پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
اخیرا شرکت مشاوره و پژوهشی گارتنر (Gartner) پیش‌بینی کرده است که تا سال ۲۰۳۰، حیات 80 درصد از موسسات مالی به پایان خواهد رسید و یا در پی ظهور محیط رقابتی جدید، غیر ضروری شمرده خواهند شد. اگر تخمین آن‌ها صحیح باشد، از میان ۲۵۰۰۰ بانک و موسسه اعتباری در سرتاسر جهان، ۲۰۰۰۰ موسسه در طول ۱۲ سال آینده از اکوسیستم خدمات مالی جهانی خارج خواهند شد.
سوال این‌جاست که آیا واقعا ممکن است چنین اتفاقی بیافتد؟ در جواب باید بگوییم که بله. بانکداران عزیزی که بر ادامه باورها و فعالیت‌های زیر پافشاری می‌کنید، مطمئن باشید که شانسی برای ادامه حیات کسب و کار خود نخواهید داشت:
تمرکز روی کسب درآمد از کارمزدها، تراکنش‌ها و محصولات
در هر صورت این روشی است که تا به حال کسب و کار خود را با آن اداره می‌کردید و اوضاع نیز به خوبی پیش می‌رفت. بعضی‌ها عقیده دارند که به جای آن، باید از طریق خدمات دیجیتال مشتری‌محور و ارزش‌آفرین کسب درآمد کنید. اما منظور از خدمات ارزش‌آفرین چیست؟ بعلاوه، شما که در حال حاضر هم دیجیتال و مشتری‌محور هستید، مگر نه؟
این حقیقت که ۸۰ درصد خزانه‌داران شرکت‌ها مشتاقند تا از بانکی که خدمات پرداخت برتری را ارائه می‌دهد استفاده کنند (بر اساس نظرسنجی سال ۲۰۱۷ شرکت اووم یا Ovum با عنوان بانکداری تراکنش)، و این حقیقت که احتمال تعویض بانک توسط مصرف‌کنندگان نسل هزاره، دو تا سه برابر بیشتر از سایر رده‌های سنی است (طبق نظرسنجی سال ۲۰۱۶ فیکو یا FICO از مصرف‌کنندگان آمریکایی)، نباید شما را از تصمیم‌تان برای حفظ مدل کسب و کار فعلی‌تان منصرف کند! کسانی که در این نظرسنجی‌ها شرکت کرده، احتمالا جزو مشتریان شما نبوده‌اند!
نادیده گرفتن بانکداری باز
این نوع بانکداری یک مد زودگذر است. این ایده که روزی، شما فقط به خاطر این که اشخاص ثالث از طریق رابط‌های برنامه‌نویسی کاربردی (API) به خدمات بانکداری شما دسترسی خواهند داشت، دیگر مسئول تجربه کاربر نباشید، کاملا بی‌معنی است. این تصور که در حضور رابط‌های مشتری ایجاد شده توسط ارائه‌دهندگان خدمات و فین‌تک‌های غیربانکی، ممکن است بانک‌ها به عوامل سرویس‌دهی حساب تنزل پیدا کنند، تصوری کاملا پوچ و بی‌مفهوم است!
بنابراین، اگر کسب و کارتان در اروپا حضور دارد، اصول اولیه برای انطباق با دستورالعمل خدمات پرداخت (PSD2)، در بریتانیا با دستورالعمل سی‌ام‌ای۹ (CMA9)، در هنگ‌کنگ با چارچوب رابط برنامه‌نویسی کاربردی باز مدیریت پولی هنگ‌کنگ (HKMA)، یا در استرالیا با قانون حقوق داده‌های مصرف‌کننده (CDR) را انجام دهید. اما اقدامی فراتر از انطباق با این دستورالعمل‌ها اتمام ندهید، چرا که با توجه به زودگذر بودن بانکداری باز، سرمایه‌گذاری روی یک رویکرد متمایز هیچ فایده‌ای ندارد!
اهمیت ندادن به رقبای جدید
به هر طرف که نگاه کنید، به نظر می‌رسد همه خود را برای اثرات تحول‌آفرین تازه‌واردان اکوسیستم پرداخت، مانند بانک‌های چالشگر (Challenger)، موسسات مالی غیربانکی، فین‌تک‌ها، بیگ‌تک‌ها (Bigtechs) یا همان گافا (گوگل، آمازون، فیسبوک و اپل) و غیره، آماده کرده‌اند.
همچنین ممکن است با مقدار کمی حسادت، متوجه شده باشید که پول و سرمایه در حال سرازیر شدن به اکوسیستم چالشگر است، چرا که در سال ۲۰۱۷، سرمایه‌گذاری خطرپذیر بانک‌های چالشگر بیش از یک میلیارد دلار افزایش یافت؛ یعنی بیشتر از مجموع سرمایه سه سال قبل از آن تاریخ.
با این حال، خیالتان راحت باشد، چون این سرمایه‌گذاری احمقانه است. سرمایه‌گذاری هوشمندانه در بانک‌های سنتی اتفاق می‌افتد، چرا که در این بانک‌ها، مزایای بسیار بیشتری نسبت به استارت‌آپ‌ها به دست می‌آید. زیرساخت فناوری شما خودش را ثابت کرده است، چون مدتی طولانی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد، شاید از قرن پیش تا به حال.
به لطف وجود فرآیندهای داخلی منحصربه‌فردتان، زمان بیشتری می‌طلبد تا محصولات جدیدتان را عرضه کنید. خدمات و محصولات شما گران‌تر هستند، چون مجبورید از سرمایه بیشتری نگهداری کنید و بیشتر بودجه خود را صرف انطباق با مقررات کنید. همه این موارد برای مشتریان‌تان بسیار ارزشمند هستند، بنابراین نمی‌توانند از شما دل بکنند!
نادیده گرفتن تغییرات جمعیتی
چیزی که برای شما خوب بوده و برای پدر و مادر شما هم خوب بوده، برای نسل بعدی نیز به اندازه کافی خوب خواهد بود. در نهایت، این نسل هزاره‌ای‌های مزاحم و فرزندان «نسل زد» آن‌ها، همچنان به شعبه‌ها خواهد رفت، به تجربه‌های بانکداری خود که به پای خدمات شرکت‌های فناوری نمی‌رسد، راضی خواهند بود و به جای انتشار یک بازخورد منفی در رسانه‌های اجتماعی، با خدمات مشتریان تماس خواهند گرفت!
به نظر شما زیاده‌روی کردم؟ بسیار خب، اما قبول کنید که شایعات بروز یک تغییر اساسی در رفتار نسلی، به شدت اغراق‌آمیز است. این حالت در مورد مشتریان شرکتی شما نیز صادق است. با توجه به این که هر روز متولدین نسل هزاره و نسل زد بیشتر و بیشتری تبدیل به خزانه‌داران و مدیران ارشد مالی می‌شوند، این احتمال که شرکت‌ها نگاه متفاوتی به روابط بانکی داشته باشند، پایین است، به نظر شما اینطور نیست؟
پرهیز از تکنولوژی ابری
این مورد کمی فنی است، اما بهتر است به آن توجه کافی داشته باشید. مردم معتقدند که شما باید زیرساخت فناوری اطلاعات پرداخت‌های خود را به فضای ابری منتقل کنید، یعنی فضایی که در جای دیگری است و باید از کسی دیگر برای مدیریت آن استفاده کنید. این کار باعث می‌شود پول زیادی صرفه‌جویی کنید، زمان ارائه به بازار را بهبود بخشید و همچنین به شما کمک می‌کند تا چابک‌تر باشید.
اما شما بهتر از آن‌ها می‌دانید. سه مورد از هر چهار موسسه مالی مهم، از نظر سیستمی، احتمالا در حال حاضر از فضای ابری بهره می‌برد (بر اساس آمار مایکروسافت آژور)، اما قرار نیست شما هم این اشتباه را مرتکب شوید.
سلاح سری شما این است که مراکز داده خودتان را دارید، صاحب ارتشی از کارکنان فناوری اطلاعات هستید که نقص‌ها و خرابی‌ها را تعمیر می‌کنند و وقتی قوانین نظارتی تغییر کند، به‌روزرسانی‌ها را انجام می‌دهند. اگر شما همه چیز را به فضای ابری منتقل کنید، این افراد چه کاری انجام خواهند داد؟
روی برگرداندن از پرداخت آنی
تلاش‌هایی که برای ایجاد شبکه‌های پرداخت آنی (RTP) جدید در جهان انجام گرفته، قابل توجه است. به نظر شما اینطور نیست؟ بسته به تعریف استفاده شده، چیزی مابین بیست تا پنجاه کشور، صاحب شبکه‌های پرداخت حساب‌به‌حساب آنی واقعی هستند. بعضی مناطق حتی دارای چندین طرح آنی هستند که با هم رقابت می‌کنند، مانند آرتی‌وان (RT1) و تی‌آی‌پی‌اس (TIPS) در اروپا.
شما ممکن است از همه این فعالیت‌ها نتیجه بگیرید که در زمینه پرداخت‌های آنی، فرصت‌هایی برای کسب و کارتان وجود دارد که ارزش سرمایه‌گذاری را دارند.
این کار مسلما عاقلانه نخواهد بود! تراکنش‌های میلیاردی که هر ساله از طریق سرویس پرداخت‌های سریع بریتانیا مدیریت می‌شود یا رشد سالانه ۸۱ درصدی شبکه زل (Zelle) آمریکا، همگی از مسیر درست منحرف شده‌اند. مشتریان شما که به دنبال خدمات پرداخت آنی نیستند! اینطور نیست؟ احتمالا آن‌ها اصلا نمی‌دانند که پرداخت آنی چیست و وظیفه شما هم نیست که به عنوان یک شریک قابل‌اعتماد، آگاهی آن‌ها در مورد پیشنهادات جدید بازار را افزایش دهید! بهترین کار این است که اجازه دهید رقبای شما وقت‌شان را برای چنین کاری هدر دهند!
عدم برقراری روابط صمیمانه با فین‌تک‌ها
با توجه به این که ۲۵ درصد از درآمدهای بخش پرداخت و وام، به دلیل تحول بازار، به‌طور بالقوه در معرض خطر قرار دارد (بر اساس گزارش ای‌اف‌ام‌ای یا همان EFMA)، تعداد روزافزونی از بانک‌ها به دنبال بهبود موقعیت رقابتی خود از طریق همکاری با شرکت‌های فین‌تک و خلق محصولات و خدمات جدید هستند.
متاسفانه، آن دسته از همتایان شما که این مسیر را در پیش گرفته‌اند، در حال ارتکاب یک اشتباه بزرگ می‌باشند. همه این حرف‌ها در مورد همکاری و نوآوری مشترک، تبلیغاتی و ظاهری است و توسط همان فین‌تک‌های حیله‌گر پخش شده است!
خودتان را درگیر این حرف‌ها نکنید، چون فین‌تک‌ها رقیب شما هستند. آن‌ها هیچ چیز در مورد بانکداری نمی‌دانند و این شما هستید که همه راه و چاه بانکداری را می‌شناسید! اگر می‌خواهید محصول یا خریدی خلق کنید، خودتان به‌تنهایی آن را بسازید!
در انتظار بهره‌مندی از نوآوری دیگران ماندن
درک این مورد هیچ زحمتی برای شما ندارد. بر خلاف آمار شرکت کاپژمینی (Capgemini) که نشان می‌دهد ۸۷ درصد از شرکت‌های خدمات مالی برنامه‌های فعالی برای نوآوری دارند، همه می‌دانیم که نوآوری کار پرزحمتی است. نوآوری به این معناست که فرهنگ سازمانی‌تان را تغییر داده و بودجه خود را به فعالیت‌هایی اختصاص دهید که موقعیت کسب و کاری استواری ندارند. همچنین نیازمند این است که سیلوهای سازمانی خود را در هم بشکنید و زیرساخت فناوری خود را تغییر دهید تا بتوانید از مزایای بانکداری باز، پرداخت آنی و جابجایی به فضای ابری بهره ببرید. و در نهایت، این مفهوم را دارد که بیش از پیش مشتری‌محور، ارزش‌آفرین و خدمت‌گرا باشید و بیشتر شبیه یک استارتاپ رفتار کنید تا یک موسسه مالی باثبات.
هیچ کدام از این‌ها ارزش توجه و انجام دادن را ندارند! پس نوآوری را به دیگران واگذار کنید و از این که یک دنباله‌رو سریع باشید، لذت ببرید. با این کار، در حجم بسیار زیادی از وقت و پول خود صرفه‌جویی می‌کنید.
چالش پیش‌رویتان کاملا واضح است. راهنمایی‌ها و دستورالعمل‌های بالا را دنبال کنید و ثابت کنید که حق با گارتنر است. به این ترتیب، از سال 2030 به بعد، کارکنانتان که دیگر بیکار شده‌اند، زمان آزاد زیادی خواهند داشت و با سازمان‌های آینده‌نگرتری وارد همکاری خواهند شد.
منبع: BankingTech
