پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
آیا درگاه تامین واحد مالی اتاق بازرگانی ورود شرکت‌ها به بورس را تسهیل می‌کند؟
باتوجه به اینکه بیش‌از یک هفته از راه‌اندازی درگاه واحد تامین مالی اتاق بازرگانی برای ورود شرکت‌ها به بورس گذشته، اما اطلاعات دقیقی از جزئیات این درگاه در دست نیست
زمزمه‌های تسهیل ورود بخش خصوصی به بورس چند ماه است که مطرح شده است. رئیس سازمان بورس با این رویکرد، فرایند تسهیل را به بورس تهران و فرابورس واگذار کرده است. به‌گفته او با توجه به جلساتی که در اتاق بازرگانی داشتیم قرار شد سامانه‌‌ای تهیه شود تا شرکت‌های عضو اتاق بازرگانی، بتوانند از طریق پنجره واحد در بازار سرمایه پذیرش شوند.
اواخر تیرماه بود که این سامانه آماده بهره‌برداری شد. اتاق بازرگانی نیز در این رابطه خبر داد که فاز اول درگاه واحد تأمین مالی از طریق بازار سرمایه عملیاتی شده است. این شرکت‌ها می‌توانند با مراجعه به سایت رهسار اطلاعات خود را ثبت کنند. به‌عبارتی ساده‌تر اتاق بازرگانی قرار است شرکت‌هایی که شرایط حداقلی برای ورود به بورس دارند را به بازار بورس و فرابورس معرفی کند تا این بازارها بتوانند راحت‌تر شرکت‌ها را در کل کشور شناسایی کنند.
باتوجه به اینکه بیش‌از یک هفته از راه‌اندازی این درگاه می‌گذرد، اما جزئیات زیادی از آن منتشر نشده است. از سوی دیگر شرکت‌های بخش خصوصی و مخصوصاً آنهایی که جزو سهامی خاص هستند اطلاعات دقیقی از صورت‌های مالی آنها در دسترس نیست تا بتوان بر اساس آن تصمیم گرفت آمادگی ورود به بورس را دارند یا نه؟
حمید حسینی، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق نیز چندی پیش در این باره توضیح داده بود که بسیاری از کارخانجاتی که امکان فروش آنها وجود نداشته و متولی سهام نداشتند، اکنون این فرصت را پیدا کردند تا سهام‌شان را با قیمت‌های بسیار خوبی بفروشند و چون سهام به صورت شخصی فروخته می‌شود، پول آن وارد واحد تولیدی نخواهد شد، بلکه نصیب سهامداران می‌شود و این سهامداران نیز بعضاً در بازار داخل خرید می‌کنند که باز خود این باعث افزایش قیمت شده است و برخی از این پول‌ها هم از کشور خارج می‌شود.»
حالا با ایجاد درگاه تأمین واحد مالی ممکن است این سؤال پیش بیاید که این درگاه چگونه از ورود شرکت‌هایی که اطلاعات درستی از صورت‌های مالی آنها در دست نیست جلوگیری می‌کند؟
نبود سیستم مناسب برای تأمین سرمایه و نقدینگی واحدهای جدید تولیدی
حسینی در گفت‌وگو با راه پرداخت توضیح داد: «این اشکال وجود دارد که بازار بورس برای تأمین سرمایه و نقدینگی واحدهای جدید تولیدی کاری انجام نمی‌دهد. باید سیستمی شکل بگیرد تا مشخص شود پول حاصل از فروش سهام آنها در کجا مصرف می‌شود. در این راستا باید منطق و روالی برای آن وجود داشته باشد.»
او در ادامه به هدف اتاق بازرگانی برای راه‌اندازی این بازار اشاره کرد و گفت: «اتاق بازرگانی سعی دارد با این کار این تسهیل را ایجاد کند که با ورود شرکت‌ها و زیاد شدن عرضه، حباب بازار سرمایه از بین برود. وقتی عرضه زیاد شود و شرکت‌های بیشتری به بورس بیایند، امکان انتخاب افراد زیاد می‌شود و بازار نیز متعادل می‌شود. وقتی تعداد کمی سهم در بازار وجود داشته باشد، سهام با قیمت‌های بالا معامله می‌شود، اما اگر اتاق ورود شرکت‌ها به بورس را تسهیل کند و شرکت‌های زیادی به بورس وارد شوند، قطعاً هم قیمت‌ها متعادل می‌شود و هم وضعیت بازار بهتر می‌شود.»
درگاه واحد تأمین مالی با برنامه‌ریزی جلو برود
عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق با بیان اینکه درگاه واحد تأمین مالی از این نظر که تعداد عرضه‌های اولیه را زیاد می‌کند و حباب بورسی را کاهش می‌دهد، درگاه خوبی است، توضیح داد: «البته ممکن است اگر برای این کار برنامه‌ریزی نشود این اتفاق هم بیفتد که سهامی که تاکنون متولی سهام نداشته، حالا با قیمت‌های بالا سهام خود را بفروشد و در تولید، پول آن را هم بدست نیاورد و این پول به‌عنوان ارز، طلا یا املاک از کشور خارج شود.»
راهکاری که او پیشنهاد می‌دهد مطرح کردن این مسائل و تشکیل گفتمان‌سازی در جامعه است تا بتوان از دل آن نتیجه‌ای بهتری حاصل شود.
درگاهی برای خود ارزیابی شرکت‌ها جهت ورود به بورس
حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی درخصوص شکل‌گیری این درگاه توضیح داد: «در حال حاضر شرکت‌ها راه‌حلی جز برقراری ارتباط فیزیکی با مشاوران عرضه و پذیرش یا مراجعه به تأمین سرمایه‌ها برای ورود به بورس ندارند، از این‌رو از یک‌سو سیر عظیم تقاضاها برای ورود به بورس موجب بحران پاسخگویی در شرکت‌های مشاوره عرضه و پذیرش، تأمین سرمایه‌ها و شرکت فرابورس ایران و بورس تهران شده و از سوی دیگر شرکت‌ها در نهایت به خدمت‌های موردنظر خود در حوزه تأمین مالی از محل بورس دست پیدا نمی‌کنند.»
به‌گفته او هدف اصلی سامانه رهسار آن است که اول، امکانی برای خودارزیابی شرکت‌ها از میزان آمادگی قانونی و میزان جذابیت اعتباری و سرمایه‌گذاری خود در بازار بورس به‌دست آورند. نکته دوم اینکه فرآیند ورود به بورس با بهره‌گیری از ابزارهای هوش مالی به‌منظور اعطای امکان دسترسی به جذابیت عملکردی و اعتباری شرکت‌ها توسط شرکت‌های عرضه و پذیرش، شرکت بورس و فرابورس ایران تسهیل شود. نکته سوم در راه‌اندازی این درگاه این است که امکان اطمینان از صحت اطلاعات با ارتباط سامانه با جامعه حسابداران رسمی فراهم آید. در آخر مجموع فرآیند ورود به بورس از گام نخست تا گام نهایی یعنی عرضه در بورس توسط یک درگاه واحد اداره و امکان پایش این فرآیند توسط سازمان‌های ذی‌نفع به‌منظور تسهیل فرآیند و جلوگیری از تأخیر به‌خصوص در پرونده‌های جذاب فراهم شود.
وظیفه درگاه، نظارت بر فعالیت‌های مالی شرکت‌ها نیست
او درباره این مساله که شرکت‌ها بر چه اساس قرار است در بورس مورد ارزیابی قرار بگیرند، گفت: «این سامانه به منظور نظارت بر فعالیت‌های مالی شرکت‌ها ایجاد نشده است. بنابراین، نه در مورد شرکت‌هایی که در بورس عرضه می‌شوند و نه در مورد معاملات ثانویه‌ای که در بورس و یا فرابورس انجام می‌شود این وظایف توسط این سامانه پوشش داده نخواهد شد و همان‌طور که آگاهی دارید نهادهای مشخص قانونی با ابزارهای مشخصی برای نظارت بر جریان‌های پولی در کشور وجود دارند که رسالت خود را به درستی و براساس برنامه‌های تعیین شده انجام می‌دهند.»
صالحی درباره تأثیر این درگاه بر بازار سرمایه افزود: «این سامانه علاوه بر مزیت‌هایی که برای صاحبان کسب‌وکار در تسهیل فرآیند ورود آنها به بورس و فرابورس ایجاد می‌کند، اول اینکه امکان بررسی شایستگی قانونی، سرمایه‌گذاری و اعتباری را برای شرکت‌ها پیش از اقدام برای ورود به بورس ایجاد می‌کند و بدین ترتیب بسیاری از پرونده‌ها که در حال حاضر زمان مشاوران و سازمان‌های درگیر در این فرآیند را به خود اختصاص می‌دهند اساساً وارد فرآیند پذیرش نخواهند شد.
دوم آنکه، امکان ارزیابی جذابیت پرونده و نیز اندازه عرضه برای سازمان فراهم می‌شود و بدین ترتیب بسیاری از پرونده‌های غیرجذاب در همان مرحله‌های ابتدایی با تعیین شرط‌ها و الزام‌ها لازم به فرآیندهای اصلاحی موکول می‌شوند و راه برای شرکت‌هایی که واقعاً از حیث سرمایه‌گذاری و اعتباری دارای جذابیت برای بازار سرمایه هستند باز می‌شود.
سوم اینکه در طول زمان اجرای فرآیند چه در زمانی که پرونده نزد مشاوران عرضه و پذیرش قرار دارد، چه در زمانی که در فرآیندهای پذیرش درگیر است و چه در زمانی که پرونده در مسیر درج یا عرضه قرار دارد، برای سازمان ناظر فراهم می‌شود و بدین‌ترتیب سازمان‌های ناظر و کمیته‌هایی که هم‌اکنون در نهادهای مختلف کشور برای تسهیل فرآیند تأمین مالی از طریق بورس فعالیت می‌کنند می‌توانند به تناسب وارد فرآیند تسهیل شوند و پرونده‌ها را بدون آنکه امکان دستکاری در فرآیند تسهیل وجود داشته باشد تسهیل کنند. بدین ترتیب انتظار می‌رود بهترین پرونده‌ها در کمترین زمان ممکن به تابلوهای بورس راه پیدا کنند و در اختیار سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری قرار گیرند.»
