پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
آشنایی با بازار فناوری عراق و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در آن به بهانه ورود نخست‌وزیر عراق به ایران
شاید بازار عراق برای خیلی‌ها شناخته‌شده نباشد و از فرصت‌ها و ظرفیت‌هایی که در آن کشور برای توسعه خارجی کسب‌وکارشان وجود دارد بی‌اطلاع باشند. شاید تا چند سال پیش چیزی مانند استارت‌آپ و اپلیکیشن و خریدهای اینترنتی در عراق چندان موضوعیت نداشت و به این واژه‌ها نگاهی فانتزی داشتند. اما حالا نباید از این همسایه غربی خودمان غافل باشیم به خصوص که عراق درهای کشورش را به روی تمامی کشورهای دنیا باز کرده و خیلی‌ها که به دنبال بازاری نو و دست‌نخورده هستند، فرصت را غنیمت شمردند تا در صنایع و حوزه‌های مختلف، جزو بازیگران اصلی این کشور در جنوب غربی آسیا شوند.
هم‌مرز بودن عراق با ایران و سابقه طولانی همکاری‌هایی که میان این دوکشور از قدیم وجود داشته، شاید برای کسب‌وکارهای ایرانی مزیت رقابتی خوبی نسبت به کشورهای دیگر به حساب بیاید اما از طرف دیگر وجود تحریم‌ها علیه ایران چیزی نیست که در روابط و تجارت بین‌الملل بشود از آن چشم‌پوشی کرد و همین موضوع باعث می‌شود تا ایران بیشتر و بیشتر روی مزیت‌های رقابتی خودش و توسعه بهتر سرویس‌ها و محصولاتش کار کند
مصطفی الکاظمی که به تازگی نخست‌وزیر عراق شده، قرار است در شروع سفرهای خارجی خود به ایران بیاید. سفر الکاظمی به ایران بهانه‌ای شد برای بررسی بازار کشور عراق و فرصت‌هایی که برای ایرانی‌ها درباره همکاری و سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف این کشور وجود دارد و اینکه چقدر فضا و ظرفیت برای ورود استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای نوین ایرانی به این کشور وجود دارد.
از طرفی دیگر باتوجه به اینکه پیوندهای اقتصادی، فرهنگی، تاریخی، هم‌مرز بودن و همسایگی ما و عراق بر روابط میان این دوکشور تاثیرگذار بوده و همین ویژگی‌ها منجر به افزایش ارتباطات هم شده است، به همین خاطر خیلی‌ها بازار عراق را بازار مناسبی برای ورود و سرمایه‌گذاری می‌دانند. حتی باتوجه به اینکه در این سال‌ها خود عراقی‌ها هم بیکار ننشسته‌اند و برای توسعه و پیشرفت بخش‌های مختلف دست به کار شدند و از طرف دیگر رقبای جدی از کشورهای مختلف هم در بازار عراق وجود دارد که مسائل و مشکلات تحریم‌ها را ندارند و با اینگونه مسائل دست و پنجه نرم نمی‌کنند، باتمام اینها بازهم نگاه مثبتی به این بازار برای ورود و سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها وجود دارد.
چرا نگاه‌ها به عراق مثبت است؟
برای اینکه بدانیم این نگاه مثبت از کجا می‌آید و چرا عراق جزو بازارهای جذاب و قابل رشد برای شرکت‌ها و کسب‌وکارهای ایرانی محسوب می‌شود با افشین کلاهی رئیس کمیسیون دانش بنیان اتاق بازرگانی ایران صحبت کردیم تا بازار عراق و کار کردن در این بازار را بیشتر برای شما معرفی کند. کلاهی با اشاره به حضور دیگر کشورها در عراق که به رقبای جدی ایران تبدیل شده‌اند گفت: «باتوجه به حضور رقبای جدی در بازار عراق که مشکلاتی مانند تحریم‌ها را هم ندارند اما ایران مزیت رقابتی دارد برای اینکه ورود و سرمایه‌گذاری در این بازار را زود شروع کرده و تجربه‌های زیادی نیز در این زمینه دارد. عراق جای مناسبی است و فرصت‌های سرمایه‌گذاری هم در آن وجود دارد ولی همه‌چیز آنقدرها هم ساده نیست. تمام مشکلاتی که تحریم‌ها برای ما به وجود آورده در عراق هم وجود دارد ولی خب شدت آن نسبت به دیگر کشورها کمتر است.»
از دیگر نکاتی که کلاهی به آن اشاره کرد برخورد دوگانه‌ای است که در عراق نسبت به محصولات و سرویس‌های ایرانی وجود دارد؛ یعنی در برخی مواقع عراقی‌ها به شدت مخالف کار با ایرانی‌ها هستند و در برخی مواقع برعکس است و دوست دارند با ایرانی‌ها کار کنند و به آنها روی خوش نشان می‌دهند و سعی می‌کنند مشکلات را کم‌رنگ‌تر کنند.
بخشی از تجارت بین‌الملل برپایه سابقه تاریخی ملت‌ها و دیدگاه‌ها آنها از همدیگر شکل می‌گیرد و در عراق هم همین موضوع وجود دارد. به گفته کلاهی قوم‌های مختلفی در عراق هستند که دیدگاه‌های مختلفی نسبت به ایرانی‌ها دارند و در توضیح بیشتر گفت: «به صورت کلی در جایی ممکن است خیلی به شما کمک شود و از شما استقبال شود و در جای دیگر هم به خاطر مسائل سیاسی یا اجتماعی شاید خیلی تمایلی به کار با شما وجود نداشته باشد.»
همچنین پرداخت‌ها در عراق به ایرانی‌ها به صورت نقدی ریالی انجام می‌شود و همین تبادل ریالی باعث می‌شود کارها ساده‌تر و راحت‌تر در عراق نسبت به کشورهای دیگر برای ایرانی‌ها پیش برود. اما به گفته کلاهی همین امر باعث بروز مشکلاتی هم می‌شود و اینکه شاید نشود این همکاری‌ها را به صورت صادرات رسمی اعلام کرد و برگشت پول به صورت رسمی انجام نشود و آنطور که دولت ما انتظار دارد که منشا ارزها مشخص باشد، این کار صورت نگیرد.
ولی علی‌رغم دیدگاه‌های مختلفی که نسبت به ایرانی‌ها در عراق وجود دارد و مشکلات پرداختی که ممکن است ایجاد شود، بازهم کلاهی ورود به عراق را فرصت مناسبی می‌داند و آن را در مقایسه با سایر بازارها، مناسب‌ترین عنوان می‌کند؛ چون به هر حال مسائل تحریمی در عراق کم‌رنگ‌تر است و بالاخره راه‌هایی وجود دارد که شرکت‌ها بتوانند پول‌هایشان را از عراق دریافت کنند. اما کلاهی خاطرنشان کرد که مهم‌ترین نکته‌ای که استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای نوین برای ورود به بازار عراق باید درنظر بگیرند دقت در انتخاب نقطه تماس مناسب و پیدا کردن استراتژی درست است تا بعدا به مشکل برنخورند.
فضای استارت‌آپی و نیروی انسانی در عراق
سید حمید حسینی عضو هیئت‌مدیره اتاق مشترک ایران و عراق است. او هم بازار عراق را بازار مهمی برای ایران می‌داند که در بسیاری از حوزه‌ها در آن می‌توان بازارسازی انجام داد. حسینی بیشتر فضای خود عراق را برای ما باز می‌کند و از شرایط آنجام می‌گوید که چطور درهای کشورشان را به روی تمامی کشورهای دنیا باز کرده‌اند تا کمبودهای کشورشان را با کمک‌های خارجی جبران کنند. حمید حسینی درمورد سیاست‌های عراق و تاثیری که بر سرمایه‌گذاری‌هایی که افراد می‌خواهند در آن بازار انجام دهند به مساعد نبودن و باثبات نبودن بازار ان کشور اشاره کرد و گفت:
«خیلی مناسب نیست که سرمایه‌گذاری مستقیم در عراق انجام دهیم و بهتر است شریک عراقی بگیریم و تحت نام یک شرکت عراقی کارها را انجام دهیم. هنوز عراق با ثبات نیست و فکر نمی‌کنم تا ده سال آینده هم به ثبات برسد. زیرساخت نیروی انسانی عراق هم وضعیت خوبی ندارد و نگاه آنها بیشتر به دانشجویانی است که به عراق می‌آیند.»
به گفته حسینی فضای استارت‌آپی در عراق دیگر یک موضوع فانتزی نیست و به یک ضرورت در بازار این کشور تبدیل شده است. اپلیکیشن‌های بسیاری در عراق راه‌اندازی شده‌اند و مردم خیلی به سمت فضای مجازی رفته‌اند و حتی آماری که از کاربران انواع شبکه‌های ارتباطی در فضای مجازی ارائه داد، جالب توجه بود. براساس گفته‌های حسینی این کشور ۲۱/۵ میلیون کاربر فیس‌بوک، ۹ الی ۱۰ میلیون کاربر اینستاگرام، ۶ میلیون کاربر واتس‌اپ، بیش از یک میلیون کاربر لینکدین و بیش از یک میلیون کاربر توییتر دارد.
حوزه پرداخت در عراق
گویا عراقی‌ها علاقه زیادی به پول نقد دارند و نداشتن کارت‌های اعتباری و پرداخت یکی از مشکلات اصلی این کشور است که البته به گفته حسینی در حال برطرف شدن است و دولت و بانک‌ها سعی در تقویت این حوزه دارند و حتی چند اپلیکیشن پرداختی هم در عراق راه اندازی شده است و در این زمینه به سرعت در حال پیشرفت‌اند. به نظر می‌رسد که دولت عراق تاکید بیشتری بر دولت الکترونیک دارد و یکی از اولین کارهایی که می‌خواهند انجام بدهند هم تاسیس شبکه داخلی پرداخت است.
البته علاقه عراقی‌ها به پول نقد به فرهنگی که قبلا در عراق حاکم بوده برمی‌گردد که دولت دشمن است، به همین خاطر بانک‌های دولتی هم چندان مورد اعتماد مردم نبودند و افراد بیشتر ترجیح می‌دادند که به خاطر کارهای تجاری به بانک‌ها مراجعه کنند. اما اکنون نزدیک به ۱۵ سال از سقوط صدام گذشته است و نسل‌های جوان در عراق شاید چنین ذهنیتی نداشته باشند. از طرف دیگر قرار بر این شده که تا انتهای سال ۲۰۲۰، تمام حقوق‌های کارمندان از طریق کارت‌های بانکی پرداخت شود.
تصورات اشتباه نسبت به بازار عراق باید اصلاح شود
برای آشنایی بیشتر با بازار عراق شنیدن صحبت‌های کاوه دلیری هم جالب است. او مدیر پایگاه صادراتی محصولات دانش‌بنیان ایران در کشور عراق است. درواقع کاری که آنها انجام می‌دهند این است که به شرکت‌ها برای ورود به بازار عراق و شناخت مشتریان این بازار کمک می‌کنند و در این باره توضیح می‌دهد: «کار ما کمک به مجموعه‌های استارت‌آپی و دانش‌بنیانی است که اول از همه بازار عراق را بهتر بشناسند و مدل خودشان را در این بازار پیدا کنند. چون قبل از ورود به این بازار باید با بازار و فرهنگ عراق آشنا شد. بازار عراق جدای از جذابیتی که دارد یکی از سخت‌ترین بازارها برای ورود، فروش و ماندن در آن است.»
او با اشاره به راه‌اندازی دو پایگاه در شهرهای بغداد و سلیمانیه توضیح داد که مخاطب این دو پایگاه هرکسی است که می‌خواهد وارد بازار عراق شود تا شناخت بهتری پیدا کنند و حتی بعضی‌وقت‌ها تصورات اشتباهی که نسبت به این بازار دارند را هم اصلاح کنند. دلیری در توضیح بیشتر گفت: «برای مثال یکی از بخش‌هایی که در عراق خیلی به آن توجه می‌شود بحث خدمات پس از فروش است در نتیجه ما باید خیلی بیشتر درباره این حوزه روی خودمان کار کنیم. همچنین باید بپذیریم که شرکایی داشته باشیم و لازم نیست که همه کارها، از تولید، بازسازی، فروش و غیره گرفته را خودمان انجام دهیم و بهتر است از شبکه‌های موجود و افراد استفاده کنیم.»
دلیری هم درست مانند کلاهی بازار عراق را بازار جذابی برای تجارت معرفی می‌کند که چالش‌ها و سختی‌های خودش را دارد و راه و روش ورود به این بازار را با هزینه کردن و وقت گذاشتن و مطالعه کردن، پیدا کرد. به گفته دلیری هر محصولی که ما داریم در عراق بازار دارد مگر اینکه خلافش ثابت شود و از آنجایی که کشوری است که نیاز عمده‌اش از طریق واردات تامین می‌شود بنابراین هر محصولی می‌تواند جایگاه خودش را پیدا کند. البته دلیری هم به وجود رقبای دیگر در عراق اشاره می‌کند که باید به حضورشان توجه داشته باشیم و باید مزیت رقابتی خودمان را در آنجا ایجاد کنیم؛ چون همانطور که پیش‌تر هم گفته شد، هیچ اجباری وجود ندارد که عراقی‌ها حتما از جنس‌ها و سرویس‌های ایرانی استفاده کنند.
سلام. امکانش هست یک راه ارتباط با آقای کاوه دلیری به من بدید؟
محمدی