اولین دانشنامه پرداخت و بانکداری الکترونیکی ایران رونمایی شد / گزارش تصویری

افرادی که در عرصه پرداخت و بانکداری الکترونیکی فعالیت می‌کنند احتمالاً این جمله را دیده یا شنیده‌اند: «واژه‌ها مهم‌ترین ابزار ارتباط هستند و در شناخت آن‌ها، هر تلاشی ارزشمند است و البته ناکافی». این جمله بخشی از مقدمه کتابی است که وحید صیامی یک سال پیش با نام «فرهنگ واژه‌های بانکداری و پرداخت الکترونیک» منتشر کرد. حوزه پرداخت و بانکداری الکترونیکی آن‌قدر گسترده و به‌روز است که در هرلحظه باید منتظر یک فنّاوری، یک نوآوری یا یک محصول جدید و در پی آن هم باید به فکر معادلی برای معرفی آن به زبان فارسی یا حداقل معرفی آن به زبان فارسی بود. این فعال شناخته شده صنعت بانکداری و پرداخت ایران، از ابتدا معتقد بود که به خاطر این ویژگی این صنعت، هرزمانی هم که شروع کنیم بازهم دیر است اما باید شروع کرد. همین باور، موتور محرک حرکتی بود در راستای تدوین دانش بومی پرداخت و بانکداری الکترونیکی کشور که حاصل دسترنج آن کتاب کوچکی شد که سال گذشته با همت وحید صیامی و توسط گروه رسانه‌ای شفق و با حمایت شرکت توسن تکنو به جامعه متخصصین کشور هدیه داده شد.

وحید صیامی سال‌ها در فضای پرداخت و بانکداری الکترونیکی کشور نفس کشیده و دانش فراوانی در این حوزه دارد و مهم‌تر از همه عشقی بی‌نهایت به انتشار داشته‌ها و دانسته‌هایش؛ همین باعث شد بعد از انتشار کتاب اولش، تمام تلاشش را برای تألیف و تنظیم دانشنامه پرداخت و بانکداری الکترونیکی ایران در طبق اخلاص بگذارد و در قالب کتابی جامع به جامعه متخصصین صنعت بانکداری و پرداخت ایران تقدیم کند. کتابی که جای خالی آن در میان تکرار و تواتر واژگان در بانکداری و پرداخت حس شده است.

کتاب جدید که نام دانشنامه پرداخت و بانکداری الکترونیکی را بر سر در خود دارد نسخه جدیدی از همان کتاب پارسال است اما تغییراتی اساسی دارد. این کتاب نه‌تنها در تعداد واژگان و صفحات تغییر چشمگیری داشته است، که روی مسائل روز دنیا تمرکز دارد و مشکلات صنعت پرداخت و بانکداری ایران را نیز مدنظر قرار داده است. به‌جرئت می‌توان گفت یکی از نقاط اوج کتاب، توضیح نظام کارمزد در دنیا روی کارت‌های اعتباری و نقدی است که مسئله امروز صنعت پرداخت ایران است.

مؤلف کتاب در یادداشت خود در ابتدای کتاب می‌نویسد: «داستان ورودِ فنّاوری، بدون ورودِ فرهنگ و ساختارِ آن و شکل‌گیری فرهنگِ وارونه مرتبط با آن، داستانِ تلخ و تکراری است که از شصت سال پیش تاکنون در ایران با آن مواجه بوده‌ایم. صنعتِ پرداخت الکترونیکی نیز از این قاعده مستثنا نیست. در زمانِ نگارشِ این کتاب، به دلیلِ این فرهنگِ وارونه، این صنعت در شرایط اضطراری قرارگرفته و همه فعالانِ صنعت برای تصویب کارمزد، توسط شورای پول و اعتبار، لحظه‌شماری نموده و فرهنگِ جامعه نیز، پذیرای آن نیست. کارمزدی که زمانی به‌راحتی دریافت می‌شد و تنی چند از مدیرانِ این صنعت در یک جنگ قیمت ناشیانه آن را حذف کردند و در یک بازارِ رقابتی، این تصمیم غلط به دیگر شرکت‌ها نیز تحمیل گردید.»

این دانشنامه بیش از هشت‌صد واژه رایج در صنعت پرداخت و بانکداری الکترونیکی را به‌تفصیل توضیح داده است و شاید با احتساب واژگان مرتبط زیرِ هر کلمه، این تعداد از 3000 واژه نیز تجاوز کند. واژگان مدرن دنیای فناوری مرتبط با پرداخت و بانکداری ازجمله VTM، NFC، HCE، DOV، BLE و … نیز در این دانشنامه گنجانده شده است. این واکاوی واژگان مدرن ازجمله تغییرات اساسی این کتاب نسبت به نسخه پیشین آن است.

با توجه به تاکیدی که گروه رسانه‌ای شفق در توسعه ادبیات بانکداری و پرداخت در ایران دارد، با وجود مخالفت‌های زیادی که وجود داشت، چینش نسخه جدید را بر اساس الفبای فارسی گذاشته تا بیشتر از آنکه برای واردات دانش به کشور کمک کند، بیشتر به صادرات دانش و انتقال تجربه‌های بی‌همتایی که متخصصین ایرانی در این حوزه داشته‌اند کمک کند. گفتنی است این دانشنامه در 772 صفحه با همت گروه رسانه‌ای شفق تألیف و تنظیم و با حمایت گروه توسن انتشار یافته است و در چهارمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت با حضور جمعی از فعالان برجسته و شناخته شده این صنعت رونمایی شد. استقبال از رونمایی از کتاب آن‌قدر زیاد و خارج از انتظار بود که تعداد زیادی از مهمانان به دلیل پر شدن سالن، از جلوی درب‌های سالن مراسم را دنبال می‌کردند. در این رویداد، این دانشنامه به بیش از 2000 نفر از بازدیدکنندگان توسط گروه توسن هدیه داده شد.

در بخشی از مقدمه این کتاب آمده است: «دورانِ بانکداری و پرداخت تمام‌شده است! اصرار داریم، پسوندِ الکترونیک یا الکترونیکی را هم به کار نبریم؛ دورانِ بانکداری و پرداختِ سنتی، مدت‌ها پیش‌تر از این، تمام‌شده است. مگر بانکداری و پرداختِ غیر الکترونیکی هم داریم؟ اگر نگاهمان به آینده باشد قبول می‌کنیم که دوران بانکداری و پرداختِ الکترونیکی تمام‌شده است. اکنون دورانِ FinTech آغاز گردیده است. فلسفه حاکم بر فناوری‌های مالی این است که دوران تراکنش‌های الکترونیکیِ صرف به سر آمده و ما در دورانی به سر می‌بریم که تراکنش باید خدمتی ضمیمه خود داشته باشد. از همین رو ما عنوان کتاب را دوست داشتیم بنویسیم کتابِ تراکنش. این کتابِ تراکنش است؛ مرثیه‌ای بر دوران تمام‌شده و آغوشی باز برای دوران جدید. تصور کردیم این نام‌گذاری زیادی انقلابی است و به‌اندازه کافی با مخاطبان ارتباط برقرار نمی‌کند؛ بنابراین نام این کتاب شد: دانشنامه پرداخت و بانکداری الکترونیکی.»