پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
چند سالی است برجام از خبرهای درجه یکی است که هر چند وقت یک‌بار با اتفاقات جدید و انجام شدن یا نشدن توافقات تازه تغییر می‌کند و هر اتفاق اساسی دراین‌باره موج جدیدی را در کشور به وجود می‌آورد. اما این بار بعد از کش‌وقوس‌های زیاد و بالا رفتن و پایین آمدن‌های چند ساله بالاخره امریکا به‌صراحت اعلام کرد از برجام خارج می‌شود. خروج امریکا از برجام یکی از خبرهای مهم برجام است و می‌تواند حوزه‌های مختلفی را تحت تأثیر قرار دهد. البته مدیریت تبعات این اتفاق و تصمیم‌هایی که به حوزه‌های مرتبط مربوط می‌شود، بدون شک در رقم زدن نتیجه بی‌تأثیر نیست.
با این خروج پیش از موعد از برجام آمریکا اعلام کرد که نه‌تنها از برجام خارج خواهد شد بلکه هر کشور دیگری که با ایران در اجرای این توافق همکاری کند را هم تحریم خواهد کرد.
تصمیمات به کجا ختم می‌شود؟
البته قبل از خروج امریکا از برجام نیز موافقان و مخالفان زیادی در داخل کشور وجود داشت. کسانی که معتقد بودند این تعلیق و انتظار کشیدن تا اعلام نتیجه قطعی روند فرسایش را در کشور ایجاد کرده است و خیلی‌ها تصمیم‌گیری‌ها منوط کرده‌اند به نتیجه این توافق. بعضی‌ها هم بر این باور بودند که نباید چرخ محرک و موتور کشور را برای نتیجه یک توافق متوقف کرد و خودمان باید فارغ از نتیجه تصمیم‌گیری‌ها را انجام دهیم. تصمیماتی که از نتیجه توافق برجام مستقل باشد.
البته در همین دوران ایران توانست بسیاری از شاخص‌های اقتصادی را برگرداند و به وضعیت مناسبی برسد. از رشد اقتصاد گرفته تا کاهش تورم و وضعیت مناسب در بازار ارز. در فاصله این سال‌ها ایران توانست تا حدودی خود را باز یابد و دوباره اتصال خود با بازارهای جهانی، بانک‌های بین‌المللی، شبکه‌های مالی جهانی همچون سوئیفت و مواردی ازاین‌دست برقرار کند.
البته هر وقت آمریکایی‌ها از مذاکره و توافق با ایران کنار کشیده‌اند، بیشترین نفع نصیب اروپایی‌ها و چین شده است و انتظار می‌رود این بار نیز نتیجه متفاوت نباشد.
کارنامه بانکی برجام
آن‌گونه که محاسبات و آمارهای منتشر شده از سوی نظام بانکی می‌گوید اقتصاد ایران توانست در این مدت بالغ بر ۸۳۵ رابطه کارگزاری خود را با بانک‌های کوچک و بزرگ دنیا برقرار کند و از خطوط اعتباری که آن‌ها ارائه می‌دهند، بهره‌مند شوند. در این میان البته پیش بیش از خروج آمریکا از برجام مسئولان بانک مرکزی به این نکته اذعان می‌کردند که برای شرایط خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های بانکی به اقتصاد ایران برنامه دارند، ولی این کار را مدیریت خواهند کرد. آن‌ها از سناریوهایی صحبت به میان می‌آورند که خبر از مدیریت احتمالی هرگونه بحران می‌داد و اطمینان می‌دادند که مشکل غیرقابل‌رفع در اقتصاد ایران بروز نخواهد کرد.
نظام بانکی نیازهای کشور را تامین می‌کند
بر اساس اعلام بانک مرکزی این موضوع در سطوح مختلف موردبحث و بررسی قرار گرفته و مسئولان کشور برای آن برنامه‌ریزی کرده‌اند؛ یعنی از متخصصان استفاده شده تا پیش‌بینی‌ها و سناریوهای موجود را بررسی کنند.
نکته حائز اهمیتی که در این میان علی دیواندری رئیس پژوهشکده پولی و بانکی مطرح کرد آن بود که در هر شرایطی نظام بانکی کشور آن‌قدر ظرفیت دارد که بتواند نیازهای اصلی کشور را تأمین کنند و این جمله شاید حرف‌های زیادی را با خود به همراه آورد. البته به‌موازات آن ایران دو تصمیم مهم با مبارزه با پول‌شویی و رعایت شرایط به پیوستن به FATF را هم پیش رو دارد که اکنون در مجلس تا حدود زیادی پیش رفته است، اما هنوز بحث‌ها و جدل‌های بسیاری بر سر آن وجود دارد.
به‌هرحال موضوع هر چه که باشد پس از برجام نیز بسیاری از کشورها تلاش کردند تا اجازه ندهند ایران از منافع برجام استفاده کند. اما به‌هرحال اروپایی‌ها اکنون بسیار فعال بوده و نشان دادند که پایبند به توافقات صورت گرفته در قالب برجام هستند. به‌خصوص اینکه روابط کارگزاری ایران با بانک‌های مختلف دنیا به سود به‌خصوص اروپایی‌ها بهبودیافته و هرروز که از اجرای برجام می‌گذرد تعداد بانک‌هایی که روابط کارگزاری با ایران برقرار کردن بیشتر شد. ضمن اینکه مسئولان نظام بانکی مدعی هستند که اعتماد بانک‌های خارجی نیز به ایران بیشتر شده است.
یورو بعد از برجام قوی‌تر شده است
از سوی دیگر آمارها، افزایش گشایش ال‌سی‌ها را نشان می‌دهد و به‌خصوص در این میان ارز یورو تقویت شده و تعداد ال‌سی‌های یورو بیشتر شده است که این موضوع حکایت از آن دارد که روابط بانکی ایران و اروپا در دوران پس از برجام تقویت شده است. بر اساس آمارهای رسمی اعلام شده از سوی دولت در مدت پسابرجام در مجموع 25.68 میلیارد دلار قرارداد فاینانس از سوی بانک‌های اروپایی و آسیایی با ایران گشایش شده است که شامل ۱۰ میلیارد دلار سیتیک‌تراست چین 9.45 میلیارد دلار اگزیم بانک کره جنوبی، 0.15 میلیارد دلاری هند به‌علاوه سرمایه‌گذاری ۸۵ میلیون دلاری 1.77 میلیارد دلار اوبر بانک اتریش 0.59 میلیارد دلار دانسته بانک دانمارک و 1.4 ونش اکونوم بانک روسیه بوده است.
طهماسب مظاهری رئیس سابق بانک مرکزی: تا دولت چه تصمیمی بگیرد
طهماسب مظاهری رئیس سابق بانک مرکزی وضعیت اقتصادی را منوط به تصمیمات دولت در این زمینه می‌داند اینکه دولت می‌خواهد به عنوان کلان‌ترین تصمیم‌گیر این حوزه چه روندی را اتخاذ کند و چطور با شرایط موجود وضعیت اقتصادی را پیش ببرد.
دولت هنوز برنامه‌اش را اعلام نکرده است
او در گفت‌وگو با روزنامه سازندگی در رابطه با پیش‌بینی وضعیت شاخص‌های اقتصادی در ماه‌های پیش‌رو می‌گوید: «در شرایط کنونی پیش‌بینی درستی از وضعیت شاخص‌های اقتصادی نمی‌توان داشت، چرا که همه چیز برای درک صحیح شاخص‌های اقتصادی نیاز به تصمیمی دارد که آقای روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران در این حوزه اتخاذ خواهد کرد.»
او بر این باور است که با توجه به اینکه دولت برنامه‌ای مشخص اعلام نکرده است هنوز هم مشخص نیست که رئیس جمهور در حوزه سیاست و اقتصاد چه تصمیمی را سیاست‌گذاری خواهد کرد. به طور کلی وضعیت شاخص‌های اقتصادی در هفته‌ها و ماه‌های پیش‌رو بسیار وابسته به عملکرد اقتصادی دولت دوازدهم است و هنوز شناختی در رابطه در این رابطه از برنامه‌ای که دولت برای اقتصاد پیاده خواهد کرد به دست نیامده است.
مظاهری می‌گوید: «واقعیت آن است که اگر بی‌تحرکی که اکنون در دولت وجود دارد به همین روال ادامه پیدا کند، شاخص‌های اقتصادی وضعیت خوبی نخواهند داشت. بر عکس آن هم صادق است به این معنا که اگر ابتکار در دولت به وجود آید و سیاست‌های پخته، منطقی و معقولی به کار گرفته شود، حتماً نتیجه و اثربخشی بهتری روی شاخص‌های اقتصادی خواهد داشت. به نظر من چون هنوز ابهام در این رابطه وجود دارد نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی در اقتصاد ایران داشت.
هنوز برای قضاوت زود است
او در پاسخ به این سؤال که با توجه به اتفاقاتی که در حوزه برجام رخ داده و ایالات متحده آمریکا نیز از این توافق بین‌المللی خارج شده است، چقدر می‌توان به ادامه همکاری اروپایی‌ها با ایران خوش‌بین بود، گفت: «من نسبت به ادامه کار اروپایی‌ها در ایران خوش‌بین نیستم. به هر حال اگر بخواهیم در رابطه با قراردادهای خارجی که در دوران پسابرجام میان شرکت‌های اروپایی و ایرانی به امضا رسیده است، قضاوت کنیم به نظر هنوز زود است و باید کمی زمان بگذرد و پیش رویم تا بتوانیم اطلاعات دقیقی از نوع رفتار اروپایی‌ها به خصوص در قراردادهای خارجی که با ایران در دوران بعد از برجام امضا کرده‌اند، پیدا کنیم به هرحال همان‌طور که گفتم عملکرد دولت دوازدهم و نحوه سیاست‌گذاری آن در این رابطه بسیار مهم است و باید با یک ابتکار عمل کار را پیش برد.
