پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
پیام‌رسان بله روزانه 21 میلیارد تومان نقل‌وانتقال مالی انجام می‌دهد
حضور در فضای مجازی و استفاده از شبکه‌های اجتماعی پیام‌رسان امری گریزناپذیر و ضرورت زندگی در دنیای مدرن است. بخش گسترده‌ای از نیاز ارتباطی مردم در شبکه‌های اجتماعی از طریق پیام‌رسان‌های خارجی تأمین می‌شود و باید در نظر داشت که این مسئله می‌تواند مشکلات بسیاری را در حوزه‌های امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رقم زند و تبعات گاه سخت و جبران‌ناپذیری را بر جای گذارد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، امکان انجام امور اقتصادی و ارائه خدمات مالی و بانکی در پیام‌رسان‌های داخلی وجود دارد و این در حالی است که امکان ارائه این خدمات بر بسترهای خارجی وجود ندارد و باوجود مشکلات فعلی دولت در جهت تحقق ارائه خدمات الکترونیک، گسترش خدمات فوق در پیام‌رسان‌های داخلی منجر به تحقق و توسعه اهداف دولت الکترونیک خواهد شد.
همین مسائل ضرورت معرفی هر چه‌بهتر، ارتقاء، کیفیت و حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی تا رسیدن به کیفیتی مطلوب کاربران و قابل‌رقابت با پیام‌رسان‌های خارجی را دوچندان کرده است.
به همین منظور با مصطفی رادمرد مدیر استراتژی و یکی از بنیانگذارن پیام‌رسان بومی «بله» گفتگویی داشتیم تا مشکلات و چالش‌های موجود در استفاده و ارتقاء پیام‌رسان‌های داخلی را بررسی کنیم و همچنین با ویژگی‌ها و قابلیت‌های این پیام‌رسان بیشتر آشنا شویم.
ابتدا توضیح دهید که پیام‌رسان بله چگونه به وجود آمد؟
حدود 3 سال و نیم پیش به برنامه و پلتفرمی فکر می‌کردیم که بتواند ارتباط مردم با کسب‌وکارها و مردم با مردم را راحت‌تر کند.
در آن زمان در بین اپلیکیشن‌ها، پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی جایگاه ویژه‌ای داشتند و بسیاری از سرویس‌های کاربردی مانند خرید محصول و کمک به افراد یا سایر مباحث و تکنولوژی‌های مالی بر این بستر ارائه می‌شد؛ حتی این پیش‌بینی را می‌کردیم که در آیندهٔ نزدیک بانک‌ها بسیاری از سرویس‌های خود را روی پیام‌رسان‌های اجتماعی عرضه کنند.
در ایران این امکان وجود نداشت، زیرا پیام‌رسان یا شبکه اجتماعی داخلی گسترده‌ای نداشتیم و خارجی‌ها هم از دو جهت محدودیت داشتند؛ یکی اینکه حاکمیت علاقه نداشت خیلی از سرویس‌ها را روی ابزارهای خارجی عرضه کند و دوم اینکه سیستم مالی ما به سیستم مالی دنیا متصل نبود.
به همین دلیل خیلی از کاربردها که می‌شد روی شبکه‌های اجتماعی عرضه شود، مانند خریدوفروش، انتقال پول، پرداخت‌های اجتماعی مانند مدیریت شارژ ساختمان در ایران نبود و شبکه‌های اجتماعی پیام‌رسان محدودشده بودند به یک سری کارهای محتوایی و ارتباطی که خیلی رسمی و کاربردی نبود.
مراحل کار کسب‌وکارهایی که در این فضا فعال بودند ازجمله پرداخت و ارسال رسید باید در یک فضای دیگر انجام می‌شد و درنهایت هم خیلی قابل‌پیگیری نبود. به همین دلیل به دنبال پلتفرمی رفتیم که علاوه بر اینکه ارتباطات لحظه‌ای افراد را راحت می‌کند، ابزار مناسبی برای ارتباطات لحظه‌ای مالی مردم با مردم و مردم با کسب‌وکارها باشد.
این‌یک سطح بسیار غنی‌تر شده‌ای از ارتباطات عادی و فعلی در پیام‌رسان‌ها است؛ لازمه چنین ارتباط غنی‌ای اتصال به شبکه بانکی کشور بود تا ضامن امنیت این بستر باشد. در این مرحله بانک ملی به‌عنوان بزرگ‌ترین بانک کشور به دلیل راهبردهایی که در بانکداری اجتماعی داشت، روی استارت‌آپ پیام‌رسان بله سرمایه‌گذاری کرد.
در سال 96 تراکنش‌های زیادی داشتیم، باوجوداینکه در انتهای این سال به یک‌میلیون کاربر رسیدیم، بیش از هزار و 600 میلیارد تومان در این سال تراکنش مالی بر بستر بله صورت گرفت و در حال حاضر روزانه 21 میلیارد تومان نقل‌وانتقال مالی در بله صورت می‌گیرد که این مهر تأییدی است بر اینکه این پیام‌رسان می‌تواند بستر مناسبی برای این امر باشد.
درواقع بله همه کارکردهای شبکه‌های اجتماعی را دارد و از طرفی هم امکان نقل‌وانتقال لحظه‌ای پول هم برای افراد فراهم است. این بستر مانند یک مجتمع تجاری، تفریحی و فرهنگی است که در آن مواردی مانند رستوران، پارک و مراکز خرید در یکجا قرارگرفته‌اند؛ این کنار هم بودن می‌تواند ارزش‌افزوده بالاتری داشته باشد.
در بله هم همین‌طور است و شما ضمن اینکه از کارکرد اجتماعی آن استفاده می‌کنید، می‌توانید از انواع کسب‌وکارها بهره ببرید و نیازهای روزانه خود را تأمین کنید. همچنین به‌مرورزمان نیازهای جدید هم می‌تواند در بله به وجود بیایند و ارائه سرویس کنند. هدف ما این است که این بستر به بزرگ‌ترین مجتمع کشور برای تأمین نیازهای ارتباط اجتماعی و کسب‌وکاری مردم تبدیل شود.
کسانی که پیام‌رسان بله را راه‌اندازی کردند، چه رزومه‌ای داشتند؟
بله استارت‌آپی است که در شرکت النون شکل گرفت که آن‌هم یک شرکت آی‌تی بود و بعدازآن شرکت سداد سرمایه‌گذاری لازم را انجام داد. بله با یک تیم 3 تا 4 نفرِ شروع شد و خیلی زود گسترش پیدا کرد و تا امروز تقریباً به حدود 60 نفر رسیده است.
حدوداً از سه سال پیش بعد از ایده پردازی‌ها، استارت اولیه زده شد و بعد از مدتی افراد دیگری به این مجموعه اضافه شدند و سپس از تابستان 94 اولین نسخه این پیام‌رسان ارائه شد و بله تقریباً در انتهای سال 95 با امکانات مالی ارائه شد و این برای اولین بار بود که در کشور سرویس‌های مالی در یک نرم‌افزار ثالث و اجتماعی عرضه شد.
علت انتخاب «بله» به‌عنوان اسم پیام‌رسان چه بود؟
در ابتدا ما به حدود 3 اسم فکر کرده بودیم و بعد نظرسنجی‌هایی هم در این زمینه صورت گرفت که درنهایت به چند دلیل بین اسم‌های پیشنهادشده بله انتخاب شد. بله در زبان فارسی به معنای تأیید است و بیشترین کاربرد و بیشترین تکرار را دارد و به نشانه پاسخ دادن است؛ این خیلی مرتبط بود با آن مفهوم اصلی اپلیکیشن ارتباطی که به دنبال آن بودیم.
در کنار همه این‌ها، یک اسم خاص و کوتاه بود که بازخوردهای خوبی هم داشت و جلب‌توجه هم می‌کرد.
چرا اقبال مردم به پیام‌رسان‌های خارجی نسبت به داخلی بیشتر است؟
این موضوع دو دلیل دارد که مربوط به هر سرویسی می‌شود و ما هم این را مدنظر داشتیم و به همین دلیل به سراغ سرویسی رفتیم که دارای نوآوری و تفاوت است و نه سرویسی که کپی یک اپلیکیشن خوب خارجی است.
اپلیکیشن‌های خارجی مثل تلگرام سال‌هاست که فعالیت می‌کنند و از این نظر که نیازهای پیام‌رسانی را زودتر از خیلی‌ها تأمین کردند، می‌توان آن‌ها را تحسین کرد. ما در کشورمان به دلیل آنکه بنگاه‌های آی‌تی و بازارمان کوچک است، این اقدامات را بسیار دیر شروع می‌کنیم، این سرویس‌دهی خوب فقط درزمینهٔ پیام‌رسانی است اما این حوزه خیلی با محتوا درگیر است.
قبول دارید که پیام‌رسان‌های داخلی نسبت به برخی ابزارهای خارجی ضعیف‌تر هستند؟
ازنظر پیام‌رسانی قطعاً همین‌طور است چون آن‌ها از چندین سال قبل شروع کردند و نیروهای خبره‌ای در این زمینه‌دارند و این کار را برای چندمین بار است که انجام می‌دهند، درصورتی‌که خیلی از ابزارهای ایرانی برای اولین بار است که این کار را انجام می‌دهند درنتیجه با سعی و خطا پیش می‌روند.
اتفاقاً یکی از نقاط قوت بله این است که سعی کرده از دانش روز دنیا هم استفاده کند؛ سعی کردیم با استفاده از تجارب مختلف که تیم‌های خوب خارجی درزمینهٔ دیتابیس یا زمینه‌های بَکِند یا سرور مشاوره بگیریم و از توسعه مشترک با آن‌ها استفاده کنیم که این در اکتساب فناوری و سریع‌تر کردن توسعه خیلی کمک کرد.
آیا پیام‌رسان‌های داخلی قابلیت رسیدن به کیفیت بالاتر و جایگزین ابزارهای خارجی رادارند؟
ازنظر فنی که توانایی خوبی برای بحث‌های پایه پیام‌رسانی وجود دارد اما ازنظر کلی بخواهیم نگاه کنیم که آیا همه عملکرد یک پیام‌رسان خارجی را دارا است یا نه شاید پیام‌رسان داخلی در بعضی از فیچرها یا عملکردها ضعیف‌تر باشد و این همان‌جایی است که به نظر ما که کسب‌وکاری مثل پیام‌رسان داخلی باید از مزیت‌های بومی که در اختیار دارد و یا از نوآوری‌هایی که می‌تواند داشته باشد مانند همین بسترهای کاری یا مالی که در بله وجود دارد، استفاده کند.
می‌خواهید بگویید که ازنظر فنی و تخصصی ناامید شویم که بتوانیم با ابزارهای خارجی رقابت کنیم؟
حرف ما این است که هر چه استقبال از یک بستر بیشتر شود آن ابزار می‌تواند شروع به ساختن و رشد سریع‌تر خود کند چون مشکلات و ضعف‌های آن زودتر مشخص می‌شود که این آزمایش واقعی آن است؛ به این دلیل که در حوزه نرم‌افزار به این صورت است که اگر دقیقاً بدانید مشکل شما چیست می‌توانید آن را برطرف کنید.
شاید بتوان گفت که هفتادتا هشتاد درصد مسئله این است که بدانید مشکل چیست، این با افزایش واقعی کاربر و آزمایش واقعی اپلیکیشن مشخص می‌شود.
در حال حاضر پیام‌رسان‌های داخلی به تجربه و توان خوبی رسیده‌اند، بعضی از آن‌ها ازجمله «بله» به‌طور جدی‌تر کار می‌کنند و دارای تیم و مشاوران خارجی خوبی هم هستند اما حرف اصلی ما این است که برای اینکه این اکوسیستم شکل بگیرد و کاربرها به آن ورود کنند لازم است که پیام‌رسان‌ها داخلی به کپی‌برداری از یک پیام‌رسان خارجی آن‌هم فقط در بحث پیام‌رسانی اکتفا نکنند بلکه باید از مزیت‌ها و سرویس‌های بومی که در اختیاردارند استفاده کنند وگرنه بی‌معناست که یک استارت‌آپی همان کار را انجام دهد که یک ابزار دیگر به‌خوبی در حال انجام آن است و سعی کند دنباله‌رو آن باشد.
ویژگی‌های پیام‌رسان بله را برای ما توضیح دهید؟
همان‌طور که گفته شد، بله یک پلتفرم پیام‌رسان مالی است که سعی می‌کند بستری فراهم بیاورد که هم ارتباط پیام‌های چندرسانه‌ای فردی و اجتماعی کاربران خیلی راحت شود و هم ارتباط آن‌ها ازنظر مالی تسهیل شود و همچنین ارتباط آن‌ها با کسب‌وکارها را فراهم آورد.
برای این منظور یک پیام‌رسان اجتماعی به وجود آوردیم که قابلیت‌های مختلفی دارد مانند ارتباط فردی، ارتباطات گروهی و کانالی و قابلیت‌های مختلفی که مترتب این‌ها است؛ پیام، عکس، ویدیو، لوکیشن مواردی ازاین‌دست هستند. تسهیل ارتباط کسب‌وکاری مردم ازجمله برای خیریه‌ها، از دیگر ثمرات قابلیت‌هایی مانند کانال است.
برای اینکه ارتباط در پیام‌رسان غنی‌تر شود، دو نوع پیام جدید علاوه بر چیزی که الآن رایج است مثل ارتباطات متنی، چندرسانه‌ای، لوکیشن و امثال این‌ها به بستر پیام‌رسان اضافه کردیم. یکی پیام انتقال پول است که با استفاده از آن شما به همان راحتی که می‌توانید پیام متنی ارسال کنید، این امکان رادارید که پول بفرستید.
این کار صرفاً با انتخاب مبلغ و استفاده از رمز دوم کارت و از طریق سیستم بانکی شتاب خیلی راحت صورت می‌گیرد و رسید آن در لحظه برای شما و فرد مقابل ارسال می‌شود و فرستنده و گیرندهٔ پول برای هر دو طرف مشخص است. ارسال لحظه‌ای رسید در همان بستر، کار را خیلی راحت‌تر می‌کند نسبت به حالتی که شما پول را در جای دیگری منتقل می‌کنید و بعد یک پیامک ارسال می‌کنید.
یک نوع دیگر از پیام در بله پیام درخواست پول است؛ به این صورت که با ارسال پیام از طرف مقابل خود با مبلغ مشخص یا متغیر پول درخواست کنید؛ همچنین می‌توانید عکس یا توضیحات هم برای او ارسال کنید.
این پیام که ارسال می‌شود برخلاف پیام‌های دیگر یکرنگ مشخصی دارد که نشان می‌دهد یک پیام رسمی درخواست پول است و همچنین انتهای آن دکمه پرداخت دارد که با استفاده از آن خیلی راحت‌تر از ابزارهای بانکی و پرداختی دیگر می‌توانید فقط با زدن رمز دوم کارت خود انتقال پول را انجام دهید و رسید و گزارش‌گیری آن را دریافت کنید.
در حال حاضر ما گروه‌هایی مانند صندوق قرض‌الحسنه خانواده یا فامیل یا یک مسجد داریم که برای جمع‌آوری اقساط آن، می‌توان یک درخواست پول فرستاد و افراد می‌توانند قسط خود را در آنجا با یک کلیک بپردازند و خیلی راحت می‌توان گزارش آن را دریافت کرد.
یا در مدرسه‌ای از همین طریق می‌توان با اولیاء و مربیان در ارتباط بود که در حال حاضر هم کانال اطلاع‌رسانی آن‌ها از این طریق فعال است و همچنین اگر پولی قرار باشد دریافت کنند با ارسال یک درخواست پول، اولیاء می‌توانند بدون اینکه به ابزار دیگری مراجعه کنند و رسید فیزیکی آن را به دانش‌آموز بدهند و توضیحات آن را در زیر آن بنویسند تا از این طریق به دست دفتردار برسانند، می‌توانند این مبلغ را با یک کلیک پرداخت کنند و گزارش آن به مدیر مدرسه می‌رسد.
در حال حاضر خیلی از خیریه‌ها مانند کمیته امداد در بله کانال دارند و سوژه‌های کمک به نیازمندان را در آنجا ارسال می‌کنند مثلاً لازم است در سیستان و بلوچستان به یک سوژه خاص کمک شود و این کار با ارسال توضیحات در کانال امکان‌پذیر است و کاربران کمک لازم را انجام می‌دهند و همچنین می‌توانند آن را در کانال‌ها و گروه‌های دیگر باز ارسال کنند.
اینجاست که خاصیت کنار هم بودن سرویس‌های اجتماعی و مالی مفید بودن خود را نشان می‌دهد. همچنین یک پلتفرم به نام بات در بله وجود دارد که یک سطح خیلی پیشرفته‌تر و هوشمندتر را برای کسب‌وکارها در اختیار مردم قرار می‌دهد.
شما می‌توانید یک باتی را طراحی کنید مانند یک سرویس سفارش غذا یا فروش لباس که با استفاده از آن می‌شود اگر کسی در کانال محصول موردنظر خود را پسندید آن را خریداری کند. در این روش، نوع، تعداد محصول و آدرس مقصد مشخص می‌شود و درنهایت در همان بات خیلی راحت یک درخواست پول ارسال می‌کند که کارکرد فاکتور را دارد و سپس با یک پرداخت این خرید انجام می‌گیرد و رسید آن، هم برای شما و هم برای فروشگاه صادر می‌شود.
مزیت این روش این است که این معامله قابل‌پیگیری است یعنی شما رسیدی دارید که در آن کاملاً درج‌شده که این پرداخت پول، بابت چه چیز و به چه کسی انجام‌شده است. همچنین در حین انتقال پول هم با استفاده از استعلامی که ما از بانک می‌گیریم، شما می‌توانید ببینید که پشت این انتقال پول، پذیرنده یا کارت هر فرد و فروشگاهی بوده که این برای خریدار اطمینان‌بخش است.
مزیت کنار هم بودن همه این ویژگی‌ها این است که فروشنده همه مراحل تبلیغ محصول، فروش محصول و دریافت مبلغ و همچنین برای خریدار مشاهده محصولات، انتخاب و پرداخت مبلغ را در یک فضا انجام می‌دهند. وجود ابزارهایی مانند کانال و بات این امکان را به وجود می‌آورد که هر کس خودش این کار را در این فضا انجام دهد. این‌ها همان غنی کننده‌های ارتباط و تسهیل‌کننده کسب‌وکارها هستند که در ابتدای بحث بیان کردم.
یکی دیگر از مزیت‌های بله در خصوص دانلود این است که دیتاسنترهای آن توسط دیتاسنترهای داخل کشور پشتیبانی می‌شوند. به همین دلیل هزینه ترافیک آن بر اساس روال کار اپراتورها، نسبت به آن چیزی که از خارج خریداری می‌شود به‌صورت یک‌سوم حساب می‌شود و به همین دلیل خیلی مواقع سرعت دانلود و آپلود بله نسبت به خیلی از سرویس‌های خارجی بالاتر است.