پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
در تعریف حساب بانکی آمده که «حساب بانکی نشان‌دهنده ثبت وقایع حساب مالی بین مشتری بانک و موسسه مالی (بانک) است.» حساب بانکی از نظر بانکداری می‌تواند شامل یکی از این انواع باشد: حساب جاری (current account)، حساب پس‌انداز (deposit account) و گواهی سپرده (saving account).
اعتماد متقابل بستر لازم برای ایجاد و استمرار یک رابطه تجاری خوب و موثر را فراهم می‌کند. بدون این عامل، روابط تجاری یا شکل نمی‌گیرند یا تداوم نمی‌یابند. روابط بانک و مشتری هم از این امر مستثنی نیست. باتوجه به جایگاه بانک‌ها در کشورهای مختلف هم، نیاز به کسب شناخت کافی از طرف مقابل، به طور عمده رابطه‌ای یک سویه است؛ رابطه‌ای که در آن بانک یا هر موسسه مالی و اعتباری دیگر سعی دارد شناختی کافی از مشتری خود داشته باشد. در سال‌های اخیر هم طرح مباحث مربوط به مبارزه با پول‌شویی و تامین مالی تروریسم، اهمیت موضوع شناسایی مشتری بیش از پیش شده است.
برای افتتاح حساب در هر کجای دنیا و چه به صورت مراجعه حضوری و چه به صورت آنلاین و غیرحضوری، یک سری مدارک و شرایط موردنیاز است. داشتن سن قانونی 18 سال و کارت شناسایی جزو ابتدایی‌ترین شرایط افتتاح حساب در هر بانکی در هر کجای دنیا است. موضوع KYC یا همان شناخت مشتری، اهمیت و اولویت بسیار بالایی دارد و تعلل بانک‌ها در اداره موثر روابط خودشان با مشتری، ممکن است تبعات زیان‌باری داشته باشد. به همین خاطر تمرکز زیادی روی ایجاد برنامه‌ای مناسب در زمینه شناسایی مشتری وجود دارد و اجرای درست آن مستلزم اتخاد سیاست‌های روشن و صریحی درباره پذیرش مشتری، تعیین دقیق هویتش، نظارت مستمر بر حساب‌های پرریسک و مدیریت ریسک‌های موجود است.
هرچند موضوع افتتاح حساب بانکی برای همه ما در ایران امری عادی باشد ولی در مقایسه با سایر کشورها با تجربه‌ای متفاوت روبرو خواهیم شد. از همین‌رو برای آشنایی با تجربه دیگر کشورها شرایط افتتاح حساب بانکی سه کشور از سه نقطه جهان را مورد بررسی قرار دادیم.
ترکیه
ترکیه در مجموع 53 بانک دارد که از این تعداد، 34 بانک سپرده‌گذاری، 13 بانک سرمایه‌گذاری، 3 بانک دولتی و 9 بانک خصوصی هستند. بانک مرکزی ترکیه در سال 1930 تاسیس شد و مسئولیت حفظ ثبات قیمت، حفظ ثبات در سیستم مالی ترکیه، چاپ اسکناس، گردش پول در کشور، ایجاد و نظارت بر سیستم‌های پرداخت و مدیریت ذخایر بین‌المللی را برعهده دارد.
انواع حساب‌های بانکی در ترکیه شامل حساب جاری، حساب مشارکتی، حساب جاری طلایی و حساب بیمه و حساب پس‌انداز و غیره می‌شود.
مدارک موردنیاز جهت افتتاح حساب
در اکثر اوقات برای باز کردن یک حساب بانکی باید مستندات و اطلاعات شخصی از خود ارائه دهید. مهمترین مدرک ارائه یک کارت شناسایی عکس‌دار است. بعضی بانک‌ها هم ممکن است دو نوع مختلف از مدرک شناسایی از شما بخواهند مانند کارت ملی، کارت تامین اجتماعی، پاسپورت یا شناسنامه.
علاوه بر اینها باید آدرس محل سکونت و شماره تماسی هم از خودتان ارائه دهید. همچنین شاید در کنار این مدارک لازم باشد شما با ارائه قبضی به اسم خودتان، آدرس ارائه‌شده به بانک را اثبات کنید. البته در کنار اصل مدارک یک کپی هم از مدارک را همراه داشته باشید.
زمانی که بانک مدارک ارائه‌شده شما را تایید کند، شما می‌توانید با امضای یک سری کاغذ، که درواقع همان قرارداد میان شما و بانک است، را امضا کنید و کارت اعتباری یا نقدی‌تان را دریافت کنید. افتتاح حساب هیچ هزینه‌ای برای فرد ندارد البته استفاده از یک سری سرویس‌ها مانند بانکداری موبایلی، اینترنتی و انجام تراکنش‌ها و مبادلات آنلاین ممکن است هزینه‌بر باشد.
ایالات متحده
بیش از هفت هزار بانک مختلف در ایالات متحده وجود دارد که از این تعداد بخش زیادی متعلق به بانک‌های تجاری است. بعد از بانک‌های تجاری، بیشترین تعداد متعلق به اتحادیه‌های اعتباری است و بعد از آن بانک‌های دولتی، بانک‌های محلی، بین‌المللی و سرمایه‌گذاری و غیره. اگر ردپای شروع بانکداری در ایالات متحده را دنبال کنیم به سال 1790 می‌رسیم که بانک پنسیلوانیا به منظور تامین سرمایه انقلاب آمریکا تاسیس شد.
حساب‌های بانکی به چهار نوع مختلف حساب‌های جاری، حساب‌های پس‌انداز، حساب سپرده با سود انباشه (Recurring deposit) و حساب سپرده ثابت (Fixed deposit account) تقسیم می‌شود.
در ایالات متحده شما می‌توانید انواع مختلفی از حساب‌ها را در بانک‌ها یا اتحادیه‌های اعتباری باز کنید. با اینکه مشترکات زیادی بین اتحادیه اعتباری و بانک وجود دارد اما با این حال یک سری تفاوت‌ها هم شامل حالشان می‌شود.
اتحادیه‌های اعتباری:
- اتحادیه‌های اعتباری سازمان‌های غیرانتفاعی و متعلق به اعضای آن اتحادیه هستند. برای اینکه بتوانید در یک اتحادیه اعتباری حساب باز کنید باید ابتدا عضو آن شوید.
- عضویت در اتحادیه اعتباری می‌تواند محدود به افرادی شود که در آن منطقه زندگی یا کار می‌کنند. اما برخی از اتحادیه‌ها هستند که همه افراد می‌توانند در آن عضو شوند؛ هرچند که عضویت در آن یک کمک مالی 5 تا 10 دلاری خواهد داشت.
- از آنجایی که اتحادیه‌های اعتباری غیرانتفاعی هستند در نتیجه ممکن است نرخ بهره بالاتری برای حساب‌های سپرده و نرخ بهره کمتری روی وام‌ها و کارت‌های اعتباری‌شان نسبت به بانک‌های معمولی داشته باشند.
بانک‌ها:
- بانک‌ها به طور کلی سازمان‌های انتفاعی هستند که به جای عضو، مشتری دارند.
- مشتری یک بانک شدن بستگی به ارتباط شما با سازمان یا گروه خاصی ندارد.
- بانک‌های بزرگ شعبی در دیگر کشورها یا سراسر جهان دارند و اگر شما جزو آن دسته از افرادی هستید که زیاد سفر میکنید درنتیجه یک بانک ممکن است راحتی و رفاه بیشتری نسبت به اتحادیه‌های اعتباری یا بانک‌های محلی در اختیارتان بگذارد.
- بانک‌های بزرگ ممکن است نسبت به بانک‌های کوچکتر یا اتحادیه‌های اعتباری فناوری پیشرفته‌تری داشته باشند.
مدارک موردنیاز جهت افتتاح حساب
هنگامی که قصد دارید موسسه و بانکی را برای افتتاح حساب در ایالات متحده انتخاب کنید، ابتدا شما باید یک فرم درخواست پر کنید و یک کارت امضا (Signature card) هم امضا کنید تا بانک بتواند از طریق آن هویت شما را تایید کند. علاوه بر این یک سری مدارک دیگر هم موردنیاز است:
- کارت شناسایی عکس‌دار دولتی مانند گواهی‌نامه رانندگی، کارت ملی یا پاسپورت. البته در برخی بانک‌ها ممکن است دو کارت شناسایی مجزا از شما بخواهند و کارت شناسایی دوم می‌تواند شامل شناسنامه، کارت تامین اجتماعی یا یک کارت اعتباری به اسم خودتان شود.
- تاریخ تولد
- تراز افتتاحی. این مقدار پول بستگی به بانک شما دارد که برای افتتاح حساب چه مقدار پول از شما بخواهد که در حساب جدیدتان قرار دهد. معمولا این مبلغ برای افتتاح حساب جاری و پس‌انداز بیشتر 25 دلار نمی‌شود.
- آدرس محل زندگی. برای اثبات محل زندگی‌تان هم می‌توانید گواهی‌نامه یا یک قبض یا اجاره‌نامه خودتان را ارائه دهید.
- شماره امنیت اجتماعی (SSN) یا شماره شناسایی مالیات‌دهنده (TIN)
باز کردن حساب بانکی به صورت آنلاین
بعد از اینکه فرد بانک موردنظرش را انتخاب کرد، می‌تواند فرایند درخواست آنلاینش را شروع کند. برای شروع کافی است به وب‌سایت بانک یا در برخی موارد به اپلیکیشن موبایلی بانک مراجعه کند. بعد از انتخاب نوع حسابی که می‌خواهید باز کنید، یک سری مدارک شخصی مانند تامین اجتماعی یا شماره شناسایی مالیات از شما درخواست می‌شود. همچنین مدارک دیگری مانند گواهی‌نامه رانندگی و قبض خانگی که اسم و آدرس شما روی آن باشد هم باید آپلود کنید.
برخی از بانک‌ها این امکان را برای شما فراهم می‌کنند تا اطلاعات و اسناد شخصی خودتان را از طریق شبکه‌های آنلاین ایمن بانک، برایشان ارسال کنید. هرچند که برخی اوقات برای اثبات هویتتان باید مدارک مربوطه را به آن موسسه یا بانک موردنظر، ایمیل یا فکس کنید.
برای تایید هویت شما بانک به مدارکی از جمله شماره تامین اجتماعی، شماره شناسایی مالیات یا هر مدرک شناسایی عکس‌دار احتیاج دارد. همچنین برای افتتاح حساب هم به شماره حساب و شماره روتینگ یا اطلاعات کارت نقدی شما هم نیاز است.
درنهایت بعد از تایید مدارک ارسالی شما حداقل مبلغی برای فعال شدن حسابتان واریز میکنید. البته این مبلغ توسط بعضی از بانک‌ها درخواست می‌شود و توسط برخی دیگر نه. برای انجام این کار هم بانک گزینه‌هایی برای شما درنظر می‌گیرد.
آلمان
سیستم بانکداری آلمان شامل سه بخش اصلی است: بانک‌های تجاری خصوصی، بانک‌های دولتی و بانک‌های تعاونی که از لحاظ قانونی و ساختار مالکیت، متمایز می‌شوند. بانک‌های تجاری خصوصی بزرگترین دارایی را دارند و 40 درصد از کل دارایی‌های سیستم بانکی را تشکیل می‌دهند. قدیمی‌ترین بانک آلمانی بانک برنبرگ نام دارد که در سال 1590 توسط هانس و پال برنبرگ راه‌اندازی شد و در حال حاضر قدیمی‌ترین بانک جهان است و کماکان به فعالیت خودش ادامه می‌دهد.
معمولا دو نوع حساب بانکی در آلمان وجود دارد حساب بانکی جاری (Girokonto) و حساب پس‌انداز (Sparkonto).اکثر تراکنش‌های مالی از طریق حساب‌های جاری انجام می‌شود و برخلاف فرانسه و ایالات متحده، آلمانی‌ها چک شخصی نمی‌نویسند.
مدارک موردنیاز جهت افتتاح حساب
در آلمان شما می‌توانید بین بانک‌ها یا انجمن‌های پس‌انداز حق انتخاب داشته باشید که حسابتان را در کدام یکی باز کنید. برای افتتاح حساب بانکی در آلمان شما به این مدارک نیاز دارید:
- کارت شناسایی عکس‌دار
- آدرس محل سکونت و مدرک اثبات محل زندگی
- مبلغی جهت افتتاح حساب
- نرخ اعتبار SCHUFA (در برخی بانک‌ها) / واژه Schufa معادل آلمانی امتیاز اعتباری است که در سال 1927 این نرخ اعتباری ایجاد شد و ابتدا توسط شرکت برق شهرداری برلین به‌عنوان ابزاری برای ثبت و ردیابی سوابق مشتریان که پرداخت‌هایشان را به موقع انجام می‌دادند، استفاده می‌شد
- شماره شناسه مالیات (در برخی اوقات)
- درآمد ماهیانه (در برخی اوقات)
باز کردن حساب بانکی به صورت آنلاین
علاوه بر روال معمول شما گزینه باز کردن حساب بانکی به صورت آنلاین را هم دارید. در برخی بانک‌ها ممکن است برای تایید هویت شما نیاز به وب‌کم باشد. یعنی بعد از اینکه فرم درخواست افتتاح حساب خود را همراه با مدارک موردنیاز که بالاتر به آنها اشاره کردیم، ارسال کردید، می‌توانید برای فرایند احراز هویت تماس تصویری برقرار کنید یا یک عکس سلفی همراه با کارت شناسایی عکس‌دار خود بگیرید و به بانک ارسال کنید. یا اینکه کد ارسال‌شده به ایمیلتان را تایید کنید. از طرف دیگر برخی بانک‌ها از شما می‌خواهند که برای فرایند تایید هویت، به شعبه‌شان مراجعه کنید.
در سوئد با استفاده از مدرک شناسایی الکترونیک پیشرفته این کشور که همه مردم اون رو دارند میتونید بدون نیاز بیرون رفتن از منزل نه تنها حساب بانکی باز کنید بلکه همه امور بانکی که تصورش رو میکنید از منزل انجام بدید حتی گرفتن وام مسکن یا دادن وکالت و غیره. حتی به یک تکه کاغذ یا مدرک شناسایی کاغذی هم نیاز ندارید. اکثر مردم سالهاست که پا هم داخل بانک نگذاشتن و شعبه ها یکی پس از دیگری بسته شده.