امکان ایجاد یک ارز ذخیره جهانی جدید وجود دارد اما نه برای بیت‌کوین

به‌نظر می‌رسد که هفتادوپنجمین سالگرد برگزاری کنفرانس برتون وودز، تنها اتفاق خوب برای هواداران کریپتوکارنسی در این ماه نباشد و شاید نوسانات قیمت، راه‌اندازی محصولات پیچیده و استقرار جاستین سان، مدیرعامل فعلی بیت‌تورنت هم جالب‌ باشد.

ایجاد همکاری‌های اقتصادی بین‌المللی و قابلیت‌های همکاری را باید به‎‌عنوان آغاز فرآیند بازسازی اقتصادی درنظر گرفت که می‌تواند برای نگرانی‌های عدم تعادل بازارهای امروزی راه حل مناسبی باشد.

هرچند که ممکن است بخش عمده‌ای از بازار سرمایه آمریکا، بیش از حد ارزش‌گذاری شده باشد و به نظر برسد که بازده‌ها کمتر شدند، اما بخش بزرگی از فشار و آسیب کنونی زیر سطح بازار ارزی پنهان شده است.

تسهیل پولی همراه با تنش‌های تجاری و تهدیدات نظامی در خاورمیانه، ترکیب مضر و خطرناکی برای دارندگان ارز و هجرها به شمار می‌آید؛ چراکه تبدیل‌های بین‌المللی ریسک‌پذیر و پرهزینه می‌شوند.

شاید به همین دلیل و همچنین ایجاد آشفتگی در بازوی مالی توسط دولت آمریکا، انتقادات درباره نقش دلار آمریکا به‌عنوان ارز ذخیره جهانی، شدیدتر می‌شوند.

به‌علاوه، دلار آمریکا به مدت صد سال، نقش رهبری خود را حفظ کرده و میانگین طول عمر آن به‌عنوان ارز ذخیره جهانی نیز 95 سال بوده است. عدم توازن‌ها به این اشاره دارند که حکمرانی دلار افزایش می‌یابد. با اینکه سهم دلار آمریکا از ذخایر ارزی خارجی بیشتر از 60 درصد است؛ اما سهم اقتصاد آمریکا در تولید جهانی، به کمتر از 25 درصد رسیده و به نظر می‌رسد که کمتر از این میزان هم شود.

با شروع غلبه و پیشی گرفتن سیاست‌ها بر اقتصاد، رقابت ارزی می‌تواند بیش از حد افزایش یابد.

برخی اظهار داشتند که بیت‌کوین، هیچ شانسی برای ایجاد ذخیره ارزی خوب ندارد. اما نوله آچسون، نویسنده این مطلب و عضو تیم محصول کوین‌دسک، با نظر آنها مخالف است و اعتقاد دارد که سیستم ذخیره جهانی، تا دو دهه بعد اساسا تغییر خواهد کرد. بنابراین بیت‌کوین می‌تواند بخشی از این تحولاتی باشد که در آینده ایجاد می‌شوند.

.

چه پیش می‌آید

در ابتدا پیشینه‌ای از اهمیت «برتون وودز» می‌گوییم و اینکه چرا ما باید به آن توجه داشته باشیم.

در سال 1994، توافقی بین نمایندگان 44 کشور صورت گرفت و دلار آمریکا، به‌عنوان ارز ذخیره‌ جهانی تصویب شد. همچنین توافق شد که دلار آمریکا وابسته به ارزش طلا می‌شود و نمایندگان کشورها، ارز خود را نیز وابسته به دلار آمریکا می‌کنند. بنابراین با ایجاد ثبات نسبی بین پول‌ها، تجارت جهانی تسهیل و بازسازی پس از جنگ جهانی را تسریع بخشید.

همچنین به موجب این قرارداد، صندوق بین‌المللی پول (IMF) و بانک جهانی ایجاد شد تا جنبش‌های ارزی در جهان را متناسب کنند و راهی برای دادن وام به کشورهای درحال توسعه باشند.

در سال 1971، با کمرنگ شدن نقش آمریکا از استاندارد طلا توسط رئیس‌جمهور آن دوره، ریچارد نیکسون، دلار آمریکا دیگر به‌طور رسمی، نقش ارز ذخیره‌ جهانی را نداشت.

البته به‌دلیل اینکه آمریکا هنوز هم اقتصاد بزرگ دنیا و کشور مهم تجاری است، این دلار در عمل، ارز ذخیره جهانی باقی ماند. کشورها تمایل داشتند که ذخایر دلار بیشتری نسبت به ارزهای خارجی دیگر داشته باشند تا مبادلات خود را راحت‌تر انجام دهند و همچنین ثبات نسبی آنها حفظ شود.

ارز ذخیره جهانی بودن، مزایای زیادی دارد. در عین حال که وام‌گرفتن در بازارهای بین‌المللی را آسان می‌کند، از تاثیرگذاری هر قدرت بر اقتصاد خود جلوگیری می‌کند.

اگر دارندگان وام خارجی باور کنند که دونالد ترامپ، بتواند ارزش دلار آمریکا را کاهش دهد، شروع می‌کنند به تخلیه دلارهایشان؛ زیرا زمانیکه ارزش دلار کم شود، ارزش ارتباط آنها نیز کم خواهد شد. در حال حاضر بدهی‌های عمومی آمریکا، حدود 6 هزار میلیارد دلار است که فقط 30 درصد از مبلغ کل بدهی‌ها را شامل می‌شود. بنابراین حتی اگر میزان کمی از این دلارها خارج شود، می‌تواند شوکی برای بازار باشد و برای مدتی از اعتبار دلار آمریکا کم کند.

ارزش این ارز را نمی‌توان کم کرد و از آنجایی که تقاضا جهانی برای آن به دلیل نقش ذخیره ارزی که دارد، بالا است به همین خاطر ارزش دلار نسبت به دیگر ارزهای خارجی در جایگاه بالاتری قرار دارد و همین امر شرایط کسری حساب کنونی را بدتر می‌کند.

بنابراین هر نظر و دیدگاهی که نسبت به تئوری مدرن پول دارید، که می‌گوید در بین موارد دیگر، سطح وام‌ها اهمیتی ندارد، هر نظریه‌ای که وجود داشته باشد، آسیب‌پذیری بازارهای آمریکا دربرابر استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خارجی نگران‌کننده است.

.

ارز ذخیره جدید؟

با توجه به تردید‌هایی که حول و حوش نیاز و همینطور مطلوبیت ارز ذخیره جهانی مبتنی بر فیاتی که یک صادرکننده داشته باشد، وجود دارد می‌توان فهمید که چرا داستان بیت‌کوین یکدفعه پدیدار شد. آیا یک ارز جایگزین غیر ملی و مبتنی بر الگوریتم، می‌تواند باثبات‌تر و قابل اعتمادتر باشد؟

در پاسخ به این سوال، می‌توان گفت که چنین امکانی وجود دارد ولی نه برای بیت‌کوین.

اولا باید گفت که ارز جهانی به ذخیره انعطاف‌پذیری نیاز دارد. محدودیت موجود در مقدار طلا که بانک‌ها می‌توانند نگهداری کنند، یکی از دلایل اصلی است که استاندارد طلا نمی‌تواند عملی شود. یعنی رشد اقتصادی، از منابع پولی با پشتوانه طلا دست کشید و تلاش برای غلبه بر این محدودیت، منجر به بی‌ثباتی شد.

ثانیا بیت‌کوین، یک توکن قراردادی جهانی برای معاملات تجاری نیست. زیرا ناپایدار است. هرچند که باید در راستای نقدینگی بیشتر قرار گیرد، اما به‌نظر بعید می‌آید که قدرتمندان کشور و کسب‌وکارها، اولویت خودشان را از فیات، ارزی که می‌توانند رویش کنترل داشته باشند، تغییر دهند.

بنابراین، به جز بیت‌کوین، چه ارز تجاری بین‌المللی دیگر می‌تواند مورد اعتماد باشد و انعطاف‌پذیری داشته باشد؟

.

توضیحات بیشتر

یکی از مواردی که می‌توان به آن اشاره کرد، لیبرای فیس‌بوک است که سبدی از ارزها و وام‌‌های دولتی است که به صورت دوره‌ای تعادلش برقرار می‌شود و به عنوان توکنی شناسایی شده است که می‌توان از آن برای انجام تسویه استفاده کرد.

اما انتقادهای پیرامون هدف و پشتوانه کوین، از بی‌اعتمادی بسیاری از اقدامات مشارکتی و بررسی‌های ضداعتمادی می‌گوید که کار را برای ارائه راه حل جهانی توسط هر شرکت بزرگی دشوار می‌کند.

مثال دیگری که می‌توان ارائه داد، حق برداشت مخصوص (SDR) است. این سبد ارزی، در سال 1969 و توسط صندوق بین‌المللی پول ایجاد شده است تا به‌عنوان یک توکن تراکنش خصوصی فعالیت کند و برای کاربران، ذخیره ارزش ایجاد کند. همچنین ارزش آن، مطابق با ارزش ارزهای دلار آمریکا، ین ژاپن، یورو، پوند بریتانیا و رنمینبی چین تغییر می‌کند.

بسیاری از اقتصاددانان گفتند که توسعه دامنه حق برداشت مخصوص برای اهداف تجارت بین‌الملل، آن را در جایگاه ارز ذخیره جهانی قرار می‌دهد که به هیچ توزیع‌کننده‌ای وابسته نیست و می‌تواند توسط سازمان فراملی و بی‌طرف مدیریت شود که هدف اصلی آن، ثبات اقتصادی است.

مشکل اینجاست که حتی حق برداشت مخصوص در وضعیت کنونی خودش می‌تواند درگیر اولویت‌ها و ناپایداری‌های ملی شود. رو آوردن بانک‌ها به حق برداشت مخصوص، به‌عنوان یک دارایی ذخیره و کاهش ارزش دلار آمریکا رمی‌تواند باعث بی‌ثباتی سبد شود.

یورو هم به اندازه یک ارز پرداخت جهانی از اهمیت برخوردار است اما ریسک‌های خودش را دارد. در مورد رنمینبی چین هم باید گفت که تحت کنترل شدید دولت است و آینده پوند بریتانیا نیز نامشخص است.

اگر حق برداشت مخصوص به شکل جدید خود بتواند به توکن غیر ملی تبدیل شود که از دخالت‌های سیاستی در امان خواهد بود.

ارزهای دیگر نیز بخشی از سبد را تشکیل خواهند داد تا منعکس‌کننده فعالیت‌های اقتصادی باشند و امکان ایجاد انعطاف‌پذیری در عرضه را فراهم می‌کند. یک نیروی غیر سیاسی قوی می‌تواند میزانی از اعتماد را ایجاد کند، هرچند که دشوار است این اتفاق در محیط تجاری متشنج رخ دهد.

.

جمع‌بندی مطالب

هرچند مشخص نیست که این مکانیسم چگونه کار می‌کند، اما بدون شک این فرآیندهای گفته شده، پیچیده و بحث برانگیز خواهد بود. هرکسی که درباره ارزها تحقیق می‌کند، از پیامدهای بسیار حفظ این نرخ واحد آگاه است.

با ایجاد این عقیده که سیستم کنونی معیوب است و همچنین اینکه سیاسی‌شدن ارزها به‌وضوح افزایش می‌یابد، قطعا بحث‌ها درباره اینکه موضوع بیت‌کوین پیچیده و سخت است کنار گذاشته خواهد شد و اقداماتی برای بیت‌کوین صورت خواهد گرفت.

بزرگترین مسئله‌ای که امروزه برای اقتصاد دنیا وجود دارد، تنش‌های تجاری، دارایی‌های گرانبها و بازده کم نیست. خوشبینانه است اگر فکر کنیم وضع کنونی به همین صورت خواهد ماند. زیرا همیشه تغییرات عمیق، هزینه زیادی از سرمایه اقتصادی و سیاسی را دربر می‌گیرد؛ البته به هر حال این اتفاق رخ می‌دهد.

هیچکس نمی‌داند که گام بعدی در تحولات مالی چه خواهد بود ولی به‌زودی این موضوع برای ما روشن خواهد شد. تیلور کوین اقتصاددان در مقاله اخیر خود می‌گوید: «هر دوره‌ای از نهادهای اقتصادی، تقریبا غیر قابل تصور است، تا اینکه آن نهادها ایجاد شوند.»

متاسفانه، احظار مشارکت‌کنندگان برای بحث در این زمینه، کاری دشوار خواهد بود.

جشن‌های سالگرد برتون وودز به ابهامات روزنامه‌ها و اعضای هیات منصفه‌ای درباره سیستم ذخیره کنونی، نقش صندوق بین‌المللی پول و اینکه طوفان‌های اقتصادی به کدام سمت دارند می‌روند، پاسخ داده است. بحث‌ها آغاز شده است و ایده‌هایی ارائه می‌شود. اما نباید این را فراموش کنیم که در سال 1944 و پس از جنگ جهانی دوم، چه چیزی مشارکت‌کنندگان را برای همکاری در میان موجی از ترس و نگرانی دور هم جمع کرده است.

امیدواریم که نگرانی‌ها در حدی نباشد که بار دیگر، همه را به میز مذاکره بکشاند. چیزی که امروزه تفاوت دارد این است که این بازسازی، به طرز شگفت‌آوری شفاف است. در بحث‌ها، مشارکت‌کنندگان بیشتری حضور خواهند داشت و بیت‌کوین، راه حل جدیدی ارائه می‌دهد.

البته بیت‌کوین به تنهایی نمی‌تواند مشکلات را حل کند، اما زمانیکه با ابزارهای دیگر ادغام می‌شود و از سیاست‌ها، سخت‌گیری‌های دانشگاهی کمک بگیرد و با صبر همراه باشد، می‌تواند بخش کاملی از ارز ذخیره جدید را ایجاد کند. بنابراین بیت‌کوین می‌تواند آشوب‌هایی که درپیش است را آرام و حتی آنها را حل کند.

منبع: Coindesk