پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مدیر پرداخت خرد شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد در گفت‌وگو با راه پرداخت: با پی‌پاد قصد داریم هوشمندی را در صنعت پرداخت رقم بزنیم
حسینی: پی‌پاد با ۳۱۳ هزار پذیرنده QR وارد می‌شود. آن‌ها فهرست تراکنش‌های کیف پول حساب دیجیتال خود را به‌صورت جدا از دیگر حساب‌ها می‌بینند و امکان زدن دکمه «تسویه آنی» را دارند. در اپلیکیشن امکان تولید QR نیز فراهم بوده و یک دستگاه به نام VQR900 به رنگ طلایی در اختیار کاربران قرار گرفته است. ما یکی از معدود اپلیکیشن‌هایی هستیم که در حوزه QR در مشهد، تبریز و تهران با شرکت‌های مختلف همکاری و پروتکل دیگر پذیرندگان را نیز پشتیبانی می‌کنیم. الآن تقریباً با ۱۰ شرکت «هم پذیرندگی» داریم. به همین دلیل ما از حیث پرداخت بدون کارت، اگر جلوتر نباشیم، عقب‌تر هم نیستیم.
در طول سال‌های گذشته بسیاری از پلتفرم‌های مختلف موبایلی تلاش کردند تا کیف پول الکترونیکی در کشور را رواج دهند، اما مشکلات مربوط به عدم فرهنگ‌سازی استفاده از کیف پول الکترونیکی باعث شد تا از این موضوع به شکل قابل‌توجهی استقبال نشود. یکی از پیشگامان این عرصه اپلیکیشن کیپاد بود که تمرکز اصلی آن بر روی کیف پول الکترونیکی قرار داشت. اپلیکیشن کیپاد حالا با برند پی‌پاد قصد دارد پا به عرصه‌های جدیدی ازجمله عرصه نوین بگذارد.
سید محمدامین حسینی، مدیر پرداخت خرد شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد و مدیر پروژه «کیپاد» در هلدینگ مالی بانک پاسارگاد در گفت‌وگو با راه پرداخت از چرایی ریبرندینگ کیپاد گفت و مسیر رسیدن به پی‌پاد را ترسیم کرد.
کیف پول همراه پاسارگاد
کیف پول کیپاد که از محصولات شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد محسوب می‌شود، در ابتدا بر مبنای فناوری پرداخت غیرتماسی NFC راه‌اندازی شد که پس از اعمال تحریم‌ها پروژه آن متوقف شد. حسینی در این زمینه می‌گوید: «این کیف پول با فناوری NFC از سال ۹۶ در مشهد شروع به کار کرد. ما همکاری مشترکی با ایرانسل داشتیم و نیازمند سیم‌کارت‌های NFC-Enabled آن شرکت بودیم ولی متأسفانه بعد از تحریم‌ها نتوانستیم این سیم‌کارت‌ها را فراهم کنیم. ما اولین شرکتی بودیم که امکان پرداخت غیرتماسی را با اپلیکیشن موبایلی فراهم کردیم و با زیرساخت‌هایی که داریم، هنوز هم می‌توانیم وارد فاز عملیاتی شویم. در سال ۹۶ توانستیم حدود ۲۰ هزار ابزار پرداخت مبتنی بر NFC را فعال کنیم و ۷۰ یا ۸۰ هزار کاربر NFC در مشهد داشتیم، اما متأسفانه با شروع دوباره تحریم‌ها، نتوانستیم پروژه را گسترش دهیم.»
کیپاد در سال ۹۷ رسما به حوزه کیف پول و خدمات آنلاین وارد شد. مدیر پروژه این اپلیکیشن می‌گوید: «در ۲۷ اسفند ۹۷ اولین ورژن کیپاد آنلاین با همان اسم «کیپاد» به بازار آمد و در آن زمان کیف پول کیپاد یک سرویس فراتر از خرید شارژ و پرداخت قبوض بود و ازآنجایی‌که سهامدار سامانه سپندار بودیم توانستیم پرداخت الکترونیکی آزادراهی را نیز در کیپاد راه‌اندازی کنیم.»
ارتقای کیفیت بدون هیاهو
کیپاد رفته‌رفته توانست با تمرکز بر کیفیت و کاربردی بودن، جایگاه خوبی در میان کاربران پیدا کند که مخصوصاً با توجه به هزینه‌های نسبتاً کمتر تبلیغات آن‌ها، قابل‌توجه است. حسینی در این خصوص بیان می‌کند: «طی یک سال تا روز تولد کیپاد موفق به جذب دو میلیون و ۱۸ هزار کاربر شدیم که این اپلیکیشن را در اندروید یا IOS نصب کرده بودند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که هرماه حدود ۶۰۰ هزار کاربر حداقل یک تراکنش در کیپاد انجام می‌دهند. این رقم مخصوصاً با توجه به هزینه تبلیغات ما دستاورد موفقیت‌آمیزی بوده است. مردم ما کیف پول‌ها را به‌سختی قبول می‌کنند و وقتی ما وارد کافه بازار شدیم، کاربران به‌طور متوسط به کیپاد امتیاز ۴/۳ را می‌دادند. خوشبختانه توانستیم از طریق تغییر تجربه کاربری (UX) و ایجاد قابلیت‌های جدید، تعداد تراکنش‌هایمان را افزایش دهیم و امتیازمان را در کافه بازار به ۵/۴ برسانیم. احتمالاً شما تبلیغات ما را طی یکی دو سال اخیر زیاد ندیده‌اید چون ما روی این سرویس تمرکز می‌کردیم و دنبال پروژه‌هایی بودیم که برایمان جریان‌سازی کند و از اقیانوس قرمز تا حدی فاصله می‌گرفتیم. زمان ارائه پروژه‌ها و امکانات جدید ما به بازار کوتاه است و با این رویکرد توانستیم در میان چهار اپلیکیشن پرداختی برتر قرار بگیریم.»
مدیر پروژه کیپاد در مورد ویژگی‌های این اپلیکیشن می‌گوید: «ما قبلاً «کیف پول آفلاین» بودیم و سعی کردیم هنگامی‌که به سمت کیف پول آنلاین می‌رویم، ویژگی‌های خود را حفظ کنیم. ما در اپلیکیشن خودمان هنوز هم کارت شهروندی مشهد را داریم. یکی از سرویس‌های خیلی خوب این اپلیکیشن که اقیانوس قرمز را از طریق آن تقریباً پشت سر می‌گذاریم، شارژ کارت‌های شهروندی مختلف بود. پروژه قبض برق را هم ما به‌عنوان اولین شرکت راه‌اندازی کردیم و پرداخت عوارض آزادراهی تا چند هفته فقط در اپلیکیشن ما انجام می‌شد. کیف پول ما به خاطر امکان تراکنش‌های خرد در میان مردم محبوبیت پیدا کرد و می‌خواهیم قابلیت برداشت مستقیم از کیف پول و بعد هم از حساب بانکی را اضافه کنیم تا مشکلاتی که مردم الآن در شبکه‌های ارتباطی ما مطرح می‌کنند برطرف شود.»
ریبرندینگ کیپاد
پروژه کیپاد که زیرمجموعه هلدینگ پاسارگاد و گروه بزرگ «سرزمین هوشمند پاد» است، در نام‌گذاری جدید صورت انگلیسی واژه پرداخت را با پاد ترکیب کرده و با نام «پی‌پاد» ظاهر شده است. حسینی در مورد فرآیند این ریبرندینگ می‌گوید: «ما در سال ۹۷ استراتژی خود را بر اتکا به کیف پول گذاشتیم تا بعد به نگاه بلندمدت و برندینگ برسیم. از قبل پیش‌بینی می‌کردیم که در تولد دوسالگی کیپاد یک ریبرندینگ انجام دهیم. قرار نبود اسم را عوض کنیم ولی قرار بود با توجه به بازاری که کیپاد به دست آورد و مخاطبانی که داشتیم کیپاد لباسی نو به تن کند. ما می‌خواستیم پرسونای موردنظر ما در رنگ و لوگو و رابط کاربری (UI) تازه نمایان شود و در لوگو «سادگی» و «هوشمند بودن» که جزو استراتژی‌های ما هستند نمایان سازد. ما به دنیا به گونۀ متفاوتی می‌نگریم و می‌خواهیم هوشمندی را در صنعت پرداخت رقم بزنیم.»
پرداخت نوین پی‌پاد
پی‌پاد به دنبال خدمات هوشمند است و می‌خواهد نیاز کاربران خود به پرداخت‌های حضوری را برطرف کند. حسینی دراین‌باره می‌گوید: «ما می‌خواهیم با توجه به قوانین مرکزی که سقف و کف برای تراکنش‌های کیف پولی گذاشته، پنج سطح کاربری تعریف کنیم و کاربران سطح ۳ به بالا، دارای «حساب دیجیتال پاد» باشند. بدین ترتیب، پاد تبدیل به یک سیستم بانکداری نوین می‌شود. الآن در سطح ۱ کاربر فقط کافی است که اپلیکیشن را نصب کند. در سطح ۲ باید کد ملی را وارد کند. در سطح ۳ تأییدیه «شاهکار» را می‌گیرد و برای این‌که به سطح ۴ برسد، در اپلیکیشن جدید، روش احراز هویت را گذاشته‌ایم که کاربر از خودش فیلم می‌گیرد و می‌فرستد. از آن به بعد تقریباً مثل یک دارنده حساب بانک پاسارگاد، سرویس‌های پرداختی را بدون محدودیت سقف و کف کیف پول‌ها دریافت می‌کند.»
کاربری که پنج مرحله کاربری پی‌پاد را طی کند، برای استفاده از سرزمین هوشمند پاد، دارای یک «حساب دیجیتال» خواهد شد. مدیر پروژه این اپلیکیشن توضیح می‌دهد: «این حساب یک حساب دیجیتال است و همان حساب قدیمی پاسارگاد نیست. نام این حساب، «حساب دیجیتال بانک پاسارگاد» است. با طی فرآیند افتتاح این حساب، کاربر می‌تواند کارت‌بانکی دریافت کند که می‌توان آن را کارت کیف پولی یا کارت حساب دیجیتال نامید که هم در حالت مجازی و هم فیزیکی وجود دارد. این کارت مثل تمام کارت‌های بانکی قابلیت پرداخت در تمام درگاه‌های شاپرک و خودپردازها را دارد و امکان انتقال وجه و دیگر خدمات بانکی را نیز فراهم می‌کند. این اولین وجه تمایز پی‌پاد است.»
پی‌پاد در میدان رقابت
پی‌پاد رقبایی دارد که سرویس‌های پرداخت نوین را زودتر معرفی کرده‌اند، اما مدیران این پروژه کیفیت را به ارائه زودهنگام ترجیح می‌دهند. حسینی در این مورد می‌گوید: «سرویس‌های پاد چند سال در حال تصحیح و تکمیل بوده‌اند. درست است که رقبا به‌خوبی وارد بازار شده‌اند، اما ما با استراتژی‌های تازه، وارد خواهیم شد و سهم خودمان را از بازار می‌گیریم. به نظر من به علت وقت بیشتری که برای سرویس‌های ما صرف شده است، در میدان رقابت از بقیه بهتریم. ما به دنبال رونمایی سریع نیستیم و سال‌ها روی پروژه‌ها سرمایه‌گذاری سنگین می‌کنیم. یک تیم فنی قدرتمند ما در «فناپ سافت» مستقر است که بعداً تأثیر آن را هم در سرویس و هم برندینگ مشاهده خواهید کرد.»
دسترسی به پی‌پاد
اپلیکیشن پی‌پاد از طریق کافه‌بازار، مایکت، گوگل پلی و سایت خود برنامه در دسترس بوده و دو نسخه اندروید و IOS آن فعال است. حسینی در مورد شرایط آغاز فعالیت این برند جدید می‌گوید: «پی‌پاد با ۳۱۳ هزار پذیرنده QR وارد می‌شود. آن‌ها فهرست تراکنش‌های کیف پول حساب دیجیتال خود را به‌صورت جدا از دیگر حساب‌ها می‌بینند و امکان زدن دکمه «تسویه آنی» را دارند. در اپلیکیشن امکان تولید QR نیز فراهم بوده و یک دستگاه به نام VQR900 به رنگ طلایی در اختیار کاربران قرار گرفته است. ما یکی از معدود اپلیکیشن‌هایی هستیم که در حوزه QR در مشهد، تبریز و تهران با شرکت‌های مختلف همکاری و پروتکل دیگر پذیرندگان را نیز پشتیبانی می‌کنیم. الآن تقریباً با ۱۰ شرکت «هم پذیرندگی» داریم. به همین دلیل ما از حیث پرداخت بدون کارت، اگر جلوتر نباشیم، عقب‌تر هم نیستیم.»
سرزمین هوشمند پاد
پی‌پاد بخشی از سرزمین هوشمند پاد است که از حوزه پرداخت فراتر می‌رود. حسینی در این مورد توضیح می‌دهد: «پی‌پاد اولین ابزاری است که در سرزمین هوشمند پاد می‌بینید اما سرزمین هوشمند پاد فقط به پی‌پاد محدود نمی‌شود بلکه در دیگر قسمت‌های زندگی مردم هم وارد می‌شود. بعد از انجام احراز هویت و دریافت کارت، خانواده‌ای که یک بچه دارند می‌توانند برای بچه‌شان یک «کارت خانواده» تعریف کنند. اگر کارت در اختیار فرزند باشد می‌تواند از طریق کارت، خودش بازی و آموزش بخرد. پاد برای خانواده‌ها در حوزه بازی و آموزش خدماتی دارد که به‌زودی از آن‌ها رونمایی خواهد شد. ضمناً از یک اپلیکیشن بانکی رونمایی می‌شود که فقط سرویس‌های بانکی خارج از شعبه را ارائه می‌دهد. تمام سرویس‌هایی که کاربر الآن به خاطرشان به شعبه بانک می‌رود به‌تدریج از طریق اپلیکیشن دریافت می‌کنند. ما زندگی دیجیتال را تبدیل به یک سبک زندگی جدید می‌کنیم و پاد در هشت حوزه زندگی ایفای نقش می‌کند: پرداخت، بانکداری، بازی، خرید، آموزش، تفریح، سرگرمی و مسافرت. تمام این حوزه‌ها را با سرویس‌های جدیدی که به‌زودی رونمایی می‌شود پوشش می‌دهیم.»
مدیر پروژه کیپاد در مورد نسبت پی‌پاد و سایر اپلیکیشن‌های سرزمین هوشمند پاد می‌گوید: «ما پس از بررسی و تحقیق متوجه شدیم که نمی‌توانیم در پی‌پاد، به کودکان خردسال یا نوجوانان آموزش دهیم و برای این سرویس یا خدمات دیگر، احتیاج به اپلیکیشن تخصصی داریم. برای مثال ما یک سایت بی‌رقیب در ایران داریم که بازی‌هایی با گرافیک خیلی بالا را در اختیار کاربرانی قرار می‌دهد که سیستم یا گوشی خودشان نمی‌تواند آن بازی را اجرا کند. ما دراین‌باره تحقیق کرده و تصمیم گرفتیم این‌ها را از پی‌پاد جدا کنیم. بانک پاسارگاد همچنین مشتریان بزرگی دارد که خدمات تخصصی و غیرپرداختی را مطالبه می‌کنند که برای آن‌ها اپلیکیشن دیگری ایجاد خواهیم کرد و همه امکانات بانکی در پی‌پاد جمع نخواهد شد.»
ادامه استفاده از فناوری NFC
کیف پول بانک پاسارگاد در استفاده از فناوری پرداخت غیرتماسی NFC در نوع خود، اولین بود، اما با وقوع تحریم‌ها در حوزه مخابراتی، توسعه خدمات مبتنی بر این فناوری متوقف شد. حسینی در مورد برنامه‌های آتی این شرکت در خصوص استفاده از این فناوری بیان می‌کند: «ازنظر زیرساخت و تجهیزات، ما کاملاً آمادگی فعال‌سازی پروژۀ NFC را داریم. ما در زمینه NFC پیشگام بودیم و هزینه‌هایش را داده‌ایم. باوجوداین، استراتژی فعلی ما این است که صبر کنیم و ببینیم بقیه به کدام سمت می‌روند. NFC، هم ازنظر تأمین تجهیزات هزینه‌بر است و هم این‌که گوشی‌های NFC فناوری‌های متفاوت با رمزنگاری گوناگون دارند؛ بعضی از آن‌ها مبتنی بر SAM و برخی مبتنی بر HSC هستند.»
استفاده از فناوری NFC توسط کیف پول‌ها مشکلات فراوانی ازجمله نبود فرهنگ‌سازی دارد. حسینی در مورد مشکلات دیگر این فناوری می‌گوید: «تراکنش‌های مبتنی بر NFC نیاز به رمزنگاری دارد. رمزنگاری ما از طریق سیم‌کارت‌های با قابلیت NFC ایرانسل انجام می‌شد، چون قابلیت نصب SAM نرم‌افزاری در آن سیم‌کارت‌ها فراهم بود و ما Security Module را داخل سیم‌کارت نصب می‌کردیم. بعد از تحریم، شرکتی که فناوری این نوع سیم‌کارت را در اختیار داشت سیم‌کارت جدیدی به ایرانسل تحویل نداد. بدین ترتیب ما دیگر نمی‌توانستیم ماژول امنیتی خود را داخل سیم‌کارت بگذاریم. نکتۀ مشترک در تمام دستگاه‌های NFC دار، همین سیم‌کارت بود. نکتۀ دوم این است که وقتی می‌خواستیم از ماژول امنیتی نرم‌افزاری استفاده کنیم در بعضی از تلفن‌های همراه با مشکل مواجه می‌شدیم. ما متوجه شدیم که خیلی از گوشی‌ها و برندها، از سال ۲۰۱۹ به بعد قابلیت NFC و RFID را از دستگاه‌هایشان حذف کرده‌اند. به خاطر تمام این تحقیقات تصمیم گرفتیم فعلاً پیشتاز بازار NFC نباشیم تا ببینیم سایرین چه‌کار می‌کنند. ما تحقیقات خود را انجام دادیم و امیدواریم دیگران بتوانند برای گوشی آیفون و گوشی‌هایی که دسترسی به ماژول امنیتی نرم‌افزاری دسترسی نمی‌دهند و همچنین برای گوشی‌هایی که NFC را حذف کرده‌اند، راهکارهایی بیاورند.»
توسعه کیف پول
شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد گام‌های مختلفی را در فرهنگ‌سازی کیف پول الکترونیکی و حذف کارت برداشته است. مدیر پرداخت خرد این شرکت بیان می‌کند: «قصد ما مهاجرت به فناوری‌هایی است که به کارت و کارت‌خوان بی‌نیاز باشند. الآن با برنامه‌های مختلفی که برای حذف کارت و کارت‌خوان داریم، پذیرنده و کاربر را با فرهنگ تازه‌ای مواجه می‌کنیم. ما برای تسهیل پرداخت، از دستگاه‌هایی بهره می‌گیریم که، هم QR را تولید کنند و هم اعلان (notification) پرداخت QR کاربر را به پذیرنده نمایش دهند. به‌هرحال پذیرنده باید از انجام پرداخت اطمینان داشته باشد و نیازی به چک کردن گوشی نداشته باشد. پذیرنده باید بتواند مبلغ را روی دستگاه بزند و خیالش راحت باشد که مبلغ را خودش زده و کاربر اسکن کرده است. این دستگاه از طریق اعلان و واردکردن عدد، نیاز پذیرنده را برطرف می‌کند. شاید بگویید به‌مرورزمان فرهنگ‌سازی اتفاق میافتد که نیازی به دستگاه وجود نداشته باشد ولی این برای آینده است و دلیل نمی‌شود که نیاز فعلی به حضور دستگاه را نادیده بگیریم.»
حسینی،در پایان به بحث پشتیبانی فناپ‌تک و حضور این شرکت در کنار پرداخت الکترونیک پاسارگاد اشاره کرد و گفت: «شرکت فناپ‌تک در کنار ما است و دستگاهی در اختیارمان می‌گذارد که هم NFC و هم QR دارد. در آینده حدود ۵۰ هزارعدد از این دستگاه‌ها را فعال می‌کنیم و همین حالا نیز نصب و بازاریابی آن‌ها را شروع کرده‌ایم. ما از همراهی فناپ‌تک خرسندیم و به همکاری آن‌ها و تأمین دستگاه‌های موردنیازمان مطمئنیم. فناپ‌تک یکی از نعمت‌های هلدینگ فناپ است و هر وقت تجهیزاتی را لازم داریم پشتمان به شرکتی مثل فناپ‌تک گرم است که خلأهای بازار را برای تأمین دستگاه‌های موردنیازمان برطرف می‌کند تا از رقبای خودمان جلوتر باشیم.»