پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
در میان صنایعی که زنجیره‌بلوک را برای اهداف تجاری مورد استفاده قرار داده‌اند، بانک‌ها رتبه اول را در اختیار دارند. بانکداری را می‌توان یکی از قدرتمندترین صنایع در جهان و البته ایران نامید. بانک‌ها با نقشی که در سیستم اقتصادی کشورها ایفا می‌کنند یکی از مهم‌ترین بازیگران چرخه اقتصادی و حتی سیاسی محسوب می‌شوند. با این‌حال نباید فراموش کرد که بانک‌ها پیش از هر چیز بنگاه‌های اقتصادی هستند و برای بقا باید با سایر بنگاه‌های مالی به رقابت بپردازند.
بانکداری امروز جهان تفاوت زیادی با سال‌های گذشته خود دارد. طی دو دهه گذشته سیستم بانکی در جهان شاهد تحولات چشم‌گیری بوده است. از تغییر در خدمات گرفته تا تلاش برای جلب رضایت هرچه بیشتر مشتریان همگی نتایج همین رقابت‌ها بوده‌اند.
با استفاده از فناوری‌های امروزی، کاربران دیگر نیازی به مراجعه به دستگاه‌های خودپرداز یا شعبه‌های فیزیکی بانک‌های خود ندارند. در تعریف ساده، خدمات بانکداری امروزه نه توسط شعب بانک‌ها بلکه عموماً ازطریق شرکت‌های فین‌تک انجام می‌شود.
پرداخت‌های سریع، انتقال وجه با اپلیکیشن‌های موبایل و دسترسی آسان به حساب‌های کاربری از هر مکان، بخشی از این خدمات مدرن هستند. این خدمات در اصطلاح Banking as a Service یا BaaS نامیده می‌شوند.
پیاده‌سازی این خدمات و دستیابی به اهداف تعیین شده، بانک‌ها را ملزم به استفاده از فناوری‌های نوین ساخته است. بانک‌ها علاوه بر اینکه از توان مالی لازم برای بهره‌برداری از چنین خدماتی برخوردار هستند، انعطاف لازم برای پیاده‌سازی تغییرات فناورانه در ساختار خود را نیز دارند؛ هرچند این انعطاف در کشورهایی مثل ایران کمتر است.
زنجیره‌بلوک یکی از فناوری‌های نوین است که بانک‌ها برای بهبود سیستم نیمه سنتی خود باید به آن توجه کنند. فناوری زنجیره‌بلوک در سال ۲۰۰۹ همزمان با معرفی بیت‌کوین به جهان معرفی و از همان ابتدا به عنوان گزینه‌ای برای بهبود تعاملات مالی در نظر گرفته شد.
زنجیره‌بلوک نوعی دفترکل به اشتراک گذاشته‌شده و توزیع‌شده در شبکه است که روند ثبت تراکنش‌ها را تسهیل و دارایی‌ها را در شبکه‌های تجاری ردگیری می‌کند. دارایی می‌تواند مثل بلیت هواپیما، پول، زمین، ملموس یا مثل اطلاعات و حق کپی‌رایت غیرملموس باشد. به عبارتی هر چیزی که دارای ارزش باشد می‌تواند با ریسک و هزینه کمتر بر روی یک شبکه زنجیره‌بلوک رهگیری و معامله شود. اگرچه شاید در نگاه اول به‌کارگیری این فناوری در ساختار بانکی زمان‌گیر و پرهزینه به نظر برسد؛ مزیت‌هایی به همراه دارد که قابل چشم‌پوشی نیستند.
بانک‌های امروزی در شرایط پیچیده‌ای قرار دارند؛ بین بازیگران بازارهای مالی هیچ اعتمادی وجود ندارد، در تراکنش‌ها نیز هیچ گونه شفافیتی مشاهده نمی‌شود. این شرایط در نهایت به تعادل نَش ختم خواهد شد که در دنیای مالی به معنای کاهش بازدهی سیستماتیک خواهد بود.
افزایش اعتماد به کمک زنجیره‌بلوک
با کمک فناوری زنجیره‌بلوک می‌توان اعتماد میان بازیگران این بازار را افزایش داد. امنیت و اعتبار بالای زنجیره‌بلوک باعث کاهش هزینه‌های اعتبارسنجی خواهد شد. با کمک زنجیره‌بلوک می‌توان آمار تمامی تراکنش‌ها را در یک شبکه غیرمتمرکز و قابل‌دسترس ذخیره نمود.
فرایندهای مشهور به KYC یا احراز هویت مشتری می‌تواند به کمک فناوری زنجیره‌بلوک صورت پذیرد. در شرایطی که بانک‌ها علاوه بر خدمات بانکی در دیگر صنایع خدمات مالی مانند بیمه و بورس نیز فعالیت دارند؛ چنین قابلیتی می‌تواند مزیت رقابتی بانک برنده باشد.
افزایش اعتماد مشتریان به کمک زنجیره‌بلوک
زنجیره‌بلوک همچنین می‌تواند شرایطی فراهم کند که در شبکه بانکی، دارایی‌های دیجیتال تعریف شود. این دارایی‌ها به توکن مجازی تبدیل شده و قابلیت نقل‌وانتقال خواهند داشت. از این طریق هر کس می‌تواند به اینترنت متصل شده و دارایی‌های ثبت شده در زنجیره‌بلوک را مشاهده کند.
پیاده‌سازی زنجیره‌بلوک در سیستم‌های BaaS علاوه بر افزایش اعتماد میان بانک‌ها، ارزش خرید دارایی‌ها را افزایش خواهد داد. در این مدل با تکیه بر ویژگی‌های محصول که توسط پروتکلی بی‌طرف، در فضایی غیرقابل‌دستکاری و نفوذ بررسی شده است؛ اعتماد مشتری افزایش خواهد یافت.
افزایش امنیت و پیشگیری از جرایم به کمک زنجیره‌بلوک
زنجیره‌بلوک، علاوه بر اینکه اعتماد را در تراکنش‌ها افزایش می‌دهد، روند تأیید اعتبار را هم تکرار می‌کند. فرایندهای تأیید هویت و ضدپولشویی کاربران نمونه‌ای دیگر از فرایند اعتبارسنجی قابل پیاده‌سازی در زنجیره‌بلوک هستند.
با کمک زنجیره‌بلوک همچنین می‌توان راهکارهایی برای ذخیره توکن‌های تولید شده ایجاد کرد. مزیت این کیف‌پول‌های دیجیتال عدم نیاز به نیروی انسانی است. فعالیت‌های این کیف‌پول‌ها به طور کامل توسط الگوریتم‌های کامپیوتری صورت می‌گیرد. هیچ فرد یا سازمانی به دارایی‌ها دسترسی ندارد و پروتکل‌های مدرن رمزنگاری از داده‌ها محافظت می‌کنند.
کاهش قیمت تمام شده پول برای بانک
یکی دیگر از مشکلاتی که بانک‌ها در ایران با آن مواجه هستند قیمت تمام شده پول برای بانک است، قیمت تمام شده پول مجموع هزینه‌های مستقیم و غیر‌مستقیمی است که بانک برای کسب درآمد متحمل می‌شود. به کمک زنجیره‌بلوک، دفترکل توزیع شده، قراردادهای هوشمند و خودکارسازی فرایندها می‌توان هزینه‌های سازمان در بخش‌های مختلف را نیز کاهش و از این طریق سود بانک‌ها را افزایش داد.
هر چند ممکن است زنجیره‌بلوک پاسخی برای تمام مشکلات بانک‌ها نداشته باشد؛ نسبت به راهکارهای کنونی آنقدر برتری دارد که قادر خواهد بود برنده بازی را مشخص کند. با توجه به تاکید دولت و بانک مرکزی بر اهمیت زنجیره‌بلوک و مزایای به‌کارگیری آن در نظام بانکی کشور باید منتظر بود و دید کدام‌یک از بانک‌های کشور پیش از دیگران برای پیاده‌سازی این فناوری نوین اقدام خواهند کرد.
