پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
چه کسی اسب تروژان را به مهمانی دعوت کرده است؟
جیسون بلومبرگ؛ ماهنامه پیوست / فرد ویلسون از شرکای مدیریتی در Union Square Ventures: این بازیها نشان میدهند که یک بازی چگونه میتواند با اتکا به بلاکچین و کالاها و شخصیتهای مجازی آن ساخته شود.
بلاکچین همان فناوری دفتر کل توزیع است که در پشت بیتکوین قرار دارد که از قلمرو ارزهای رمزنگاریشده سر برآورده و در حال حاضر هایپ است. پول سرمایهگذاری کارآفرینی (VC) در استارتآپهای مختلف و متعدد بسیاری در حوزه بلاکچین صرف میشود. آیبیام این تکنولوژی را بدون هیچ شک و تردیدی از پیشتازان آینده میداند. معاونان سراسر جهان خواستار بلاکچین هستند تا بهوسیله آنهمه چیز را از سهام بازنشستگی گرفته تا امور خیرخواهانه بازنویسی کنند.
بااینحال صرفنظر از بیتکوین، پیادهسازی بلاکچین در دنیای واقعی به تعداد معدود انجامشده و کمی دور از دسترس است. آیا این هایپ فراتر از واقعیت رفته است؟
بلاکچین راهحلی است که به دنبال مشکل میگردد
بلاکچین از ریشه رمزنگاریشده خود رشد کرد و بهسرعت به زندگی جدیدی دستیافت، زیرا طرفداران برای کشف چیزهای دیگر و خوب عجله دارند.
اکسل پیرون (Axel Pierron) بنیانگذار و مدیرعامل شرکت مشاوره مالی Optimas LLC میگوید: «بلاکچین راهحلی است که به دنبال مشکل میگردد… احساسی است که ما چندین بار هنگام انجام تحقیق خود درباره آن شنیدهایم؛ نمایش منصفانهای از واقعیت، صنعت باید بهجای سرمایهگذاری روی ابتکارات مرتبط با بلاکچین، توجه خود را بر ارزیابی راهحلهای مختلفی متمرکز کند که میتوانند مسائلی را که باید حل شوند پوشش دهند.»
Open Data Institute (موسسهOpen Data ) نیز درباره انتخاب «ابزار مناسب برای کار» هشدار میدهد.
این موسسه در سایت خود تأکید میکند: «فکر میکنیم دولت باید فراتر رود و در مورد این فکر کند که چگونه میتواند بخشهای مختلف (مانند بخشهای مالی، کشاورزی یا مراقبتهای بهداشتی) را شکل دهد، چالشهای مشترک را در این بخشها شناسایی کند و سپس تعیین کند که کدام رویکردهای فناوری مناسبترین رویکرد برای کمک به آنهاست. بلاکچین ابزار جدیدی در جعبهابزار ماست. ما باید زمانی از آن استفاده کنیم که ابزار مناسبی برای کار است.»
کاربران نهایی واقعاً نمیخواهند از بلاکچین استفاده کنند
استفاده از بیتکوین برای هر کار روزانهای بهاندازه کافی دشوار است، بنابراین بهتر است بلاکچین را رها کنیم.
یوان ایوانس مهندس نرمافزار، مدیر HappyFunCorp و ستون نویس تککرانچ در این زمینه میگوید: «هنوز هم هشت سال پس از راهاندازی بیتکوین ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) تنها خالق بلاکچین است که تعداد قابلتوجهی از مردم عادی درواقع میخواهند از آن استفاده کنند. به نظر میرسد هیچ ابتکار دیگری بر پایه نرمافزار مبتنی بر بلاکچین موردتوجه عموم واقع نشده است…»
طرفداران بلاکچین بازی کارتی آنلاینی را در حوزه دادوستد پیاده کردهاند که به آن Rare Pepe Game میگویند و آن را برای کشف پتانسیل تکنولوژی به کار میبرند.
فرد ویلسون (Fred Wilson) از شرکای مدیریتی در Union Square Ventures توضیح میدهد: «این بازیها نشان میدهند که یک بازی چگونه میتواند با اتکا به بلاکچین و کالاها و شخصیتهای مجازی آن ساخته شود؛ و نشان میدهد استفاده افراد غیرمتخصص از این چیزها چقدر سخت است. اینها چالشهای فنیای هستند که تکنولوژی بلاکچین هنوز باید بر آنها غلبه کند.»
بلاکچین هزینه تراکنشها را افزایش میدهد
با نادیده گرفتن مؤسسات مالی اشخاص متعددی میتوانند معاملات را بهصورت یکپارچه و بدون پرداخت هزینه کمیسیون انجام دهند؛ اما این صرفهجویی در هزینه مشکوک است.
پیرون میگوید: «تغییر سویه بازارهای سهام نقدی به زیرساختهای بلاکچین افزایش چشمگیری در هزینه کل معاملات ایجاد میکند… تجارت در سیستم بلاکچین نیز کندتر از این خواهد بود که معاملهگران تحمل کنند. همچنین ممکن است اشتباهات غیرقابلبرگشت باشند و بهاحتمالزیاد زیانهای بزرگی را متحمل خواهند شد.»
احتمال پایین برای پذیرش کامل بلاکچین
تحقق وعده بلاکچین وابسته به تعداد کافی افرادی است که از پیادهسازی فناوری استفاده میکنند؛ درست مثل نمونه کلاسیک اثر شبکه. بااینحال مشخص نیست که هر راهحل خاص بلاکچین (بهغیراز بیتکوین) میتواند به این سطح برسد یا نه. بدون چنین پذیرش جهانیای عملیات بلاکچین موردتردید و مشکوک است.
جان سان فیلیپو (John San Filippo) یکی از بنیانگذاران و مدیرعامل OmniChannel Communications میگوید: «واضح است که سیستم دفتر کل توزیع نیاز به پذیرش جهانی با هر نوع استفادهای خواهد داشت. تجربه من این است که سعی برای دستیابی به پذیرش جهانی هر چیزی در این صنعت ناشی از بیکاری محض است.»
بلاکچین بسیار پیچیده است
تکنولوژی پشت بلاکچین بهاندازه کافی پیچیده است. حالا این پیچیدگی را به پیچیدگی محیط کسبوکار محرمانه اضافه کنید، بلاکچین احتمالاً حتی نتواند وارد این فضا شود.
کریس هنلی مدیر ارتباطات مرکز اقتصاد دیجیتالی در دانشگاه سوری (Surrey) در این مورد هشدار میدهد: «بنابراین بلاکچین به چیزی پیچیدهتر ازآنچه بسیاری از ما فکر میکردیم تبدیلشده است… پتانسیل فوقالعاده آن با اصرار مدام برای ارائه یک راهحل جادویی و از طرف دیگر نیاز به رگلاتوری در حال کاهش است.»
نظر پیرون نیز همین است: «پردازش معاملات از طریق بلاکچین بازارهای سرمایه را سادهتر نمیکند بلکه پیچیدگی را بیشتر میکند.»
مسائل مربوط به عملکرد
تراکنشهای مبتنی بر بلاکچین با توجه به ماهیت توزیعی آن و طبیعت peer to peer تنها زمانی میتوانند انجام شوند که تمام اشخاص بهروزرسانی مربوط به خود را انجام داده باشند، فرایندی که ممکن است ساعتها طول بکشد. همچنان که دفترهای کل رشد میکنند مردم سؤالات بیشتری در مورد از بین رفتن آنها میپرسند. پیتر هیوم (Peter Hiom) معاون مدیرعامل ASX میگوید: «بلاکچین باید چیزهای بسیاری را درزمینهٔ عملکرد خود ثابت کند.»
به نظر پیرون تأخیر معامله ممکن است باعث مرگ آن معامله شود. او ادامه میدهد: «تأخیر قبل از اطمینان نهایی که یک معامله ثبتشده است ممکن است تا چند ساعت طول بکشد، این امر موجب بروز بیاعتمادی بیشتر برای شرکتکنندگان در بازار میشود، بهویژه در زمان نوسانات زیاد.»
تغییر ناپذیری دفتر کلهای بلاکچین همیشه مفید نیست
یکی از مزایای بلاکچین که بسیار از آن گفتهشده تغییرناپذیری و ثبات دفتر کلهاست: هنگامیکه شرکتکنندگان یک تراکنش را ثبت میکنند هیچکس نمیتواند آن را تغییر دهد یا حذف کند. چنین تغییرناپذیریای مانع تصحیح اشتباهات میشود. البته مسائل دیگری نیز وجود دارند.
درواقع غیرقابل تغییر بودن میتواند باعث بروز مشکلاتی در تنظیم مقررات شودOpen Data Institute مینویسد: «فناوریهای دفتر کل دیجیتالی باید بر اساس نیازهای کاربران و الزامات قانونی انتخاب شود؛ مثلاً محافظت از دادههای ذخیرهشده مانع از اصلاح دادههای ذخیرهشده میشود، اما این امر همیشه ویژگی قابل قبولی بهحساب نمیآید.
برای عمل به قانون تصویبشده «حق فراموششدن»، «نیاز به حذف کامل اطلاعات مطرح میشود؛ اگر این دادهها در سیستمی غیرقابل تغییر مانند بلاکچین باشند، این امر میتواند غیرممکن باشد.»
بلاکچین، اسب تروژان آزادیخواهان رادیکال
اریک وورهیز (Erik Voorhees) مدیرعامل و مؤسس استارتآپ ارز رمزنگاریشده ShapeShift.io یکی از کارآفرینهای بیتکوین به این موقعیت اشارهکرده است: «من هیچ مشکلی با صنعت مالیای ندارم که اسب تروژان فناوری بلاکچین را به باغ محصور خود دعوت کرده است، زیرا میدانم که این فناوری چقدر قدرتمند است.»
در مورد همه مسائلی که در بالا اشاره شد بحثهایی درگرفته و هشدارهایی دادهشده است، اما اگر اعضای این گروه متعهد بهاشتباه بر این باورند که بلاکچین بهتنهایی میتواند صنعت مالی را متحول کند یا روند آن را تغییر دهد، هیچ اطلاعی در این مورد ندارند که این صنعت چقدر محتاط است.
در حقیقت تراکم بیشتر بلاکچین ممکن است سیستم مالی جهانی را مختل کند نه موفقیت بلاکچین. برای اینکه تحول نیروی تجاری مثبتی باشد باید مزیت رقابتی جدیدی به ارمغان بیاورد، نه هرجومرج ساده.