پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
راه پرداخت در گفتوگو با معاون توسعه نرم‌افزار ناواکو، محصولات جدید این شرکت را بررسی کرد / «اُبانک» و «ناپ»؛ قدم بزرگ بانک مسکن برای دیجیتالی‌شدن
مرضیه نوری / ناواکو به‌تازگی از دو محصول جدید خود رونمایی کرده و حالا با ارائه این محصولات جدید وارد فاز بعدی فعالیت در عرصه بانکداری دیجیتال شده است. دو محصول جدید ناواکو با نام‌های «اُبانک» و «ناپ» قرار است امکان احراز هویت اینترنتی برای مشتریان بانک مسکن را فراهم کند، اما این فقط چکیده‌ای از قابلیت‌های این ابزارهای جدید است. در این گزارش با بررسی ویژگی‌ها و قابلیت‌های اُبانک و ناپ، چشم‌انداز این خدمات را بررسی کرده‌ایم و در گفتوگو با معاون توسعه نرم‌افزار شرکت ناواکو به این موضوع پرداخته‌ایم که آیا ارائه خدمات ناواکو به بانک مسکن محدود می‌شود یا پا را فراتر گذاشته و به سمت ارائه خدمات و محصولات برای مشتریانی جز بانک مسکن هم خواهد رفت؟
از صفر تا صد فرایند بانکی به‌صورت آنلاین با اُبانک
«اُبانک» و «ناپ»؛ دو محصول جدید ناواکو برای اولین‌بار در 21 دی‌ماه در نمایشگاه تراکنش ایران رونمایی شد و به واسطه این ابزارهای جدید، حالا ناواکو خدمات جدیدی را برای مشتریان بانک مسکن فراهم کرده که قدم بزرگی در راستای رفتن به سمت بانکداری الکترونیک و خداحافظی با سیستم سنتی بانکی است.
بیش از صد سال سیستم بانکی در جهان با همان شیوه سنتی به کار خود ادامه داده بود و تحول جدی در جهت تغییر ساختار سنتی به خود ندیده بود، اما حالا تقریباً 10 سالی است که در جهان بحث بانکداری الکترونیک به‌صورت جدی مطرح و به اجرا درآمده و ایران نیز در سال‌های اخیر با توجه به نیازی که در بخش بانکی کشور در حوزه نرم‌افزار احساس می‌شد، وارد این عرصه شده است.
علی سلیمی، عضو هیئت‌مدیره و معاون توسعه نرم‌افزار شرکت ناواکو در گفتوگو با راه پرداخت، در رابطه با ویژگی‌های اُبانک توضیح می‌دهد: «از ویژگی‌های مهم این محصول احراز هویت کاملاً آنلاین است. همچنین فرایند افتتاح حساب و تخصیص کارت به مشتری کاملاً به‌صورت غیرحضوری در این محصول پیاده‌سازی شده است.»
اُبانک؛ نئوبانک یا سرویس دیجیتال بانک؟
هرچند ناواکو این محصول را در راستای نئوبانک معرفی کرده، اما واقعیتی که در خصوص ارائه این خدمات در ایران وجود دارد، تفاوت در تعریف مفهوم نئوبانک در ایران در مقایسه با جهان است. نئوبانک در تعریف جهانی، نوعی بانک دیجیتالی است که توسط استارتاپ‌های فعال در حوزه فناوری‌های مالی به‌صورت مستقل از بانک‌ها راه‌اندازی می‌شود، هیچ شعبه فیزیکی ندارد، کاملاً آنلاین بوده و تنها راه ارتباطی با آن تلفن همراه است. برای اولین‌بار این مفهوم در سال 2015 در انگلیس پیاده‌سازی شد و از سال ۲۰۱۶ با صدور مجوز استارلینگ در انگلستان، به‌صورت جدی بر سر زبان‌ها افتاد. در ایران نیز با تصویب آیین‌نامه تأسیس و فعالیت بانک‌های مجازی در سال ۱۳۹۰، بستر فعالیت نئوبانک‌ها در کشور فراهم شد، اما اتفاقی که عملاً در ایران تاکنون افتاده، این است که تعریف نئوبانک با ارائه خدمات دیجیتال بانک‌ها یکی گرفته شده است.
در مورد محصول اُبانک شرکت ناواکو اما موضوع متفاوت است. ناواکو به‌عنوان شرکت فناوری اطلاعات بانک مسکن این محصول را با ویژگی‌های اصلی نئوبانک و تعریف جهانی آن به‌منظور استفاده مشتریان بانک مسکن ارائه کرده است.
معاون توسعه نرم‌افزار شرکت ناواکو نیز با تأیید این تفاوت معنایی نئوبانک در ایران و جهان می‌گوید: «در واقع اُبانک با رویکردی متفاوت از یک شعبه دیجیتال عمل خواهد کرد. ما مدعی هستیم که محصول ما نئوبانک است.»
او ادامه می‌دهد: «تفاوت اُبانک با سایر نرم‌افزارهایی که در این حوزه مطرح شده، ارائه خدمات آنلاین از صفر تا صد فرایند بانکی است. در واقع تاکنون بحث دیجیتال‌کردن خدمات مطرح بوده، اما اینکه خدمات به‌طور کامل آنلاین صورت بگیرد، وجود نداشته است. ارائه خدمات به شکل سنتی و غیرآنلاین بسیار زمان‌بر است، اما در سیستمی که ما پیاده کردیم، خدماتی از قبیل افتتاح حساب با در نظر گرفتن تمام جزئیات آن، به‌صورت آنلاین در لحظه، با تشخیص چهره و استعلام آنلاین از مبادی مربوطه انجام می‌شود.»
هرچند به گفته سلیمی انجام آنلاین فرایند خدماتی مانند افتتاح حساب وجه تمایز اُبانک با سایر محصولات موجود در بازار است، اما نمونه‌هایی مانند بلوبانک و بانکینو هم تقریباً در حال عرضه خدمات آنلاین در همین حوزه هستند.
به گفته معاون توسعه نرم‌افزار شرکت ناواکو اما اُبانک یک تفاوت بارز با آن محصولات دارد و آن هم انجام آنلاین فرایند بانکی از مرحله اول تا آخر است. سلیمی توضیح می‌دهد: «در برخی نرم‌افزارهای مشابه در مرحله آخر فرایند بانکی، عامل انسانی حضور دارد و بخشی از استعلام‌ها نیاز به حضور فیزیکی دارد، اما در محصول ما استعلام‌ها برخط انجام می‌شود؛ بنابراین در حالی که در بسیاری از بانک‌ها در مرحله آخر نیاز به حضور مشتری در شعبه بانک وجود دارد، اما فرایندهای ما فارغ از حضور مشتری است و حتی دفترچه و کارت نیز برای مشتری ارسال می‌شود.»
او تأکید می‌کند: «درست است که مفهوم عملیاتی‌شده نئوبانک در دنیا و در کشور ما یکسان نیست، ولی ما مدعی هستیم محصول‌مان نئوبانک است؛ چراکه امکان دریافت سرویس از سایر محصولات را داریم و مزیت رقابتی ما در این است که محصول ما می‌تواند حتی مستقل از بانک به کار گرفته شود. سایر قابلیت‌هایی هم که در این محصول دیدیم و افزودنی‌هایی که روی این پلتفرم اعمال کردیم، محصول ما را متفاوت می‌کند؛ از جمله اینکه سرویس‌های استعلام و اعتبارسنجی مختلف، سرویس‌های پرداخت و سرویس‌های ارزش‌افزوده را روی این اپلیکیشن اجرا کردیم.»
موضوعی که در این میان وجود دارد، این است که مهم‌ترین مسئله‌ای که مشتریان با بانک مسکن دارند، بحث تسهیلات است و همه بانک مسکن را با همین ویژگی تسهیلات‌دهی می‌شناسند. سلیمی در پاسخ به این سؤال که آیا اُبانک در خصوص بحث تسهیلات هم خدماتی را ارائه می‌دهد یا خیر، توضیح می‌دهد: «طی مذاکراتی که با بانک مسکن داشتیم، به‌منظور تأمین بخشی از نیازهای مشخص در حوزه تسهیلات، از جمله پرداخت اقساط، سعی کردیم امکاناتی را فراهم کنیم؛ بنابراین این امکان ایجاد شده و قابلیت‌های متنوعی دارد، مانند سرویس‌های غیرحضوری برای پرداخت اقساط.»
معاون توسعه نرم‌افزار شرکت ناواکو در خصوص ارائه تسهیلات به‌صورت آنلاین نیز توضیح می‌دهد: «دریافت تسهیلات تا 90 درصد به‌صورت غیرحضوری انجام می‌شود، ولی مرحله آخر به حضور فیزیکی و انسانی نیاز دارد، اما در حال تلاش هستیم که مراتب قانونی‌اش را طی کنیم تا مرحله آخر هم غیرحضوری انجام شود. با توجه به اینکه سرویس اصلی بانک مسکن، ارائه تسهیلات است، مذاکرات در این خصوص انجام شده، البته به لحاظ قانونی خلأهایی وجود دارد، اما به لحاظ فنی محصول ما کاملاً قابلیت پیاده‌سازی این خدمات را دارد. اگر موارد قانونی این مورد طی شود، ارائه تسهیلات هم به‌صورت صفر تا صدی به‌صورت آنلاین انجام خواهد شد.»
خداحافظی بانک مسکن با پرنا
ناواکو به‌جز اُبانک محصول جدید دیگری نیز به نام ناپ دارد که رونمایی از آن به‌تازگی انجام شده است. ناپ در واقع محصول ری‌برندینگ خدمات قبلی ناواکو یعنی «پرنا»ست. سلیمی در این رابطه توضیح می‌دهد: «سرویس ناپ ناواکو به‌نوعی بازسازی اپلیکیشن پرداخت پرناست. ما این نیاز را دیدیم که نسخه جدیدی از پرنا که سرویس پرداخت ماست، ارائه دهیم. سرویس‌هایی که در کیف پول ناواکو وجود دارد، سرویس‌های خاصی است و شاید شرکت‌های دیگر نتوانند آن را ارائه دهند. به همین منظور تصمیم گرفتیم، برای ارتقای پرنا به سراغ تولید یک محصول جدید برویم. واقعیت این بود که موفقیت پرنا برای ما قابل قبول نبود و انتظاری که از این محصول داشتیم، برآورده نشد؛ بنابراین تصمیم بر این شد که چهره جدیدی از آن ارائه دهیم و در نهایت از برند جدید و زیرساخت جدید استفاده کردیم تا قابلیت‌های بهتری را اعمال کنیم. به لحاظ نام‌گذاری هم معمولاً در بازار برای سرویس‌های پرداخت از «آپ» و «تاپ» استفاده می‌شود، ما هم به نام «ناپ» رسیدیم که به‌نوعی مخفف نام شرکت ناواکو و اپلیکیشن است.»
او در خصوص ویژگی‌های این محصول عنوان می‌کند: «به لحاظ بصری ما در ناپ تغییرات زیادی داشتیم و به لحاظ قابلیت و سرویس‌دهی بسیار فراتر از پرنا قدم برداشتیم.»
نگاهی به عملکرد پرنا نیز نشان می‌دهد این برنامه برای کاربران چندان جذاب نبوده و نسخه‌های آن بسیار دیربه‌دیر به‌روزرسانی می‌شد. حالا ناپ قرار است ضعف‌های پرنا را پوشش دهد و قابلیت‌های جدیدی را به آن اضافه کند. به گفته معاون توسعه نرم‌افزار ناواکو، از ابتدای سال آینده به‌طور رسمی ناپ شروع به فعالیت کرده و پرنا از دسترس خارج خواهد شد.
سلیمی در خصوص برنامه‌های آتی ناواکو در این حوزه توضیح می‌دهد: «ما در حال پیاده‌سازی سامانه باشگاه مشتریان هستیم. می‌خواهیم باشگاه خودمان را داشته باشیم و از امتیازدهی به مشتریان استفاده کنیم. در این رابطه مذاکراتی با رگولاتور داشتیم و می‌خواهیم سرویس‌های متنوع‌تری به مشتریان مختلف از جمله شهرداری‌ها و تاکسیرانی‌ها ارائه دهیم.»
ناواکو از اُبانک و ناپ انتظار یک سوپراپلیکیشن دارد. سلیمی در خصوص اینکه چرا این دو اپلیکیشن به‌صورت جداگانه و نه یکپارچه ارائه شده، تأکید می‌کند: «هر دو این محصولات قابلیت سوپراپلیکیشنی را دارند، اما یکپارچه‌شدن آنها بستگی به وضعیت بازار و سیاست شرکت دارد. همچنین به آینده تعاملات کسب‌وکاری ما وابسته است. اولین و استراتژیک‌ترین مشتری ما بانک مسکن است؛ بنابراین ما هم تا حدی طبق نیاز این بانک پیش رفتیم.»