پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
در گفت‌وگو با علی عمیدی، مدیرعامل کارن‌کراد مطرح شد / موجی جدید در تأمین مالی جمعی در راه است
ابوالفضل رجبی / برنامه تلویزیونی کارویا که از رسانه ملی پخش می‌شود، موجی از استقبال و توجه را نسبت به مفهوم تأمین مالی جمعی به وجود آورده است. این مفهوم که یکی از ابزارهای جدید در اکوسیستم فناوری جهانی است، توانسته رفته رفته در ایران نیز جایگاه عمومی خود را پیدا کند.
برنامه تلویزیونی کارویا با حمایت از کسب‌وکارهای نوپا تلاش دارد تا سرمایه‌گذاران را برای سرمایه‌گذاری در این طرح‌ها ترغیب کند. مبنای این سرمایه‌گذاری‌ها بر اساس تأمین مالی جمعی است و بنا به گفته علی عمیدی، مدیرعامل کارن‌کراد این برنامه می‌تواند آغازگر موجی از اقبال به سمت این ابزار تأمین مالی و سرمایه‌گذاری باشد و بازی برد ـ بردی برای کسب‌وکار و سرمایه‌گذار رقم بزند.
در ادامه گفتوگوی راه پرداخت با علی عمیدی، مدیرعامل کارن‌کراد درباره رویکرد و میزان اثربخشی برنامه کارویا و همچنین آینده‌نگری مفهوم تأمین مالی جمعی در ایران را می‌خوانید.
جدی‌ترین برنامه عمومی در جهت تأمین مالی شرکت‌های نوپا
علی عمیدی، در ابتدا درباره رویکرد برنامه کارویا به کرادفاندینگ گفت: «آغاز ساخت مسابقه تلویزیونی کارویا، به فروردین‌ماه 1400 برمی‌گردد. این مسابقه به همت صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست‌جمهوری تولید شده و دوشنبه‌ها و سه‌شنبه‌ها، ساعت 23:15 از شبکه یک سیما پخش می‌شود.
این مسابقه، با محوریت تأمین مالی جمعی با مدل مشارکت در درآمد برگزار می‌شود و سمت و سویی جدید به مسابقاتی از این دست داده است؛ اگرچه تا پیش از این و در جهت معرفی هرچه بیشتر اکوسیستم نوآوری و کسب‌وکارهای نوپا و دانش‌بنیان، برنامه‌های متفاوتی نظیر مسابقه میدان یا مسابقه صفر و یک تولید و پخش شده، اما نگاه مسابقه کارویا تفاوت اساسی با سایر برنامه‌های مشابه دارد؛ اصلی‌ترین این تفاوت‌ها را می‌توان نگاه «سرمایه‌گذاری و تأمین مالی» این برنامه و مشارکت فعال بینندگان در انجام آن دانست.
در مسابقه کارویا 20 شرکت دانش‌بنیانِ نوآور کشور از میان 100 شرکت حاضر در مسابقه، داوری و انتخاب می‌شوند و برای جذب سرمایه از عموم مردم و بالطبع به شرکت‌دادن سرمایه‌های مردمی در عایدات کسب‌وکارشان اقدام می‌کنند. افراد با داشتن کد سجام و ثبت‌نام در سکوی تأمین مالی جمعی، می‌توانند با حداقل 500 هزار تومان در طرح‌های برگزیده سرمایه‌گذاری کنند. سقف سرمایه‌گذاری برای افراد حقیقی، پنج درصد کل مبلغ است و سرمایه‌گذاران حقوقی در این رابطه محدودیتی ندارند. در واقع می‌توان این مسابقه را جدی‌ترین برنامه عمومی در جهت تأمین مالی شرکت‌های نوپا، سودآور و در حال توسعه از طریق سرمایه‌های جمعی دانست.»
کارویا می‌تواند آغازگر موجی جدید در تامین مالی جمعی باشد
او در ادامه درباره میزان اثربخشی برنامه کارویا در توسعه مفهوم تأمین مالی جمعی برای کسب‌وکارها در میان افراد جامعه گفت: «طبیعتاً مسیر رشد تأمین مالی جمعی، همان‌طور که از نام و ذات آن مشخص است، از میان توجه بدنه جامعه می‌گذرد؛ چراکه فلسفه اصلی تأمین مالی جمعی یا اصطلاحاً کرادفاندینگ، جمع‌آوری سرمایه‌های خرد و سرگردان از عموم مردم و تزریق آن به کسب‌وکارهای در حال توسعه است.
به همین خاطر در وهله اول نیاز است که نهادهای بالادستی و قدرتمند، مشروعیت و مفید بودن این ابزار تأمین مالی را برای عامه مردم و نیز کسب‌وکارهای نیازمند به جذب سرمایه، تبیین کنند. به همین خاطر مسابقه تلویزیونی کارویا که توسط یکی از نهادهای زیرمجموعه ریاست‌جمهوری ساخته شده و از طریق رسانه ملی (شبکه یک سیما) در حال پخش است، می‌تواند با رسمیت‌بخشیدن هرچه بیشتر به تأمین مالی جمعی، آغازگر موجی از اقبال به سمت این ابزار تأمین مالی و سرمایه‌گذاری باشد. همچنین مبحث بیمه‌بودن اصل سرمایه سرمایه‌گذاران در این برنامه توسط صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست‌جمهوری، به فرهنگ‌سازی این موضوع کمک خواهد کرد.»
عمیدی در ادامه افزود: «نکته قابل توجه، میزان استقبال چشم‌گیر سرمایه‌گذاران در همین مدت کوتاه بوده است؛ برای مثال کمپین تأمین مالی جمعی برنده دوم این مسابقه، در 11 ساعت روی سکوی کارن‌کراد تکمیل شد؛ یعنی از ساعت 12 شب تا 11 صبح فردا! ما همچنین در شبکه‌های اجتماعی کارن‌کراد و سایر راه‌های ارتباطی، با توجه کاربران به سازوکار تأمین مالی جمعی و روند سرمایه‌گذاری مواجه شدیم؛ کاربران زیادی از طرق مختلف در سکوی ما به‌عنوان سرمایه‌گذار ثبت‌نام کرده‌اند و در مدت کوتاهی، بخش قابل توجهی از سرمایه مورد نیاز این شرکت‌ها، تأمین شده است.»
بازی برد ـ بردی هم برای کسب‌وکارها، هم برای سرمایه‌گذاران
او در پاسخ به اینکه کرادفاندینگ می‌تواند آینده روبه‌رشدی را برای اکوسیستم فناوری و کسب‌وکاری کشور رقم بزند، گفت: «شرایط پیچیده‌ای که اقتصاد کشور در سالیان اخیر با آن دست‌به‌گریبان بوده، ضرورت جدی ورود سرمایه‌های مردمی به بدنه اقتصادی کشور را نشان می‌دهد؛ چراکه خروج سرمایه‌های سرگردان از بازارهای سوداگرانه و ورود آن به کسب‌وکارهای نوآور و در حال توسعه می‌تواند اتفاق مبارکی باشد که به واسطه آن، هم شرکت‌های نوپا (بالاخص شرکت‌های اکوسیستم فناوری و دانش‌بنیان) به منابع لازم جهت افزایش تولیدات و کسب سهم بازار بیشتر دست پیدا می‌کنند و هم سرمایه‌گذاران این طرح‌ها سودهای قابل قبولی کسب می‌کنند؛ بنابراین تأمین مالی جمعی می‌تواند چرخ‌های زیادی را که تاکنون به علت نبود سرمایه در گردش از کار افتاده‌اند، دوباره به گردش انداخته و بازی برد ـ بردی را هم برای کسب‌وکارها، هم برای سرمایه‌گذاران رقم بزند.»
دروازه جدید به سوی کسب‌وکارهای نوپا
عمیدی در توضیح نیاز اکوسیستم کسب‌وکاری کشور به توسعه مفهوم تأمین مالی جمعی گفت: «شاهرگ حیاتی کسب‌وکارها، خصوصاً کسب‌وکارهای فناور که نوآوری مؤلفه اصلی آنهاست، توانایی رسیدن به منابع مالی در اسرع وقت و برآورده‌کردن نیازهای مالی آنهاست. متأسفانه اتفاقات سالیان اخیر نظیر گسترده‌شدن دامنه تحریم‌ها، انقباضی‌شدن بودجه دولت، انباشته‌شدن بدهی‌های نهادهای مالی و توأمان رشد سرسام‌آور نقدینگی جاری در میان مردم، همگی سبب این امر شده‌اند که توانایی بانک‌ها و نهادهای سرمایه‌گذار جهت تأمین نیاز مالی کسب‌وکارها با چالش مواجه شود. نظیر این اتفاق را در بحران سال 2008 ایالات متحده نیز مشاهده می‌کنیم که خود شروع رسمی و قانونی استفاده از ابزار کرادفاندینگ توسط شرکت‌ها بود. به همین خاطر رونق تأمین مالی جمعی می‌تواند دروازه‌های جدیدی را برای پاسخ به نیازهای مالی کسب‌وکارهای در حال توسعه باز کند.»
20 شرکت برنده به دنبال سرمایه در گردش مورد نیاز
او در پایان در رابطه با نگاه حاکمیت به این حوزه جدید و همچنین آینده‌نگری مفهوم تأمین مالی جمعی در ایران گفت: «نگاه حاکمیت به مسئله تأمین مالی طی سالیان اخیر و پس از محدودیت‌های صادراتی، نگاه درون‌سیستمی بوده است. نمود این اتفاق را در جلب سرمایه‌های مردم به بازار سرمایه در سال‌های 1398 و 1399 می‌توان مشاهده کرد.»
او با ابراز تأسف نسبت به اینکه اتفاقات ناگوار نیمه دوم سال 1399 و سال 1400 سبب خروج بخشی از سرمایه‌های سرگردان از این بازار شد، ادامه داد: «به همین خاطر سوق‌دادن مجدد نقدینگی سرگردان به سمت بازارهای پربازده و طبیعتاً همراه با ریسک، نیازمند حمایت‌های جدی‌تر نهادهای بالادستی است. خوشبختانه در سال 1397، سازمان بورس و اوراق بهادار دستورالعمل تأمین مالی جمعی را مصوب کرد و فتح باب این اتفاق صورت گرفت.»
عمیدی در پایان توضیح داد: «همچنین اولین طرح تأمین مالی جمعی در اسفندماه 1399 روی سکوی تأمین مالی جمعی کارن‌کراد، به‌صورت چهارماهه با بازدهی 19 درصد توسط یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان کشور و برای تولید دستگاه رادیولوژی سقفی به اجرا درآمد و سود آن نیز میان سرمایه‌گذاران تقسیم شد. در حال حاضر نیز 20 شرکت برنده مسابقه کارویا در حال جمع‌آوری سرمایه در گردش مورد نیاز خود و مشارکت‌دادن سرمایه‌گذاران در طرح‌هایشان هستند. میانگین سود این 20 شرکت، 52 درصد سالیانه بوده و به خاطر جذابیت‌های سرمایه‌گذاری و نیز بیمه اصل سرمایه توسط صندوق نوآوری و شکوفایی، می‌تواند نویدبخش اتفاقاتی خوب در حوزه تأمین مالی و سرمایه‌گذاری اکوسیستم کسب‌وکارهای کشور باشد.»