پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مرز بین دنیای دیجیتال و دنیای واقعی زندگی ما هر روز کمرنگ‌تر می‌شود. فناوری پیشرفت می‌کند و زندگی‌مان در گوشی‌های موبایل خلاصه می‌شود. سرها بیشتر در گوشی‌ها فرو می‌رود و رسم و روال کارها شکل جدیدی به خود می‌گیرد. شکلی نو و مجازی.در این میان، شرکت‌های حوزه فناوری مالی (فین‌تک‌ها)، یکه‌تاز میدان‌اند و هر روز با طرحی نو، فناوری جدید و ارائه خدمتی متفاوت، کاربران را که به‌دنبال راحتی بیشتر، تجربه‌هایی آسان و سریع‌اند، مسحور خود می‌کنند. کیف پول‌های موبایلی و دیجیتال؛ سرویس‌های پرداخت متفاوت، از این دست خدمات هستند. تیم تولید محتوای دیجی‌پی در این مقاله یکی از پرطرفدارترین این خدمات را بررسی می‌کند؛ سرویس BNPL یا «الان بخر، بعداً پرداخت کن!»
«الان بخر، بعداً پرداخت کن!»؛ سرویس محبوب جوانان
سرویس BNPL (Buy Now, Pay later!) یا الان بخر، بعداً پرداخت کن! توسط شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات مالی ارائه می‌شوند. در این طرح شرکت، هزینه خرید مشتری را پرداخت می‌کند و این امکان را برای او فراهم می‌آورد تا در مدت‌زمانی مشخص و کوتاه و معمولاً بدون سود، مبلغ را بازگرداند. بعضی از شرکت‌ها در صورت تمایل مشتری، مدت‌زمان بیشتری را برای بازگرداندن مبلغ در اختیار او قرار می‌دهند که البته به آن سود نیز تعلق می‌گیرد. BNPL به وام‌های نقطه خرید هم معروف است. جوانان نسل z و خانواده‌ها رغبت زیادی به استفاده از این طرح نشان می‌دهند.
BNPL از کجا آمد؟
با رونق‌گرفتن بازار تجارت الکترونیکی و البته فراگیری ویروس کرونا و افزایش فروش آنلاین، راهکارهای پرداخت متفاوتی ارائه شدند، یکی از آنها BNPL بود که سرعت رشد چشم‌گیری، حدوداً دو تا سه‌برابر در مقایسه با نقل‌وانتقالات بانکی و کیف پول‌های دیجیتالی داشت.
اما این رشد سریع نباید باعث شود که فکر کنیم BNPL سرویسی جدید است؛ سرویس پرداخت قسطی در برخی نقاط دنیا سابقه‌ای چندین‌دهه‌ای دارد که حالا با سروشکلی جدید از دنیای دیجیتال سر برآورده است. مردم سالیان متمادی با استفاده از وام‌ها و تسهیلات خرید کالا، مبلغ خرید را در یک دوره مشخص بازپرداخت کرده‌اند.
BNPL در دنیا
در کشورهای متعددی آمار استفاده از کامپیوترهای رومیزی رو به کاهش است و در مقابل استفاده از گوشی‌های همراه بیشتر شده، در نتیجه اقبال کاربران به سمت پرداخت دیجیتال و BNPL هم بیشتر شده است.
بازار تجارت الکترونیکی بریتانیا، سومین بازار تجارت الکترونیکی جهان است و تا سال ۲۰۲۳ میلادی، ارزش آن به ۳۱۹.۸ میلیارد پوند خواهد رسید. سرویس BNPL در بریتانیا رشد سالیانه ۳۹ درصدی دارد و تا سال ۲۰۲۳ میلادی، سهم خود را در بازار خرید آنلاین دوبرابر خواهد کرد. کلارنا، افترپی و افیرم از شرکت‌های فین‌تکی هستند که امکان استفاده از این طرح را برای خریداران فراهم می‌کنند.
پی‌پال در حال ارائه خدمات خاص خود در این حوزه است، آمازون و اپل در حال همکاری با افیرم هستند و شرکت اسکوئر در حال خرید افترپی به قیمت 29 میلیارد دلار است. Worldpay پیش‌‌بینی کرده که سهم خدمات BNPL تا سال 2024 به 4.2 درصد از مجموع تراکنش‌های تجارت الکترونیک خواهد رسید.
«الان بخر، بعداً پرداخت کن!» چگونه کار می‌کند؟
وام‌های نقطه خرید به خریداران اجازه می‌دهند هزینه خرید اقلام را در یک دوره مشخص پرداخت کنند. در این روش شرکت ارائه‌دهنده خدمت، کل هزینه خرید مشتری را پرداخت می‌کند، خرید به‌طور کامل انجام می‌شود، مشتری چیزی در گرو شرکت ندارد و سودی هم عاید شرکت نمی‌شود. خرید در فضای آنلاین و تنها با چند کلیک انجام می‌شود. البته ممکن است نیاز باشد خریدار مبلغ اولیه‌ای را پرداخت کند و مابقی را در مدت‌زمانی مشخص مثلاً سه یا چهار ماه آینده پرداخت کند.
چه کسی از BNPL سود می‌برد؟
شاید این سؤال پیش بیاید که اگر این اعتبار بدون دریافت سود هنگام بازپرداخت ارائه می‌شود، پس انگیزه این شرکت‌ها چیست؟
بعضی از شرکت‌ها از بازپرداخت با تأخیر کاربران یا سود مربوط به طرح‌های بلندمدت درآمد کسب می‌کنند یا این اعتبارها را به خرده‌فروشان پیشنهاد می‌دهند و درصدی از تراکنش‌های آنها را دریافت می‌کنند. خرده‌فروشان هم از افزایش حجم فروش‌شان سود می‌برند و کاربران معمولی، کالایی را که هنوز هیچ مبلغی برای آن پرداخت نکرده‌اند، دریافت می‌کنند.
BNPL در ایران
در سال 2021، 38 درصد از کاربران پرداخت‌های آنلاین در دنیا گفته‌اند که سرویس «الان بخر، بعداً پرداخت کن» شانس خرید آنها را افزایش داده است. این نتایج نشان از رشد ادامه‌دار تمایل کاربران به استفاده از این طرح دارد.
در ایران هم به نظر می‌رسد که قضیه به همین منوال پیش برود. فناوری‌های جدید و احراز هویت بیومتریک، همگی در حال تکامل و بلوغ هستند. از طرف دیگر، نسل بومیان دیجیتال، به سن قانونی رسیده‌اند و به‌زودی به مصرف‌کنندگان خدمات مالی تبدیل می‌شوند.
کاربران نهایت تلاش‌شان را می‌کنند تا با انتخاب درست خدمات مالی، تا حد امکان خودشان را از فرایندهای فرسایشی، سخت و وقت‌گیر دور نگه دارند. آنها به سمت روش‌های پرداخت آسان‌تر روی می‌‌آورند و اینجاست که شرکت‌های ارائه‌دهنده این خدمات باید برای در میدان ماندن تمام تلاش‌شان را بکنند، خدماتی کاربرپسند و شخصی‌سازی‌شده ارائه دهند و کاربر را در خریدها و پرداخت‌هایش به‌خوبی یاری کنند. قطعاً BNPL سهم بزرگی در این راه خواهد داشت.
سرویس BNPL دیجی‌پی
دیجی‌پی یکی از فعالان حوزه پرداخت الکترونیک و فین‌تک است که در مسیر ارتقای کیفیت تجربه پرداخت آنلاین فعالیت می‌کند. به‌تازگی سرویس BNPL را هم در راستای شعار همیشگی‌اش؛ «با هم قدمی روبه‌جلو برمی‌داریم…» اجرا کرده است. هدف دیجی‌پی از اجرای این طرح، فراگیر ساختن سرویس‌های مالی برای همه اقشار جامعه است و امیدوار است که بتواند قدم مؤثری در این راه بردارد.
استفاده از این طرح نیازی به ضامن ندارد، بر اساس رتبه اعتباری کاربر (که پس از استعلام از بانک مرکزی مشخص می‌شود) و در صورت نداشتن امتیاز منفی، مبلغی به‌عنوان اعتبار به او ارائه می‌شود که تا 15 روز پس از دریافت آن امکان خرید از دیجی‌کالا را برای کاربر فراهم می‌کند. بازپرداخت مبلغ، یک ماه پس از خرید و به‌اضافه مبلغ ناچیزی به‌عنوان سود آن انجام خواهد شد.
کاربران اگر خوش‌حساب باشند، می‌توانند بلافاصله پس از تسویه طرح قبلی، مجدداً از اعتبارشان استفاده کنند و در صورت بدحسابی و پس از گذشت یک روز از سررسید مهلت بازپرداخت، جریمه به‌صورت روزشمار به مبلغ بدهی کاربر اضافه خواهد شد. تداوم بدحسابی، به تأثیر منفی روی رتبه اعتباری کاربر نزد بانک مرکزی منجر خواهد شد.
در طرح ویژه BNPL دیجی‌پی که به مناسبت آخرین جمعه نوامبر و همزمان با جشنواره تخفیف‌های آتشین دیجی‌کالا از پنجم تا هفتم آذر اجرا می‌شود، هر روز تعداد محدودی امتیاز استفاده از خدمات اعتباری در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. هر کاربر پس از ثبت‌نام در این طرح و به محض مشخص‌شدن وضعیت خوش‌حسابی، بلافاصله در همان لحظه اعتبار خرید از دیجی‌کالا را در کیف پول اعتباری خود دریافت می‌کند و می‌تواند مبلغ خرید اعتباری خود را یک ماه بعد تسویه کند. با BNPL نیازی نیست که پول خرید خود را در لحظه پرداخت کنید و به این ترتیب فرصت و قدرت بیشتری برای خریدهای لحظه‌ای به دست خواهید آورد.