پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مدیرعامل بانک قرض‌الحسنه مهر ایران با اشاره به رشد ۸۳ درصدی منابع این بانک و افزایش میزان تسهیلات پرداخت‌شده در سال گذشته، از اقدامات بانک مرکزی درزمینهٔ کاهش نرخ سود بانکی دفاع کرد و گفت: «توسعه بانکداری الکترونیک از اولویت‌های مجموعه بانک قرض‌الحسنه مهر ایران در سال جاری است.»
عملکرد بانک در سال گذشته چگونه بوده و میزان منابع و پرداخت تسهیلات چه میزان رشد داشته است؟
خوشبختانه مفروضاتی که در ابتدای سال گذشته در نظر گرفته بودیم تقریباً به‌طور کامل محقق شد و شاهد رشد ۸۳ درصدی منابع از محل رشد منابع مردمی بودیم به‌عبارت‌دیگر منبعی جز جذب سپرده برای تأمین منابع نداریم، با این حساب مانده منابع بانک از حدود شش هزار میلیارد تومان به رقمی بالغ‌بر ۱۱ هزار میلیارد تومان رسید.
در بخش تسهیلات نیز به حدود ۷۵۲ هزار نفر تسهیلات اعطاشده که درمجموع رقمی بالغ‌بر ۸۲ هزار میلیارد ریال شده است این در حالی است که میزان تسهیلات پرداخت‌شده در سال ۹۵، ۴ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان بود بنابراین میزان تسهیلات پرداخت‌شده تقریباً دو برابر شده که بخشی از آن از محل وصول تسهیلات پیشین پرداخت‌شده است و با توجه به میزان تسهیلات پرداخت‌شده می‌توان گفت که امسال یکی از سال‌های موفق بانک بوده است.
به پرداخت بخشی از تسهیلات از محل وصول تسهیلات پیشین اشاره کردید، درزمینهٔ وصول مطالبات وضعیت بانک به چه صورت است با توجه به اینکه چندین سال است که نظام بانکی ما با مشکل وصول مطالبات معوق درگیراست.
به‌رغم اینکه گردش منابع در سیستم بانکی محدودشده و اقتصاد کشور با رکود درگیر است، در ابتدای سال ۹۶ معوقان ما ۱.۲ درصد بود اما در پایان سال به زیر یک درصد یعنی حدود ۰.۹ درصد رسید به‌عبارت‌دیگر می‌توان گفت ۹۹ درصد تسهیلات در زمان خودش به سیستم بازمی‌گردد و درنتیجه توان پرداخت تسهیلات در بانک مهر ایران بالا است.
چه اقدامات و برنامه‌های جدیدی در سال گذشته در بانک مهر ایران انجام‌شده و چه میزان این برنامه‌ها مؤثر بود؟
کار بزرگی که در سال گذشته آغاز کردیم بحث بانکداری الکترونیک بود، تعداد کسانی که از موبایل بانک ما استفاده می‌کردند محدود بود اما با اقداماتی که همکاران ما انجام دادند این رقم از ۸ به ۳۰ درصد افزایش یافت و تلاش می‌کنیم این عدد در سال ۹۷ به ۶۰ درصد برسد، با توجه به اینکه عمده مشتریان ما از شهرستان‌ها و روستاهای کوچک هستند که بسیاری از آن‌ها امکانات فضای مجازی و بانکداری الکترونیک را ندارند نمی‌توان انتظار داشت که بانک به‌طور کل به سمت بانکداری الکترونیک برود بنابراین سهم ۶۰ درصدی برای ما قابل‌قبول است.
درزمینهٔ تسهیلات ازدواج، بانک قرض‌الحسنه مهر ایرآنچه سهمی در کوتاه نمودن صف وام قرض‌الحسنه ازدواج داشت؟
در حوزه ازدواج یک بحث تکلیفی داریم که به عهده ما گذاشته شد، در این بخش هر آنچه بانک مرکزی معرفی کرد چه در قالب طرح ضربتی (سهمیه بانک از طرح ضربتی نیز ۱۵ هزار و ۳۰۰ نفر بود) چه عادی به‌طور کامل پرداخت شد. در این حوزه برخی وام ۲۰ میلیونی و برخی ۱۰ میلیون تومانی دریافت کردند. درواقع بنا به آمار در سال ۹۶ حدود ۳۲ هزار نفر از بانک قرض‌الحسنه مهر ایران تسهیلات ازدواج دریافت کردند که رقمی بالغ‌بر ۳۴۰ میلیارد تومان بود.
در حوزه اجرای طرح‌ها و برنامه‌های جدید عملکرد بانک به چه صورت بوده است؟
باهمت و تلاش همکارانم در بانک قرض‌الحسنه مهر ایران تنوع طرح‌هایمان بیشتر شد و ۴ طرح جدید معرفی کردیم که مورد استقبال قابل‌توجهی قرار گرفت. در این زمینه با توجه به اینکه تسهیلات ما خرد است و برای بانوان جذاب‌تر است تا آقایان تا حدودی سمت‌وسو را به‌طرف خانواده‌ها و به‌ویژه خانم‌های خانه‌دار بردیم و طرح ویژه پرداخت تسهیلات به زنان خانه‌دار را اجرا کردیم.
جزییات این طرح و روش دریافت تسهیلات چگونه است؟
در این طرح متقاضیان با سپرده‌گذاری ۴ ماهه هرماه به مبلغ ۲۰۰ هزار تومان می‌توانند مبلغ سه میلیون تومان وام دریافت کنند، این عدد تکرارپذیر است یعنی اینکه به همین ترتیب ادامه پیدا می‌کند و مبلغ تسهیلات بعدی به ۶ و ۱۲ میلیون تومان و درنهایت به ۲۰ میلیون می‌رسد.
طرح دیگری که توسط بانک اجرا شد به حوزه مسئولیت‌های اجتماعی در حوزه بانوان برمی‌گردد به این صورت که رقمی بالغ‌بر ۱۰۰ میلیارد تومان اختصاص دادیم که باهماهنگی معاونت زنان ریاست جمهوری از طریق استان داری‌ها به ۳۳ هزار خانم سرپرست خانوار پرداخت شد.
طرح اندوخته خانواده از دیگر طرح‌هایی است که در سال گذشته در بانک اجرا شد، همه می‌دانیم که عمده خانواده‌ها صندوق‌های قرض‌الحسنه خانوادگی دارند که مشکلات خاص خودش را دارد اول اینکه منابع محدود است و دیگر اینکه مشکل ضمانت وجود دارد، در این راستا در بانک طرحی را اجرا کردیم که بر اساس آن هر خانواده‌ای که تمایل داشته باشد می‌تواند این صندوق را به بانک قرض‌الحسنه بیاورد (باهمان عددی که در خانواده‌ها جمع می‌شده و باهمان نحوه توزیع) بانک نیز معادل مبلغ صندوق را اختصاص می‌دهد و درنتیجه مبلغ وام دو برابر می‌شود، این طرح هم با استقبال خوبی مواجه شده به‌طوری‌که تاکنون بیش از ۱۵۰ صندوق در بانک تشکیل‌شده است.
با توجه به آماری که درزمینهٔ منابع، تسهیلات و وصول مطالبات اعلام کردید و همچنین با توجه به طرح‌های اجراشده می‌توان گفت که عملکرد بانک مهر ایران در سال ۹۶ موفقیت‌آمیز بوده، دلیل این موفقیت ازنظر شما چیست؟
اول اینکه مبالغ وام مبالغ خرد است، از سوی دیگر طیفی که مشتری بانک است طیف سالم کشور هستند به‌عبارت‌دیگر کسی که با بانک ما کار می‌کند معتقد است که به دلیل قرض‌الحسنه بودن بانک باید وام خود را در وقت مقرر پس دهد و این قسمت اعتقادی در بانک مهر این بسیار بیشتر از سایر بانک‌های تجاری است که بعضاً افراد وامی را به این نیت می‌گیرند که آن را پس ندهند.
دلیل دیگر موفقیت بانک مهر تلاش همکاران است. همکاران ما رصد و پیگیری وصول مطالبات را وظیفه ذاتی خود احساس می‌کنند و این امر در آن‌ها نهادینه‌شده است، همه همکاران ما می‌دانند که بانک قرض‌الحسنه اگر معلقاتش مانند سایر بانک‌ها باشد خیلی زود از بین می‌رود زیرا ما بانکی هستیم که برای خود تعهد ایجاد می‌کنیم و باید مطالبات را وصول کنیم تا بتوانیم به تعهداتمان عمل کنیم.
دلیل اینکه امروز همه بانک‌های کشور قفل کرده‌اند و هیچ کاری نمی‌توانند انجام دهند همین معوقان است، این بانک علاوه بر این حوزه در دیگر حوزه‌ها نیز به نسبت موفق بوده است و روال عادی خود را ادامه می‌دهد و بانک بی حاشیه‌ای است اگر کسی برای آن حاشیه‌ای درست نکند.
با توجه به برنامه بیکاری و وعده دولت برای اشتغال برنامه‌ای در این راستا داشته‌اید؟
یکی از برنامه‌های جدی دولت بحث اشتغال خرد است. در اشتغال‌های کلان بخش زیادی از منابع کشور هزینه شده و به دلیل رکود حاکم و تحریم‌ها و تبعات آن تحریم‌ها، بسیاری از شرکت‌های بزرگ نتوانستند مانند گذشته فعالیت کنند یا نمی‌توانند با شرکت‌های بزرگ دنیا رقابت کنند بنابراین در بحث اشتغال خرد دولت باید تلاش بیشتری کند ضمن اینکه اشتغال خرد منابع خرد هم می‌خواهد.
از سوی دیگر با توجه به اینکه شغل خرد بازده بزرگی ندارد بهترین گزینه برای این شغل‌ها وام‌های کم‌بهره و بهترین آن وام‌های قرض‌الحسنه است، در حال حاضر سقف این وام ۲۰ میلیون تومان است که می‌تواند کمک‌کننده باشد.
آیا آماری از اشتغال ایجادشده با استفاده از منابع بانک دارید؟
ما در این زمینه نظارت فنی نداریم زیرا مبالغ آن کوچک است اما بر اساس خود اظهاری صورت گرفته بین ۵۵ تا ۶۰ درصد برای کارآفرینی‌های جزی استفاده می‌شود که آمار خوبی است، این در حالی است که اگر افراد بخواهند این وام را از یک بانک تجاری دریافت کنند باید حدود ۲۰ درصد سود بدهند بنابراین بانک‌های قرض‌الحسنه می‌توانند در ایجاد شغل‌های خرد مؤثر باشند.
برنامه‌ای برای افزایش سطح تسهیلات دارید؟
افزایش تسهیلات در اختیار ما نیست و شورای پول و اعتبار در این زمینه تصمیم می‌گیرد اما با توجه به اینکه حجم منابع قرض‌الحسنه کشور محدود است و رشد چندانی نیز ندارد دولت باید این منابع محدود را بین تعداد بیشتری توزیع کند و اگر مبلغ را بالا ببرد تعداد کمتر می‌شود. البته اوایل سال گذشته میزان تسهیلات ۱۵ میلیون تومان بود که به ۲۰ میلیون تومان ارتقا پیدا کرد.
البته در حوزه وجوه اداره شده کسانی که می‌خواهند با ما مشارکت کنند سقف تسهیلات ۱۵۰ میلیون تومان افزایش می‌یابد یعنی عددی که آن‌ها می‌آورند و مبلغی که ما می‌گذاریم درمجموع ۱۵۰ میلیون می‌شود.
درزمینهٔ نرخ سود بانکی در سال گذشته شاهد کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی بودیم اما در اواخر سال بانک مرکزی باهدف مدیریت نقدینگی گواهی سپرده ۲۰ درصدی را از طریق بانک‌ها عرضه کرد، این اقدام چه تأثیری در بازار پول داشت؟
نرخ سود سپرده باید تابعی از نرخ تورم باشد وقتی نرخ تورم پایین می‌آید قاعدتاً نرخ سود سپرده هم باید کاهش پیدا کند بنابراین وقتی اعلام می‌شود که نرخ تورم حدود ۱۰ درصد است نباید نرخ سپرده از این نرخ خیلی بیشتر باشد از طرفی دیگر با توجه به رکود کشور تولید حداکثر پنج درصد بازده دارد در این شرایط کسی راضی نیست پولش را در تولید بگذارد زیرا هم پر ریسک است و هم بازده کمتری دارد بنابراین منطقی است کسی تمایلی به تولید نداشته باشد.
از سوی دیگر اگر به دنبال حرکت تولید و اشتغال هستیم با توجه به اینکه اقتصاد ما بانک محور است و منابع مالی شرکت‌ها و تولیدکنندگان از بانک تأمین می‌شود هرچه منابع بانک‌ها گران تمام شود منابع گران نیز به تولید تزریق می‌شود و درنتیجه تولید هیچ‌وقت چرخش نمی‌چرخد درنتیجه بهتر است نرخ تورم و سود بانکی باهم تناسب داشته باشند.
درزمینهٔ کاهش نرخ سود بانک مرکزی کار خودش را انجام داد، مشکل اینجا است که وقتی نرخ سود را پایین می‌آوریم فرصت‌های جایگزین برایش ایجاد کنیم که اگر این فرصت وجود نداشته باشد نقدینگی به حوزه طلا و ارز وارد می‌شود. در این راستا دولت و مجلس باید کمک کنند تا فرصت‌هایی ایجاد شود که بازده مناسبی داشته باشند.
به‌عبارت‌دیگر کاهش نرخ سود بانکی شرط لازم و ایجاد سرمایه‌گذاری شرط کافی است که ما در این دوران نداشتیم به همین دلیل پول‌هایی که از بانک خارج شدند به سمت بازار ارز رفت و درنهایت دولت برای کنترل بازار مجدداً نرخ سود را بالا برد تا این پول را از گردونه معاملات سفته‌بازی خارج کند. باید به این موضوع توجه کرد که کسانی که وارد بخش تولید می‌شوند ریسک‌پذیرترین افراد هستند و ما با این کارداریم آن‌ها را ریسک گریز می‌کنیم و باعث می‌شویم تولیدکنندگان نیز جذب بانک‌ها شوند.