پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
اپلیکیشن‌های گرب و گوجک / تلاش اپلیکیشن‌های درخواست خودرو آسیای جنوب شرقی برای ارائه سرویس‌های بانکی
[mks_highlight color=”#eeee22″] گرب و گوجک امکان درخواست آنلاین خودرو در کشورهای مالزی و اندونزی ارائه می‌دهد. این دو اپلیکیشن می‌خواهند سرویس‌های بانکی را هم به مردم ارائه دهند/ بخشی از پرونده «هجوم فناوری به بانک‌ها»[/mks_highlight]
هر دوی آن‌ها در یک سال و توسط دانشجویان فارغ‌التحصیل مدرسه کسب‌و‌کار هاروارد تاسیس شده‌اند. هر دوی آن‌ها اپلیکیشن‌هایی دارند که بیش از 100 میلیون بار دانلود شده‌اند. هر دوی این شرکت‌ها کار خود را با کرایه و اشتراک خودرو آغاز و سپس خدمات خود را در کسب‌و‌کارهای لجستیک دیگری ازجمله تحویل کالا و ارسال سفارش غذا گسترش داده‌اند. این داستان، سرگذشت دو استارت‌آپ تک‌شاخ را روایت می‌کند. ارزش این دو تک‌شاخ که در جنوب شرقی آسیا قرار دارند، به بیش از 10 میلیارد دلار می‌رسد.
اغلب گزارش‌ها، تنها به رقابت این دو استارت‌آپ فین‌تک می‌پردازند، ولی در این مقاله به این موضوع خواهیم پرداخت که شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اشتراک خودرو چگونه می‌توانند پای بانک‌ها را به صورت گسترده به یک منطقه محروم از خدمات بانکی باز کنند. داستان دو استارت‌آپ فین‌تک گوجک (Gojek) و گرب (Grab) نمونه خوبی برای بررسی این فرآیند است.
استارت‌آپ گوجک نسبت به رقیب خود مسن‌تر است. نام این استارت‌آپ از واژه اوجک (ojek) که یک کلمه اندونزیایی به معنای تاکسی موتوری است، گرفته شده است. فین‌تک گوجک در سال 2010 تاسیس شد و هشت سال بعد بود که توانست پای خود را فراتر از مرزهای اندونزی بگذارد. این استارت‌آپ در حال حاضر در ویتنام و تایلند فعالیت دارد و در ماه ژانویه نیز وارد پایگاه رقیب فعلی خود در سنگاپور شد.
گرب در سال 2012 و در مالزی راه‌اندازی شد. این فین‌تک زودتر از رقیبش توانست از مرزهای کشور خود فراتر رود. فین‌تک گرب در حال حاضر علاوه بر 4 کشوری که گوجک در آن‌ها فعالیت دارد، در کشورهای کمبوجیه، مالزی، میانمار و فیلیپین نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حال حاضر کشور اندونزی که محل تولد گوجک بوده، به یک خط مقدم تمام عیار برای این دو فین‌تک تبدیل شده است. حدود دو پنجم از جمعیت 265 میلیون نفری این کشور از خدمات گوجک استفاده می‌کنند.
در ابتدای کار، مشتریان این اپلیکیشن‌ها تنها از طریق پول نقد می‌توانستند کرایه رانندگان را به آن‌ها پرداخت کنند. از آنجایی که حدود 75 الی 80 درصد از جمعیت جنوب شرقی آسیا را افراد غیربانکی تشکیل می‌دهند، ارائه سرویس‌هایی با سیستم پرداخت غیر نقدی در این منطقه نیازمند تفکر و برنامه‌ریزی بیشتری است.
نحوه فروش اعتبار تلفن همراه در کیوسک‌ها و مغازه‌های خواروبارفروشی الهام بخش این دو فین‌تک شد؛ بدین ترتیب که رانندگان گوجک و گرب با حمایت دست‌اندرکاران این دو شرکت، حساب بانکی باز کردند و به مراجعی تبدیل شدند که مشتریان از طریق آن‌ها می‌توانند اعتبار خود را شارژ کنند. در واقع مسافران قادرند با ارائه پول نقد بیشتر به رانندگان، از آن‌ها درخواست افزایش اعتبار درون‌برنامه‌ای خود را داشته باشند.
اخیرا فین‌تک گوجک و گرب همانند از کیف پول دیجیتالی خود رونمایی کردند که قابلیت افزایش موجودی به وسیله اشخاص ثالث، مانند کیوسک‌ها و مغازه‌های خواروبارفروشی را دارد. همچنین این دو استارت‌آپ در حال امضا قرارداد با خرده‌فروشان هستند تا امکان پرداخت از طریق کد QR موجود در اپلیکیشن‌های موبایلی خود را فراهم کنند. گرب و گوجک قصد دارند پای خود را از سرویس‌های اپلیکیشن‌های موبایلی خود فراتر بگذارند و در تمامی خریدهای مشتریان در کنار آن‌ها حضور داشته باشند.
به غیر از رقابت شدید، هر یک از این فین‌تک‌ها با مشکل بزرگ دیگری نیز دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. این مشکل عبارت است از: سرعت اندک سازگاری خرده‌فروشی‌ها با محصولات و خدمات این فین‌تک‌ها. سرعت بخشیدن به این امر زمانی امکان‌پذیر می‌شود که خرده‌فروشان بپذیرند استقبال از گزینه‌های جدید سفارش و پرداخت، به افزایش سودآوری آن‌ها می‌انجامد.
بنا به گزارش گرب، میانگین تراکنش‌های انجام گرفته توسط کاربران بدون پول نقد، دو برابر کسانی است در پرداخت‌های خود از پول نقد استفاده می‌کنند. همچنین احتمال آن‌که کاربران بدون پول نقد نسبت به بهره‌مندی از بیش از یک سرویس اقدام کنند، در مقایسه با کاربران دیگر، 30 درصد بیشتر است.
روبن لای مدیر ارشد بخش مالی موسسه گرب، در این باره چنین می‌گوید: «علت ورود ما به حوزه تجارت مواد غذایی آن بود که با معرفی گرب فود تعداد تراکنش‌های کاربران از رشدی 20 تا 30 درصدی برخوردار شده و با پیاده‌سازی گرب پی، هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کند.»
غول‌های اشتراک خودروی آسیای جنوب شرقی در حال حرکت به سمت خدمات مالی جدیدی هستند. اعطای وام به کسب‌و‌کارهای کوچک و بیمه‌های خرد ازجمله این خدمات مالی جدید به شمار می‌روند. آن‌ها می‌توانند از داده‌های تراکنش‌ها به عنوان امتیاز اعتبار استفاده کرده و پرداخت‌های کاربران را از طریق کیف پول‌های درون‌برنامه‌ای دریافت کنند و بدین ترتیب، از ریسک بروز خطا و کلاه‌برداری بکاهند. گرب که از گستردگی جغرافیایی مناسبی برخوردار است، نیم‌نگاهی به رمیتنس بین‌المللی نیز دارد. لای چنین توضیح می‌دهد:
ما در برنامه اهداف بلندمدت خود قصد داریم یک کیف پول مخصوص را برای مردم جنوب شرقی آسیا ایجاد کنیم تا به واسطه آن بتوانند هر محصولی را هم به شکل آنلاین و هم به شکل آفلاین خریداری کنند. این کیف پول، در هر زمان و مکانی امکان دسترسی به خدمات مالی را مهیا خواهد کرد.
گرب و گوجک قصد ندارند خود را به صورت مستقیم درگیر اعطای وام و یا ارائه خدمات بیمه کنند؛ بلکه همانند آنت فایننشال اصرار دارند با بانک‌های متصدی به همکاری و مشارکت بپردازند. آلدی هاریوپراتومو، مدیر اجرایی بازوی سرویس پرداخت گوجک می‌گوید:
روش صحیح استفاده از سرویس گو پی، به‌کارگیری آن به عنوان یک پل است تا بین افرادی که به خدمات مالی دسترسی ندارند و کسانی که چنین خدماتی را عرضه می‌کنند، ارتباط برقرار کنیم.
به عقیده وی سخت‌ترین بخش کار، این است که بانک‌ها متقاعد شده و سرویس گو پی را به چشم یک شریک بالقوه، و نه یک تهدید نگاه کنند. هاریوپراتومو در این مورد می‌گوید: «من نمی‌خواهم که روندی مشابه با بانک‌ها در پیش بگیرم. من قصد ندارم خودم را درگیر ترازنامه‌های مالی این موسسات کنم. آن‌ها تنها 30 درصد از کل بازار را در اختیار دارند و 70 درصد مابقی برای ما کافی خواهد بود.»
در صورتی که غول‌های اشتراک خودروی آسیای جنوب شرقی در جاه‌طلبی‌های خود موفق شوند، بانک‌های متصدی منطقه هرگز نخواهند توانست موفقیت بانکداران خرد واقع در کشورهای توسعه یافته را تکرار کنند و در پوشش سراسری خدمات خود ناکام خواهند ماند. مردم در حال خرید و استفاده از محصولات و خدمات مالی مبتنی بر اپلیکیشن‌های موبایل هستند، حال اگر بانک‌های متصدی در انتظار همکاری با سایر افراد و کسب‌و‌کارهای بزرگ باقی بمانند، شکست خواهند خورد.
منبع: اکونومیست
