پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
سمفونی کوچه البرز / به بهانه ۱۵ سالگی شرکت «سپ»
نقاطی در روی زمین هستند که تمرکز رخدادهای تاریخی در آن زیاد است و این چگالی بالا باعث میشود آن نقاط در حافظه تاریخی مردم جاگیر شوند؛ جاهایی مثل میدان آزادی و میدان توپخانه از این دستاند. در نزدیکی میدان انقلاب و میدان فردوسی و خیابان ولیعصر تهران کوچهای است به نام البرز.
این کوچه به نام مدرسه معروفی است که در این کوچه قرار دارد. در این کوچه ساختمانی قدیمی وجود دارد که محل شکلگیری شرکتهای مهمی در فضای فناوری ایران بوده است؛ از مهمترین این کسبوکارها توسن و سپ است. هرچند که این شرکتها امروز بزرگ شدهاند و دیگر ارتباطی با آن ساختمان قدیمی ندارند و در آن ساختمان قدیمی کوچه البزر امروز مدرسهای ایجاد شده است منتها به نظرم نمیشود یاد و خاطره آن روزها را فراموش کرد.
قبل از نوشتن این یادداشت درباره سپ به آرشیو نسبتاً غنی راه پرداخت نگاهی انداختم. دیدن مطالب قدیمی درباره موضوعات مختلف باعث شد بیشتر از زمانی که تصورمیکردم مشغول خاطره بازی شوم. وقتی به تاریخ نوشتهها نگاه میکنیم شاید تصور کنیم فقط همین چند سال پیش بوده و هنوز زمان زیادی از آن روزها نگذشته است. منتها وقتی محتوای مطالب را میبینیم به نظر میٰرسد آن روزها فرسنگها با امروز فاصله دارد.
یکی از بامزهترین نکتهها درباره روزهای نه چندان دور این است که آن زمان مدام میگفتیم بانکداری و پرداخت الکترونیکی. به مرور پیشرفت رخ داد و این پسوند الکترونیکی را هم حذف کردیم و نوشتیم بانکداری و پرداخت خالی، با این استدلال که مگر بانکداری و پرداخت غیر الکترونیکی هم داریم که انقدر روی الکترونیکی تأکید میکنیم.
بهمرور از الکترونیک و الکترونیکی هم گذشتیم و فناوری روی دیگر خودش را به ما نشان داد که از آن با مفهوم دیجیتال یاد میکنیم. بماند که این روزها برخی دچار توهم دیجیتال هستند، منتها در سالهای اخیر حجم تغییرات دیجیتال انقدر زیاد بوده که باورکردنی نیست.
تابوی نام بردن از کسبوکارهای ایرانی
اگر میخواهید درباره سپ بیشتر بدانید این گزارش رسول قربانی خوب است و حتما به آن مراجعه کنید؛ منتها اینجا نمیخواهم درباره این موضوع صحبت کنم. امروز میخواهم به بهانه تولد سپ خیلی سریع موضوعی را مطرح کنم که به نظرم در سالهای اخیر چندان جدی گرفته نشده است. خوشبختانه به بهانههای مختلف همه میخواهند از تولید ملی حمایت کنند؛ اما مهمترین رسانه ملی این مملکت وقتی میخواهد از تولید ملی حمایت کند نهایت کاری که میکند این است که فردی را بدون نام و بدون مشخص بودن برندش به تلویزیون میآورد و چیزهایی از او میپرسد که اصلاً مخاطب عادی نمیفهمد آنها درباره چی حرف میزنند.
درحالیکه در همین رسانه ملی بهراحتی نام شرکتهای خارجی برده میشود. نمیخواهم بگویم نام شرکتهای خارجی را نبرند که اتفاقاً این تکه کارشان بهصورت ناخواسته درست است. میخواهم بگویم کاش صداوسیمای ما و رسانههای فراگیر تا نامی از یک شرکت ایرانی مطرح میشد فوری بخش بازرگانیشان را وسط نمیآوردند. کاش رسانههای فراگیر ایرانی دست کسبوکارهای ایرانی را میگرفتند و با نام آوردن از آنها درباره آنها صحبت میکردند. کاش فضای رسانه ملی جوری بود که راحت میشد درباره کسبوکارهای ایرانی صحبت کرد و انتخاب را به مردم واگذار کرد.
این روندی بود که از سال ۹۰ ما در راه پرداخت شروع کردیم. من حتی در تمام نوشتههایی که برای رسانههای دیگر نوشتم هم سعی کردم همین روند را حفظ کنم و از کسبوکارهای ایرانی عامدانه نام میبرم. به نظرم نام بردن از کسبوکارهای ایرانی تابویی است که در سالهای اخیر تا حدودی شکسته است. البته هنوز در ابتدای راه قرار داریم. بهشدت بر این عقیده هم پافشاری میکنم که اگر توسعه و بهبودی نیز در کار باشد این توسعه از سمت کسبوکارهای خصوصی شروع میشود نه از نهاد دولت. کسبوکارهای خصوصی در ایران آغازگر بسیاری از تغییر و تحولات هستند و درنهایت دولت میتواند «پز» این تحولات را بدهد.
سپ یکی از این شرکتهای ایرانی است که در سالهای گذشته نقش بسیار مهمی در توسعه فناوریهای پرداخت (پیتک) در ایران داشتهاند. این شرکت برخلاف چند شرکت بزرگ و پیشروی این عرصه هرگز بهصورت رادیکال و انفجاری وارد فضای رقابت نشد و همیشه نوعی از محافظهکاری و آرامش بر رفتار آنها حاکم بوده است. همانگونه که بانک سامان در سالهای گذشته با نوعی وقار همراه با آرامش درزمینهٔ برندینگ حضور داشته است سپ هم سعی کرده هرگز از مدار آرامش خارج نشود و در سالهای گذشته ثبات مدیریتی در این مجموعه هم به کمک آنها آمده است. درست است که سپ برخلاف اول بودنش در بسیاری از عرصهها اولین کسبوکار فناوری پرداخت در بورس ایران نبوده و بهعنوان پنجمین شرکت فناوری پرداخت وارد بورس شده، اما همین تأخیر را هم میتوان با استدلالی که مطرح کردم تحلیل کرد.
روشن کردن شمع در جهان تاریک
درهرحال سپ در کنار شرکتهای مهم فناوری مالی ایران نامی مهم است و کسانی که این شرکت را در سال ۱۳۸۲ بنا نهادند به نظرم مانند کسانی بودند که در دنیایی تاریک اولین شمع را روشن کردند. حالا امروز این شمع به نورافکنی بزرگ تبدیلشده است و نورافکنهای مختلف درحال روشن کردن زندگی ما هستند. شاید آن عادت بدی که رسانه ملی در همه ما نهادینه کرده باعث شود به این فکر کنیم که چرا یک نفر باید نام یک شرکت را ببرد و در روز تولد شرکت از این کسبوکار بگوید.
در پاسخ به این سؤال همیشه به این فکر کردم که چرا اگر این متن درباره جایی مانند اپل، فیسبوک، توییتر، تلگرام، مایکروسافت و یا گوگل بود کسی این سؤال را مطرح نمیکرد. چرا ما با دست خودمان در حال پنهان کردن و پس زدن داشتههایمان هستیم.
سپ یکی از نامهای درخشان فضای فناوریهای مالی ایران است و به احترام همه آنهایی که این کسبوکار را خلق کردند کلاه از سر برمیدارم و به احترامشان میایستم و امیدوارم این مسیر در سالهای آینده افراد بیشتری را به خودش ببیند. این روزها که حرفهای ناامیدکننده از در و دیوار میبارد حضور نامهایی مانند سپ در دنیای ما منبعی از امید است و امیدوارم در سالهای آینده این نامها بیشتر و بیشتر شوند.