پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
تیم منابع انسانی وظایف متعددی بر عهده دارد؛ از جذب و آموزش نیروها تا مدیریت حقوق و دستمزد؛ اما در این میان شاید بتوان حفظ و نگه‌داشت نیروی انسانی را یکی از مهم‌ترین وظایف این تیم به‌شمار آورد؛ زیرا نرخ ترک خدمت از عوامل اصلی در ارزیابی عملکرد مدیریت منابع انسانی است.
در حال حاضر خروج نیروها از شرکت علاوه بر هزینه‌هایی که برای خود افراد دربر دارد، سازمان را نیز متحمل هزینه‌ها و چالش‌های متعددی می‌کند. هزینه‌هایی مثل زمان و هزینه مادی لازم برای جذب، استخدام و آموزش کارمندان جدید یا تحمیل بار اضافی بر سایر نیروها تا استخدام نیروی جدید از جمله این موارد است.
علاوه بر این در صورت پایین‌بودن نرخ خروج کارمندان، منافع زیادی متوجه سازمان خواهد شد. به‌طور مثال می‌توان مواردی مثل افزایش رضایت کارکنان، قابل اتکا بودن برنامه‌ریزی‌ها، رسیدن به اهداف مجموعه و در نهایت بالا رفتن رضایت مشتریان را نام برد.
اکنون اصلی‌ترین سؤالی که مطرح می‌شود این است که چه فاکتورهایی بر ماندگاری کارکنان تأثیر بیشتری دارند؟ برای رسیدن به جواب این سؤال تصمیم گرفتیم با خانم سپیده سهرابیان، کارشناس ارشد منابع انسانی گفت‌وگویی داشته باشیم.
سهرابیان فعالیت خود را از شرکت سفرهای علی‌بابا و جاباما آغاز کرد، سپس مسیر کاری خود را با هلدینگ حصین و شرکت تخفیفان ادامه داد و اکنون بیش از دو سال است با هلدینگ بان (خیلی سبز) همکاری می‌کند. در این گفت‌وگو موضوعاتی مثل علل خروج نیروها از شرکت، تأثیر خدمات رفاهی و به‌خصوص مشوق‌های مالی بر کارکنان سازمان را مورد بررسی قرار داده‌ایم.
منابع انسانی؛ مهره‌ای کلیدی در نگه‌داشت کارکنان
سهرابیان در بخش اول صحبت‌های خود در پاسخ به این سؤال که علت اصلی خروج نیروها از سازمان‌ها چیست، گفت: «موارد زیادی باعث خروج افراد از سازمان می‌شود؛ به‌طور مثال تناسب نداشتن شرح شغل با توانمندی افراد یکی از دلایل خروج افراد از شرکت‌ها به‌شمار می‌آید. موضوع دیگری که در این میان مطرح است، عدم تناسب میزان حقوق یک فرد با موقعیت شغلی اوست. متناسب‌نبودن شرح شغل با حقوق فرد یا حقوقی که برای سمت مشابه در بازار کار وجود دارد، موجب نارضایتی و خروج کارکنان، به‌خصوص کارکنان باسابقه از شرکت‌ها می‌شود. البته گاهی این برداشت هم از سمت فرد وجود دارد که تلاش نیرو توسط مجموعه و مدیر مستقیم نادیده گرفته شده؛ در چنین شرایطی طی جلسات و اقداماتی می‌توان تا حد زیادی به شفاف‌سازی و کاهش نرخ خروج کمک کرد. علاوه بر این بحث گریدینگ (grading) و مدیریت عملکرد هم کمک زیادی به پایین آوردن نرخ خروج از شرکت‌ها می‌کند.»
چالش‌های سازمان‌ها برای ارائه تسهیلات
هرچند بحث منافع مالی افراد اهمیت بسیار زیادی در یک سازمان دارد، اما از سوی دیگر باید توان سازمان هم در جهت جلب رضایت کارمندان مورد ارزیابی قرار گیرد. سهرابیان در این خصوص معتقد است: «سازمان در موقعیت‌های مختلف می‌تواند درگیر چالش‌های متعددی باشد. علاوه بر این وجود برخی مسائل و اولویت‌ها مانند کمبود نقدینگی سازمان، تعدد درخواست کارکنان و زمان‌بر بودن فرایند ارائه تسهیلات برای سازمان، مانع ارائه وام یا اعتبار به کارکنان در برخی موقعیت‌ها می‌شود.
همچنین گاهی ممکن است فرصت سرمایه‌گذاری در سایر بخش‌های سازمان از دست برود. از سوی دیگر نداشتن منابع کافی برای سپرده‌گذاری در بانک‌ها جهت دریافت وام سازمانی و اولویت سازمان برای استفاده از نقدینگی موجود در مواردی مثل کسب‌وکار جدید و مواردی از این دست جزء چالش‌های ارائه وام به کارکنان محسوب می‌شوند.»
چگونه به حفظ نیروی انسانی کمک کنیم؟
سهرابیان در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توان به افزایش رضایت شغلی کارکنان با تمرکز بر مباحث مالی کمک کرد، گفت: «طراحی پکیج‌های آنبوردینگ و پکیج‌های رفاهی کمک بسیار زیادی به نگه‌داشت کارکنان در مجموعه‌های مختلف می‌کند و در ایجاد تعلق سازمانی هم بسیار مؤثر است.»
او در ادامه افزود: «از طرفی سبد نگه‌داشت سبد بسیار بزرگی است که اگر از بُعد مالی به آن نگاه کنیم، موارد مهمی در آن وجود دارد که می‌تواند به وفاداری کارکنان به سازمان منجر شود؛ وفاداری کارکنان باعث تعلق و تعهد آنها به سازمان می‌شود و نتیجه طبیعی این امر کاهش نرخ خروج خواهد بود.»
این کارشناس ارشد منابع انسانی با اشاره به سبد نگه‌داشت افزود: «در سبد نگه‌داشت مواردی مثل بن‌های تخفیف و وام از جذابیت‌های بسیار بالایی برخوردارند. به‌طور مثال در شرایطی که کارکنان کمتر در صفِ گرفتن تسهیلات قرار بگیرند و بتوانند راحت‌تر و با سود پایین‌تر وام مورد نظر را دریافت کنند، قطعاً از رضایت بالاتری برخوردار خواهند شد. از طرفی می‌توان به تنوع فروشگاه‌ها هم اشاره کرد؛ چراکه برای کارکنان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.»
سهرابیان در ادامه به تجربیات حضور خود در سایر مجموعه‌های بزرگ در بحث منابع انسانی اشاره کرد و گفت: «به‌طور مثال در مجموعه خیلی سبز چند ماه پس از حضور کارکنان به آنها وام تعلق می‌گرفت و در مقابل مبلغ بسیار کمی از دریافتی نیروها به شکل ماهانه کسر می‌شد. این وام به این صورت بود که اگر کسی نیاز فوری داشته باشد، این تسهیلات سریع‌تر در اختیارش قرار داده شود. در دوران کرونا این امکان فراهم شد که سازمان ظرف کمتر از دو روز برای کارمندان خود واریزی داشته باشد و پرداخت اقساط هم بعد از اتمام بیماری شروع شود. این مورد نقش بسیار مهمی در انگیزش کارکنان داشت.»
او در ادامه افزود: «در مثالی دیگر، ما در علی‌بابا در کنار وام‌هایی که به نیروها تعلق می‌گرفت، بسته دیگری هم داشتیم؛ در این پکیج افراد می‌توانستند از بین گزینه‌های این بسته کلاس زبان، باشگاه‌های ورزشی یا مشاوره‌های روان‌شناسی را انتخاب کنند. این مورد در بحث انگیزش کارکنان و بالا بردن تعهد سازمانی بسیار مؤثر واقع شد.»
نقش ازکیوام به‌عنوان یک تسهیلگر مالی
با اینکه دریافت وام از بانک‌ها یکی از پرتقاضاترین خدمات شبکه بانکی است، اما دریافت تسهیلات یا اعتبار خرد از طریق بانک‌ها هنوز پیچیدگی‌های زیادی دارد. از شرایط ارائه تسهیلات خرد در بانک‌ها داشتن ضامن یا وثیقه است که بسیاری از افراد امکان فراهم‌کردن آن را ندارند. از سوی دیگر سازمان‌ها هم به‌دلیل پیچیدگی عملیاتی بانک‌ها خود را کمتر درگیر استفاده از این خدمات می‌کنند.
افراد با اهداف و نیازهای متفاوتی وام یا اعتبار دریافت می‌کنند؛ یکی از این اهداف، خرید کالا و خدمات است. با استفاده از اعتبار می‌توان نیاز مالی افراد را برای یک هدف مشخص مثل خرید کالا برطرف کرد. برخی کسب‌وکارها در چند سال اخیر به ارائه این خدمات پرداخته‌اند. کاری که این کسب‌وکارها انجام می‌دهند، ارائه اعتبار به افراد و سازمان‌هاست تا در کمترین زمان ممکن و بدون ضامن، نیاز خود را به کالا و خدمات مورد نظرشان برطرف کنند.
از کسب‌وکارهای فعال در این حوزه، ازکیوام است که به‌عنوان تسهیلگر مالی یکی از فعالیت‌های آن ارائه خدمات به‌صورت اعتباری به سازمان‌ها و کارکنان است. در واقع سازمان می‌تواند از طریق ازکیوام، به کارمندان خود اعتبار خرید کالا و خدمات اعطا کند. در این راستا نیروها می‌توانند با این اعتبار کالاها یا خدمات مورد نظر خود را با کمک فروشگاه‌های متنوع و همکار ازکیوام به‌صورت اقساطی بخرند. در این فرایند سازمان درگیر هیچ فعالیت عملیاتی یا بانکی‌ای نخواهد شد و از منابع مالی خود هم استفاده نمی‌کند.
سهرابیان در پایان این گفت‌وگو، با اشاره به خدماتی که ازکیوام می‌تواند در اختیار سازمان‌ها قرار دهد، گفت: «این خدمت می‌تواند چند فایده داشته باشد؛ اصلی‌ترین مزیت آن هم عدم درگیری سازمان با فرایندهای پیچیده بانکی است. استفاده از خدمت یک شرکت دیگر، هزینه نفرساعتی را که شرکت لازم است به این کار اختصاص دهد، حذف می‌کند. از سوی دیگر بودجه سازمان هم درگیر ارائه اعتبار نمی‌شود.»
این کارشناس ارشد منابع انسانی افزود: «تعداد افرادی که به‌دنبال دریافت اعتبار برای خرید کالا هستند، کم نیست، اگر این خدمت بتواند مسئله تعداد درخواست کارکنان را هم حل کند و این اعتبار را به آنها اختصاص دهد، یک مسئله دیگر هم برطرف می‌شود. در آخر نیز با توجه به مواردی که اشاره شد، هر چقدر شرایط دریافت خدمات اعتباری را برای کارکنان ساده‌تر کنیم، بیشتر می‌توان در افزایش رضایت شغلی به سازمان‌ها و مجموعه‌ها کمک کرد.»
