پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
فناوری در خدمت تولید ثروت / چگونه فناوری شیوههای سنتی مدیریت منابع مالی را تغییر میدهد؟
با توجه به کارهایی که در حال انجام است به وضوح میتوان دریافت که آینده مالی ما میتواند بیش از هر زمانی به مدیریت فناورانه گره بخورد و در اینجاست که میان صنعت مدیریت ثروت و فناوری، انطباق و همپوشانی قابل توجهی شکل میگیرد که بدون یکدیگر کارایی برای آینده نخواهند داشت
ماهنامه عصر تراکنش شماره ۳۳ / در سال پایانی دهه دوم قرن 21 میلادی صنایع و فناوری دستخوش تغییرات بزرگی شده که هر لحظه میتوان انتظار یک فناوری جدید را کشید. واقعیت آن است که مدیریت ثروت هم در این سالها دستخوش یک انقلاب عظیم شده است. روشهای مدیریت مالی به شکل سنتی دچار یک دگرگونی عمیق شدهاند و همه ما اثرات آن را نیز احساس میکنیم یا حداقل اگر تاکنون آن را لمس نکردهایم، ناگزیر خواهیم بود که در آیندهای بسیار نزدیک آن را لمس کنیم. در این میان اگرچه فناوریها پیشرفتهتر شده است، اما با توجه به پیشرفت فناوری برنامهریزی سادهتر شده است.
ولثتک اکنون یکی از داغترین و بهروزترین روندها در بخش خدمات مالی به حساب میآید. هر ساله سرمایهگذاریها در این بخش افزایش مییابد؛ طی سال 2018 نزدیک به 4.6 میلیارد دلار در این بخش سرمایهگذاری صورت گرفت و تنها در سهماهه اول سال گذشته میلادی بسیاری از کارآفرینان و صنعتگران برای بهبود و مدیریت ثروت خود نزدیک به 2.5 میلیارد دلار سرمایهگذاری کردند. در این میان تنها کارآفرینان و صنعتگران سود نخواهند برد؛ بلکه این یک زمین بازی شفاف و پهناور است که دریچهای به سوی تجارت جهانی باز میکند که همه به آن بازی دعوت شدهاند.
سرمایهگذاری خرد
شاید در گذشته امنترین مکان برای سرمایههای خرد بانکها بودند. مردم برای اینکه مطمئن باشند، سرمایه آنها محفوظ باقی میماند، در بانکها آن را پسانداز میکردند؛ حتی برخی افراد در حدی نیز سرمایه نداشتند که بخواهند به بانکها مراجعه کنند. گزینههای مالی نیز برای آنها بسیار محدود بود و چشماندازی برای بهبود وضعیت مالی خود مشاهده نمیکردند، از همین رو مردم تمایلی برای سرمایهگذاریهای خرد نداشتند، اما اکنون با وجود ولثتک گزینههای سرمایهگذاری متعددی برای افراد به وجود آمده و در این میان فرقی نمیکند یکصد دلار داشته باشید یا یک میلیون دلار؛ بلکه فضا برای همه در این زمینه وجود دارد.
در این فضا شما میتوانید با هوشمندی برای مبالغ کم یا زیاد خود برنامهریزی و به بهترین نحو سرمایهگذاری کنید و دیگر نیازی نیست به شیوههای سنتی حداقل سرمایه را برای ورود به یک سرمایهگذاری داشته باشید. مهمتر اینکه همه سرمایهگذاریهای خرد میتواند تنها با یک تلفن همراه انجام شود و شما به هر میزان از پسانداز خود را که تمایل دارید وارد یک سرمایهگذاری کنید و این پول نیز هر زمان که بخواهید، میتواند در دسترس شما باشد. این انعطافپذیری باعث میشود که کاربران راحتتر از هر زمانی بهره لازم را ببرند و مشتریان نیز از عملکرد این فضا راضی باشند.
سه اپلیکیشن محبوب سرمایهگذاری خرد
در حوزه سرمایهگذاریهای خرد اکنون سه اپلیکیشن، بسیار محبوب هستند. نخستین اپلیکیشن «آکرونس» (Acorns) نام دارد. این اپلیکیشن برای معرفی خود میگوید شما ظرف پنج دقیقه میتوانید یک حساب داشته باشید و سرمایهگذاریهای خرد خود را انجام دهید. گفته میشود که این اپلیکیشن با کمک یکی از برندگان جایزه نوبل ساخته شده که در حال حاضر بیش از یک میلیارد دلار در آن سرمایهگذاری صورت گرفته است. این اپلیکیشن مدعی است که بهترین راه برای سرمایهگذاری دوره بازنشستگی است؛ چراکه به شما با توجه به نیازهایتان توصیه میکند در کجا سرمایهگذاری داشته باشید تا از این طریق به بهترین نحو از سرمایه خود بهرهبرداری لازم را ببرید. برای شروع سرمایهگذاری در این اپلیکیشن تنها نیازمند پنج دلار هستید تا کار خود را آغاز کنید.
اما اپلیکیشن دیگر «استش» (STASH) نام دارد که از جمله برنامههای پرطرفدار در حوزه ولثتک محسوب میشود. سرمایهگذاری در این اپلیکیشن نیز از پنج دلار آغاز میشود. این برنامه مدعی است که قصد دارد یک فرصت سرمایهگذاری برای همه آمریکاییها، صرفنظر از اینکه چه درآمدی دارند، ایجاد کند. این شرکت همچنین مدعی است که روزانه به میلیونها نفر کمک میکند تا بتوانند در مسیر درست برای سرمایهگذاری گام بردارند.
سومین اپلیکیشن «وایس بانیان» (wisebanyan) نام دارد. این اپلیکیشن در معرفی خود مدعی است که هزینههای مشاورههای مالی بسیار زیاد است. از همین رو فناوریها به مشتریان کمک میکند که سریعتر از گذشته پسانداز و سهام خود را مدیریت کنند و هزینههای سنتی از بین میرود. این اپلیکیشن همچنین مدعی است که ما میتوانیم خدمات قابل توجهی را بهعنوان یک مشاور ارائه دهیم و پسانداز شما را نیز حفظ کنیم.
کارگزاریهای دیجیتال
تحت تأثیر فضای بهوجودآمده توسط ولثتک، محدودیتها رفتهرفته از جلوی راه کارگزاریهای سنتی برداشته شده و کارگزاریهای دیجیتالی به شکل پیوسته در حال رشد هستند و این موضوع باعث میشود که بازیکنان سنتی نیز ناخودآگاه در این فضا قرار گیرند. دلیل افزایش استقبال از این فضا افزایش علاقه مردم به ارزهای رمزنگاریشده و داراییهای جدید دیجیتال است. این فضا عملاً دست افراد را برای سرمایهگذاری باز میگذارد. خدمات کارگزاریهای دیجیتالی امکان دسترسی به فرصتهای سرمایهگذاری دیجیتالی و همچنین دسترسی آسان به موقعیتهای فرصتهای جدید مالی را که پیشتر فراهم نبود، فراهم میکند.
خبر خوب این است که تجارت اکنون از هر زمانی قابل دسترستر است. همچنین نکته هیجانانگیز ماجرا درکارگزاریهای دیجیتال این است که میتوان فضا و بازخورد بازار، رفتار و عملکرد حاضران و همچنین عملکرد افراد باتجربه در خریدوفروش را مشاهده و بر مبنای آن استراتژی معاملاتی را برنامهریزی کرد. یکی از جنبهها و جذابیتهای تجارت اختصاصی در فضای عمومی این است که نیازی به دانش خاصی در خصوص بازار مالی نیست و کاربران میتوانند این کار را بهراحتی انجام دهند. کارگزاران دیجیتالی، هم برای مشاغل و هم برای افراد میتوانند مفید باشند.
یکی از برنامههای موفق در این عرصه eToro است که بسیاری بر این عقیده هستند که نهتنها کار با آن آسان و انعطافپذیر است؛ بلکه آن را اعتیادآور نیز میخوانند. این برنامه اجازه میدهد که کاربران با یکدیگر تماس داشته باشند و آنها را قادر میسازد تا استراتژیهای سرمایهگذاری موفق دیگران را در شبکه بار دیگر تکرار کنند. از همین رو ممکن است افراد، اقدامات و تصمیمهایی را برای سرمایه خود اتخاذ کنند که شاید تا چندی پیش چنین چشمانداز و گزینهای را برای خود متصور نبودند.
از جمله دیگر اپلیکیشنهای مربوط به این حوزه میتوان به برنامه «ناتمگ» اشاره کرد. این اپلیکیشن در معرفی خود عنوان میکند که اگر بهدنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد کارهایی هستید که فکر میکنید ما میتوانیم برای شما انجام دهیم، به جای مناسبی رسیدهاید. ما در اینجا هستیم تا توضیح دهیم که چرا فکر میکنیم بهترین افراد برای کمک به شما هستیم. کلمه کلیدی در اینجا مردم است. ما از فناوری هوشمندانهای برای انجام کارهایمان استفاده میکنیم که بدون افراد خبرهای که پشت صحنه حضور دارند، این کار صورت نمیگیرد.
این شرکت در ادامه معرفی خود بیان میکند که همه افرادی که در تیم ما حضور دارند، شیوههای سنتی گذشته را کنار گذاشته و از آن عبور کردهاند؛ زیرا میدانستند راه بهتری وجود دارد. البته این به آن معنا نیست که مشخص نباشد پول شما در کجا سرمایهگذاری میشود، بلکه اطلاعات سرمایهگذاری شما بهصورت ماهانه بهروزرسانی میشود و نشان میدهد پول شما کجاست و کجا سرمایهگذاری شده است.
اما دیگر اپلیکیشن معروف در این حوزه «مانیفارم» (moneyfarm) نام دارد. این شرکت در معرفی برنامه و نحوه کار خود عنوان میکند، افراد مختلف نگرشهای متفاوتی نسبت به ریسک مباحث مالی و اهداف سرمایهگذاری دارند. این چیزی است که آنها در شرکت خود بهعنوان استراتژی سرمایهگذاریشان قرار دادهاند. آنها در بخشبندی سرمایهگذاری، هفت سبد را تعریف کردهاند که بر مبنای ریسک سرمایهگذاری تنظیم شده که سبد اول کمترین ریسک و سبد هفتم بالاترین ریسک را در پی خواهد داشت. در این سبدها طیف وسیعی از سرمایهگذاریها پیشبینی شده که بر مبنای قدرت ریسک افراد تنظیم شده است.
وقتی شما به مانیفارم وارد میشوید، ابتدا باید به یکسری سؤال پاسخ دهید. این برنامه از شما در خصوص ثروت، درک شما از مسائل و نگرش به ریسک سوالاتی را مطرح میکند و بر مبنای آن پیشنهاد و رویکرد سرمایهگذاری ارائه میدهد. این اقدام کمک میکند که افراد در کدام یک از سبدهای طراحیشده وارد کار شوند؛ چراکه هر کدام از این طبقهبندیها بر مبنای نگرش کاربران به ریسک طراحی شده است. از طرفی دیگر نحوه سرمایهگذاری و همچنین افق زمانی برای سرمایهگذاری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ چراکه اگر عنوان شود قصد تنها یک سال سرمایهگذاری دارید، این برنامه به نحوی طراحی شده که به کاربران مسیری را پیشنهاد میدهد که طی این مدتزمانی سرمایه افراد حفظ شود؛ چراکه در این بازه زمانی حفظ سرمایه بر رشد آن تقدم دارد، اما اگر افق زمانی سرمایهگذاری بلندمدتتر باشد، شرایط و پیشنهاد برای سرمایهگذاری نیز متفاوت خواهد بود.
یکی دیگر از کارگزاریهای دیجیتال محبوب، Crowdcube است. این شرکت مدعی است که محلی برای کارآفرینانی است که رؤیایی بزرگ دارند و میخواهند یک تغییر بزرگ ایجاد کنند. این کارگزاری مدعی است که پس از رکود اقتصادی انگیزه گرفتیم که جایی باشیم برای کارآفرینان بلندپرواز تا بتوانند پول جمع کنند و به ایدههای نوآورانه خود جامه عمل بپوشانند. این کارگزاری در صفحه اول وبسایت خود آورده است که ما مشاغل بلندپروازانه و افراد شجاع و مصمم را دوست داریم. ما پشت آنها هستیم تا به آنها برای ساخت فردایی بهتر در جهان کمک کنیم.
ما مشاغل بلندپروازانه، شجاع و مصمم را دوست داریم که در این مأموریت برای رها کردن جهانی قرار دارند. ما پشت آنها هستیم و هیچچیز باعث نمیشود شادتر از الهامبخشیدن به جامعه آنها و جامعه خود باشیم تا به فردای فوقالعاده زیبای خود کمک کنیم.
شخصیسازی نرمافزارها
در دنیای دیجیتالی امروز انتظارات ما از ارائهدهندگان خدمات بسیار تغییر کرده و روزبهروز این انتظارات فراتر میرود. اکنون همه به یکدیگر متصل شدهاند، اما خواستار آن هستند که فضای شخصی خود را در همه زمینهها داشته باشند. اکنون کاربران علاقهمند هستند ابزاری در اختیار داشته باشند تا تمام مسائل آنها، از بیمه گرفته تا پرداخت قبوض، خریدهای خرد و امور مالی آنها را برنامهریزی و مدیریت کند. امروز با توجه به اینکه مصرفکنندگان کنترل بیشتری بر امور مالی خود دارند، سعی دارند مشارکت فعالی در مدیریت ثروت خود داشته باشند و نمیخواهند تنها عامل اجرایی دستورات و راهنماییهای خاص باشند. از همین رو تقاضا برای ارائه محصولات و خدمات شخصیتر روزبهروز رو به افزایش است. کاربران به برنامههایی علاقهمند هستند که طیف وسیعی از نیازهای آنها را پشتیبانی کند. این نیازها از کارهای خیر گرفته تا سبد خرید و مدیریت املاک را نیز دربر میگیرد.
در حال حاضر مدیریت ثروت به فرصتی برای مشاوران و نرمافزارها در این زمینه تبدیل شده است. اما هنگامی که صحبت از مدیریت مالی دقیق و مادامالعمر به میان میآید، مصرفکنندگان بهدرستی دنبال شخصیسازی و ایجاد ارزش افزوده برای خود هستند. آنها تنها خدماتی نمیخواهند که صرفاً روی داراییها و بدهیها متمرکز باشند. امروزه مشتریان باهوش بهدنبال مشاورههایی هستند که همهچیز را شامل میشود. از خدمات درمانی شخصی گرفته تا تنظیم و مدیریت اوقات فراغت، دوره تحصیلات و بازنشستگی از جمله مواردی هستند که بسیاری دوست دارند که یکجا مدیریت شوند. در این نقطه موضوع شخصیسازی نرمافزارها بیش از حد وارد میشود.
در حال حاضر شخصیسازی نرمافزارها در سیستم مدیریت مالی جدید و انطباق با نیاز مشتریان از جمله اصلیتری خواستههای کاربران محسوب میشود؛ چراکه بسیاری دیگر مدیریت منابع مالی برای چندماه یا چندسال را نمیخواهند؛ بلکه قصد دارند برنامهریزی 10، 20 یا حتی 30 ساله داشته باشند. در اینجاست که شخصیسازی برنامهها از اهمیت ویژهای برخوردار خواهد بود. این برنامه با توجه به زمانبندی میتواند قدرت ریسک را محاسبه کند و نتایج را با توجه به چشمانداز مشتری برنامهریزی کند.
در حال حاضر شاهد آن هستیم کمپانیهای مدیریت ثروت در حال همکاری با شرکتهای فناوری هستند تا بتوانند ابزارهای شخصیساز ایجاد کنند و به یک دستیار و مشاور مجازی برای افراد تبدیل شوند و به آنها به شکل اختصاصی مشاوره سرمایهگذاری مورد نیازشان را ارائه دهند. برخی دیگر بهدنبال بررسی رفتار مشتریها هستند که با بررسی چشمانداز مالی آنها یک برنامهریزی صورت گیرد. از همین رو با توجه به کارهایی که در حال انجام است، بهوضوح میتوان دریافت که آینده مالی ما در آینده میتواند بیش از هر زمانی به مدیریت فناورانه گره بخورد و در اینجاست که میان صنعت مدیریت ثروت و فناوری، انطباق و همپوشانی قابل توجهی شکل میگیرد که بدون یکدیگر کارایی برای آینده نخواهند داشت.
رباتهای مشاور
شاید برای افرادی که با فضای ولثتک آشنا باشند، رباتهای مشاور موضوع جدیدی نیست، اما نکته اینجاست تا چه حد وعده رباتهای مشاور اکنون عملیاتی شده است. رباتهای مشاور بازیگران جدیدی در عرصه مشاورههای سرمایهگذاری محسوب میشوند. شرکت ناتمگ از جمله اولین شرکتهایی بود که این خدمات را ارائه داد. جذابیت رباتهای مشاور روزبهروز در حال افزایش است، هرچند هنگامی که فضا وارد سرمایههای بزرگ میشود، قطعاً نیاز به افرادی باتجربهتر احساس میشود؛ چراکه در چنین شرایطی مشاوره سرمایهگذاری و مدیریت ثروت از پیچیدگیهای خاصی برخوردار است که شاید رباتها فعلاً پاسخگوی آن نباشند. با این وجود گزارشها و پیشبینیها حاکی از آن است که رباتهای مشاور تحت کنترل کامل سیستمهای هوش مصنوعی تا سال 2022 مدیریت نزدیک به 978 میلیارد دلار را در دست خواهند گرفت. اکنون طبق آمار مشاوران رباتیک در سراسر اروپا چیزی در حدود 14 میلیارد دلار را مدیریت میکنند و مجموعه شرایط نشان میدهد که روزبهروز محبوبیت این مشاورها در حال افزایش است.
اکنون برای کاربران عادی بسیار راحتتر است که با یک ربات مشاور خدمات سریعتری را دریافت کند. اگر سری به سایت ناتمگ بزنید، متوجه خواهید شد که با همکاری رباتهای مشاور یک تازهکار بهراحتی میتواند اقدامات خود را انجام دهد؛ همچنین خدمات آن بسیار ارزان است. بهعنوان مثال، یک سرویس مشاوره دیجیتالی حدوداً یکچهارم ارزانتر از همان مشاوره توسط انسان درمیآید. همین موضوع باعث میشود بازار رباتهای مشاور برای سرمایهگذاران تازهکار و همچنین مخاطبان جوان بسیار جذاب باشد؛ مخاطبانی که به اینکه یک سرمایهگذار معمولی باشند، علاقه زیادی ندارند. علاوه بر ناتمگ کمپانیهای دیگری همچون MoneyFarm و Munnypot نیز این خدمات را ارائه میدهند.
رباتهای سرمایهگذاری بازنشستگی
رباتهای مخصوص دوره بازنشستگی در رده همان رباتهای مشاور قرار میگیرند، اما فضای کار با بازنشستگان کاملاً متفاوت از یک فضای عادی است و رباتهای مشاوره بازنشستگی خود به یک شاخه جدی از ولثتک تبدیل شده است. اساساً این نرمافزارها و رباتها تلاش میکنند تا مشاورهای درست در زمینه سرمایهگذاری در دوره بازنشستگی ارائه دهند که کاملاً بر خلاف مشاورههای سرمایهگذاری دیگری عمل میکنند که میتوان از آنها در طول دوره زندگی استفاده کرد.
رباتهای بازنشستگی از الگوریتمهای خاصی برای هدایت سرمایهگذاریهای هوشمند در این زمینه استفاده میکنند تا نتایج مطلوب به همراه داشته باشد؛ چراکه معمولاً بازنشستگان به تمرکز روی سرمایهگذاری در مکان و شرکتی خاص علاقهای ندارند. سهولت استفاده از این رباتها و دید منعطف آنها به حقوق بازنشستگی و اینکه هر زمان افراد پول را لازم داشته باشند میتوانند از صندوق خارج کنند، از مزیتهای آنهاست. برنامه PensionBee بهطور رسمی مشغول این کار است و عملاً سردرگمی در خصوص هدایت پولهای بازنشستگی را از بازنشستگان گرفته است. با این حال نمیتوان فراموش کرد که کماکان گزینههای سنتی برای کارمندان بسیار جذاب است، اما بسیاری از کارشناسان معتقدند نوآوری در فضای پس از بازنشستگی میتواند تجربه این دوره را لذتبخش کند و بسیاری از نگرانیهای بزرگ را از بازنشستگان دور کند.
حرف آخر
واقعیت آن است که ولثتک در دنیای امروز و آینده، مدیریت ثروت در جهان را هدایت میکند و به همه مصرفکنندگان این امکان را میدهد تا چشمانداز مالی بهتری برای خود ایجاد کنند. این دنیای جدید، شجاعانه و جسورانه، مدیریت ثروت افراد را بهصورت جزئیتر و شخصیتر انجام میدهد و ایجاد برنامههای شخصی خود میتواند به پیشرفتی جدید در این عرصه نوپا تبدیل شود. اما همین که به شکل ناگهانی یک نرمافزار میتواند مدیریت مالی یک شخص را بر عهده بگیرد، هم جذاب خواهد بود و هم ترسناک؛ زیرا یک اشتباه میتواند یک سیستم را بهطور کامل از بین ببرد.
با توجه به تغییراتی که ولثتک در بخش مالی وارد کرده، مطمئناً میتوانیم منتظر نوآوریهای جدید و هیجانانگیزی باشیم که آینده در اختیار ما قرار میدهد. این امر کاملاً قابل پیشبینی است که رباتها و اپلیکیشنهایی که تحت ولثتک تهیه شدهاند، جایگزین مشاوران مالی خواهند شد. با این حال هیچکس نمیتواند بگوید که آیا این لحظه فراخواهد رسید یا اینکه ممکن است سالهای سال منتظر این زمان بود. شاید یک دهه یا حتی سالهای طولانیتری این انتظار ادامه پیدا کند. مارگاریتا چنگ در فوربس طی مقالهای کارهایی را که باید در حوزه ولثتک برای افق آینده این صنعت و فناوری برنامهریزی شود، در نظر گرفت. نخست اینکه باید امنیت دادهها بهمنظور جلوگیری از نقض حریم کاربران مورد توجه قرار گیرد. هر شرکتی که نتواند در این فضا قرار گیرد، رفتهرفته در فضای رقابتی شدید محو خواهد شد.
در سوی دیگر فناوریهای تحلیلی برای پیشبینی و بقای این صنعت و کمپانیها بسیار بااهمیت هستند؛ زیرا این موضوع میتواند به اطمینان مشتریها و نیاز آنها کمک کند تا بتوانند خدمات بهتری به آنها ارائه دهند. واقعیت آن است که روزبهروز به مشتریان شرکتهای مدیریت دارایی و تجزیهوتحلیل دادهها اضافه میشود و در اینجاست که فضا کاملاً متفاوت میشود. علاوه بر این محاسبات ابری به یک فناوری عمده در رشد و حفظ ثروت تبدیل شده؛ چراکه میتواند یک رشد پایدار را برنامهریزی کند. حتی با فناوری بلاکچین فضای جدیدی برای داراییها ایجاد شده است.
از طرفی دیگر محاسبات کوانتومی نیز به مدیران برای مدیریت ثروت خود کمک زیادی میکنند و تصمیم برای سرمایهگذاری در بلندمدت را راحتتر میکنند. ولثتک قطعاً در مرزهای ملی متوقف نمیشود و روزبهروز رو به گسترش است. شرکتها در این حوزه، بهخصوص در اروپا افزایش مییابند. فرانسه، آلمان و سوئیس در اروپا در صدر این فناوری قرار دارند. بیش از یکسوم از خدمات مشاورهای این شرکتها با ربات است و تقریباً اکنون یکپنجم از ابزارهای سرمایهگذاری در این کشورها به وسیله ولثتک هدایت میشود. ولثتک نحوه برخورد مشاوران و مصرفکنندگان را نیز دگرگون کرده است. فرصتهای این فضا بهمراتب بیش از چالشهای آن برای بازار است.