پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
میزگرد «پروندهای برای بانکداری باز» در دومین روز از هشتمین همایش بانکداری الکترونیک و نظامهای پرداخت در سالن سعدی با حضور مهران محرمیان معلم معاون شبکه شرکت خدمات انفورماتیک، نیما نامداری معاون طرح و برنامه شرکت ارتباط فردا، حسن سلیمانی معاون نرمافزار فناوری اطلاعات بانک ملت، احمد احمدی از شرکت جیاساس و امید ترابی معاون توسعه بازار و ارتباط با مشتریان شرکت توسن برگزار شد.
ترابی در ابتدای این پنل درباره بانکداری باز گفت: «بانکداری باز به سمتی حرکتی کرده است که قرار نیست صرفا بانکها تولیدکننده محصولات باشند و استارتآپها و فینتکها نیز میتوانند بیایند و تولیدکننده محصولات باشند.»
سپس نامداری در پاسخ به این سوال که آیا بانکداری باز در فضای کسبوکار ایران و دنیا باعث تغییر شده است یا تنها مد و روند است، گفت: «بانکداری باز یک دورهای مد بود ولی در حال حاضر در دورهی تثبیت است. سال ۲۰۰۷ که بحران مالی شروع شد، بزرگترین بازندگان آن بانکها و مؤسسات مالی بودند و از ۱۰۰ بانک دنیا، ۷۰ درصد با کاهش سهام روبهرو شدند و چون تحرکشان کاهش پیدا کرده بود، بانکها تصمیم گرفتند به سمت بانکداری باز حرکت کنند و به این فکر بودند که چطور سرویسهایشان را در محصولات دیگر ارائه دهند.» به گفته نامداری، بانکداری باز در حال حاضر در مرحله proof of revenue است.
به گفته محرمیان، ما اکنون وسط یک میدان جنگ که مدل کسبوکار بانکها است، قرار داریم. مدل کسبوکار بانکها نزولی شرعی است و بانکها منفورترین نهادها در کشورها هستند.
او ادامه داد: «من با صحبتهای آقای نامداری مخالفم چراکه یک عده که بسته فکر میکنند، نمیتوانند به سمت بانکداری باز حرکت کنند و باز فکر کنند بلکه این افراد به تصمیم خود به این سمت حرکت نکردند بلکه آنها مجبور شدند.» به عقیده معاون شبکه شرکت خدمات انفورماتیک بانکداری بسته مرده یا در حال مردن است بنابراین راهی جز بانکداری باز نداریم.
سلیمانی نیز در پاسخ به این سوال که از نقطه دید بانک، درباره بانکداری باز چگونه فکر میکند، گفت: «بانکداری باز یک ضرورت است و قطعا بانکها در این فکر هستند که مدل کسبوکاری خود را بیرون آوردند. به تبع بانک ملت نیز در خصوص بانکداری باز در حال تقویت زیرساختهایش است تا آنها را در اختیار استارتآپها قرار دهد. و در نسخه core 2که در بانک در حال راهاندازی است، بانکداری باز نقش پررنگی دارد.»
احمدی نیز به مفهوم «پرداخت» و تغییر آن نسبت به گذشته اشاره کرد و گفت: «مفهوم پرداخت در گذشته به سرویسهای مبتنی بر کارت مربوط میشد اما زمانی که وارد بانکداری باز شدیم، دیگر کلمه پرداخت با بانکداری از یکدیگر جدا نیستند و شامل تمام پرداختهای کارتی و بانکی میشود.»
به گفته نامداری، فینتکها سهم کمی در بانکداری باز دارند و به نفع بانکها است که برندینگ خرد مسئله آنها نباشد و آن را به دیگران واگذار کنند.
همچنین ترابی به تمرکز و فعالیت بیشتر استارتآپهای فینتک در حوزه پرداخت اشاره کرد و از محرمیان پرسید که آیا ما در نقطه پرداخت متوقف شدهایم؟ و انحصاری بودن و مجوز PSPها، بانکداری باز را محدود به پرداخت نکرده است؟ محرمیان در پاسخ به این سوال گفت: «سه چالش اصلی فرهنگ، امنیت و پولسازی در بانکداری باز وجود دارد. دلیل اینکه بیشتر فینتکها در حوزه پرداخت فعالیت میکنند نیز این است که مسئله پولسازی آن حل شده است بنابراین استارتآپها دیگر به خود زحمت ایجاد یک زیستبوم جدید را نمیدهند و میخواهند در زیستبومی که قبلا شکل گرفته، فعالیت کنند و دلیلش هم این است که ساختن زیست بودم سخت است.»
او ادامه داد: «من فکر میکنم که یک بخش از این مشکل میتواند با رفع انحصار PSPها حل شود. توصیه گارتنر نیز به افراد فعال در حوزه بانکداری باز، گسترش زیستبومها، تخریب سیلوها، فرهنگسازی و برنامهریزی برای تولید ارزش است.»
به گفته ترابی، میتوان ایران را بهشت پرداخت نامگذاری کرد ولی رقابت در این حوزه با وجود غولهای PSP ها برای استارتآپها سخت است. ولی در مقابل ما ضعیفترین کشور در دادن کارت اعتباری هستیم. او در این باره سوالی را پرسید که چرا فینتکهایی که میخواهند از بانکداری باز استفاده کنند، وارد حوزههایی که بانکداری ما در آن ضعیف است، نمیشوند؟
سلیمانی گفت: «ارائه APIتابع تقاضا است یعنی هنوز برای ما از سمت فینتکها در حوزه تسهیلات و یا حوزههای دیگر تقاضا نیامده است.»
به گفته نامداری، بانکداری باز یعنی بانکداری را در دل دیگران ارائه دهیم که این دیگران لزوما استارتآپها نیستند. بانکداری باز باید مسئله توسعه بانکداری شرکتی باشد.