پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
کرونا، نامی است که احتمالا این روزها بیشتر از هر چیزی شنیده می‌شود و ذهن میلیون‌ها نفر را در سراسر دنیا به خود مشغول کرده است. با شیوع این ویروس بسیاری از رفتارهای عادی شهروندان در کشورهای درگیر تغییر کرده و افراد سعی کرده‌اند خود را با شرایط ناشی از رواج کووید 19 وفق داده و بسیاری از فعالیت‌های خود را به گونه‌ای انجام دهند تا از ابتلای خود به این بیماری پیشگیری کنند.
یکی از عاداتی که در این مدت تغییر کرده شیوه پرداخت پول توسط افراد است. با توجه به اینکه پول نقد یکی از آلوده‌ترین اشیایی است که فرد می‌تواند در دوره شیوع کرونا با آن در تماس باشد بسیاری ترجیح می‌دهند به جای استفاده از آن از سایر روش‌های پرداخت استفاده کرده و با استفاده از اپلیکیشن‌های مختلف عملیات پولی و مالی خود را انجام دهند.
برخی از این هم فراتر رفته و از پرداخت‌های بدون تماس مانند پرداخت با ابزارهای پوشیدنی یا پرداخت از طریق کیوآرکد استفاده می‌کنند. به نظر می‌رسد استفاده از این شیوه‌های پرداخت با توجه به تغییر موقت سبک زندگی مردم در جامعه و البته تغییر رویه سیستم بانکی کشور در استفاده از رمز پویا بتواند تأثیر ماندگاری در جامعه گذاشته و افراد را به استفاده بیشتر از ابزاهای بانکداری دیجیتال سوق دهد.
با شیوع کووید 19 در چین و سپس در بسیاری از کشورهای دنیا سعی شد از فناوری‌های مختلف پرداختی برای جایگزینی پول نقد استفاده شود. در بسیاری از این کشورها حتی پیش از رواج کرونا استفاده از این ابزارهای پوشیدنی و پرداخت با کیوآرکد به خوبی گسترش یافته بود. این سیستم پرداخت در کشورهایی مانند کره جنوبی، هندوستان، چین و … پیش از این هم رواج بسیار خوبی داشته و بسیاری از شرکت‌ها مبالغی که از کاربران خود دریافت می‌کنند را به وسیله کیوآرکد انجام می‌دهند.
برای نمونه در برخی از این کشورها مانند هندوستان حتی خرید بلیت مترو هم در برخی خطوط از طریق کیوآرکد انجام می‌شود. اما با شیوع ویروس کرونا به ویژه در کشورهای جنوب شرق آسیا مانند چین و کره جنوبی استفاده از این فناوری‌های جدید رو به گسترش گذاشته و احتمالا این روند رو به رشد در آینده هم ادامه خواهد داشت.
احتمالا بسیاری از مردم هم اولین بار با پرداخت کرایه‌های تاکسی از طریق نرم‌افزارهایی چون فون‌پی، تومان، رسید، ریالو و … تجربه پرداخت با کیوآرکد و عدم استفاده از پول نقد را به دست آورده باشند. مطمئنا این روند با شیوع ویروس کرونا در کشور با گسترش چشمگیری روبه‌رو خواهد بود.
شرکت‌هایی چون Alipay، Google Pay، PayPal، BaharatQR و … از جمله شرکت‌هایی هستند که در دنیا پرداخت کیوآرکد را انجام می‌دهند. در ایران هم شرکت‌هایی چون تجارت الکترونیک پارسیان، آسان پرداخت، پرداخت الکترونیک سداد، پرداخت الکترونیک سامان، ایران کیش، شرکت مهندسی سیستم یاس ارغوانی و … این خدمات را ارائه داده و امکان پرداخت از طریق کیوآرکد را به ویژه در این روزها که لزوم استفاده از روش‌های غیر تماسی پرداخت ضروری‌تر به نظر می‌رسند برای کاربران خود فراهم کرده‌اند.
تجارت الکترونیک پارسیان یکی از این شرکت‌هاست. این شرکت با توجه به نیاز بازار در بهمن ماه 98 اقدام به توسعه یک پلتفرم جامع در حوزه پرداخت QR با نام کدپرداز کرد تا کاربران این شرکت بتوانند با سهولت بیشتری پرداخت‌های خود را انجام دهند. با اپلیکیشن تاپ می‌توان عملیات پرداخت را سریع‌تر و آسان‌تر انجام داده و با توجه به رواج ویروس کرونا پرداختی مطمئن‌تر را هم تجربه کرد.
آسان پرداخت هم این امکان را برای کاربران خود فراهم کرده است. نشان پرداخت نام سرویس پرداخت با کد QR اپلیکیشن آپ است که با استفاده از این امکان نرم‌افزار آپ، دیگر هنگام خرید نیازی به پول نقد و کارت‌های بانکی نیست و می‌توان پرداخت را با گوشی هوشمند انجام داد.
پرداخت الکترونیک سداد در سال 96 از خدمت پرداخت مبتنی بر کیوارکد خود رونمایی کرد. با این راهکار، اپلیکیشن پرداخت ایوا به کارت‌خوان‌های پرداخت الکترونیک سداد پیوند می‌خورد و با استفاده از کیوآرکد، بدون نیاز به کارت بانکی می‌توان به سرعت مبلغ خرید را پرداخت کرد.
این شرکت در سال 98 نیز به ارتقای زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری این خدمت پرداخت تا کاربران و پذیرندگان خدمات پرداخت الکترونیک سداد این امکان را داشته باشند تا از پرداخت سریع، ساده و البته سالم‌تر روی کارت‌خوان‌های این شرکت در روزهای پراسترس کرونایی بهره‌مند شوند. در این خدمت باید خریدار، موبایل خود را به همراه داشته باشد و از طریق اپلیکیشن ایوا در بخش خرید، کیوآرکد تولید شده توسط کارت‌خوان را اسکن کند و با انتخاب یکی از کارت‌های بانکی یا کیف پول خود پرداخت را انجام دهد.
شرکت پرداخت الکترونیک سامان (سپ) هم در سال 1394 و در بیست‌ویکمین نمایشگاه الکامپ سامانه خودپرداخت از طریق QR را با نام تجاری i Pay راه‌اندازی کرد. از طریق این سامانه امکان پرداخت از طریق بارکد، مشاهده گزارش پرداخت‌های انجام شده، دسته‌بندی پرداخت و کارت بانکی و … برای کاربران فراهم شده است.
شرکت اعتباری ایران کیش هم این امکان را برای کاربران خود فراهم کرده و با اپلیکیشن پات مدت‌هاست که امکان پرداخت مبتنی بر کیوآرکد فراهم شده است.
شرکت مهندسی سیستم یاس ارغوانی هم با روش پرداخت جدید خود با نام کاراپی این امکان را برای کاربران خود فراهم کرده تا بدون استفاده از کارت بانکی و دستگاه کارت‌خوان پرداخت‌های خود را انجام دهند. با استفاده از کاراپی شرکت یاس با سرعت و سهولت بیشتری می‌توان عملیات پرداخت را انجام داده و از انتشار ویروس کرونا هم تا حد زیادی پیشگیری کرد.
ضمن اینکه مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی هم با شیوع ویروس کرونا از عملیاتی شدن طرح ملی پذیرندگی جامع و یکپارچه پرداخت مبتنی بر کدهای QR خبر داده تا گام‌های بیشتری برای ارتقا بهداشت در پرداخت غیر نقدی برداشته شود. داوود محمد بیگی به تلاش‌هایی که پیش از گسترش کووید 19 برای ایجاد زیرساخت‌های لازم در این زمینه انجام شده بود اشاره و تاکید کرد به زودی قابلیت پرداخت از طریق QR با نرم‌افزارهای پرداخت‌ساز آن بر روی همه کارت‌خوان‌های شرکت‌های پرداخت الکترونیک عملیاتی می‌شود.
به نظر می‌رسد گسترش کرونا با تغییراتی ماندگار در سبک زندگی مردم در دنیا همراه باشد، شیوه‌های پرداخت و استفاده کمتر از پرداخت‌های نقدی و ابزارهایی که می‌توانند بهداشت و سلامت انسان‌ها را به خطر بیندازند یکی از این حوزه‌هاست.
نویسنده / مترجم
رویا روستایی