پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
رئیس مرکز فناوری اطلاعات و توسعه اقتصاد هوشمند وزارت اقتصاد و دارایی: مسیر دریافت سفته الکترونیکی برای همه باز است
علی عبداللهی: همه متقاضیان می‌توانند درخواست خود را به مرکز فناوری اطلاعات و توسعه اقتصاد هوشمند وزارت اقتصاد ارسال کنند در صورت ایجاد پیش نیازها، سرویس سفته الکترونیکی برای تسهیلات کرونایی در اختیار آنها قرار خواهد گرفت
مدت زمان زیادی از رونمایی سفته و برات الکترونیکی در کشور نگذشته است، دستاوردی که امکان وثیقه‌گذاری برای دریافت تسهیلات را بدون نیاز به حضور فیزیکی در شعب بانکی به وجود آورده است. علی عبداللهی رئیس مرکز فناوری اطلاعات و توسعه اقتصاد هوشمند وزارت اقتصاد و دارایی در گفت‌و‌گو با راه پرداخت جزئیات بیشتری از این فناوری و آنچه در نتیجه توسعه اقتصاد هوشمند در کشور اتفاق می‌افتد را تشریح کرد.
در حال حاضر وثیقه‌گذاری با سفته و برات الکترونیکی تنها از مسیر دریافت تسهیلات از بانک ملی ایران ممکن است، چطور می‌توان آن را به تسهیلات دیگر بانک‌ها هم توسعه داد؟
هر بانکی که امکان فنی پرداخت الکترونیکی تسهیلات مرتبط با کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا را فراهم کرده باشد، می‌تواند در خواست استفاده از سفته الکترونیکی را به عنوان وثیقه بدهد. اگر امروز این امکان تنها به بانک ملی اختصاص یافته، به این دلیل است که تنها این بانک زیرساخت لازم برای استفاده از آن را فراهم کرده است. همه متقاضیان می‌توانند درخواست خود را به مرکز فناوری اطلاعات و توسعه اقتصاد هوشمند وزارت اقتصاد ارسال کنند در صورت ایجاد پیش نیازها، سرویس سفته الکترونیکی برای تسهیلات کرونایی در اختیار آنها قرار خواهد گرفت و البته بانک ملی هم اعلام آمادگی کرده است که می‌تواند پس از تایید متقاضی توسط وزارت اقتصاد سرویس نسخه الکترونیکی سفته را در اختیار سایرین قرار دهد؛ در نتیجه راه برای دریافت سفته و برات الکترونیکی برای همه باز است.
چطور می‌توان آن را به تسهیلاتی به جز تسهیلات مرتبط با شیوع کرونا بسط داد؟
برای این کار نیاز به حل و فصل برخی مسائل قانونی و ایجاد زیرساخت‌های فنی است، در کنار اینها ما سفته الکترونیکی را فعلا برای تسهیلات کرونایی برقرار کرده‌ایم و می‌خواهیم بازخوردهای آن را بررسی کنیم تا مسیر را ادامه دهیم، البته اکنون هم متوقف نیستیم.
ارزیابی شما از الکترونیکی شدن برات و سفته چیست؟ فکر می‌کنید تا چه اندازه جریان رو به رشد هوشمند شدن اقتصاد ایران را پیش می‌برد؟
این اقدام شاید ابعاد بسیار بزرگی را دربرنگرفته باشد، اما گام بسیار بزرگی برای باز شدن بسیاری از گره‌های الکترونیکی شدن کسب‌و‌کارها و یکپارچه و هوشمند شدن زنجیره تامین مالی و نیز بانکداری الکترونیکی کشور است.
ما در وزارت اقتصاد به ویژه از زمان حضور آقای دکتر دژپسند، مباحث فناوری اطلاعات، دولت الکترونیکی و اقتصاد هوشمند را به شدت و به طور عملی پیگیری می‌کنیم، مواردی چون مالیات، خزانه، بورس و… به صورت هوشمند موضوعاتی ادامه‌داری هستند که باید بر روی آنها آهسته و پیوسته کار شود نمی‌توانیم برای عملیاتی شدن آنها یک نقطه را تعیین کنیم، اینها از جنس بلوغ است، اما می‌توانیم بگوییم سیر تکامل آنها شتاب خوبی گرفته است و بخشی از این شتاب با شیوع کرونا اتفاق افتاده است. البته کرونا در کل شر است و امیدواریم به زودی از بین برود، اما به هر حال به رشد اقتصاد هوشمند سرعت بخشید، البته افزایش سرعت رشد اقتصاد هوشمند متاثر از شیوع کرونا تنها در ایران اتفاق نیفتاده است، آماری که به‌تازگی از موسسه مکنزی منتشر شده نشان می‌دهد در 3 ماهه گذشته نرخ نفوذ تجارت الکترونیکی در آمریکا به اندازه 10 سال توسعه پیدا کرده است.
شما به بورس، مالیات و خزانه هوشمند اشاره کردید، تا رسیدن به اینها چقدر فاصله داریم و تاکنون تا کجا پیش رفته‌ایم؟
نمونه واقعی از هوشمندسازی اقتصاد ایران، در بازار سرمایه اتفاق افتاده است و معاملات الگوریتمی مصداقی بارز از بورس هوشمند و بکارگیری هوش مصنوعی در بازار سرمایه هستند، اما چالشی که در آنجا وجود دارد، این است که هسته معاملاتی باید ارتقا پیدا کند. پرداخت مالیات در بسیاری از حوزه‌ها الکترونیکی شده اما برای هوشمندسازی بهتر در بخش مالیات باید پایگاه اطلاعات مودیان کامل شود. در خزانه‌داری هم اتفاقات خوبی افتاده است و مواردی چون درخواست وجه و حسابداری خزانه الکترونیکی شده است البته این توسعه فعلا محدود به ستاد است و باید به 31 استان تسری پیدا کند.
با هوشمندسازی اقتصاد برخی مشاغلی از بین می‌رود، چطور می‌توان با این اتفاق رو‌به‌رو شد؟
این سوال را با این مثال پاسخ می‌دهم، با روی کار آمدن تاکسی‌های اینترنتی، بازار کار بسیاری از رانندگان دفاتر تاکسی تلفنی راکد شد، اما چه کسانی در این بین توانستند به کار ادامه دهند، رانندگانی که خود را با فناوری‌های روز هماهنگ کردند یعنی مهارت‌های مربوط را کسب کردند و توانستند روش کار خود را از تاکسی‌های تلفنی به تاکسی‌های اینترنتی تغییر دهند. در اقتصاد هم همین است کسانی می‌توانند به فعالیت ادامه دهند که خود را با تغییرات همراه و مهارت‌های جدید کسب کنند. مثال دیگر در بازار سرمایه است، امروز کسانی که مجهز به ابزارهای تحلیلی پیشرفته‌تر و هوشمندتر هستند، موفق‌تر می‌توانند در این عرصه عمل کنند.
می‌توان امیدوار بود اقتصاد هوشمند، توانمندی کشور را در جذب سرمایه‌گذاری خارجی بالا ببرد؟
الکترونیکی کردن سفته و هوشمند کردن بورس توانمندی‌هایی است که می تواند برای سرمایه‌گذاران برون‌مرزی جذاب باشد، علاوه بر این رمزارزها پتانسیل خوبی برای جذب سرمایه‌گذار دارند.
ممکن است روزی با حذف کامل شعب فیزیکی بانک ها رو‌به‌رو شویم، به گونه‌ای که تمام امور بانکی به صورت آنلاین انجام شود؟
باور من این است که مجازی شدن کامل بنگاه‌های اقتصادی مثل بانک‌ها و یا کارگزاری‌های بورسی اجتناب‌ناپذیر است و این اتفاق خواهد افتاد. وقتی همه چیز دارد در اپ‌های موبایل انجام می‌شود، دیگر شعب فیزیکی چه معنایی دارد؟ البته زیرساخت‌های انجام این کار هنوز کامل نشده است، به طور مثال بزرگ‌ترین مساله ما در بانکداری احراز هویت است، اگر زیرساخت‌های فنی برای تکمیل این امر اجرا شود و قوانین مرتبط تسهیل و تسریع شود، دیگر نیاز به حضور فیزیکی در بانک‌ها وجود ندارد. اینها مانند تکه‌های پازل است که دارد به هم وصل می‌شود و در نهایت به ارتقای رتبه ایران در منطقه و جهان در تجارت الکترونیکی می‌انجامد، با توجه به اینکه خوشبختانه شیوع کرونا باعث شد شماری از مدیران سنتی کشور هم بیشتر به جایگاه و نقش دیجیتالی کردن در اقتصاد پی ببرند.
اقتصاد هوشمند در جهان تا کجا پیش رفته و جایگاه ایران در این بین کجاست؟
مسیر توسعه در کشورهای مختلف متفاوت است. امروز در کشورهای اروپایی وقتی شما در بانکی احراز می‌شوید، در کل سیستم بانکی کشور و حتی در سایر حوزه‌های مالی و اقتصادی هم احراز هویت شده‌اید، چون یک سیستم احراز هویت یکپارچه وجود دارد. همچنین مبنای احراز هویت در بسیاری از کشورهای دنیا محل اقامت است، یعنی زیرساخت‌ها به قدری گسترده است که امکان انجام چنین اموری وجود دارد و یا پیشینه وثیقه الکترونیکی که ما امروز ایجاد کرده‌ایم، در کشور سوئد به حدود 10 سال پیش برمی‌گردد و یا سنگاپور چشم‌انداز جزیره هوشمند را برای خود ترسیم کرده است و از سال 1985 میلادی برنامه‌های 5 ساله راهبردی توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات را دارد. با این حال تلاش ایران هم در این زمینه شایسته تقدیر است، با توجه به اینکه در آخرین رتبه بندی جهانی دولت الکترونیکی رتبه ایران 86 بود. این رقم حکایت از پیشرفت بسیار خوب ما دارد، اما اگر معماری کلانی بر توسعه سامانه‌های کلیدی و مهم کشور حاکم بود، الکترونیکی شدن امور با سرعت بیشتری پیش می‌رفت، اما الان چون اینگونه نیست، باید برای تسریع در الکترونیکی شدن خدمات و رسیدن به سطح مطلوب یکپارچگی داده‌ها و سامانه‌ها به قانون، بخشنامه، برگزاری جلسات و ایجاد کارگروه و… متوسل شد.
