پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مترجم: سپیده ترشگو / همانگونه که بیشتر کشورها برای خدماتشان به پلتفرم‌های تکنولوژی محور روی آورده‌اند، کشورهای کم درآمد نیز از مزایای دیجیتالی شدن غافل نمانده‌اند و با اتخاذ سیاست‌های درست بیشترین سود را می‌برند. دیجیتالی شدن فرصت‌هایی برای جهش به سوی توسعه بوجود آورده است.
فناوری دیجیتال با کاهش هزینه‌ها و حفاظت از ظرفیت‌ها، منجر به افزایش کارایی می‌شود. این فناوری برای کشورهای کم‌درآمدی که موسسات سنتی ضعیفی دارند، راهی برای ارائه خدمات بهتر فراهم می‌کند، ولی هنوز این پتانسیل با تحقق واقعیت فاصله زیادی دارد و به عواملی از جمله سرمایه‌گذاری بیشتر در فناوری اطلاعات و ارتباطات، بستری برای اتخاذ سیاست‌های پویا، مهارت‌های کافی و اقداماتی برای تضمین حفظ حریم خصوصی و امنیت نیاز دارد.
در این مسیر آفریقا به‌طور ویژه با چالش‌های بسیاری روبرو است. با وجود این که رشد این قاره رو به افزایش است و انتظار می‌رود که در سال 2019 به 3/5 درصد برسد، ولی برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل بایستی به رشد سه برابری دست بیابد.
حدود 33 درصد از جمعیت این قاره در فقر شدید زندگی می‌کنند و سرانه رشد 0/6 درصدی تولید ناخالص ملی بسیار کمتر از آن است که بتواند به توسعه کمک چندانی کند. دولت‌های آفریقایی با میانگین بدهی بیش از 50 درصد تولید ناخالص ملی، ظرفیت کمی برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اقتصادی و اجتماعی دارند.
بیش از 60 درصد مردم به خدمات مالی دسترسی ندارند و نیاز به تلاش‌های بیشتری وجود دارد که دیجیتالی شدن می‌تواند نقشی حیاتی در این بین ایفا کند. کشورهای کم‌درآمد در سراسر دنیا به سبب کاهش نرخ جهانی تقاضا و کاهش قیمت کالاها، در تلاش برای حفظ نرخ رشدشان هستند. درحالی که به نظر می‌رسد صادرکنندگان با بهترین گزینه فاصله زیادی دارند، سرمایه‌گذاری سریع برای زیرساخت‌ها نیز در حال افزایش بودجه آنها است.
کشورهای کم‌درآمد باید پس‌اندازشان را بیشتر کنند، کیفیت سرمایه‌گذاری خود را بهبود بخشند و مهمتر از همه نرخ بازگشت سرمایه‌گذاری‌های جدیدشان را افزایش دهند تا بتوانند بدهی‌هایشان را مدیریت کنند و در نتیجه فضای مالی مناسبی برای هزینه‌‌کرد در بخش اجتماعی فراهم شود.
اقتصاد دیجیتال با سه روش به دستیابی به این اهداف کمک می‌کند:
روش اول: بهبود کارایی و شفاف‌سازی خدمات دولتی منجر به صرفه‌جویی زیادی می‌شود. بطور مثال کشور رواندا با بهره‌گیری از فناوری دیجیتال توانست درآمد سالانه‌اش را بیش از ۶ درصد افزایش دهد و آفریقای جنوبی هزینه جمع‌آوری مالیات را تا ۲۲ درصد کاهش داد. کشورهایی مانند موریتانی، رواندا و سنگال با بکار‌گیری پلتفرم‌های تجارت الکترونیک توانستند زمان مورد نیاز برای راه‌اندازی کسب‌وکار را کوتاه کنند و متعاقب آن باعث تقویت و توسعه شرکت‌های کوچک و متوسط شدند.
هند با استفاده از سیستم هویت دیجیتالی به نام ادهار توانست ۹۹ میلیارد دلار صرفه‌جویی کند. این سیستم هزینه ارائه خدمات را کاهش می‌دهد و همزمان سهم بیشتری از افراد آسیب‌پذیر جامعه قادر به استفاده از این خدمات خواهند بود. البته ظهور اپلیکیشن‌های نوآورانه نیز در این بین نقش بسزایی دارد.
براساس مطالعه منتشر شده در مجله «مرزهای روانشناسی»، در کشور مالاوی اپلیکیشنی، به ارزش یک میلیارد دلار وجود دارد که خواندن، نوشتن و ریاضیات آموزش می‌دهد و با کمک به بهبود نمره‌دهی در کلاس‌های اول تا سوم مدرسه، باعث کاهش شکاف جنسیتی در مهارت‌های مطالعه و ریاضی شده است.
«بابیل» نام اپلیکیشن موبایلی پرکاربردی در کشور رواندا است که از بیماران درمورد علائم بیماریشان سوال می‌کند و درصورت لزوم، اطلاعات و مرجعی برای بیماری به آنها می‌دهد. به گفته خبرگزاری «هلث موبایل»، بابیل پاسخگوی ۳۰ درصد از جمعیت بزرگسال است و روزانه ۲۰۰۰ مشاوره نیز می‌دهد.
روش دوم: فناوری به کشورهای کم‌درآمد کمک می‌کند تا با دسترسی بهتر به سرمایه‌گذاری موجب بهبود فضای کار برای شرکت‌های کوچک و متوسط شود.
یکی از این فرصت‌ها تجارت الکترونیک است که به خصوص مناسب شرکت‌های خیلی کوچک، کوچک و متوسط است و البته این شرکتها بیش از 80 درصد از تجارت آفریقا را تشکیل می‌دهند. پلتفرم‌های تجارت الکترونیک در دسترس طیف گسترده‌ای از خریداران است. برخی از این پلتفرم‌ها خدماتی همچون پردازش پرداخت، خدمات مشتریان، حمل و نقل، مرجوعی و ارسال کالا ارائه می‌دهند که هزینه‌ها را بطور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
فناوری دیجیتال اهرمی برای ظرفیت‌های مالی هستند. شبکه انتقال پول نیجریه با نام استلار، خدمات مالی مقرون به صرفه‌ای مانند بانکداری، پرداخت‌های خرد و حواله در اختیار افرادی که هیچگونه دسترسی به خدمات مالی ندارند، قرار می‌دهد.
کیف پول موبایل هم دسترسی به محصولات مالی پیچیده‌تری را فراهم می‌کند. در سال 2017، کنیا کیف پول موبایلی ام- آکیبا را راه‌اندازی کرد که دولت اوراق قرضه‌اش را بطور انحصاری از طریق این کیف پول به فروش می‌رساند و حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری از 3000 شیلینگ کنیا یا 30 دلار آمریکا شروع می‌شود.
روش سوم: اقتصاد دیجیتال در حال توسعه بخش خدمات است و این بخش سهم فزاینده‌ای از اقتصاد بسیاری از کشورهای کم‌درآمد را به خود اختصاص داده است. کشورهای کم‌درآمد می‌توانند با ایجاد بستری برای اتخاذ سیاست‌های درست در حوزه‌های حمل و نقل، ارسال کالا، تشخیص پزشکی و حسابداری به برتری نسبی برسند.
به عنوان مثال، شرکت ایسون بی پی او بیش از 10،000کارمند در واحد مرکز تماس در کشورهای نیجریه، غنا، لیبریا، سیرالئون، بورکینافاسو، چاد و نیجر دارد. شرکت ماریتوس 12،000 نفر برای بخش برون‌سپاری فرایند کسب و کار استخدام کرده است.
شرکت مشاوره کسب‌وکار فراست و سولیوان، بازار بی پی او مصر را بیش از 1/2 میلیارد دلار برآورد کرده است. در فیلیپین، سود بی پی او یک سوم از کل درآمد صادرات می‌باشد و برای 1/3 میلیون نفر نیز ایجاد اشتغال می‌کند.
پتانسیل موبایل
مطالعات موسسه بروکینگز نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۵ فناوری‌ها و خدمات موبایلی در آفریقا بیش از 150 میلیارد دلار ارزش اقتصادی به‌همراه داشته است. در سال 2017 اکوسیستم موبایل از 3 میلیون شغل پشتیبانی کرده و تقریباً 14 میلیارد دلار درآمد مالیاتی داشته است.
برآوردهای شرکت سرمایه گذاری پارتک پارتنرز نشان می‌دهد که در سال 2018، استارت‌آپ‌های آفریقایی که به طور عمده در بخش فناوری اطلاعات فعالیت دارند، بیش از 1/1 میلیارد دلار درآمد داشته‌اند و این نشان می‌دهد که اقتصاد دیجیتال در آفریقا در حال شکوفایی وتوسعه است.
با این حال، این دستاوردها تنها بخش کوچکی از مزایای اقتصاد دیجیتال است که می‌تواند برای توسعه آفریقا به همراه داشته باشد. کشورهای آفریقایی با وجود بیش از 30 سال بهره‌گیری از آی‌سی‌تی، هنوز در بخش‌های زیرساخت، دسترسی، کاربرد و مهارت‌های آی‌سی‌تی دچارعقب‌ماندگی هستند.
در حالی که در سال 2017 میزان نفوذ موبایل 44 درصد برآورد شده بود، نفوذ اینترنت آن هم با تغییرات گسترده – از 90 درصد در کنیا به 3 درصد در نیجر – فقط 20 درصد بوده است و تنها 7 درصد از خانواده‌های آفریقایی در سال 2017 مشترک خدمات اینترنت پرسرعت شدند.
خبر خوب این که بسیاری از کشورهای آفریقایی و سازمان‌های منطقه‌ای در حال اعمال سیاست‌ها، استراتژی‌ها و مقرراتی هستند تا از فرصت‌های دیجیتالی شدن بهره بگیرند.
منبع: IMF