پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
ناصر حکیمی مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی با اعلام دلایل توقف واریز آنی وجه خرید توسط این بانک، گفت: نخستین پیامد اجرای تفکیک شبکه POS از شتاب در 24 ساعت گذشته و در جریان واریز یارانه‌های آذرماه خود را نشان داد، زیرا کمترین موارد اختلال و مغایرت را در این مدت نسبت به موعد واریز یارانه‌ها در آبان ماه شاهد بودیم.
ناصر حکیمی گفت: طی 18 ماهه منتهی به مهرماه 91 ارزش تراکنش‌های سامانه خرید با کارت بانکی افزایش 700 درصدی داشته است و از آنجایی که پیش‌بینی می‌کردیم این مقدار تراکنش باز هم با سرعتی فراوان افزایش پیدا کند، اتخاذ تدابیر فنی و قانونی برای مدیریت خدمات دهی در حوزه نظام پرداخت گریزناپذیر بود.
ایام تعطیل ترافیک تراکنش‌ها ما را مختل می‌کرد
وی ادامه داد: یکی از اقدامات زیرساختی بانک مرکزی در این رابطه ایجاد شبکه‌ای مستقل برای تراکنش با پایانه های فروش بود. به این ترتیب ما با ایجاد شبکه مستقل، تراکنش‌های خودپردازی و اینترنتی را از شبکه پایانه‌های فروش (POS) جدا کردیم تا سرعت و دقت تراکنش در هر سه مورد افزایش یابد.
حکیمی گفت: پیش از راه اندازی این شبکه جدید که شاپرک نامیده شده، تمام ترافیک تراکنش‌های خودپردازها، اینترنت بانک‌ها و پایانه‌های فروش روی یک شبکه بار بود؛ به همین علت نیز در برخی موارد خصوصا ایام اوج مراجعه مانند زمان واریز یارانه‌ها با اختلال مواجه می‌شدیم.
ضرورت مدیریت سرعت گردش پول از دلایل لغو واریز آنی
اوی در ادامه افزود: از اردیبهشت ماه امسال طراحی شبکه‌ای به نام شاپرک را کلید زدیم که در شهریور ماه امسال به بهره برداری رسید و از آن زمان به تدریج تراکنش پایانه‌های فروش را به این شبکه منتقل کردیم. از آنجایی هم که این انتقال عملیاتی فنی بود، مردم تغییری را در کاربری‌های خود احساس نکردند تا اینکه موضوع توقف واریز آنی وجه خرید از سوی بانک مرکزی مطرح شد.
حکیمی در پاسخ به این پرسش که چرا بانک مرکزی واریز آنی را از 15 آذر ماه متوقف کرده است؟ گفت: برای این تصمیم دلایل متعددی وجود دارد که برخی از آنها از جنس مسائل اقتصادی مانند ضرورت مدیریت سرعت گردش پول یا خلق نقدینگی است که پرداختن به آنها چندان ضرورتی ندارد اما دلایل فنی و امنیتی مهمی نیز پشت سر این تصمیم وجود دارد.
واریز آنی ترافیک را بالا می‌برد
مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در تشریح این دلایل گفت: فناوری و استانداردهایی که در همه کشورهای دنیا در حوزه پرداخت و واریز از طریق سامانه های خرید یا همان pos ها وجود دارد، از اصول و مقررات واحدی تبعیت می کند و اینگونه که هر کشور و اقتصادی در این حوزه طبق سلائق خود عمل کند. بر مبنای این استانداردها نیز برداشت از حساب خریدار به صورت آنی صورت می گیرد اما واریز به حساب فروشنده در قالب بسته‌های واریزی انجام می پذیرد.
وی افزود: در هر تراکنش خرید با کارت بانکی عملیات برداشت از حساب خریدار و واریز به حساب فروشنده صورت می‌گیرد. حال اگر قرار باشد هر دو عملیات به صورت آنی انجام شود و به ازای هر خرید یک بار فرمان برداشت به بانک صادر شود و یک بار نیز فرمان واریز به همان بانک یا بانک دیگر داده شود، ترافیک شبکه بسیار بالا می رود. به همین دلیل بانک‌ها عملیات برداشت را به صورت آنی انجام می‌دهند تا هم فروشنده مطمئن شود که پول از حساب خریدار کسر شده و هم خریدار نتواند بیش از موجودی واقعی خود، خرید انجام دهد. فرمان واریز اما با تاخیر صادر می‌شود تا چند مورد خرید با هم تجمیع شده و در قالب یک بسته واریزی به حساب فروشنده اضافه شود. با این تدبیر ترافیک شبکه به اندازه قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد و فرایند خرید زمانی کامل نمی‌شود که مشکل یا اختلالی در قسمت برداشت آنی از حساب خریدار بوجود آمده باشد. در صورت وجود مشکل در بخش واریز، فرصت برای حل اختلال بدون اینکه فرایند خرید متوقف و معطل شود، وجود خواهد داشت.
افزایش تراکنش‌های موفق از مزایای شاپرک
ناصر حکیمی در ادامه گفت: یکی دیگر از فوائد توقف واریز آنی این است که در صورت گم شدن یا به سرقت رفتن کارت بانکی فرد، امکان خرید از طریق کارت برای کسی غیر از صاحب کارت فراهم شود، آنی نبودن واریز به حساب فروشنده این فرصت را به صاحب اصلی کارت می دهد تا به طرق مختلف مراتب را به بانک صادرکننده کارت اطلاع دهد تا از سوءاستفاده های احتمالی یابنده یا سارق کارت جلوگیری شود. به صورت خلاصه باید تصریح کنم که آنی نبودن واریز وجه خرید در تمام دنیا امری رایج، پذیرفته شده و ناظر بر افزایش امنیت کاربران خدمات خرید با کارت های بانکی است و در کشور ما هم با همین هدف از این پس اعمال می شود.
وی ادامه داد: نخستین پیامد اجرای این قانون و تفکیک شبکه POS از شتاب طی 24 ساعت گذشته و در جریان واریز یارانه‌های آذر ماه خود را نشان داد.
به گفته حکیمی میزان تراکنش‌های ناموفق در شبکه بانکداری الکترونیکی در 1391/09/20 و با وجود واریز یارانه‌ها ، به 1.3 درصد رسید که از لحاظ کمترین تراکنش ناموفق؛ رکورد محسوب می‌شود. تراکنش‌ها در سیستم شتاب در این تاریخ حدود 25.5 میلیون بار و در شبکه شاپرک یا پایانه های فروش حدود 17 میلیون تراکنش بود و در مجموع تراکنش های موفق 98،7 درصد بوده است. در حالی که تراکنش‌های ناموفق به 15 درصد هم رسیده بود.
منبع: مهر