پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
دو سال پیش یکی از دوستانم به همراه خانواده‌اش به مالزی مهاجرت کردند. بعد از ارتباطی که با او گرفتم از این تصور که می‌گویند امکانات رفاهی و خدماتی آنجا خیلی خوب است، پرسیدم. انتظار داشتم که بگوید همه چیز خوب است و بر وفق مراد، اما نبود. آنها نمی‌توانستند حساب بانکی برای خود افتتاح کنند و حتی استفاده از امکانات دیگر مانند مزایای داشتن دفترچه بیمه خدمات درمانی هم برای آنها غیرممکن بود.
با انتشار خبر دردسرهای پیش آمده برای دانشجویانی که در اروپا مشغول به تحصیل هستند، پی بردم که این قصه سر دراز دارد. شاید یک سر این قضیه به تحریم‌هایی که قرار است اعمال شود، برگردد که در خارج از کشور هم گریبانگیر ایرانیان شده است. روزنامه فرانسوی فیگارو گزارشی منتشر کرده که نشان می‌دهد، ایرانیان و به‌ویژه دانشجویان ایرانی ساکن برخی کشورها نظیر اسپانیا، آلمان و فرانسه با مشکلات بسیاری در ارتباط با بانک‌های این کشورها مواجه هستند. این مشکلات شامل عدم افتتاح حساب، مسدودکردن حساب‌های بانکی و بستن حساب‌های بانکی است که به آنها پول حواله می‌شود.
برخی بانک‌های ایتالیا نیز به بهانه تحریم‌های آمریکا علیه ایران، محدودیت‌هایی برای مشتریان ایرانی در این کشور قائل شده و حتی در پاره‌ای موارد حساب‌های برخی از ایرانیان را بسته‌اند. طی ارتباطی که با یکی از دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در ایتالیا برقرار کردیم، گویا این مساله بیشتر گریبانگیر کسانی شده که به‌تازگی قصد افتتاح حساب داشته‌اند. او با توضیح اینکه این اتفاق قبلاً هم برای ما پیش آمده بود، گفت: «وقتی بانکی حساب ما را مسدود می‌کرد یا اجازه افتتاح حساب نمی‌داد، مجبور می‌شدیم به بانک‌های دیگر برویم تا بالاخره یکی از آنها مشکلی با افتتاح حساب ما نداشته باشد. اول سال که برای باز کردن حساب یکی از دوستانم رفته بودیم، گفتند که حساب جدید برای ایرانی‌ها باز نمی‌کنیم، اما همان بانک در شعبه‌ای که در خیابان بالاتر مستقر بود، بدون اینکه چیزی درباره ملیت‌مان بپرسد حساب را باز کرد.»
مشابه همین مشکل را برخی مؤسسات مالی آلمانی برای دانشجویان ایرانی هم ایجاد کرده‌اند. در پی مسدود شدن حساب بانکی یا عدم افتتاح حساب برای دانشجویان ایرانی ساکن آلمان، امور مالی و امور روزمره آنها با مشکلات متعددی روبه‌رو شده است.
در همین رابطه یکی از اعضای مجمع انجمن اسلامی دانشجویان منطقه آلمان در گفت‌وگو با ایرنا از ارسال نامه‌ای برای سفیر ایران در این کشور خبر داده است. در بخشی از این نامه آمده است: «افتتاح حساب بانکی حق طبیعی هر فرد و به طبع آن دانشجویان است. متاسفانه علاوه بر عدم افتتاح حساب برای تعدادی از دانشجویان جدید الورود، تعدادی هم مجبور به بستن حساب خود (بدون ارائه دلیلی مشخص) در زمانی محدود شده‌اند.»
میلاد گودرزی، مسئول صنفی مجمع انجمن‌های اسلامی دانشجویان منطقه آلمان نیز در همین رابطه گفته است: «برخی بانک‌های آلمانی برای افتتاح حساب برای دانشجویان ایرانی مقیم آلمان بهانه تراشی می‌کنند. این بانک‌های آلمانی با بهانه‌هایی مثل اینکه در شعبه فقط امکان آلمانی صحبت کردن وجود دارد و چون شما بلد نیستید، پس نمی‌توانید در این شعبه حساب باز کنید. این در حالی است که تقریباً در اغلب شعب بانک‌های آلمان پرسنلی هستند که بتوانند به زبان انگلیسی صحبت کنند.»
مجبوریم که حساب‌ها را مسدود کنیم!
اگر به همان مثال مالزی برگردیم، به واکنش‌هایی که در رابطه با مسدود شدن حساب بانکی ایرانیان مقیم این کشور در رسانه‌ها منتشر شده بر می‌خوریم. در رسانه‌ها این خبر منتشر شده بود که بانک‌های مالزی در حال بستن حساب‌های اتباع ایرانی نزد خود هستند؛ خبری که با واکنش بسیار منفی در تهران مواجه شد.
ماهاتیر محمد، نخست‌وزیر کهنه‌کار مالزی نیز در واکنش به این گزارش‌ها ضمن تأیید این رویداد گفته است: «روابط ما با تهران بسیار خوب است، اما فشارهای بسیار شدیدی از سوی برخی طرف‌ها وارد می‌شود که ممکن است بتوانید حدس بزنید چه کسانی هستند. ما را مجبور کرده‌اند که این کار را بکنیم و گفته‌اند اگر نکنیم شعب بانک‌هایمان را در کشورهای دیگر تعطیل می‌کنند. این کار یک نوع دیگرآزاری توسط افراد بسیار قدرتمند است.»
دردسرهای طولانی یک ماجرا
باتوجه به گفته‌ها می‌توان پی برد که باز نکردن حساب بانکی برای ایرانی‌ها جزو قوانین نانوشته‌ای است که نمی‌توان ارجاعی برای آن پیدا کرد. برخی تحلیلگران معتقدند، در اسپانیا قوانین نانوشته‌ای وجود دارد و به‌عنوان مثال با یک خارجی اهل ونزوئلا مثل یک خارجی تبعه ایران برخورد نمی‌شود. این تفاوت رفتار می‌تواند عادلانه یا ناعادلانه باشد. بعضاً پیش آمده مدارکی که از ایران آمده‌اند واقعی نبوده‌اند ولی مورد قبول قرار گرفته‌اند. چون این موارد به کرات اتفاق افتاده و نتیجه‌اش این شده که اعتماد ارگان‌ها به مدارک ایرانی کمتر شده و درباره هر مدرکی که از ایران می‌آید کلی احتیاط می‌شود.
بسته شدن حساب یا اجازه ندادن برای افتتاح حساب ایرانیان مقیم خارج در طولانی‌مدت می‌تواند مساله بغرنج‌تری را برای آنها ایجاد کند و کش دادن این مساله آسیب‌های بیشتری را به آنها تحمیل می‌کند. به‌عنوان مثال در بسیاری از موارد نداشتن حساب بانکی منجر به این می‌شود که افراد نتوانند اقامت خود را تمدید کنند یا اینکه مجبور هستند پول نقد را در خانه یا در جیب نگهداری کنند و از ترس اینکه حسابشان مسدود شود آن را به بانک تحویل ندهند.
