که وام زیادی دریافت کرده‌اند و اکنون نمی‌توانند آن را بپردازند. اما از طرف دیگر، اعطای این وام‌ها می‌تواند به متقاضیان کمک کند سهم بیشتری در رشد اقتصادی داشته باشند و به عبارتی مشارکت اقتصادی افراد به کمک همین وام‌ها افزایش پیدا می‌کند.
وام با وثیقه یا بدون وثیقه؟
اصولاً در نگاه سنتی، وام‌های همراه با وثیقه، می‌توانند محرکی بزرگ در رشد تولید ناخالص داخلی باشند. اما در نگاه مدرن، وام‌های خرد و بدون وثیقه هم می‌توانند به همان اندازه محرک اقتصاد باشند. بررسی‌هایی در آمریکا نشان می‌دهد سهم وام‌های بدون وثیقه نسبت به وام‌های وثیقه دار افزایش پیدا کرده است. این امر می‌تواند جرقه بحران اقتصادی را بزند اما درعین‌حال، فعلاً به محرکی برای رشد اقتصادی بدل شده است. بررسی‌های دقیق‌تر در همین مطالعه نشان می‌دهد که همبستگی وام‌های بدون وثیقه با تولید ناخالص داخلی بسیار بیشتر از وام‌های وثیقه‌دار است. این یعنی، هرچند با وام‌های وثیقه‌دار، ریسک بحران اقتصادی به شکلی قوی‌تر وجود دارد، اما درعین‌حال کمکی بزرگ‌تر برای توسعه اقتصادی خواهد بود.
درحالی‌که وام‌های بدون وثیقه می‌توانند اقتصاد و تولید ناخالص داخلی را در معرض بحران و نوسان قرار دهند، پیشرفت‌های فناوری و همچنین توسعه فین‌تک می‌تواند ابزاری باشد که اعطای وام‌های خرد را کنترل و مهار کند. به‌این‌ترتیب می‌توان از قدرت این وام‌ها برای به حرکت درآوردن اقتصاد کمک گرفت. به‌ویژه کسب‌وکارها و شرکت‌های کوچک به کمک همین وام‌ها می‌توانند آغاز به کار کنند و نقشی مؤثر در توسعه و رشد اقتصادی داشته باشند.