پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
نگاهی به عملکرد شهریور ماه شرکت‌های پرداخت در بازار سرمایه / صدرنشینی آپ در شهریور و رشد قطعی درآمد پی‌پاد در بازار پرداخت
صدرنشینی آپ در شهریور؛ جهش تاپکیش و رشد قطعی درآمد پی‌پاد در بازار پرداخت
در تازه‌ترین گزارش‌های منتشرشده در سامانه کدال از عملکرد شرکت‌های پرداخت در شهریور ۱۴۰۴، آسان پرداخت پرشین با ثبت بیش از ۱۳هزار میلیارد ریال درآمد، صدرنشین بازار باقی ماند. در حالی‌که شرکت‌های رتاپ و به‌پرداخت روندی باثبات را تجربه کردند و پی‌پاد با جهش‌های متفاوت در درآمد ماهانه یکی از محل فروش دستگاه‌های کارتخوان و دیگری به‌واسطه شناسایی قطعی درآمدهای معوق چهره‌ای پویاتر از رقبا نشان دادند. همچنین سپ نیز توانست درآمدهای خود را در مقایسه با ماه گذشته قطعی کند. تحلیل داده‌ها همچنین حاکی از آن است که تفاوت در روش‌های شناسایی درآمد، تصویر ناهمگونی از عملکرد کوتاه‌مدت شرکت‌های این صنعت ترسیم کرده است.
شهریورماه برای صنعت پرداخت الکترونیک، ماهی پر از داده و نکات مهم بود؛ ماهی که هم تفاوت در روش‌های شناسایی درآمد شرکت‌ها مشهود بود و هم تغییرات فصلی برخی فعالیت‌ها، تصویر متفاوتی از عملکرد هر بازیگر به دست می‌داد.
نگاهی دقیق‌تر به ارقام و توضیحات منتشر شده در سامانه کدال، نشان می‌دهد که اگرچه درآمد کل این صنعت همچنان در مدار رشد باقی مانده، اما ترکیب و منشأ این درآمدها از شرکتی به شرکت دیگر تفاوت قابل توجهی دارد.
آسان پرداخت پرشین (آپ)
در صدر جدول، «آسان پرداخت پرشین» ایستاده است؛ شرکتی که با ثبت درآمدی معادل ۱۳هزار و ۱۱۳میلیارد ریال در شهریور، جایگاه نخست را از نظر فروش ماهانه حفظ کرده است. بیشترین بخش از درآمد آپ همانند گذشته از فروش پین و اعتبار حاصل شده است که رقمی بیش از ۱۱ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال را به خود اختصاص داده. در کنار آن، درآمد ناشی از کارمزد تراکنش‌های شاپرکی نیز سهمی حدود نیم‌هزار میلیارد ریال داشته است.
آپ در گزارش خود تأکید کرده که اطلاعات ماهانه هنوز برآوردی است و فرایند نهایی‌سازی صورت‌حساب‌ها با شاپرک و سایر شرکای تجاری زمان‌بر خواهد بود. همچنین این شرکت اصلاحات قابل‌توجهی را روی داده‌های پیشین تا پایان مردادماه اعمال کرده است تا مغایرت میان داده‌های تجمیعی و گزارش‌های حسابرسی‌شده به حداقل برسد. این دقت در انطباق مالی نشان از تلاش آپ برای حفظ انضباط و شفافیت در گزارش‌دهی دارد، هرچند برآوردی بودن اطلاعات می‌تواند در تحلیل روند کوتاه‌مدت اندکی ابهام ایجاد کند.
تجارت الکترونیک پارسیان (رتاپ)
پس از آپ، نوبت به «تجارت الکترونیک پارسیان» می‌رسد که با درآمد بیش از ۸ هزار و ۳۱۶ میلیارد ریال، عملکردی باثبات و قابل اتکا از خود نشان داده است. ستون فقرات درآمد رتاپ همچنان بر پایه فروش شارژ تلفن همراه استوار است که بیش از سه‌چهارم درآمد شهریور را شامل می‌شود. درآمد حاصل از اجاره دستگاه‌های کارتخوان و کارمزد تراکنش‌های شاپرک و شتاب نیز سهم دوم را در ترکیب درآمدی این شرکت دارد. رتاپ مانند ماه‌های گذشته، روندی پایدار را در حجم و ترکیب درآمدی خود حفظ کرده و در زمره شرکت‌هایی قرار دارد که مدل درآمدی‌شان کمتر تحت تأثیر نوسانات فصلی قرار می‌گیرد.
به‌پرداخت ملت
شرکت «به‌پرداخت ملت» نیز در شهریور با درآمدی نزدیک به ۷ هزار میلیارد ریال در جایگاه سوم ایستاده است. بررسی اجزای درآمدی این شرکت نشان می‌دهد که همچنان سه منبع اصلی یعنی فروش شارژ، کارمزد تراکنش‌های شاپرک و قراردادهای خاص با بانک ملت، موتور اصلی درآمدزایی آن هستند. این سه بخش در مجموع تقریباً کل درآمد شهریور را تشکیل می‌دهند. الگوی عملکرد به‌پرداخت، مشابه ماه‌های گذشته، بیشتر بر محور خدمات بانکی درون‌گروهی و شبکه گسترده پذیرندگان فعال در سیستم بانک ملت بنا شده است، و به نظر می‌رسد این اتکا به بانک مادر هنوز نقطه قوت اصلی شرکت محسوب می‌شود.
پرداخت الکترونیک سامان کیش (سپ)
سپ در شهریور ۶ هزار و ۷۳۸ میلیارد ریال درآمد شناسایی کرده و در مجموع عملکرد نیم‌سال نخست خود را به بیش از ۵۷ هزار و ۷۲۸ میلیارد ریال رسانده است. ترکیب درآمدی سپ در این ماه بیشتر از دو منبع کلیدی تشکیل شده: فروش پین و اعتبار از طریق درگاه‌ها، و درآمد خدمات کارتخوان. نکته قابل‌توجه در گزارش سپ این است که بخشی از اصلاحات مالی انجام‌شده، مربوط به قطعی‌سازی درآمدهای ماه‌های گذشته است. در واقع، سپ در شهریور بخشی از درآمدهایی را که پیش‌تر به صورت برآوردی ثبت کرده بود، با صورت‌حساب‌های قطعی شاپرک و اپراتورها تطبیق داده و نهایی کرده است. این اقدام، به وضوح نشانه‌ای از تلاش شرکت برای تثبیت و به‌روزرسانی وضعیت مالی و حذف ابهامات در درآمدهای تجمعی است.
پرداخت الکترونیک پاسارگاد (پی‌پاد)
«پی‌پاد» در شهریورماه توانسته درآمدی بالغ بر ۵ هزار و ۸۱۷ میلیارد ریال به ثبت برساند. این رقم نسبت به ماه‌های گذشته رشد محسوسی نشان می‌دهد و علت اصلی آن در توضیحات شرکت مشخص شده است. پی‌پاد اعلام کرده که درآمد پشتیبانی پایانه‌های فروش در شهریور شامل شناسایی قطعی عملکرد مربوط به بازه خرداد تا شهریور بوده است؛ به عبارت دیگر، درآمد چند ماه انباشته به طور یکجا در شهریور شناسایی شده است. افزون بر آن، سهم فروش پین و اعتبار نیز همچنان بخش عمده‌ای از درآمد ماهانه را تشکیل می‌دهد. ویژگی مهم گزارش پی‌پاد در مقایسه با دیگر شرکت‌ها، قطعی بودن اغلب ردیف‌های درآمدی در این ماه است؛ نکته‌ای که شفافیت داده‌های آن را افزایش می‌دهد، اما در تفسیر روند ماهانه، باید اثر تجمیعی شناسایی درآمدهای معوق را نیز در نظر گرفت.
مقایسه تطبیقی
اگر به تصویر کلی شهریور نگاه کنیم، آسان پرداخت همچنان صدرنشین بی‌رقیب صنعت پرداخت است و با فاصله‌ای چشمگیر از رقبا، بیشترین درآمد را ثبت کرده است. پس از آن، تجارت الکترونیک پارسیان و به‌پرداخت ملت در جایگاه‌های بعدی قرار دارند. در سمت دیگر، پی‌پاد به دلایل متفاوت، ماهی استثنایی را پشت سر گذاشته است.
اما نکته عمیق‌تر، در روش‌های متفاوت شناسایی درآمد میان شرکت‌هاست. برخی مانند آپ و سپ هنوز داده‌ها را به شکل برآوردی ثبت می‌کنند و پس از دریافت تأییدیه‌های شاپرک اصلاح می‌نمایند، در حالی که پی‌پاد در شهریور تقریباً تمام ردیف‌های درآمدی را به شکل قطعی شناسایی کرده است. همین تفاوت‌ها موجب می‌شود تحلیل روندهای واقعی درآمدی میان ماه‌های مختلف نیازمند احتیاط باشد.
از منظر منشأ درآمد نیز صنعت پرداخت ایران هنوز وابستگی بالایی به فروش شارژ و پین الکترونیکی دارد؛ درآمدی که هرچند پایدار است، اما حاشیه سود پایین‌تری نسبت به خدمات نوین مالی دارد.
در نهایت، شهریورماه ۱۴۰۴ را می‌توان ماهی دانست که در آن تفاوت‌های رویکردی و استراتژیک شرکت‌های پرداخت بیش از پیش آشکار شد؛ از دقت آپ در اصلاحات مالی گرفته تا تثبیت روند پایدار رتاپ تا رشد مقطعی پی‌پاد. این تصویر جمعی نشان می‌دهد صنعت پرداخت ایران همچنان در مسیر بلوغ مالی و عملیاتی قرار دارد، اما ساختار درآمدی آن هنوز از تنوع و تعادل کامل فاصله دارد.
نویسنده همکار
حبیب آرین