سامانه نیما کارایی ندارد، اما بانک‌ها هم ارز را از صادرکننده بخرند

با آغاز به کار سامانه نیما هرازچندگاهی شاهد اتفاقاتی هستیم که موجب سردرگمی صادرکنندگان و واردکنندگان می‌شود. طی روزهای گذشته تجمع برخی از معامله‌گران بازار ارز که بستر معامله ارز مورد نیاز خود را سامانه نیما قرار داده بودند، مشکل‌آفرین شده است.

با استناد به گزارش‌های مطرح شده گویا یکی از صادرکنندگان به‌دلیل واریز نکردن سهم خود در سامانه نیما و مشکلاتی که به این دلیل برای دیگر اعضای این سامانه ایجاد شده موجب تجمع شده است. البته از این دست موارد در سامانه نیما بسیار زیاد است و هرازچندگاهی برخی از اعضای سامانه به دلیل دیرکرد در پرداخت سهم خود موجب اعتراض اعضای دیگر را فراهم می‌کنند.

البته در مواردی شاید حق با صادرکننده و یا واردکننده باشد که تأخیر در پرداخت‌ها ایجاد می‌شود. به عقیده برخی از این فعالان اقتصادی نمی‌توان انتظار داشت که در کوتاه‌ترین زمان صادرکنندگان پول خود را وارد سامانه نیما کنند، زیرا وقتی یک خریدار خارجی قصد بازگرداندن پول را دارد از ما می‌خواهد که یک حساب بانکی به او بدهیم.

خریداران خارجی از صادرکنندگان درخواست می‌کنند تا یک بانک را برای واریز وجه حاصل از خرید کالای ایرانی به آنها معرفی کنیم تا مورد تائید باشد، در حالی‌که سامانه نیما یک بانک نیست و تنها تشکیلات صرافی بانک مرکزی است که مشکلات جدی برای صادرکنندگان به وجود آورده و بسیاری از آنها مجبور می‌شوند که کار خود را تعطیل کنند.

سیدرضی حاجی آقامیری، عضو کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق با اشاره به اینکه به اذعان رئیس کل بانک مرکزی بخش خصوصی واقعی ارز حاصل از صادرات را به کشور بازگردانده است، اظهارداشت: «ما برای ادامه تجارت و صادرات خود راهی جزء بازگرداندن ارز نداریم، اگر بانک مرکزی در نظارت خود شاهد عدم برگشت ارز است تا آنجا که من مطلع هستم از طرف اکثریت بخش خصوصی واقعی نیست، حال در چنین شرایطی دائماً با تغییر قوانین و مقررات، صادرکننده حقیقتاً نمی‌داند تکلیفش چیست و هر روز با موضوعی تازه روبه‌رو می‌شود.»

کارشناسان اقتصادی نیز بر این باورند که سامانه نیما کارایی دارند و بدتر مشکلات را بیشتر کرده است. اما اگر به مانند گذشته بانک‌ها ارز را از صادرکننده بخرند با این شرط که دولت چند درصد ارز را به قیمت بالاتر از صادرکننده برای حمایت از صنایع صادراتی خریداری کند، این کار باعث می‌شود صنایع و واحدهای تولیدی جان تازه‌ای بگیرند.

کارشناسان در تشریح این موضوع اظهار داشته‌اند که ذکر این نکته ضروری است که این حمایت موقتی و برای چند سال است و بعد از اینکه آن صنعت توانست خود را به ثبات برساند وتثبیت شد و بازارهای صادراتی را نیز در اختیار گرفت، این حمایت‌های از صنایع دیگر به عمل می‌آید، به عنوان مثال شما فرض کنید، سیاست‌های دولت بر این منوال است که صنایع فرش دستباف و لوازم خانگی حمایت کند، بر این اساس ارز حاصل از صادرات را به ده درصد قیمت بیشتر آر صادرکننده فرش و با ۵ درصد نرخ بالاتر از صادرکننده لوازم خانگی برمی‌دارد، البته این کار از سوی بانک‌ها انجام می‌شود و آنها نیز این مابه‌التفاوت را از بانک مرکزی دریافت خواهند کرد.