پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
دست‌اندازهای قانونی رمزارزها / فرصت‌هایی که استخراج بیت‌کوین برای اقتصاد کشور خلق می‌کند
رضا قربانی با اشاره به اینکه باید بدانیم دولت وظیفه‌ای ندارد که بگوید صنعتی سود دهد یا خیر، گفت: «بسیاری از افراد معتقدند که دولت نباید به این‌گونه مسائل ورود پیدا کند و صنعتی که سودده نیست را به زور سودده کند.»
با پایین آمدن ارزش ریال به خاطر تحریم‌های آمریکا، تعداد زیادی از ایرانی‌ها به ارزهای مجازی مخصوصاً بیت کوین روی آورده‌اند. مساله ارزهای رمزنگاری‌شده بسیار فراتر از این جنبه ماجرا است. ارزهای رمزنگاری‌شده به عنوان یک ابداع پولی نوپا، در حال تبدیل شدن به صنعتی بزرگ هستند و گویا طرفداران بسیاری هم دارد. این روزها بیت‌کوین که در عرض چند سال، قیمت آن از چند سنت به چند هزار دلار رسید مرکز توجه قرار گرفته است. این ارز نه تنها در بازارهای مختلف دنیا محبوب شده بلکه بسیاری از شرکت‌ها آن را به عنوان پول پذیرفته‌اند و در معاملاتشان از این ارز رمزنگاری‌شده استفاده می‌کنند.
امروزه از استخراج بیت‌کوین به عنوان راهی برای درآمدزایی و ارزآوری یاد می‌شود؛ اما در شرایطی که ضوابط مشخصی برای این کار وجود ندارد، اگر این روند به صورت پنهانی و یا به اصطلاح زیرزمینی ادامه پیدا کند، نه تنها درآمدی نخواهد داشت بلکه مشکلاتی را هم به وجود خواهد آورد.
این در حالی است که اخیراً صحبت از قانونی شدن استخراج بیت‌کوین به میان آمده است. همایون حائری، معاون وزیر نیرو در حاشیه مراسم رونمایی از طرح روشنا در جمع خبرنگاران درخصوص تصویب نرخ صادراتی برق برای بیت‌کوین گفت: «آن چیزی که برای وزارت نیرو مهم است، بحث قیمت استخراج رمزارزهاست. دستگاه‌های ماینر انرژی زیادی مصرف می‌کنند و استهلاک بالایی دارند. برای ارز مجازی نرخ صادراتی در کمیسیون اقتصادی دولت تصویب و مطرح شده و در انتظار تصویب هیات دولت است. البته نرخ صادراتی بنا به پارامترهای مختلفی از جمله قیمت سوخت در خلیج فارس متفاوت است اما تغییرات آن بالا نیست.»
این در حالی است که کمیسیون اقتصادی دولت، تخصیص برق با نرخ صادراتی را برای استخراج بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال تصویب کرد. به نظر می‌رسد که با تصویب هیات دولت، استخراج ارزهای رمزنگاری‌شده که مدتی است در ایران به صورت غیرقانونی و زیرزمینی گسترش یافته است، از این پس شکل رسمی و قانونی به خود خواهد گرفت. این در حالی است که اگر قرار بر این باشد که استخراج بیت‌کوین قانونی شود بازهم مسائل دیگری باقی می‌ماند که باید به آن توجه داشت. بسیاری از فعالان در این زمینه معتقدند قانونی شدن استخراج مشکلات بسیاری را به وجود می‌آورد و با توجه به ممنوعیت‌هایی که در تصمیم‌گیری‌ها ایجاد کرده‌اند درآمد حاصل از این صنعت کاهش پیدا خواهد کرد. این کاهش تا جایی است که نه‌تنها سودی باقی نمی‌ماند بلکه این صنعت زیان‌ده می‌شود.
.
اقتصاد یارانه‌ای
رضا قربانی، کارشناس کسب‌وکارهای فناوری مالی درخصوص استخراج بیت‌کوین و بحث قانونی شدن آن به ابتکار گفت: «موضوعی وجود دارد آن‌هم این است که ما در کشوری زندگی می‌کنیم که تمام بخش‌های اقتصادی آن یارانه‌ای است. در این میان مسئولان به صورت ناگهانی به این نتیجه رسیده‌اند که این شیوه در اقتصاد صحیح نبوده و حالا آمده‌اند تا مسائلی که در این سال‌ها حل نشده را رفع کنند. به عنوان مثال بنزین در دنیا لیتری دو یورو است و این نشان می‌دهد چندین برابر قیمتی است که در ایران وجود دارد و قطعاً لیتری هزار تومان نیست، اما ما بنزین را هزار تومان عرضه می‌کنیم و هرکس بنزین بیشتر استفاده کند طبیعتاً از این یارانه بیشتر استفاده کرده است.»
.
انتقام از ماینرها
حال در این شرایط پدیده‌ای به نام ماینینگ درخصوص بیت‌کوین خلق شده است و دارای ابعاد متفاوتی است. عده‌ای آمده‌اند و با تجهیزاتی از ورودی‌هایشان، خروجی به دست می‌آورند. در این جریان ورودی برق بوده و خروجی آن حالت دیجیتال دارد. قربانی با بیان این مطالب افزود: «بنابراین نتیجه کار ملموس نیست و همین موضوع افرادی را اذیت می‌کند. به عبارتی دیگر بسیاری از افراد این خروجی را درک نمی‌کنند و از سویی دیگر تصور می‌کنند که قیمت آن بالا بوده و افراد به سودهای کلان دست پیدا می‌کنند. متاسفانه در این میان یک نگاه انتقام‌جویی نسبت به افرادی که در این حوزه فعالیت دارند شکل گرفته است، بنابراین شروع به قانون‌گذاری کرده‌اند.»
.
راه‌اندازی مزرعه ماینینگ چقد هزینه دارد؟
او افزود: «افرادی که تصمیم به راه‌اندازی مزرعه ماینینگ دارند حداقل باید 320 دستگاه ماینر داشته باشند. آنها برای این تعداد دستگاه باید حداقل دو میلیارد تومان هزینه نگهداری، مالیات، تجهیزات، نفرات و… بدهند. اکنون این احساس به وجود آمده است که با این شکل قانونی کردن از افرادی که در استخراج بیت‌کوین فعالیت دارد انتقام خواهند گرفت. در این میان اگر سودی برای فرد فعال در این حوزه وجود داشته باشد باید مالیات این سود را بررسی کند و مالیات این سود را دریافت کند. به عبارتی دیگر باید مالیات تعداد دستگاه‌ها، میزان ماین کردن، درآمدها و هزینه‌ها را بررسی کند تا مالیات این فعالیت هم دریافت شود؛ بنابراین به نظر می‌رسد که منطق تصمیمات برای قانونی کردن، یک منطق انتقام‌گیری است.
.
ماینینگ راه‌حل دور زدن تحریم
این کارشناس کسب‌وکارهای فناوری مالی استخراج بیت‌کوین را فرصتی برای اقتصاد دانست و دراین‌باره گفت: «ما در شرایط کنونی از تمام جهات تحت فشار هستیم. نفت‌مان به فروش نمی‌رود، به شدت در تبادلات مالی با دنیا مشکل داریم و اکنون راهی پیدا شده است که در دنیا خواهان دارد. ما با ایجاد برخی قوانین فرصت‌ها را از بین می‌بریم. این پدیده ناشناخته بوده و قانون‌گذاری برای آن سخت است بنابراین عدم دانش تصمیم‌گیران و ترسی که از این پدیده دارند باعث یک واکنش تدافعی شده که به هر طریقی راه را برای فعالان در این حوزه دشوار می‌کند.»
.
فرصتی برای اقتصاد
قربانی با اشاره به اینکه باید بدانیم دولت وظیفه‌ای ندارد که بگوید صنعتی سود دهد یا خیر، گفت: «بسیاری از افراد معتقدند که دولت نباید به این‌گونه مسائل ورود پیدا کند و صنعتی که سودده نیست را به زور سودده کند. ما باید توجه داشته باشیم که این پدیده در مجموع به نفع کشور بود. به عنوان مثال یک تاجر ایرانی می‌خواهد از چین اجناسی را وارد کند. ما در بحث مبادلات مالی به شدت دچار مشکل هستیم و این‌گونه تجارت‌ها با مشکل مواجه است.»
قربانی گفت: «حال ماینری در ایران ماین کرده و این تاجر ایرانی می‌تواند در مقابل ریال بیت‌کوین خریداری کند و کوین را به راحتی برای تاجر چینی بفرستد، در این صورت تجارت به شکل آسانی انجام می‌شود. فرصتی که کوین‌ها برای ایران دارند یک فرصت تکرار نشدنی در این برهه حساس کشور است.»
.
استخراج بیت‌کوین دردسرساز می‌شود
او ادامه داد: «ما باید بدانیم سود و زیان این صنعت به عوامل متعددی بستگی دارد. البته باید توجه داشته باشم که بالا گرفتن تب استخراج بیت‌کوین برای برخی از افراد دردسرساز خواهد شد و آنها ضرر خواهند کرد. متاسفانه با توجه به شنیده‌ها در ماه‌های آینده تعداد زیادی زیان‌دیده در این حوزه خواهیم داشت.»
قربانی در پایان اظهار کرد: «امیدوار هستم که بانک مرکزی و نهادهای دیگر به این سمت بروند که صحبت‌هایی صورت گیرد تا تصمیمات درستی اتخاذ شود. من تصور می‌کنم که بانک مرکزی برخلاف رویکردش در سال‌های گذشته نسبت به فناوری که رویکردی باز بود اخیراً با رویکردی سلبی با پدیده استخراج بیت‌کوین برخورد می‌کند. نهادهای دیگر هم متاسفانه دراین‌باره دانش اندکی دارند و با پدیده بیت‌کوین آشنا نیستند. آنها باید به سمت آگاهی بیشتر از این پدیده بروند تا بتوانند صحیح‌ترین تصمیم را اتخاذ کنند.»