پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
نیما نامداری؛ معاون طرح و توسعه شركت تجارت الكترونيكي ارتباط فردا / انتهای هفته گذشته تعدادی از مهم‌ترین شرکت‌های نوپا و دانش‌بنیان فعال در صنعت مالی و بانکی که خدمات آنلاین به مشتریان ارائه می‌دادند، به‌صورت ناگهانی فیلتر شدند.
برخی از این وب‌سایت‌ها مستعد این بودند که به بازیگران کلیدی و بر هم زننده عادت در این صنعت سنتی بدل شوند؛ یعنی روندی که وب‌سایت‌های فروش آنلاین، در صنعت خرده‌فروشی یا تاکسی آنلاین رقم زدند، محتمل بود که در صنعت مالی هم رخ دهد. اما با فیلتر شدن این وب‌سایت‌ها مانع مهمی در این روند ایجاد شد.
بانک زدایی (De-banking) از صنعت مالی یک‌روند رو به گسترش در دنیا است. شرکت‌های نوپا و دانش‌بنیان که اصطلاحاً Start-up نامیده می‌شوند به‌شدت در حوزه فناوری مالی هم در حال رشد هستند. این مؤسسات را بازیگران فین‌تک (Fintech) می‌نامند؛ یعنی مؤسساتی که بانک نیستند اما برخی خدمات مالی ارائه می‌دهند.
معروف‌ترین موسسه فین‌تک دنیا PayPal است که به یکی از مهم‌ترین بازیگران مالی دنیا بدل شده و با بانک‌های معظم بین‌المللی هماوردی می‌کند. درعین‌حال شرکت‌هایی نظیر اپل، گوگل و سامسونگ هم وارد این حوزه شده و محصولات فین‌تک خود را عرضه کرده‌اند.
گزارش موسسه KPMG نشان می‌دهد در پنج سال گذشته در کشورهای توسعه‌یافته بیش از 12 میلیارد دلار روی این مؤسسات فین‌تک سرمایه‌گذاری شده و تعداد استارت‌آپ‌های فین‌تک باارزش بیش از یک میلیارد دلار در همین مدت 3 برابر شده است.
تنها در آمریکا برای هر سرویسی که بانک‌های سنتی ارائه می‌دهند به‌طور متوسط بیش از 4 هزار رقیب فین‌تک وجود دارد.
طبیعی است که متناسب با این تغییرات باید در بخش سیاست‌گذاری و نظارت توسط رگولاتورها هم آمادگی لازم ایجاد شود. اتحادیه اروپا از یک سال پیش ضوابطی با عنوان PSD2 را منتشر کرد که ابتدا به‌صورت اختیاری اما از ابتدای سال 2018 به‌صورت الزامی باید توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی اجرا شود.
این استاندارد مبتنی بر رویکرد بانکداری باز (Open Banking) است که بانک‌ها را وادار می‌کند با رعایت ضوابط فنی مشخص که تضمین‌کننده امنیت اطلاعات است سرویس‌های بانکی پایه‌ای را به‌صورت باز در اختیار مؤسسات فین‌تک قرار دهند تا از طریق آن‌ها به مشتریان نهایی ارائه شود.
با این شیوه عملاً فضای بانکی به‌شدت رقابتی و خلاقانه خواهد شد و لختی و کندی بانک‌های سنتی مانع توسعه محصولات جدید و نوآورانه مالی و بانکی نخواهد بود.
در ایرآن‌هم چند سال است که این روند آغاز شده و مؤسسات فین‌تک آغاز به کار کرده‌اند. حمایت صحیح دولت از شرکت‌های دانش‌بنیان در چهار سال اخیر تأثیر مهمی در این روند داشته است. بانک مرکزی هم به‌درستی از این روند حمایت کرده است.
البته همه این شرکت‌های نوپا برای ارائه خدمات خود باید متکی به بانک‌ها باشند و حق ورود به عملیات بانکداری ندارند، اما می‌توانند با نظارت بانک‌ها خدمات جدید و نوآورانه خود را روی بستر عملیاتی بانک‌های دارای مجوز ارائه دهند.
این فرآیند هم به نفع مشتری نهایی است که سرویس بهتر و رقابتی می‌گیرد و هم به بانک‌ها کمک می‌کند که در شرایط سخت این روزها متمرکزتر و چابک‌تر کار کنند.
با این وصف می‌شود از برخورد ضربتی با این مؤسسات فین‌تک انتقاد کرد. طبیعی است که این شرکت‌ها هم باید در چارچوب ضوابط قانونی کشور عمل کنند، اما هنگامی‌که بانک مرکزی که متولی قانونی نظارت بر حوزه بانکی است فعالیت این مؤسسات را پذیرفته و در حال تعامل با آن‌ها برای شکل‌دهی چارچوب‌ها و استانداردهای فنی است مداخله نهادهای غیرتخصصی در این موضوع آن‌هم به‌صورت ضربتی، به صلاح نیست.
درعین‌حال از بانک مرکزی هم انتظار می‌رود سریع‌تر و بااقتدار بیشتری به وظایف خود عمل کند تا راه برای ورود نهادهای غیرمسئول در این حوزه باز نشود.
منبع: دنیای اقتصاد