پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
احمد حاتمییزد؛ مدیرعامل اسبق بانک صادرات / بسته ارزی رونمایی شده که از روز سهشنبه اجرایی شد هرچند دارای نکاتی مثبت است اما قرار نیست معجزه کند. از نکات مثبت دربسته ارزی دولت خارج کردن ارز مسافرتی از دایره ارزهای یارانهای است اما امیدواریم در آینده نهچندان دور بانک مرکزی جزییات بیشتری از این تصمیم را علنی کند ازجمله اینکه عدم پرداخت ارز یارانهای تمام مسافرتها را شامل میشود و سفرهای زیارتی و عتبات هم از این دایره خارج است.
ارز ماحصل پول نفت و صادرات و متعلق به عموم مردم ایران است بنابراین هشتاد میلیون نفر نباید هزینه سفرهای چندباره دو میلیون نفر بهقصد زیارت را بدهند و از سوی دیگر بر اساس شرع اسلام مسلمانی به سفر زیارتی میرود که مستطیع است.
با توجه به شرایط کنونی ارزی کشور ازنظر شرعی و اجتماعی تخصیص یارانه ارزی به سفرهای زیارتی مجاز نیست و این امید وجود دارد که بانک مرکزی هرچه زودتر جزییات بسته ارزی دراینباره را اعلام میکند.
دیگر نکته مثبت بسته ارزی مجاز اعلام کردن واردات طلا و ارز بدون مالیات و تعرفه و محدودیت است. ازآنجاییکه آمریکاییها تلاش میکنند حسابهای ایرانیان در خارج از کشور را بگیرند و مانع نقلوانتقال وجوه شوند، مردم عادی میتوانند با استفاده از چنین مقرراتی که مشمول تحریمها نیست طلا و ارز به ایران وارد کنند. این تصمیم ضدتحرکمی و مردمی است بااینحال اثرگذاری و میزان حجم آن مشخص نشده است.
دربسته ارزی خریدوفروش ارز و فعالیت بازار آزاد مجاز اعلامشده است. این تصمیم بهظاهر مثبت است اما من آن را خیلی راهگشا نمیبینم چراکه میزان معاملاتی که در بازار آزاد انجام میشود بسیار محدود است. انتقال وجوه در بانکهای خارجی آسان نیست.
فروشنده ارز که بهطورمعمول صادرکننده است، محصول را فروخته و ارز را دریافت کرده و این ارز برای مثال بهحساب بانکی در سنگاپور واریزشده است. متقاضی این ارز میخواهد ارز موردنیازش را از این صادرکننده خریداری کرده و به آلمان، فرانسه یا هر کشور دیگری که قصد خرید از آن را دارد منتقل کند.
در شرایط کنونی که انتقال وجه به دلیل اصرار آمریکاییها و شرکای بانکیشان در تحریم ایران بهسختی انجام میشود، رشد معاملات ارزی بازار آزاد محدود باقی خواهند ماند. درواقع تحریمها مانع اثرگذاری بازار آزاد در تثبیت نرخ ارز خواهد شد. دیگر نکته بحثبرانگیز دربسته ارزی دولت مسئله گشایش سپردههای ارزی است.
هرچند رئیس بانک مرکزی از تضمین این سازمان درباره سپردههای ارزی مردم میگوید اما بعید است که با توجه به تجربه گذشته مردم دوباره بهنظام بانکی دراینباره اعتماد کنند.
درگذشته بانکهای دولتی اقدام به بازگشایی سپرده ارزی کردند اما در زمان مطالبه سپردهگذاران اعلام شد که مردم میتوانند معادل ریالی ارز سپردهشده را دریافت کنند که البته به نرخ دولتی محاسبه میشد. با توجه به این تجربه تصور نمیکنم کسی دوباره دراینباره به نظام بانکی ایران اعتماد کند چراکه مدیریت مناسبی درزمینهٔ حفظ و صیانت از سپردهها وجود ندارد.
سودی که اکنون از سوی بانکها به سپردهگذاران پرداخت میشود مخاطرهآمیز است. حجم نقدینگی با سرعت در کشور رو به افزایش است و یک علت بروز این بیماری در اقتصاد ایران سیستم حسابرسی بانکهاست. بانکها در ترازنامههای مالی درآمدی را نشان میدهند که واقعی نیست و موهوم است.
اظهار درآمد موهوم از سوی بانک ناشی از تسهیلاتی است که آنها اشخاص حقیقی و حقوقی پرداخت کردهاند و بر اساس تعهد مشتری آن را به مجموعه درآمدهایشان اضافه میکنند. بانک مرکزی اگر تصمیم به اصلاح نظام بانکی دارد بهتر است در گام اول به حسابرسی و گزارشگری مالی بانکها بپردازد و آن را تغییر دهد تا بانکها بر اساس نظام نقدی کار کنند نه تعهدی و درآمدی که وجود ندارد را محاسبه نکنند.
غول عظیم نقدینگی که ریشه در این مشکل دارد، تورم در کشور را به 40 تا 50 درصد میرساند. این روند نامطلوب تا زمانی که بانک مرکزی دراینباره اقدام نکند ادامه خواهد داشت. از سوی دیگر تا زمانی که روابط بانکی ما با دنیا حل نشود به رشد اقتصادی نمیرسیم و احتمال حصول رشد منفی در اقتصاد زیاد است.