پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
گفتوگویی صریح و بیپرده با پویا پیرحسینلو، همبنیانگذار و مدیرعامل ابرآروان / چرا سیبل شدیم؟
المیرا حسینی / چرا از میان کسبوکارهایی که در حوزه خدمات ابری فعالیت میکنند، نام ابرآروان بیش از همه شناختهشده است و آماج حملات قرار میگیرد؟ این سؤال اساسی ما از پویا پیرحسینلو، مدیرعامل ابرآروان بود. او معتقد است ابرآروان از آنجا که لیدر این بازار است، مورد هجوم قرار میگیرد، اما هیچکدام از این اتفاقات باعث نمیشود این کسبوکار سکوت اختیار کند. او معتقد است بهعنوان یک تککمپانی باید هرساله رویدادی برای معرفی محصولات خود برگزار کنند و فارغ از تمام این هیاهوها، این روند ادامه خواهد یافت.
ما در کشور، شرکتهای کوچک و بزرگ دیگری هم داریم که زیرساخت خدمات ابری ارائه میدهند. فکر میکنید چرا ابرآروان آماج حملات است و در این حملهها از آن با عنوان «ابزار سرکوب» یاد میکنند؟
شما در رویداد سوار ابرها، صحبتهای ابتدایی من درباره بیارتباطی کسبوکارهای ابری با قطع و وصل اینترنت و محدودسازی را شنیدید؟ آیا از توضیحاتی که در مورد تأثیر مستقیم یا غیرمستقیم آروان و شرکتهای مشابه ارائه دادم، قانع شدید؟ موضوع برایتان شفاف شد و آیا این را قبول دارید که آروان مستقیم یا غیرمستقیم نمیتواند هیچ تأثیری روی محدودیت اینترنت داشته باشد؟
به عنوان یک فرد عادی، صحبتهای شما قانعم کرد. فقط یک سؤال همان زمان ذهنم را به خود مشغول کرده بود. طبق صحبتهای شما سایتهایی مثل فیسبوک و توییتر که فیلتر هستند، از طریق شرکت ارتباطات زیرساخت که مسئولیت ورود اینترنت به کشور را بر عهده دارد، فیلتر میشوند و این حتی در حوزه فعالیتهای اپراتورهای تلفن همراه و ارائهدهندگان اینترنت ثابت نیست. پس چرا در دورههایی مثلاً میتوانیم با اینترنت موبایل یک سایت فیلترشده را باز کنیم ولی با اینترنت ثابت نه؟
این تجهیزات (تجهیزات فیلترینگ)، توزیعشده هستند. اگر بخواهم به شکل ساده توضیح دهم، باید بگویم تجهیزات فیلترینگ به جای اینکه فقط در یک نقطه (نقطه ورودی اینترنت) قرار بگیرند، آن را توزیعشده و در ورودی اینترنت اپراتورها قرار میدهند. ما سه اپراتور مویابل و ۱۱ اپراتور ثابت داریم. برای همین است که ممکن است در زمان خاصی روی یکی از این ارتباطات، رفتار کمی متفاوت مشاهده کنید. در 99 درصد مواقع این تجهیزات با هم سینک هستند ولی یک درصد ممکن است ناهماهنگیهایی پیش بیاید. حتی ورودی اینترنت هم از یک مسیر نیست و از مرزهای مختلف اینترنت به کشور ما وارد میشود؛ تبریز، مشهد، خلیج فارس و… اما در نهایت در شبکه «شرکت ارتباطات زیرساخت» تجمیع میشود که به شکل شماتیک سعی کردم توضیح دهم.
اما انتظار من از یک رسانه فنی و تخصصی این است که در برابر موضوعی به این روشنی موضعگیری کنند. من واقعاً مسئلهای ندارم که حتی مجله شما بگوید ما از نظر فنی بررسی کردهایم و پویا پیرحسینلو دروغ میگوید. اما اگر به عنوان یک خبرنگار به دنبال حقیقت هستید، بررسی کردهاید و به این نتیجه رسیدهاید که من راست میگویم، انتظار دارم هزینه این موضوع را به عنوان خبرنگار بپردازید و صحت گفتههای من را تأیید کنید. تصورم میکنم برای بیشتر خبرنگاران آیتی، صحت گفتههای من مثل روز روشن است. خیلی از فعالان رسانهای به من پیغام دادهاند و همدلی کردهاند، اما فقط چند نفر حاضر شدهاند به شکل عمومی این را اعلام کنند که متأسفانه مورد فحاشی هم قرار گرفتهاند. به نظرم اگر حقیقتی وجود دارد، رسانه لازم است موضعش را مشخص کند، فارغ از اینکه هزینهاش چیست.
چرا باقی شرکتهای مشابه آروان، این حاشیهها را ندارند؟ اگر قرار است شرکت خدمات ابری زمینهای برای سرکوب فراهم کند، دیتاسنتر را هم میتوان در همان راستا قرار دارد. چرا از میان همه این شرکتهایی که خدمات زیرساختی ارائه میدهند، ابرآروان بیشتر از همه به چشم میآید؟ اصلاً چرا باید مردم اینقدر با شرکتی که بیزینسمدل B2B دارد، درگیر باشند و اینقدر عکسهای یادگاریشان دستبهدست شود؟ ریشه این موضوع کجاست؟ آیا در روابط عمومی و تبلیغات خود مرتکب اشتباه شدهاید؟
آیا شرکت بزرگی را در ایران میشناسید که در نمایشگاه الکامپ شرکت نکند؟ بازدید وزیر یا رئیسجمهور از نمایشگاه و غرفههای آنها یک موضوع طبیعی و هر ساله است و در نتیجه گرفتن عکس و انتشار آن طبیعیترین اتفاقی است که بعید است شرکت مهمی در ایران پیدا کنید که از این روند به دور باشد.
شما میگویید اشتباه روابط عمومی داشتهاید. من نمیگویم چنین اشتباهی نداشتهایم، حتماً در این میان مرتکب اشتباهاتی شدهایم، اما سهم اشتباهات ما در این اتفاقات چقدر است؟
در اصل برای سؤال شما جواب قطعی و مشخصی وجود ندارد و من فقط میتوانم نظر شخصیام را بگویم. تحلیل من این است که ما دو جناح داریم که این دو جناح با وجود تفاوتهای ظاهریشان، اتفاقاً بسیار با هم متحد عمل میکنند. تندروهای داخلی و خارجی اهداف مشترکی دارند. اقدامات رسانههای افراطی فارسیزبان در داخل و خارج کشور، نتایج یکسانی دارد و در بسیاری جهات با یکدیگر در ناامید کردن مردم هماهنگ عمل میکنند. یکی از موقعیتهایی که این دو طیف هماهنگ رفتار میکنند، جایی است که هر چیز امیدبخش و هر جریان آلترناتیو را سرکوب میکنند. مثلاً اصغر فرهادی به عنوان یک کارگردان ایرانی فیلمهای تأثیرگذار میسازد و جوایز بینالمللی کسب میکند. همزمان هردو گروه شروع به تخریب این فرد میکنند. درست است که این دو گروه در ظاهر تفاوت زیادی دارند، اما در موارد قابل توجهی ظاهراً منافع یکسانی دارند. یا دیجیکالا را به عنوان یک شرکت بزرگ که باعث تحول در کشور شده در نظر بگیرید؛ در دوره ابتدایی کرونا که ماسک کم است و دولت نتوانسته ماسک مورد نیاز مردم را تأمین کند، بخش خبری اخبار صداوسیما یک گزارش غیرواقعی و پر از دروغ تهیه میکند، به یکی از انبارهای دیجیکالا میرود و میگوید ما اینجا صدها هزار ماسک کشف کردیم. بعداً مشخص میشود کاملاً دروغ است، اما مثل همیشه خبر تکذیبیه خیلی دیده نمیشود. از آن طرف یکی از شبکههای ماهوارهای هم برای دیجیکالا مستند خبری تهیه میکند تا این کسبوکار را تخریب کند. پس فرقی نمیکند شما اصغر فرهادی باشید، نرگس محمدی، دیجیکالا یا مؤسس خیریه محک و… هرکسی که صدای آلترناتیوی دارد، باید سرکوب شود. اینجا آروان دو ویژگی دارد که برای اینکه سیبل این اتفاقات شود، جذاب است. یکی اینکه آروان به اینکه تنها تِککمپانی باشد، راضی نیست و میگوید من راجع به فرهنگ، آزادی آدمها، توانمندسازی، صلح پایدار، تحول اجتماعی و مسائلی از این دست حرف میزنم و وظیفهام است به عنوان شرکتی که در ایران فعالیت میکند، به جامعهام اهمیت دهم. پس شرکتی است که دغدغه اجتماعی دارد. دلیل دوم این است که لیدر بازار است؛ همانطور که به دیجیکالا فحاشی میکنند اما به سایر فروشگاههای اینترنتی نمیکنند یا از میان صدها کارگردان ایرانی، اصغر فرهادی را تخریب میکنند، یا بین خیریهها روی محک بیشتر تمرکز میشود و… قاعدتاً برای تخریب هر بخشی، سراغ لیدر آن قسمت میروند. آروان هم به دلیل داشتن این دو ویژگی سوژه جذابی میتواند باشد. همانطور که هست.
اگر بخواهید عملکرد خود آروان در برابر این حملات را تحلیل کنید، آیا جایی هست که دوست داشته باشید تصحیح کنید؟ یعنی به نظرتان بیاید که با یک سیاست متفاوت، میتوانستید بازخورد بهتری بگیرید و…
بسیاری از تصمیمها درست و غلط ندارند و وقتی نتیجه تصمیم را میبینید، گاهی به این فکر میکنید که شاید باید تصمیم دیگری میگرفتید. چون نتیجه تصمیمی که گرفته نشده، مشخص نیست، میتوان درباره آن خیالبافی کرد. قاعدتاً ما در طول شش سال گذشته تصمیمات مختلفی گرفتهایم که امروز میتوان درباره بسیاری از این تصمیمها نشست و صحبت کرد. اما نمیتوان با قطعیت گفت که فلان تصمیم در فلان زمان اشتباه بوده و باید کار دیگری انجام میشد، زیرا داریم درباره موضوع پویایی مثل جامعه صحبت میکنیم؛ درباره گروهی حرف میزنیم که برای بسیاری از اقدامات برنامهریزی کردهاند و عکسالعملی در برابر رفتار شما انجام نمیدهند بلکه عمل خود را مستقل از اینکه شما چه بگویید یا چه کاری انجام دهید، انجام میدهند.
برای اینکه صحت این حرف من به شما ثابت شود، مثالی میزنم. ما برای همین برنامه سوار ابرها، سال گذشته تبلیغات کردیم و گفتیم 8 اسفندماه این برنامه را برگزار میکنیم. از قبل هم میدانستیم که موج بزرگی از هجمهها در این تاریخ به سمت ما خواهد آمد. سوار ابرها اسفندماه سال گذشته به علت کرونا لغو شد و ما هشتم اسفند رویداد را برگزار نکردیم. اما از ششم تا هشتم اسفندماه بیش از سه هزار توییت فحاشی به ابرآروان را داشتیم، بدون اینکه اصلاً برنامهای برگزار شده باشد و محتوایی منتشر شده باشد. ممکن است کسی که از دور هجمههای این روزها را میبیند، با خود بگوید آروان رویدادی برگزار کرد، محتوای خاصی منتشر کرد و دوباره در مرکز توجه قرار گرفت و افرادی شروع به فحاشی کردند. ولی با مثالی که زدم، میبینید که این اتفاقات علت و معلولی نیستند و عدهای فارغ از عملکرد ما، به شکل مستقل رفتار میکنند.
شاید بگویید بنابراین برای پایان دادن به این هجمهها، باید تصمیم بگیرید اکت و عملی نداشته باشید و در سکوت مطلق باشید اما این تصمیم ابرآروان نیست. آروان حاضر نیست سکوت کند، زیرا به مسیر و هدفی که دارد، اعتقاد دارد.
هدفتان از برگزاری این رویداد چه بود و چقدر به آن اهدافی که در ذهن داشتید، رسیدید؟
ما یک تککمپانی هستیم و شرکتهایی مانند ما در همه جای دنیا رویدادهای مشابه برگزار میکنند و در این رویدادها از نسل جدید محصولات و فناوریشان رونمایی میکنند. سؤال اصلی این است که چرا ما بهعنوان یک تککمپانی نباید این کار را بکنیم؟ چطور ممکن است یک تککمپانی از محصولات و خدمات جدیدش رونمایی نکند؟ آیا باید به این تن بدهیم که درباره همه چیز سکوت کنیم و خودمان را به طور کامل حذف کنیم؟
این را بگویم که با وجود اینکه رویدادمان را در رویال هال اسپیناس پالاس برگزار کردیم که بزرگترین سالن تهران است، باز هم مجبور بودیم تعداد مدعوین را محدود کنیم و نتوانستیم به همه تقاضاها برای حضور در این رویداد پاسخ مثبت بدهیم و پاسخگوی تمامی درخواستهای مشتریانمان و طرفداران حوزه فناوری باشیم. من فکر میکنم آلترناتیوی وجود ندارد؛ ما یک تککمپانی هستیم و همه تککمپانیها در تمام دنیا هر ساله رویدادهای مشابه برگزار میکنند و در آن از محصولات و خدمات جدید خود رونمایی میکنند. آروان هم با افتخار این کار را انجام میدهد.
کمی هم درباره دستاوردهایی که در این رویداد به آنها اشاره کردید، جزئیتر صحبت کنیم. شما به یک گواهینامه بینالمللی اشاره کردید و اینکه برای کشورهای دیگر نیز میزبانی خدمات ابری را انجام میدهید.
آروان تا الان برای بخش بینالملل روی کشورهای در حال توسعه تمرکز داشته است. ما بارها گزارشهایی از مشتریان خود منتشر کردهایم و گفتهایم بیشتر مشتریان ما در کشورهایی چون هند، ترکیه، برزیل، آرژانتین، اندونزی و… فعالیت دارند.
در گام بعدی خودمان را با قوانین GDPR (General Data Protection Regulation) اتحادیه اروپا سازگار کردیم. با این اقدام، حالا این اجازه را داریم که به شهروندان اتحادیه اروپا هم سرویس ارائه دهیم. این مقدماتی است برای قدم بعدی ما که گستردهتر وارد بازار جهانی شویم و بتوانیم در بازاری بزرگتر فعالیت کنیم.
قوانین GDPR برای حمایت از حریم خصوصی و موارد دیگری به وجود آمده و متشکل از هشت سند است که هرکدام از این سندها حاوی پروتکلها و ساختارهایی است که برای اخذ این گواهی باید رعایت شوند. متناظر با آنها یکسری اقدامات در لایههای زیرساختیمان انجام دادیم که توضیح همه آنها از حوصله این گفتوگو خارج است. در نهایت خودمان را با این ساختار هماهنگ کردیم تا بتوانیم اجازه داشته باشیم در بازار جهانی بیشتر فعالیت کنیم.
به طور کلی ابرآروان یک زیرساخت یکپارچه ابری است و ما سرویسهای بسیار گستردهای را به کسبوکارها ارائه میدهیم؛ از کسبوکارهای کوچک گرفته تا شرکتهای بسیار بزرگ. با توجه به اینکه به علت شیوع کرونا یک سال رویداد برگزار نکردیم، زمان کافی برای اینکه از تمام محصولات و فیچرهای جدیدمان رونمایی کنیم، نداشتیم. مجموع دستاوردهای آروان در حوزه فناوری، بسیار گستردهتر از چیزی بود که در رویداد به آنها اشاره شد.