پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
در نشست خبری مرکز توسعه تجارت الکترونیک مطرح شد / رفع دغدغه‌های کسب‌وکارهای نوپا در سندباکس این مرکز
نشست خبری مرکز توسعه تجارت الکترونیک با حضور علی رهبری، رییس این مرکز و جمعی از مدیران آن با موضوع تبیین برنامه‌ها و تشریح عملکرد این مرکز، صبح امروز ۲۴ شهریور در وزارت صنعت، معدن و تجارت برگزار شد. بهنام امیری، معاون تسهیل تجاری توسعه کاربردهای مرکز توسعه تجارت الکترونیک در این نشست از ایجاد یک سندباکس خبر داد که کسب‌وکارهای نوپا به وسیله آن می‌توانند در شروع کار خود از دغدغه‌هایی مانند مجوز رها شوند.
علی رهبری در این جلسه عنوان کرد: «مرکز توسعه تجارت الکترونیک در سه حوزه فعالیت می‌کند. زیرساخت‌های تجارت الکترونیک و توسعه کاربردهای تجارت الکترونیک یکی از این محورهاست. توسعه دولت الکترونیک یکی دیگر از محورهای این مرکز است. کلیه خدماتی که وزارت صمت به بازرگانان ارائه می‌کند، به وسیله این مرکز ارائه میشود.»
.
تلاش برای جلوگیری از تکرار قصه ثامن
رهبری در پاسخ به سوال راه پرداخت در مورد نماد الکترونیک و مشکلات احتمالی مانند قضیه سکه ثامن که ممکن است برای دیگر کسب‌وکارها پیش بیاید، بیان کرد: «برای اعطای نماد اعتماد به سکه ثامن، تمام قواعد صدور نماد اعتماد را رعایت کردیم و پروانه اتحادیه آن را در وبسایت بررسی کردیم. تا خرداد سال ۹۷ شکایت خاصی از این سامانه وجود نداشت اما پس از آن متوجه فروش سکه در این سایت شدیم و تذکراتی هم دادیم.»
او ادامه داد: «از پرونده سکه ثامن به این نتیجه رسیدیم که باید رتبه‌بندی کسب‌وکارهای اینترنتی را آغاز کنیم و این طور نباشد که هرکس نماد اعتماد را دید، فکر کند کاملا باید به آن سایت اعتماد کند. رتبه بندی به این موضوع که چقدر می‌توان به آن سایت اعتماد کرد، کمک می‌کند.»
رهبری خبر داد که از اوایل مهر رتبه‌بندی کسب و کارهای اینترنتی منتشر میشود و بر اساس آن، مشخص میشود که هر کسب‌وکاری که در سایتش نماد اعتماد الکترونیک دارد، چه نمره‌ای گرفته است و تا چه میزانی میشود به او اعتماد کرد.
او همچنین با بیان اینکه مشکل سکه ثامن، ریسک معاملات آتی و پیش فروش و پیش خرید بوده است، ادامه داد: «در سایت سکه ثامن از مالک سکه خریداری می‌شد اما سکه از او تحویل گرفته نمی‌شد و وقتی ارزش سکه بالا می‌رفت، به سود خریدار افزوده می‌شد. درباره کالاهایی که قرار است در آینده تحویل بگیریم چنین ریسک‌هایی وجود دارد.»
رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی همچنین قربانیان را مقصر دانست و افزود: «قربانیان این پرونده مصرف‌کننده عادی و خریدار نبوده و آنجا بیزنس انجام می‌دادند. البته هرچقدر برای پیشگیری از تخلف و کلاهبرداری تلاش کنیم، باز هم کلاهبرداران روش‌های خاص خودشان را دارند و نمی‌توان کلاهبرداری را ۱۰۰ درصد از بین برد. تلاشمان این است با نماد الکترونیکی و رتبه اعتماد به کاهش این موضوع کمک کنیم.»
.
فعالیت‌های مرکز توسعه تجارت الکترونیک
به گفته رهبری، مرکز توسعه تجارت الکترونیک در حوزه تجارت الکترونیک، سیاستگذاری و تنظیم مقررات را انجام داده است. آیین‌نامه تبلیغات، آیین‌نامه پلتفرم‌ها، طرح تسهیل شروع به کسب و کار الکترونیکی و طرح نظارت هوشمند و غیرمانع از این اقدامات به حساب می‌آیند.
رهبری با بیان اینکه توسعه زیرساخت‌ها به وسیله این مرکز انجام میشود، بیان کرد: «برون‌سپاری عملیات اجرایی ای‌نماد، سیستمی کردن فرآیند صدور و تمدید نماد، رتبه‌بندی واحدهای کسب‌وکار الکترونیکی، پنل یکپارچه نظارت، سامانه پایشگر سیستمی و هوشمند، سامانه احراز هویت و صلاحیت و سامانه پنجره واحد تجارت الکترونیکی از اقدامات این حوزه محسوب می‌شوند.»
در توسعه کاربردها نیز برگزاری دوره‌های آموزشی و ترویجی و برگزاری رویدادهای Reverse Pitch از اهم اقدامات انجام شده توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیک است.
رییس توسعه مرکز توسعه تجارت الکترونیک درباره اقدامات این مرکز در زمینه دولت الکترونیک نیز توضیحاتی ارائه داد. سامانه جامع تجارت، تجارت‌های داخلی و خارجی را پوشش میدهد. رهبری اضافه کرد: «به ازای هر سامانه مشخص است که چه مراجعه‌های حضوری و استفاده از برگه‌ها را حذف کردیم. سعی کرده‌ایم که به صورت واقعی از فناوری بهره بگیریم.»
سامانه تدارکات الکترونیکی دولت و سامانه شکایت و بازرسی از دیگر سامانه‌ها و اقدامات این مرکز هستند که امروز به آنها نیز اشاره شد. این مرکز تلاش کرده است تا سازوکارهای متنوع را تسهیل کند و فضای کسب‌وکاری را بهبود ببخشد.
محور بعدی Ecertificate یا همان امضای الکترونیک است. او ادامه داد: «محور سوم ecertificate است. مرکز توسعه تجارت الکترونیک در این حوزه در کشور نقشی جدی دارد. بیش از ۹۵ درصد مجوزها و گواهینامه‌ها در این حوزه از مرکز توسعه تجارت الکترونیک صادر میشود. مرکز توسعه تجارت الکترونیک در این حوزه اقداماتی مانند ارتقا امنیت و بهبود نسل امضا، تسهیل فرآیندهای امضا، امضای همراه و توسعه بکارگیری امضا انجام داده است.»
او با اشاره به اینکه هنوز در دولت بسیاری از امور با کاغذ انجام میشود، توضیح داد: «مصرف کاغذ زیاد است و دولت در این حوزه چابک نیست. مرکز توسعه تجارت الکترونیک در این حوزه خودش پیشگام شده تا اسناد این مرکز را به امضای الکترونیک مجهز کند. رفته رفته کاغذ را حذف میشود. از همین مرکز شروع کرده‌ایم. در آینده هیچ سند حسابداری نیاز به پرینت ندارد.»
به گفته رییس مرکز توسعه تجارت الکترونیک، این مرکز در زمینه امضای دیجیتال با ۳ سازمان توافق کرده است. سازمان برنامه و بودجه، دیوان محاسبات و خرانه در این زمینه اقداماتی انجام داده‌اند.»
.
سیاستگذاری و تنظیم‌گری
در ادامه بهنام امیری، معاون تسهیل تجاری توسعه کاربردهای مرکز توسعه تجارت الکترونیک در مورد سیاستگذاری و تنظیم‌گری در حوزه تجارت الکترونیک توضیح داد. او از چالش‌های کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان صحبت کرد و توضیحاتی در مورد تغییرات فضای کسب‌وکار ارائه داد.
امیری گفت: «وقتی مصرف‌کننده با کسب‌وکار دچار چالش میشود، نمی‌داند باید چه کار کند. در چنین فضایی هم مصرف‌کننده و هم کسب‌وکار نیاز دارند تا خود را با این تغییرات وفق دهند. با همکاری وزارت ارشاد اسلامی آیین‌نامه تبلیغات را تدوین کرده‌ایم. در این زمینه مطالعات تطبیقی در حوزه تبلیغات غیرواقع، استفاده از کودکان در تبلیغات و عدم درج اطلاعات تبلیغ‌کننده انجام دادیم.»
امیری در ادامه افزود: «در این زمینه مطالعه‌های متعددی انجام دادیم. قوانین کمیسیون تجارت فدرال، اتحادیه اروپا، قانون اعتمادسازی در اقتصاد دیجیتالی، مقررات حمایت از داده، اتاق بازرگانی بین‌المللی و حمایت از حریم خصوصی آنلاین کودکان از جمله موردهایی بود که آنها را بررسی کردیم.»
او ادامه داد: «در این زمینه اقدامات متعددی انجام داده‌ایم. احصای چالش‌های متعدد در حوزه تبلیغات، ارائه راهکار برای چالش‌ها بر اساس مطالعات تطبیقی، برگزاری جلسات با کسب‌وکارهای اینترنتی فعال در این حوزه، اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان فناوری اطلاعات از جمله این کارها بوده‌اند.»
تدوین آیین‌نامه واسطه‌گری آنلاین یکی دیگر از اقدامات این مرکز در زمینه سیاستگذاری و تنظیم‌گری در حوزه تجارت الکترونیک است. مرکز توسعه تجارت الکترونیک در این زمینه با مطالعات تطبیقی مانند مطالعه قوانین تدوین شده در کشورهای هنگ‌کنگ، چین و تایلند و مطالعه آیین‌نامه اتحادیه اروپا تلاش کرده است تا از پیشروهای این حوزه بیاموزد.
امیری در مورد اقدامات انجام شده در مورد تدوین آیین‌نامه واسطه‌گری آنلاین توضیح داد: «چالش‌هایی مانند عدم رعایت حقوق طرفین، رقابت غیرمنصفانه، ابهام در محدوده مسئولیت‌پذیری، محتوای غیرمجاز، کالای قاچاق، دزدی و تقلبی و مجوزهای خاص در این زمینه احصا شدند. برای راهکارهای مقابله با این چالش‌ها جلساتی با اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی و کسب‌وکارهای ارائه‌دهنده خدمات بر اساس واسطه‌گری آنلاین و همچنین جلساتی با دستگاه‌های دولتی مرتبط در حوزه تدوین آیین‌نامه برگزار کردیم.»
او افزود: «اعمال نظارت گردآوری شده در راهکارهای پیشنهادی برای برطرف کردن چالش‌ها و تدوین نسخه اول آیین‌نامه از دیگر اقدامات انجام شده این مرکز به حساب می‌آید.»
.
سندباکسی برای کسب‌وکارها
امیری با بیان اینکه پلتفرم‌ها محیط تعامل کسب‌وکار را با مشتری ایجاد کرده‌اند، عنوان کرد: «در ایران هم این پلتفرم‌ها در حال رشد هستند. مصرف‌کننده خریدی از پلتفرم انجام میدهد و این پلتفرم پلی است میان مصرف‌کننده و کسب‌وکارها. پلتفرم‌ها تجارت را راحت‌تر کرده‌اند و هم‌زمان مسائلی مانند انحصار و رقابت ایجاد میشود. دنیا در این حوزه در حال سیاستگذاری است. چین و اتحادیه اروپا چارچوب ضوابط را مشخص کرده‌اند و قانون‌گذاری می‌کنند. در ایران هم ما به دنبال چنین کاری هستیم.»
امیری تصریح کرد: «کسب‌وکارهایی که درباره آینده آنها جزئیات دقیقی نمی‌دانیم و ضریب شکست بالایی دارند، چرا باید درگیر ضوابط و مقررات شود؟ جعبه شنی یا سندباکس به کسب‌وکارهای نوپا که در سال‌های اول فعالیت خود هستند، کمک می‌کند تا وارد فرآیندهای پیچیده اخذ مجوز نشوند. در این محیط می‌توانند کار کنند و بسیار سریع رشد کنند. به مرور که وارد فضای تجاری شوند، می‌توانند مانند دیگر کسب‌وکارها فعالیت کنند.»
در این جلسه همچنین در مورد مدل نظارت بر کسب‌وکارهای اینترنتی هم صحبت شد. پایشگر هوشمند این مرکز از ۳۵۰۰ کسب‌وکار اینترنتی را بررسی کرده است. در این پایش حدود ۱۸۰ سایت لوگوی نماد را جعل کرده بودند.
رهبری با بیان اینکه سازمان تجارت الکترونیک به گمرک اطلاعات می‌دهیم ولی گمرک هنوز به خوبی این کار را انجام نمی‌دهد، بیان کرد: «سامانه جامع تجارت با اتصال و تعامل خوب با گمرک می‌تواند خیلی بهتر از قبل شود و به خوبی کار کند. امیدواریم که عزیزان گمرک تعاملی دوطرفه و سازنده با ما داشته باشند و بتوانیم فضای کسب‌وکاری کشور را بهبود دهیم.»
.
به سمت ترویج امضای الکترونیک
رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در پاسخ به سوالی که تاکنون چه تعداد دستگاه‌ها آمادگی استفاده از امضای الکترونیکی را دارند گفت: «هم‌اکنون اقداماتی برای صدور و بکارگیری امضای الکترونیکی در بدنه دولت انجام شده به طور مثال برخی از وزرا برای دریافت امضای الکترونیکی خود اقدام کرده‌اند و در نهاد ریاست جمهوری نیز مقدمات استفاده از امضای الکترونیکی فراهم شده است. دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات کشور نیز در کارگروه تعامل‌پذیری اقدام به امضای الکترونیکی اسناد این کارگروه کرده است.»
او با بیان اینکه افراد نگران این هستند که امضای آنها در سیستم جعل شود، اضافه کرد: «در تبادل اطلاعات در بسیاری از کشورها و بین کشورها هم ازامضای الکترونیک استفاده میشود. همچنین طبق توافقات صورت گرفته با سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور مقرر شده تا بخش خصوصی نیز اقدام به تولید نرم‌افزارهایی کنند که قابلت خوانش امضای الکترونیکی را داشته باشد.»
رهبری با اشاره به اینکه امضای الکترونیکی به زودی روی تلفن‌همراه پیاده‌سازی میشود گفت: «سازمان امور مالیاتی نیز اعلام کرده که سامانه‌اش مجهز به امضاست اما تا زمانی که امضای الکترونیکی روی موبایل پیاده‌سازی نشود مودیان خود را ملزم به دریافت امضا نخواهد کرد از همین رو با توجه به اینکه تا ماه آینده امکان ارائه سرویس امضا روی موبایل نیز فراهم میشود انتظار داریم تا سازمان امور مالیاتی نیز پس از آن مودیان خود را ملزم به دریافت امضا کند.»
همچنین در این جلسه در مورد اینفوگرافیکی که مرکز توسعه تجارت الکترونیکی تدوین کرده است، صحبت شد. این اینفوگرافیک که گزارش سالانه تجارت در الکترونیک در ایران نام دارد، در سه قسمت زیرساخت تجارت الکترونیکی، عملکرد تجارت الکترونیکی و جمعیت‌شناسی تجارت الکترونیکی تدوین شده است و از اینجا قابل دانلود است.
