روند مثبت بانکداری و پرداخت الکترونیک و چالش‌های پیش رو در کشور

[روزنامه جهموری اسلامی ایران / چهارشنبه؛ 6 آذر 1392] ارائه خدمات الکترونیکی در حوزه عملیات بانکی طی دو دهه اخیر همواره یکی از اولویت‌های اصلی دستگاه‌های مسوول در دو بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات و بانکداری بوده و انصافاً نیز پیشرفت‌های فراوانی در ارائه این گونه خدمات به جامعه حاصل شده است.

.

بانکداری الکترونیک زیر ذره بین روزنامه جمهوری اسلامی

روزنامه «جمهوری اسلامی» سرمقاله دیروزخود را با عنوان «ضرورت ارتقاء کیفی خدمات الکترونیکی» به بررسی بانکداری الکترونیک از منظر فنی و از لحاظ امنیت شبکه پرداخته است.

 .

در این مطلب می خوانید:

انجام عملیات مختلف بانکی اعم از دریافت، پرداخت، انتقال وجه، خرید، پرداخت قبوض خدمات شهری، پرداخت هزینه هایی مانند شهریه مراکز آموزشی و… از جمله خدماتی است که در قالب های مختلف اعم از دستگاه های خودپرداز، پایانه های فروشگاهی، درگاه های اینترنتی و تلفن همراه در اختیار مردم قرار دارد و بنابر گزارش های رسمی نهادهای مسوول، میزان استقبال و استفاده از این خدمات نیز توسط جامعه درحد بسیار بالایی است تا جایی که به گفته مسوولان بانک مرکزی تا پایان سال 91 سهم جابه جایی پول نقد (اسکناس…) در کل تراکنش های انجام گرفته از لحاظ مبلغ حداکثر به 5 درصد می رسید.

به عبارت دیگر از کل پولی که بین مردم جا به جا می شد، فقط 5 درصد آن به صورت نقدی و در قالب نقل و انتقال اسکناس انجام می گرفته و 95 درصد دیگر این مبلغ کل با استفاده از خدمات الکترونیکی بوده است. با وجود این ضریب نفوذ بالا و استقبال چشمگیر، به نظر می رسد هنوز مشکلات عمده ای بر سر راه گسترش و استفاده مطمئن از این گونه خدمات رسانی وجود دارد.

واقعیت این است که هنوز هم ایرادات و مشکلات فنی در تبادلات الکترونیکی و بانکی، عده زیادی از کاربران این خدمات را دچار دردسرهای فراوانی می کند. به گونه ای که تقریباً هیچکس نیست که تا به حال در دریافت پول از دستگاه های خودپرداز دچار مشکل نشده باشد و با وجود کسر پول از حسابشان، مبلغی نیز دریافت نکرده باشد. هنوز هم بسیاری از دانشجویان هنگام واریز شهریه دانشگاه یا پرداخت الکترونیکی وجه ثبت نام در آزمون های مختلف از طریق درگاه های اینترنتی بانکها دچار مشکلات عدیده ای می شوند. مشکلات موجود در حوزه بانکداری الکترونیکی البته به این موارد خلاصه نمی شود. عدم احساس امنیت برای کاربران در استفاده از خدمات بانکی الکترونیکی یکی دیگر از مشکلات این بخش است.

اگر چه مسئولان نهادهای مرتبط طی سال های اخیر تلاش های بسیاری کرده اند تا به جامعه بقبولانند که استفاده از خدمات بانکی الکترونیکی در ایران از امنیت لازم برخوردار است و مردم می توانند با اطمینان خاطر نسبت به حفظ پول هایشان در جریان پرداخت و دریافت ها از این خدمات بهره ببرند اما اتفاقاتی مانند سرقت اطلاعات برخی از کارت های بانکی مردم توسط کارمند یکی از شرکت های ارائه دهنده خدمات پشتیبانی کافی بود تا ثمر تلاش های چندین ساله بر باد رود و جامعه با احتیاط بیشتری از این خدمات استفاده کند.

این اتفاق یا وقایع مشابه به اشکال دیگری نیز می تواند تکرار شود. به عنوان مثال عدم نظارت بانک مرکزی بر تبلیغات برخی شرکت های ارائه دهنده خدمات بانکی برروی تلفن همراه که این روزها در قالب معرفی و تبلیغ پرحجم کدهای سه رقمی تمام شهر را در سیطره خود گرفته اند، زمینه سوءاستفاده را برای برخی سودجویان فراهم آورده است.

چنین تهدید بالقوه ای در حوزه ارائه خدمات بانکی الکترونیکی، می تواند هر لحظه تبدیل به یک مشکل جدی شود و دارایی های عده زیادی از مردم را به باد بدهد. بنابر این، انتظار منطقی از بانک مرکزی به عنوان نهاد ناظر بر بازار پول کشور این است که هرچه سریع تر نسبت به تدوین آئین نامه های نظارتی و اتخاذ رویه واحد و شفاف همراه با اپراتورهای تلفن همراه، اقدام کند و جلوی پیدایش مشکل را پیش از آنکه دیر شود بگیرد.

اهمیت این موضوع زمانی بیشتر نمایان می شود که تجارب خوبی نیز در برداشتن نخستین گام های قانونی در این زمینه با ایجاد شرکت های ناظر که زیر نظر بانک مرکزی، فعالیت شرکت های خصوصی ارائه دهنده خدمات الکترونیکی بانکی را کنترل می کنند، در کشور وجود دارد. از این رو به نظر می رسد بانک مرکزی می تواند و باید هرچه سریع تر در حوزه فراهم آوردن ابزارهای نرم افزاری که در واقع همان مقررات و آئین نامه ها هستند، اقدامات لازم را انجام دهد.

تردیدی نیست که گسترش دامنه و عمق استفاده از خدمات بانکی الکترونیکی توسط مردم نیازمند پیدایش حس اعتماد و اطمینان نسبت به امنیت، کارکرد به هنگام و آسان این نوع خدمات است. تنها در چنین شرایطی است که می توان انتظار داشت آثار و نتایجی که از ارائه این گونه خدمات در جهان حاصل شده است در کشور ما نیز به شکل ملموس و قابل اعتنایی نمایان شود.

واقعیت این است که اگر به دنبال راه حل برای کاستن از معضلاتی مانند ترافیک، مصرف بی اندازه سوخت، بالا بودن هزینه های بانکداری، آلودگی هوا و… هستیم، گسترش زیرساخت های خدمات بانکی الکترونیکی یکی از شاخص ترین و مؤثرترین ابزارهایی است که می تواند از مسافرت های درون شهری، صرف وقت شهروندان در شعب بانک ها، استهلاک اسکناس ها، دزدی و ناامنی و ایجاد ترافیک و آلودگی محیط زیست تا حد زیادی جلوگیری کند. از این رو نهادهای مسئول باید با پیگیری مجدانه زمینه های لازم برای اقبال بیش از پیش جامعه به استفاده از این خدمات، باری از دوش سایر حوزه های به ظاهر نامرتبط نیز بردارند.

منبع: ایرنا