راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

در نشست «اینترنت، فیلترینگ، ما و شما – پسا فیلترینگ» مطرح شد: اندازه صنعت تلکام کشور دویست همت است

نشست «اینترنت، فیلترینگ، ما و شما – پسا فیلترینگ» سه‌شنبه هجدهم دی‌ماه ۱۴۰۳ در اتاق بازرگانی ایران با حضور چهار نفر از هشت نفری که به آن دعوت شده بودند، برگزار شد و در آن به دلایل لزوم رفع فیلترینگ و بهبود سرعت و کیفیت اینترنت پرداخته شد و گفته شد که مردم بر اساس قانون اساسی حق استفاده آزادانه از پلتفرم‌ها را دارند و فیلترشکن‌ها شبکه اینترنت ما را آلوده و مشکلاتی مانند قرار گرفتن IPهای ایران در لیست سیاه کشورهای دیگر، افزایش حملات و کاهش درآمد صنعت تلکام را رقم زده است.

در ادامه مروری بر مهم‌ترین مطالب ارائه‌شده در این نشست خواهیم داشت.


چهار نفر از هشت نفری که دعوت شده بودند، نیامدند


نشست «اینترنت، فیلترینگ، ما و شما – پسا فیلترینگ» سه‌شنبه هجدهم دی‌ماه ۱۴۰۳ در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد؛ ‌ نشستی که قرار بود با حضور هشت نفر از موافقان و مخالفان رفع فیلترینگ در کشور برگزار شود و چهار نفر از آنها نیامدند. بهزاد اکبری، معاون وزیر ارتباطات و مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت؛ لعیا جنیدی، حقوقدان و معاون حقوقی رئیس‌جمهور در دولت دوازدهم؛ محمد کشوری، پژوهشگر و فرزین فردیس، عضو هیئت‌رئیسه اتاق بازرگانی تهران چهارنفری بودند که در این نشست حاضر شدند. رسول جلیلی، رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف و عضو شورای عالی فضای مجازی؛ حمید فتاحی، معاون وزیر ارتباطات رئیس سازمان تنظیم‌ مقررات و ارتباطات رادیویی؛ مصطفی طاهری، نماینده مجلس شورای اسلامی و سید امیر سیاح، معاون اقتصادی مرکز ملی فضای مجازی نیز چهارنفری بودند که به دلایل مختلف در این نشست حاضر نشدند.

این در حالی است که انتظار می‌رفت تا برای بررسی ابعاد مختلف چنین مسئله مهمی تمام افرادی که به این نشست دعوت شده بودند، در جلسه حاضر شوند. سادینا آبایی، مدیر نشست «اینترنت، فیلترینگ، ما و شما – پسا فیلترینگ» در ابتدای این نشست گفت: «مصطفی طاهری دیشب به من اطلاع داد که باید امروز به جلسه علنی مجلس برود و نمی‌آید. سید امیر سیاح نیز حضورش در این نشست را منکر شد و علی‌رغم اینکه پوستر را تأیید کرده بود، اعلام کرد که نمی‌آید. برای رسول جلیلی هم مشکلی پیش آمده و نمی‌آید. حمید فتاحی نیز اعلام کرده بود که دیرتر می‌آید، اما گویا او هم قرار نیست در این جلسه حاضر شود.»


مروری بر تاریخ اینترنت و فیلترینگ در ایران


محمد کشوری آغازکننده صحبت‌های این نشست بود و مروری تاریخی بر اتفاقاتی داشت که از دهه هشتاد تا کنون برای اینترنت و فیلترینگ در ایران افتاده است: «سال ۱۳۸۲ بود که قانون تجارت الکترونیکی در مجلس ششم تصویب شد و وزارت ارتباطات و سازمان‌های زیرمجموعه‌اش سروسامان گرفتند. ما در دهه هشتاد توسعه تلفن همراه در کشور را داشتیم و چیزی حدود چهار میلیارد دلار ثبت‌نام برای دریافت سیم‌کارت اتفاق افتاده بود. پس دغدغه دولت در این بازه تاریخی هم بدیهی است که حول توسعه تلفن همراه شکل گرفته باشد و همین هم بود. چند سال بعد وبلاگ‌نویسی در ایران به یکی از روندهای مورد استفاده مردم تبدیل شد و وضعیت رسانه را متحول کرد. تا قبل از آن ما رسانه تعاملی نداشتیم و تمام رسانه‌هایی که وجود داشت، یک‌طرفه بودند. اگر درست به یاد داشته باشم، سال ۱۳۸۳ بود که اولین فیلترینگ‌ در کشور اتفاق افتاد و سایت‌هایی را که تبلیغ سلطنت‌طلبی می‌کردند یا محتوای پورن ارائه می‌دادند را فیلتر کردند. سال ۱۳۸۸ فیلترینگ در ایران جدی‌تر شد و برخی از پلتفرم‌ها مثل توییتر برای همیشه فیلتر شدند. بعد از آن هم که رفته‌رفته تا امروز پلتفرم‌های دیگری مانند یوتیوب، فیس‌بوک، تلگرام، واتس‌اپ، اینستاگرام و.. فیلتر شدند تا اینکه بالاخره همین چند روز پیش از گوگل‌پلی استور و واتس‌اپ رفع فیلتر شد و دولت اعلام کرد که به دنبال گشایش است و اینترنت و پلتفرم‌هایی را که فیلتر شده‌‌اند، به حالت قبل برمی‌گرداند.»


طبق قانون اساسی مردم حق استفاده آزادانه از پلتفرم‌ها را دارند


لعیا جنیدی نیز بخش‌هایی از قانون اساسی کشور را برای حاضران در نشست خواند و گفت: «طبق اصول (۲۴)، (۲۵)، (۲۶)، (۲۷) و (۲۸) قانون اساسی که روی آزادی رسانه‌، کسب‌وکارها، اصناف و گردهمایی‌ها تکیه می‌کند، دولت موظف است برای رفع فیلترینگ اقدام کند. رئیس‌جمهور نیز بر اساس اصل ۱۱۳ قانون اساسی باید در راستای آزادی مردم و کسب‌وکارها عمل کند. مردم حق استفاده آزاد از اینترنت و پلتفرم‌های گوناگون را دارند و خیلی از آنها از این طریق کسب درآمد می‌کنند. دولت باید فضای رقابتی ایجاد کند و مانع فعالیت افراد نشود و این وابسته به رفع فیلترینگ است.»


رفع فیلترینگ سرمایه اجتماعی دولت را افزایش می‌دهد


فرزین فردیس در بخشی از صحبت‌هایش بیان کرد: «سرعت رفع فیلترینگ مهم است. ما دچار مسائل ساختاری اقتصادی هستیم و ناترازی انرژی کشنده شده است. به اصلاحات ساختاری عمیق نیاز داریم و این اصلاحات نیازمند سرمایه اجتماعی و همراهی مردم با دولت است. رفع فیلترینگ می‌تواند خیلی سریع این سرمایه اجتماعی را ممکن کند تا دولت بتواند به پشتوانه آن اصلاحات ساختاری که باید را انجام دهد.»


۳۰ درصد از دامنه‌های خارجی برای ایرانی‌ها فیلتر شده است


بهزاد اکبری نیز در بخشی از صحبت‌هایش در این نشست اعلام کرد: «۳۰ درصد از دامنه‌های خارجی دنیا برای ایرانی‌ها به‌خاطر تحریم خارجی و فیلترینگ داخلی از دسترس خارج شده است و با این وضعیت اگر یک ایرانی با اینترنت فیبر نوری هم به اینترنت وصل شود، باز هم به ۳۰ درصد از دامنه‌های خارجی دسترسی ندارد. درحالی‌که در دهه ۱۳۹۰ با توسعه تلفن‌های همراه و نسل سوم اینترنت و توسعه شبکه اینترنت در زمان همه‌گیری کرونا، مصرف دیتا در کشور ما بیشتر از متوسط جهانی بود. با شروع محدودیت‌های اینترنی از سال ۱۴۰۱ کاهش شدیدی در مصرف ترافیک دیتا رخ داد و تازه در امسال با یک شیب کمی به وضعیت تابستان ۱۴۰۱ نزدیک شده‌ایم. رشد ترافیک دیتا در دنیا چیزی حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد است و صنعت تلکام ما در حال کوچک‌شدن است. ما با کاهش سرعت و کیفیت اینترنت و کوچک‌تر شدن سهم صنعت تلکام در کشور روبه‌رو‌ هستیم. اندازه تلکام کشور چیزی حدود دویست همت است که نصف اندازه یکی از شرکت‌های بزرگ بورس هم نمی‌شود. دو اپراتور بزرگ کشور در سال ۱۴۰۲ فقط صد همت فروش داشتند. ما در این بخش با چالش فیلترشکن‌های آلوده هم روبه‌رو هستیم که باعث ایجاد حملات از داخل کشور به خارج و برعکس می‌شود. ۷۰ درصد از ترافیک اینترنت کشور روی تلفن‌های همراه است. روز گذشته یازده هزار و ۷۴۵ حمله از داخل ایران به خارج کشور و ۱۳۷ حمله از خارج به داخل داشتیم که علت آن استفاده از فیلترشکن‌های ناامن است. این حملات باعث می‌شود IP ایران در لیست سیاه کشورها قرار بگیرد. از صدهزار دامنه پربازدید دنیا شانزده هزار و ۲۳۹ دامنه به دلیل آلودگی در ایران تحریم شده است و ۳۰ درصد از دامنه‌ها هم برای ایرانی‌ها فیلتر شده است.»


با رویکردهای سلبی به جایی نمی‌رسیم


بهزاد اکبری همچنین در پاسخ به سؤال خبرنگار راه پرداخت در خصوص اینکه در وضعیت پسا فیلترینگ چه برنامه‌ای برای توسعه اپ‌های داخلی دارند، گفت: «به‌جای رویکردهای سلبی و فیلترکردن اپ‌های خارجی باید به فکر بهبود وضعیت اپ‌های داخلی در یک بازار رقابتی آزاد باشیم و اجازه دهیم مردم خودشان انتخاب کنند که از کدام اپ برای چه کاری استفاده کنند. باید اپ‌های داخلی توسعه داده شوند و تجربه کاربری بهتری پیدا کنند و مردم به آنها اعتماد داشته باشند تا بتوان تعداد کاربرانشان را افزایش داد. با اجبار چیزی درست نمی‌شود. وقتی می‌توانیم اعلام قدرت کنیم که توانسته باشیم در یک وضعیتی که ا‌پ‌های خارجی در آن فیلتر نیستند، استفاده از اپ‌های داخلی را در کشور نهادینه کرده باشیم.»

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.