پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
این مطلب در ادامه مطالب «تجربه کاربری موفق در بانکداری» و «سادگی اولین اصل تجربه کاربری موفق در بانکداری» است که چندی پیش در راه پرداخت منتشر کردیم. در ادامه به چیستی تفکر «اول موبایل» اشاره میکنیم و اینکه چرا در طراحی تجربه کاربری خدمات برای مشتریان بانکی، باید اول روی موبایل تمرکز کرد؟ و در پایان نیز جمع بندی روی این سه مطلب خواهیم داشت.
.
تفکرِ «اول موبایل» چیست؟
تفکرِ «اول موبایل»، در سال 2010 توسط اریک اشمیت مدیرعاملِ وقتِ گوگل مطرح شد. وی از توسعه‌دهندگان اپلیکیشن در داخل و خارج از گوگل خواست تا قبل از طراحی سایتشان برای دسکتاپ، اول روی تلفن همراه کار کنند. لوک روبلِسکی از پیشکسوتان تجربه کاربری و طراح وبسایت، برای اینکه چرا بهتر است اپلیکیشن‌های وب اول‌ازهمه برای تلفن‌های همراه طراحی شوند، سه دلیل مشخص کرد. به‌تازگی با محبوب شدن قالب تبلت‌ها طراحی تعاملی یا همان ریسپانسیو مورد اهمیت واقع شد؛ اما همچنان «اول موبایل» به دلایل خوبی، کلید اصلی طراحی تجربه کاربری است.
اول، رشد: استفاده از تلفن همراه دیوانه‌وار رو به رشد است. بالاخره پیش‌بینی تحلیلگران درباره موبایل به‌عنوان «بزرگ‌ترین اختراع بعدی» به واقعیت تبدیل شد. در حال حاضر چیزی حدود 1.2 میلیارد کاربر وب تلفن همراه در سراسر دنیا وجود دارد و نفوذ موبایل در جهان درحال‌توسعه، جایی که دسکتاپ‌ها تقریباً وجود ندارند، حدود 79 درصد است.
دوم، تمرکز: استفاده از ابزارهای همراه، مستلزم این است که شما روی مهم‌ترین اطلاعات و عملکردهای اپلیکیشن تمرکز کنید. مسلماً در یک صفحه‌نمایش 320 در 480 پیکسلی جایی برای عناصر اضافی و غیرضروری نیست. شما باید اولویت‌بندی کنید؛ بنابراین هنگامی‌که گروهی با تفکرِ «اول موبایل» کار می‌کنند، نتیجه نهایی تجربه‌ای خواهد بود که روی کارکردهای اصلی کاربران تمرکز دارد و خبری از چیزهای اضافی نیست.
تمرکز روی چیزهایی که از اهمیت بیشتری برخوردارند، ما را به مسائلی در طراحی سایت می‌رساند که ماندگاری بیشتری هم داشته باشند. همان‌طور که می‌دانید اضافه کردن چیزهای مختلف در وبسایت برای نسخه دسکتاپ، کار راحتی است، چون فضا زیاد است؛ مخصوصاً زمانی که صاحبانِ کار و سهامداران چند نفر یا چند گروه باشند. به همین خاطر، اگر شما اول برای تلفن همراه طراحی کنید، در همان ابتدای کار مجبور خواهید بود مسائلی که از اهمیت بیشتری برخوردار هستند را مشخص کنید، سپس می‌توانید همین رویکرد را برای نسخه دسکتاپی محصول خود نیز به کار ببرید.
دلیل سوم، قابلیت‌ها: دستگاه‌های تلفن همراه دارای قابلیت‌های زیاد و جدیدی هستند که درهای جدید و متفاوتی را برای تعامل بین کاربران، اطلاعات و محیط می‌گشاید. برخی از این قابلیت‌ها شامل ورودی‌های لمسی چندگانه، اطلاعات مکان‌یاب از جی‌پی‌اس، دستگاه تثبیت موقعیت از طریق شتاب سنج و ورودی‌های یکسان برای فایلهای صوتی، تصویری و عکس است. هنگامی‌که شما اول برای موبایل طراحی می‌کنید، می‌توانید استفاده از چنین قابلیت‌هایی را برای محصول خود در نظر بگیرید. چنین رویکردی، راه‌های جدیدی برای تفکر درباره تجربه‌ای که می‌توانید به کاربرانتان ارائه دهید را به شما نشان می‌دهد. اگر شما در فضای محدودِ وبِ دسکتاپ شروع به کار کرده‌اید، دیگر دور این قابلیت‌ها را خط بکشید.
.
مراحل بعدی موبایل / طراحی سایت تعاملی
طراحی تعاملی یا همان ریسپانسیو در حال حاضر مهم‌ترین روند در تجربه کاربری است. «طراحی مایع» یا طراحی ریسپانسیو بدین معنا است که صفحه پرتال یا وبسایت شما، خودش را با فضای موجود روی صفحه‌نمایش کاربر وفق می‌دهد، درست مانند آب که شکل همان ظرفی را می‌گیرد که در آن ریخته می‌شود. کاربر چه از گوشی‌های هوشمند، تبلت و یا از مانیتورهای دسکتاپ قدیمی استفاده کند، این طراحی کاربرد دارد. با این رویکرد شما نه‌تنها می‌توانید یک گروه از ابزارهای هوشمند را به‌طور خاص هدف قرار دهید، درعین‌حال این مزیت را دارید که کاربرانی که با ابزارهای دیگری از آن استفاده می‌کنند را هم راضی نگه دارید.
.
HTML5 و فریم‌ورک‌های لمسی موبایل
HTML5 یکی دیگر از روندها در طراحی تجربه کاربری است. با استفاده از زبانِ HTML5 برای طراحی در کنار فریم‌ورک‌های لمسی موبایل، امکان ایجاد یک رابط کاربری وجود دارد که روی تمامی تلفن‌های همراه و پلت فرم‌هایشان قابل‌اجرا باشد. HTML5 راه‌حل «یک‌بار بنویس، همه‌جا اجرا کن» را برای توسعه اپلیکیشن‌های وب تلفن همراه ارائه می‌کند. با کمک HTML5، بجای اینکه برای هر سایز از ابزارهای همراه یک نسخه جداگانه بنویسید، می‌توانید به یک راهکار برسید که روی تمامی گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها قابل‌اجرا است.
.
نور علی نور
علاوه بر HTML5 و طراحی ریسپانسیو، اپلیکیشن‌های دوگانه‌ای هم هستند که درواقع تجربه موبایلی یک سایت هستند که در قالب یک اپلیکیشن ارائه شده‌اند و اغلب از طریق فروشگاه‌های آنلاین اپلیکیشن‌های موبایلی قابل دانلود هستند. برای یک کاربر عادی، ممکن است یک اپلیکیشن‌ها از نسخه بومی‌اش قابل‌تشخیص نباشند. چراکه این اپلیکیشن از فروشگاه‌های اپلیکیشن دانلود شده، روی موبایل ذخیره شده و مانند دیگر اپلیکیشن‌ها قابل‌اجرا هستند. برای توسعه‌دهندگان، تفاوتش در این است که به‌جای اینکه برای هر سیستم‌عامل موبایلی این برنامه را دوباره بنویسند، فقط برخی از کدهای اپلیکیشن را در HTML، CSS و JavaScript بازنویسی می‌کنند و روی هر دستگاه از آن استفاده می‌کنند. برای مثال، فیس‌بوک این‌گونه اپلیکیشن خود را ارائه می‌کند.
.
توسعه دستگاه‌ها
یکی از چالش‌های سخت طراحی تجربه کاربری تلفن‌های همراه، وجود تعداد زیادی از دستگاه‌های تلفن همراه با قابلیت‌ها و سیستم‌های عامل مختلف است. قابلیت‌هایی مانند لمسی بودن، تشخیص صدا و تصویر در دستگاه‌ها بسیار گسترده است. زمینه دستگاه‌ها نقطه کلیدی است، چراکه توسعه‌دهندگان بایستی اپلیکیشن‌ها را برای قابلیت‌های موجود و همچنین برای پلت‌فرم‌های مختلف آی‌اواِس، اندروید و ویندوز طراحی کنند. اگر اپلیکیشنی به دوربین نیاز دارد، آیا می‌تواند روی دستگاهی که کیفیت دوربینش چنگی به دل نمی‌زند کار کند؟ درعین‌حال که باید هنگام طراحی به قابلیت‌های دستگاه‌ها توجه کرد، این را هم باید مدنظر داشت که همین قابلیت‌ها هم مدام در حال تغییر و چرخش هستند و این کار را سخت‌تر هم می‌کند. توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌ها باید همیشه مراقب قابلیت‌های جدید به وجود آمده باشند.
.
لُپِ کلام
این، فناوری است که در خدمتِ بشر است؛ نه بشر در خدمت فناوری. دیگر بهانه‌ای برای تجربه کاربری ضعیف پذیرفتنی نیست. دنیای امروز ما از بانک‌ها می‌خواهد که بدون در نظر گرفتن مکانی که مشتریان قرار دارند و کاری که انجام می‌دهند، با دادن تجربه‌های مشابه به مشتریانشان، اطمینان‌بخش باشند و این تجربیات می‌تواند از طریق دستگاه‌های مختلف مانند لپ‌تاپ، دسکتاپ، تلفن همراه، تبلت و … به مشتری منتقل شوند؛ در این راه «سادگی» باید چراغ راه شما باشد. مثال‌های خوبی برای استفاده بهره بردن از سادگی در طراحی تجربه کاربری وجود دارد. از طراحان صنعتی برتر مانند دایتر رامس (+) و جاناتان آیو الهام بگیرید و فکر کنید که چگونه یک طراحی مناسب می‌تواند برای مشتری مشکل‌گشا باشد. حرفه‌های این صنعت را به کار بگیرید و تجربه کاربری خود را جدی بگیرید.
مشتریان خواهان قابلیت سلف‌سرویس در هر زمان و مکانِ ممکن هستند و می‌خواهند که تجربه آنلاینشان شخصی و مرتبط با خودشان باشد. بانک‌ها برای اینکه یک تجربه کاربری خاص برای هر کاربر ارائه کنند، به حجم وسیعی از اطلاعات درباره زندگی مشتریانشان نیاز خواهند داشت. مهم نیست که مشتری می‌خواهد یک آتش‌نشان باشد یا یک مدیرعامل، یک دانش‌آموز باشد یا یک زن خانه‌دار؛ ساکن تهران باشد یا ساکن نیویورک؛ ساکن لندن یا ساکن دبی.
شاید بهترین جمع‌بندی درباره یک طراحی تجربه کاربری موفق، نقل‌قولی از Joshua Porter یک تحلیل‌گر، نویسنده و متخصص تجربه کاربری باشد که می‌گوید: «مردم هرگز نباید زمانی که از فناوری استفاده می‌کنند، احساس شکست کنند. مثل مشتری، همیشه حق با کاربر است. اگر نرم‌افزار دچار مشکل شود، مقصر طراح نرم‌افزار است. اگر کسی نتواند چیزی که می‌خواهد را در وبسایت شما پیدا کند، اشکال از طراح سایت است. تفاوت عمده بین طراح خوب و بد این است که آن‌ها چگونه با سروکله زدن مردم با طرحشان، برخورد می‌کنند. به خاطر داشته باشید: این، فناوری است که در خدمتِ بشر است؛ نه بشر در خدمت فناوری.»
شما به عنوان مخاطبان سایت راه پرداخت، اگر نظری در خصوص اهمیت تجربه کاربری در بانکداری و نکاتی که هنگام طراحی تجربه کاربری در خدمات بانکی باید به آن‌ها توجه کرد، به عنوان نظر در ادامه این مطلب بیان کنید.