پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
چرا نباید از کارت اعتباری سهام عدالت انتظار وام‌دهی داشته باشیم؟
کارت اعتباری سهام عدالت در حالی ارائه شده که بسیاری با مفهوم کارت اعتباری و سازوکار آن آشنا نیستند. همچنین بسیاری از سهامداران انتظار دارند که پول سهام عدالت را به‌صورت نقدی دریافت کنند. همین امر باعث شده که مفاهیم اعتباردهی با وام‌دهی اشتباه گرفته شوند
زمزمه ارائه کارت اعتباری سهام عدالت از همان ابتدای آزادسازی این سهام مطرح شد. خردادماه ۱۳۹۹ بود که رئیس کل بانک مرکزی از امکان تبدیل‌شدن سهام بورسی و سهام عدالت به وثیقه تسهیلات کارت اعتباری خبر داد و گفت که بانک‌ها می‌توانند سهام عدالت را به‌عنوان وثیقه برای صدور کارت اعتباری قرار دهند. با این حال ۹ ماه طول کشید تا کارت اعتباری سهام عدالت آن هم با یک بانک به اجرا درآید.
بانک ملی تا هفته گذشته ۷۵ هزار کارت اعتباری سهام عدالت صادر کرده و رئیس جمهور نیز از اعطای کارت اعتباری در همین هفته به دارندگان سهام عدالت خبر داد و اعلام کرد که این کارت به زودی به دارندگان سهام عدالت خواهد رسید.
با این حال بسیاری از سهامداران در نظرهایی که برای راه پرداخت ارسال کردند، از سازوکار این کارت‌ها انتقاد کرده‌اند. به‌طور مثال تنها افرادی که کارت ملی جدید دارند می‌توانند این کارت را دریافت کنند. همچنین افرادی که تاکنون سهام عدالت خود را فروخته باشند، نمی‌توانند از این کارت استفاده کنند.
حتی یکی از مخاطبان نیز این پیشنهاد را داده که سهامداران می‌توانند اعتبار خود را از طریق این کارت مصرف کنند و پس از آن بازپرداخت را انجام ندهند. در این صورت سهام عدالت آنها سریع‌تر به فروش می‌رود. به‌دلیل اینکه بسیاری از سهامداران در فروش سهام عدالت خود ناکام ماندند و به‌طور کلی فروش سهام عدالت منتفی شده، پیشنهاد این راه‌حل از سوی سهامداران چندان عجیب به‌نظر نمی‌رسد.
اما باوجود این محدودیت‌ها کارت اعتباری سهام عدالت می‌تواند جنبه‌های مثبتی هم داشته باشد. کارت‌های اعتباری در ایران برخلاف دیگر کشورها هنوز نتوانسته‌اند فراگیر شوند. به همین دلیل ممکن است ارائه کارت‌های اعتباری سهام عدالت که جامعه زیادی از سهامداران را دربرمی‌گیرد، بتواند نقطه شروعی برای فرهنگ‌سازی استفاده از این کارت‌ها باشد.
کارت اعتباری سهام عدالت چه ویژگی دارد؟
سهامداران عدالت در حال حاضر به دلیل نوسانات بازار بورس از فروش سهام عدالت خود محروم ماندند، اما دو ماه است که ارائه کارت اعتباری مجازی سهام عدالت از سوی بانک‌ها مطرح شده و به‌عبارتی سهام عدالت افراد را به وثیقه تبدیل کرده است.
درواقع سهام عدالت ضامن این اعتبار خواهد بود. نرخ سودی که برای این کارت‌های اعتباری در نظر گرفته شده، ۱۸ درصد است و در صورتی که متقاضیان طی یک ماه تسهیلات دریافت شده را پرداخت کند، کارمزد به تسهیلات آنان اضافه نخواهد شد.
تاکنون تنها دو بانک ملی و تجارت نسبت به ارائه این کارت از طریق اپلیکیشن‌های خود اقدام کرده‌اند. افرادی که قصد دریافت کارت اعتباری را دارند باید در یکی از دو بانک ذکر شده حساب داشته باشند و از طریق اپلیکیشن‌های بانکی ثبت‌نام خود را تکمیل کنند. در حال حاضر این کارت در فروشگاه‌های وین مارکت، رفاه و کوروش قابل استفاده است.
کارت‌های اعتباری، وام نیستند
در رابطه با کارت‌های اعتباری سهام عدالت نکته مهمی وجود دارد که کمتر به آن پرداخته شده است. این کارت‌ها همانطور که از نام آنها پیداست، اعتباری هستند، نه نقدی. اما تصور بسیاری از افراد این است که قرار است با دریافت این کارت به آنها وامی داده شود. این همان نقطه ضعفی است که به عدم فرهنگ‌سازی کارت‌های اعتباری در ایران برمی‌گردد.
کارت اعتباری سهام عدالت در حالی ارائه شده که بسیاری با مفهوم کارت اعتباری و سازوکار آن آشنا نیستند. همچنین بسیاری از سهامداران انتظار دارند که پول سهام عدالت را به‌صورت نقدی دریافت کنند. همین امر باعث شده که مفاهیم اعتباردهی با وام‌دهی اشتباه گرفته شوند. اکنون نزدیک به یک قرن از استفاده کارت‌های اعتباری در مناسبات اقتصادی و تراکنش‌های بانکی صنعت بانکداری جهان می‌گذرد، اما در ایران به دلایلی که بخشی از آن اقتصادی است و بخشی دیگر زیرساختی و فناورانه، بهره‌گیری از این ابزار اعتباردهی به بوته فراموشی سپرده شده است.
شاید بسیاری از افراد از بازپرداخت این کارت‌ها در مدت کم گله‌مند باشند، اما به‌طور کلی فلسفه کارت‌های اعتباری این است که افراد در مدت یکی دو ماهه، اعتبار مصرف شده را تسویه کنند، در غیر این صورت جریمه می‌شوند. بنابراین در خصوص کارت‌های اعتباری این نکته وجود دارد که افراد نیازی نیست حتماً کل مبلغ را در یک ماه مصرف کنند.
در خصوص کارت‌های اعتباری سهام عدالت این اختیار برای سهامداران وجود دارد که هر زمان که بخواهند می‌توانند خریدهای خود را انجام دهند و بعد از یک ماه نسبت به بازپرداخت آن اقدام کنند. این همان روشی است که بانک‌ها با ارائه کارت‌های اعتباری بیش از ۱۵ سال است به دنبال فراگیر کردن آن هستند، اما تاکنون به نتیجه‌‌ای نرسیده‌اند. البته یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد عدم سیستم مناسبی برای اعتبارسنجی است.
با این تفاسیر می‌توان این افق را برای کارت‌های اعتباری سهام عدالت متصور شد که چون با جامعه نسبتا بزرگی از سهامداران روبه‌رو هستیم، این کارت‌ها بتوانند راهی را برای فراگیر شدن دیگر کارت‌های اعتباری رقم بزنند.
