پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
آیا هوش مصنوعی می‌تواند جایگزین خبرنگاران شود؟
گفته می‌شود مایکروسافت به‌منظور کاهش هزینه‌ها به استفاده از نرم‌افزار هوش مصنوعی به‌جای خبرنگاران انسانی روی آورده است؛ اما آیا واقعاً هوش مصنوعی رقیبی برای خبرنگاران و تهدیدی برای شغل جامعه خبرنگاری محسوب می‌شود؟
به‌تازگی مایکروسافت اعلام کرده است که تصمیم گرفته از ماه جولای (تیرماه) چندین روبات را جایگزین خبرنگارانش کند تا از این پس هوش مصنوعی اخبار را انتخاب کند. این درحالی است که پیش از این خبرنگاران و نیروهای انسانی بودند که تصمیم می‌گرفتند کدام یک از اخبار روی سایت MSN به نمایش درآید یا کاربران روی مایکروسافت edge چه چیزی را ببینند و بخوانند.
گفته می‌شود مایکروسافت به‌منظور کاهش هزینه‌ها به استفاده از نرم‌افزار هوش مصنوعی به‌جای خبرنگاران انسانی روی آورده است؛ اما آیا واقعاً هوش مصنوعی رقیبی برای خبرنگاران و تهدیدی برای شغل جامعه خبرنگاری محسوب می‌شود؟ آیا ربات‌ها می‌توانند جایگزین انسان و نیروی انسانی شوند؟
مایکروسافت و هوش مصنوعی
شیوع کرونا برای برخی از مردم دنیا کابوس بیکاری را به‌دنبال داشت و حالا هم برخی معتقدند سایه هوش مصنوعی برای کارکنان حوزه رسانه سنگین‌تر از همیشه است و شغل خبرنگاران را نشانه رفته است. اما سخنگوی مایکروسافت این غول دنیای فناوری دراین باره گفت: «درمیان صنایع مختلفی که تاکنون تحت تأثیر اتوماسیون قرار گرفته‌اند خبرنگاری نیز استثنا نیست. ما نیز مانند بسیاری از کمپانی‌ها به‌طور منظم مشاغل خود را ارزیابی می‌کنیم که این موضوع می‌تواند زمینه‌ساز سرمایه‌گذاری بیشتر در برخی بخش‌ها شود و البته بعضی بخش‌ها هم نیازی به سرمایه‌گذاری ندارند.
مایکروسافت نیز همچون سایر کمپانی‌های فناوری به سازمان‌های خبری پول پرداخت می‌کند تا از محتوای آنها روی وب‌سایتش استفاده کند. ما تعدادی خبرنگار را استخدام کرده بودیم که تصمیم بگیرند کدام اخبار و چگونه به نمایش درآیند اما حالا می‌خواهیم از روبات‌ها به جای این 50 نفر استفاده کنیم. مطمئناً این یک تجربه جالب هم برای ما و هم برای کاربران خواهد بود.»
بیشتر این خبرنگاران بخشی از حوزه SANE مایکروسافت یعنی جست‌وجو، تبلیغات، خبر و Edge بوده‌اند و برای انتخاب داستان‌ها، اخبار و… با آنها قرارداد بسته شده بود. او ادامه داد: «مایکروسافت بعد از راه‌اندازی وب‌سایت MSN در سال 1995 بیش از 25 سال است که در صنعت خبر حضور دارد و دوسال قبل با راه‌اندازی Microsoft News، با بیش از 800 ویراستار از 50 نقطه جهان با این غول دنیای فناوری همکاری دارد. مایکروسافت در ماه‌های اخیر در Microsoft News به‌تدریج به‌سمت هوش مصنوعی حرکت کرد و دائم در تلاش بود تا روزنامه‌نگاران و ناشران را به استفاده از هوش مصنوعی و آشنایی با این فناوری ترغیب کند.
مایکروسافت پیش‌از این هم از هوش مصنوعی برای اسکن محتواها و سپس پردازش و فیلتر محتوا استفاده می‌کرد. سخنگوی مایکروسافت همچنین یادآور شد: «این تصمیمات هیچ‌گونه ارتباطی با پاندمی کرونا ویروس ندارد. به‌هرحال درحالی که مایکروسافت این تعدیل نیرو و جایگزینی آن با روبات‌ها را به‌دلیل بحران کرونا نمی‌داند اما واقعیت این است که صنعت رسانه در سراسر جهان به‌دلیل کاهش چشمگیر آگهی‌های تبلیغاتی در تلویزیون، روزنامه‌ها، آنلاین و… با مشکلات درآمدی بسیار جدی مواجه شده است و بسیاری، عملکرد مایکروسافت در شرایط کنونی را تنها به‌دلیل کرونا می‌دانند.»
هوش مصنوعی دوست یا دشمن خبرنگاران؟
با وجودی که برخی عملکرد مایکروسافت را آغاز دردسر برای خبرنگاران می‌دانند اما بسیاری از تحلیلگران معتقدند هوش مصنوعی می‌تواند بازوی کمکی خبرنگاران باشد چراکه در درازمدت برخی وظایف آنها کاهش پیدا می‌کند و می‌توانند بر گزارش‌های مفصل‌تر و تحلیلی‌تر تمرکز داشته باشند. به‌عنوان مثال یک خبرنگار دیگر نیازی نخواهد داشت که نیم ساعت به‌دنبال یک تصویر واقعی از یک شخص بگردد چراکه ربات با کمک هوش مصنوعی این کار را در کمترین زمان ممکن انجام می‌دهد.
یکی دیگر از مواردی که موجب می‌شود محققان بسیار به ربات‌های خبرنگار امید ببندند، شناسایی اخبار جعلی است چرا که هوش مصنوعی می‌تواند منبع اصلی خبر را از نمونه‌های ساختگی تشخیص دهد. شناسایی اخبار جعلی آن هم در زمانه‌ای که سیاستمداران رده بالای کشورها ازجمله شخصی چون رئیس جمهوری آمریکا بارها به انتشار این اخبار متهم شده بسیار حیاتی است. همچنین هوش مصنوعی می‌تواند به‌سرعت علایق کاربران را از روی تاریخچه جست‌وجو و… تشخیص دهند.
بنابراین جست‌وجوی روزنامه‌نگاران برای گزارش‌های خاص بسیار آسان‌تر از قبل خواهد شد. از نگاه یکی از محققان با نام Noam Lemelshtrich ربات‌ها خلاقیت انسان را ندارند و نمی‌توانند از آزادی بیان و حقوق انسان‌ها حفاظت کنند. او عملکرد مایکروسافت را در راستای افزایش اتکا به تکنولوژی در حوزه خبررسانی دانست و گفت که این نخستین بار نیست که تکنولوژی‌های نوین حرفه خبرنگاری را تهدید کرده‌اند اما هرگز نتوانسته‌اند جای خبرنگاران انسانی را بگیرند. درحال حاضر کمپانی‌های زیادی الگوریتم‌هایی را توسعه داده‌اند که اطلاعات را جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل می‌کنند و با توجه به الگوریتم‌ها موضوع را روایت می‌کنند اما با این حال هرگز نمی‌توانند جای نیروی انسانی را بگیرند.
به‌گفته او، هوش مصنوعی محدودیت‌های بسیاری دارد و هنوز هم قابلیت‌ها و توانمندی‌های آن برای یکه تازی در حوزه خبررسانی بسیار کم است. هرچند کار جمع‌آوری اطلاعات و پردازش آنها را بسیار عالی انجام می‌دهد اما نمی‌تواند از این اطلاعات، روایت خوبی داشته باشد و دیگران را تحت‌تأثیر قرار دهد. این، تنها کار انسان است چون خلاقیت بشر پایانی ندارد و همین موضوع می‌تواند برای همیشه انسان را در برابر ربات‌های خبرنگار پیروز کند اما موضوع مهم این است که همه روزنامه‌نگاران باید خود را به آخرین تکنولوژی‌ها مجهز کنند و از ابزارهای تحلیلی مبتنی بر هوش مصنوعی بهره بگیرند. از نگاه او تکنولوژی تنها حرفه روزنامه نگاری را قوی‌تر می‌کند. همان‌طور که در رادیو پادکست‌ها انقلابی ایجاد کردند.
آسیا دوست‌دار خبرنگاران رباتیک
اما هوش مصنوعی و ربات‌های خبرنگار در دنیا چقدر محبوبیت دارند؟ گزارش سال گذشته رویترز نشان داد 72 درصد از 194 آژانس خبری بزرگ، روزنامه و… در جهان برای استفاده از هوش مصنوعی در آینده نزدیک، برنامه‌ریزی کرده‌اند. البته همگی یادآور شده‌اند از این فناوری برای کمک به تهیه اخبار دقیق با سرعت بالا استفاده خواهند کرد و همگی معتقدند هوش مصنوعی نمی‌تواند جای خبرنگاران را بگیرد. اگر هم بخواهیم به‌صورت منطقه‌ای به این موضوع نگاه کنیم باید گفت که میزان سرمایه‌گذاری بر روبات‌های خبرنگار در آسیا روبه افزایش است. البته در اروپا و امریکا هم شاهد پیشرفت‌هایی در این بخش هستیم.
همچنین ما در حال حاضر شاهد تجربه ربات‌های مجری و خبرنگاران تلویزیونی در چین هستیم. در سال 2018 خبرگزاری شینهوا از نخستین مجری مرد ربات در چین با نام Qiu Hao رونمایی کرد. برای این کار صدای مجریان واقعی مورد استفاده قرار گرفت و تلاش شد تا از حرکات صورت انسان‌ها تقلید شود. هوش مصنوعی حرکات 53 ماهیچه صورت انسان را تقلید می‌کند و پس از آن، «Xin Xiaomeng» نخستین مجری زن مبتنی بر هوش مصنوعی چین در سال گذشته در یک ویدئوی یک دقیقه‌ای حضور یافت و کاملاً می‌توانست حرکات صورت مجریان را نمایش دهد. Xin Xiaohao هم یکی دیگر از خبرنگاران رباتیک چین است که با استفاده از هوش مصنوعی در چین خوش درخشید.
ورزش در کانون توجه هوش مصنوعی
استفاده از هوش مصنوعی در بازار خبر موضوع تازه‌ای نیست و در بسیاری از نقاط دنیا از هوش مصنوعی برای یافتن اطلاعات، آنالیز، پیاده‌کردن مصاحبه، کمک به تیم‌های ارزیاب واقعیت (fact check) و اطلاع از سرقت مقالات استفاده می‌شود. هوش مصنوعی در حال تغییر دادن روزنامه‌نگاری است و در سازمان‌های بزرگ خبری، این الگوریتم‌ها هستند که روزانه هزاران داستان خبری را بدون دخالت نیروی انسانی و تنها با اتکا به اطلاعات به‌دست آمده، تولید می‌کنند.
به‌عنوان مثال 80 درصد محتوایی که در نتفلیکس دیده می‌شود با کمک سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی انتخاب می‌شود و گوگل هم در پروژه خبرنگار رباتیک سرمایه‌گذاری کرده است که به این ترتیب کامپیوترها می‌توانند هر ماه تا سه هزار داستان را برای رسانه‌های محلی بنویسند. اما بیشترین بخشی که تاکنون هوش مصنوعی مورد استفاده قرار گرفته، گزارش‌های مالی و ورزشی است. به‌عنوان مثال Heliograf الگوریتم واشنگتن پست است که در المپیک ریو 2016 مورد استفاده این روزنامه قرار گرفت و با کمک هوش مصنوعی و ربات‌های خبرنگار بیش از 300 گزارش تهیه شد.PASS هلند هم یک سیستم رباتیک است که به‌صورت اتوماتیک گزارش‌های ورزشی را می‌نویسد.
این سیستم توسط دانشگاه Tilburg هلند طراحی شده است و «کریس وندرلی» یکی از پژوهشگران این طرح معتقد است با وجود پیشرفت‌های هوش مصنوعی و علوم رباتیک خبرنگاران نباید نگران از دست دادن شغل خود باشند چرا که این فناوری‌ها تنها کار را در آینده برای آنها راحت‌تر خواهد کرد نه اینکه بتواند جای آنها را بگیرد. هر هفته تعداد زیادی بازی فوتبال در رده‌های مختلف در این کشور برگزار می‌شود وخبرنگاران تنها بر رویدادهای بزرگ متمرکز می‌شوند. در حالی که ربات‌های خبرنگار گزارش بازی‌های محله‌ها را ارائه می‌دهند.
در اروپا و امریکا هم استفاده از ربات‌های خبرنگار کم نیست واکنون بزرگ‌ترین آژانس‌های خبری جهان ازجمله آسوشیتدپرس، رویترز و AFP هرماه هزاران داستان با کمک الگوریتم‌ها تولید می‌کنند. درحال حاضرآسوشیتدپرس اخبار را برای سه هزار و 700 کمپانی توسط هوش مصنوعی و ربات‌های خبرنگار تولید می‌کند. آژانس نروژی NTB هم درحال کار روی الگوریتمی است تا بتواند اخبار 20 هزار بازی لیگ فوتبال که هرسال در این کشور برگزار می‌شود، پوشش دهد.
منبع
ایران
نویسنده / مترجم
میترا جلیلی