پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
عملکرد یوآیدی در احراز هویت سجام / مزیت‌های یوآیدی از نگاه آمار
به جرات می‌توان گفت احراز هویت سجام، بهترین نمونه‌ای در کشور است که در زمینه احراز هویت دیجیتال و غیرحضوری اجرایی شده است. سرویس یوآیدی نیز به‌عنوان اولین راهکار احراز هویت دیجیتال در ایران، در کنار سایر راهکارها، مسئولیت احراز هویت الکترونیکی متقاضیان دریافت کد بورسی را بر عهده دارد. این سرویس با بهره‌گیری از الگوریتم‌های پیشرفته تشخیص زنده بودن تصویر (Liveness Detection) و تطابق چهره (Face Verification) در اپلیکیشن‌های آپ و 724 این خدمت را ارائه کرده است.
در این گزارش، عملکرد ۳ ماهه سرویس یوآیدی در احراز هویت الکترونیکی سجام آورده شده است.
پایداری سرویس یوآیدی
از تعداد کل افرادی که تلاش کردند از سرویس یوآیدی برای احراز هویت سجام خود استفاده کنند، 97 درصد آنها با موفقیت فرآیند احراز هویت یوآیدی را تکمیل کرده و کد بورسی دریافت کرده‌اند.
احراز هویت با یوآیدی در کمتر از دو دقیقه
متوسط مدت زمانی که طول کشیده است تا کاربران بتوانند مراحل احراز هویت یوآیدی را به صورت کامل انجام دهند در دو اپلیکیشن آپ و 724، کمتر از یک دقیقه و 48 ثانیه بوده است. این مدت زمان نشان می‌دهد با اینکه کاربران آشنایی کافی با این روش ندارند ولی می‌توانند در مدت زمان کمتری مراحل آن را طی کنند.
دقت و خطاهای الگوریتم‌های سرویس یوآیدی
معمولا در دنیا عملکرد سیستم‌های احراز هویت دیجیتال به‌عنوان سیستم امنیتی به‌وسیله یک سری استاندارد بین‌المللی سنجش و تایید می‌شود. محاسبه خطا (Error) و دقت (Accuracy) الگوریتم‌های هوش مصنوعی به کار گرفته شده در سرویس‌های احراز هویت، مهم‌ترین معیار برای سنجش عملکرد این سرویس‌ها است. از بین تمام خطاها، دو نوع خطا وجود دارد که اهمیت زیادی در ارزیابی عملکرد این الگوریتم‌ها دارند:
1) درصد موارد جعلی‌ای که الگوریتم به اشتباه، واقعی تشخیص داده است.
2) درصد موارد واقعی‌ای که الگوریتم به اشتباه جعلی تشخیص داده است. دقت نیز به معنای نسبت تمام مواردی که الگوریتم اشتباه تشخیص داده به کل موارد ورودی به الگوریتم است و میزان اطمینان به سرویس یوآیدی را مشخص می‌کند.
حال از آنجا که این موارد جعلی و واقعی در دو الگوریتم تشخیص زنده بودن تصویر و تطابق چهره متفاوت است آنها را به صورت جداگانه در دو الگوریتم توضیح می‌دهیم.
۱- الگوریتم تشخیص زنده بودن تصویر (Liveness Detection)
کارایی الگوریتم تشخیص زنده بودن تصویر در آن است که ویدیوی سلفی را که کاربر از خود در لحظه ضبط می‌کند، بررسی کرده و تشخیص دهد که کاربر در لحظه ضبط ویدئو، پشت تلفن همراه بوده است و شخص دیگری از عکس یا فیلم کاربر، ویدئو ضبط نکرده باشد. یعنی تشخیص دهد که ویدئو سلفی واقعی است یا جعلی. در تشخیص این مورد در حالت کلی دو نمونه خطای فوق‌الذکر باید حداقل میزان کمتری داشته باشند.
- نرخ اشتباه در تشخیص موارد جعلی (False Acceptance Rate (FAR))
در برخی موارد ممکن است ویدئوی‌های سلفی که توسط کاربران ضبط می‌شود جعلی باشند (فرد الف از عکس یا فیلم فرد ب ویدئوی سلفی ضبط کند و بخواهد خود را جای فرد ب معرفی کند) امکان دارد که این الگوریتم برخی از این ویدئوی‌های جعلی را واقعی تشخیص دهد. احتمال اینکه الگوریتم چه میزان در تشخیص ویدئوی‌های جعلی شکست بخورد را با نرخ FAR محاسبه می‌کنند. مقدار این خطا برابر است با تعداد ویدئوهای جعلی‌ای که الگوریتم به اشتباه، واقعی تشخیص داده، به تعداد کل ویدئوهای جعلی ارسالی به الگوریتم.
- نرخ اشتباه در تشخیص موارد واقعی (False Reject Rate (FRR))
احتمال اینکه الگوریتم تشخیص زنده بودن تصویر، ویدئوهای واقعی را جعلی تشخیص دهد، با خطای FRR محاسبه می‌کنند. به این معنا که در برخی از موارد ممکن است این الگوریتم، ویدئوهایی که واقعی هستند را جعلی تشخیص دهد. مقدار این خطا برابر است با نسبت تعداد ویدئوهای واقعی که به اشتباه جعلی تشخیص داده شده، به کل ویدئوهای واقعی.
- دقت (ACCURACY)
به تعداد ویدئوهایی که تشخیص آنها توسط سیستم احراز هویت به درستی انجام گرفته، از میان همه ویدئوهایی که برای بررسی وارد سیستم احراز هویت شده‌اند، دقت تشخیص می‌گویند.
با توجه به تعاریف ذکر شده، میزان هر یک از این موارد در سیستم احراز هویت یوآیدی به شرح نمودار زیر است:
۲- الگوریتم تطابق چهره (Face Verification)
کارایی عملکرد الگوریتم تطابق چهره نیز مشابه معیارهای فوق که در الگوریتم تشخیص زنده بودن تصویر اشاره شد، ارزیابی می‌شود. اما تعاریف آنها در این الگوریتم متفاوت است.
- نرخ اشتباه در تطابق دو جفت تصویر چهره ناهمسان (FAR)
در مرحله آخر احراز هویت سرویس یوآیدی، تصویر چهره استخراجی کاربر از ویدئو سلفی، با تصویر چهره آن که از ثبت احوال دریافت شده است، مقایسه می‌شود. در این بین مواردی پیش می‌آید که این تصاویر چهره استخراجی از ویدئوی سلفی با تصویر چهره موجود در ثبت احوال مطابقت ندارند ولی تطابق آنها توسط الگوریتم تطابق چهره، تایید می‌شود که این خطا را با FAR مشخص می‌کنند. به عبارت دیگر الگوریتم آنها را به اشتباه تایید کرده است. مقدار این خطا برابر است با نسبت تعداد مواردی که الگوریتم به اشتباه تطابق آنها را تایید کرده، به کل مواردی که تصویر چهره استخراجی از ویدئوی سلفی با تصویر چهره ثبت احوال ناهمسان هستند.
- نرخ اشتباه در عدم تطابق دو جفت تصویر چهره همسان (FRR)
مواردی نیز وجود دارند که دو جفت تصویر چهره استخراجی از ویدئوی سلفی و موجود در ثبت احوال مطابقت دارند ولی الگوریتم به اشتباه آنها را تایید نکرده و نتیجه را عدم تطابق ارسال کرده است. مقدار این نرخ نیز برابر است با تقسیم تعداد موارد عدم تطابق تصاویر چهره همسان، به کل موارد دو جفت تصاویر چهره همسان.
- دقت (Accuracy)
برایبررسی میزان عملکرد درست سیستم احراز هویت، از میزان دقت این سیستم استفاده می‌شود. به عبارت دیگر این میزان نشان‌دهنده این است که میزان تایید یا رد درست سیستم احراز هویت تا چه اندازه بوده است. برای به دست آوردن مقدار آن، تعداد همه تشخیص‌های درست سیستم احراز هویت را بر همه موارد ورودی تقسیم می‌کنیم. به بیانی شبیه به ریاضی، نسبت همه تاییدها و ردهای صحیح سیستم احراز هویت، به همه موارد ورودی، دقت یا Accuracy نام دارد.
با توجه به نوع الگوریتم‌ها و روش‌های بکار رفته در سیستم احراز هویت یوآیدی، در عمل، میزان FAR و FRR صفر است.
برای بررسی میزان این خطاها در سیستم احراز هویت یوآیدی، از نمونه‌های آزمایشگاهی استفاده شده است. به این صورت که با مقایسه تعداد کل تراکنش‌های احراز هویت در محیط عملیاتی با موردی که با عکس مورد نظر، مطابقت نداشتند (بدترین سناریو)، میزان این خطاها که در نمودار زیر مشخص شده است، حاصل شد:
مزیت‌های رقابتی یوآیدی از نگاه آمار
- امنیت بالا: از آنجایی که داده‌های متقاضیان احراز هویت سجام در زیرساخت‌های یوآیدی ذخیره نمی‌شود از این لحاظ، امنیت داده‌ها را آپ و 724 تامین می‌کنند گرچه یوآیدی برای حفظ محرمانگی داده‌ها حداکثر تدابیر را رعایت می‌کند. اما از لحاظ پایداری سیستم، سرویس یوآیدی عملکرد درخشانی داشته است.
از نظر آماری 97 درصد متقاضیانی که از سرویس یوآیدی استفاده کرده‌اند مراحل احراز هویت را به صورت کامل با موفقیت به سرانجام رساندند و نتیجه احراز هویت خود را دریافت کرده‌اند.
- دقت بالا: همانطور که در بالا گزارش شد در محیط عملیاتی، دقت الگوریتم تشخیص زنده بودن تصویر 98.7 درصد و دقت الگوریتم تطابق چهره 100 درصد بوده است که این اعداد از نظر استانداردهای بین‌المللی در رتبه‌های بالای دقت قرار دارند.
- احراز هویت در لحظه: با توجه به میزان دقت الگوریتم‌های سرویس یوآیدی و متوسط مدت زمان مورد نیاز برای تکمیل مراحل احراز هویت در محیط عملیاتی و داده‌های واقعی، سرویس یوآیدی این توانایی را دارد که با اطمینان بالاتری شناسایی هویت کاربران را در لحظه انجام دهد.
- مستقل از نیروی انسانی: با توجه به اینکه از کل تعداد تراکنش‌های احراز هویت در یوآیدی، تنها 0.67 درصد با نتیجه قطعی رد یا تایید مواجه نشدند، نشان می‌دهد که در محیط عملیاتی تنها در ازای 0.67 درصد از کل تراکنش‌ها به بررسی مجدد نیروی انسانی نیازمند است.
پلتفرم احراز هویت امن یوآیدی فرایند احراز هویت را بدون نیاز به نیروی انسانی (Call Center) و با استفاده از هوش مصنوعی به صورت کاملا دیجیتال انجام می‌دهد.
- تجربه کاربری مناسب: با توجه به آمار، 97 درصد کل تراکنش‌های احراز هویت دیجیتال در یوآیدی با موفقیت به سرانجام رسیده‌اند و تنها 3 درصد به دلایل بیرونی مانند در دسترس نبودن سرویس ثبت احوال، ضعیف بودن سرعت اینترنت، خاموشی تلفن همراه در حین انجام تراکنش و سایر دلایل دیگر، موفق به تکمیل فرایند احراز هویت در یوآیدی نشده‌اند.
علاوه بر آن متوسط مدت زمان مورد نیاز برای تکمیل هر تراکنش کمتر از 2 دقیقه بوده است که این دو معیار نشان می‌دهد سرویس یوآیدی با کمترین درگیری با کاربر، احراز هویت را انجام می‌دهد و این یعنی تجربه کاربری مناسب.
