پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
در گفتوگو با معاون فناوری اطلاعات شرکت تاپ بررسی شد / علل کاهش محسوس تقلب در شبکه پرداخت و نقش هوش مصنوعی در امنیت شبکه
امیررضا زمانی، معاون فناوری اطلاعات تجارت الکترونیک پارسیان معتقد است که در چند سال گذشته نرخ فراد (تقلب در شبکه بانکی) کاهش محسوس و معناداری را تجربه کرده که مؤلفههای مختلفی در این موضوع مؤثر بودهاند. سیاستگذاری مناسب رگولاتوری برای کنترل و مدیریت تخلفات و استفاده مناسب از ابزارهای این حوزه همانند زیرساختهای تشخیص هویت و اصالت مشتریان و پیگیری و رصد سیستماتیک در کنار اقدامات انجامشده همچون تعیین مدل جدید کارمزد، اصلاح گزارشهای ماهیانه شاپرک و همسوسازی شرکتهای ارائهدهنده خدمات پرداخت و بانکها ازجمله عوامل مؤثر بر کاهش فراد شبکه پولی و مالی کشور هستند. او همچنین به اهمیت هوش مصنوعی در امنیت شبکه پرداخت گفت و توضیح داد که برنامهریزی برای توسعه هوشمندسازی سیستمها و ورود هوش مصنوعی به کسبوکارها موجب شناخت بهتر مشتریان خواهد شد و با پررنگتر شدن این فناوری، بسیاری از مشکلات کسبوکاری و همچنین موضوعات امنیتی حوزه بانک و پرداختی کشور به سهولت مرتفع خواهد شد.
معاون فناوری اطلاعات تجارت الکترونیک پارسیان در گفتوگو با «راه پرداخت» با اشاره به روند نرخ فراد در شبکه بانکی گفت: «با توجه به گزارشهایی که در چند سال گذشته منتشر شده و گزارشهای انجامشده توسط نهاد ناظر، از حجم گزارشهای فراد بسیار کاسته شده است.»
او این کاهش معنادار را به دلایل مختلفی نسبت داد. به گفته امیررضا زمانی، یکی از این دلایل به بحث فنی و اجرایی شبکه بانکی و پرداختی کشور و اقدامات اجرایی این نهادها همسو با اهداف برنامهریزی شده توسط بانک مرکزی، شرکت شاپرک و سایر مراجع قانونگذار مربوط میشود.
معاون فناوری اطلاعات تجارت الکترونیک پارسیان دیگر دلایل این کاهش را رگولاتوری مناسب، تعیین قوانین لازم برای کنترلهای سطح بالا، دستورالعملهای اجرایی و تنظیم ساختارهای مالی و کسبوکاری دانست.
او با اشاره به مزایای تغییر مدل کارمزد گفت: «برای نمونه میتوان در کنار دیگر مزایای تغییر مدل کارمزد، این اقدام را بهعنوان نقش تعیینکننده جهت کاهش انگیزه فراد و در نهایت کاسته شدن تخلفات در کسبوکارها نام برد.»
زمانی با اشاره به اقداماتی که در حوزه فنی انجامشده، بیان کرد: «در حوزه فنی و اجرایی بر اساس الزامات بانک مرکزی به تمامی شرکتها، سازمانها و نهادهای مالی ابلاغ شده که مدیریتی تحت عنوان واحد مبارزه با پولشویی ایجاد و سامانههایی جهت تشخیص و برخورد با تخلفات بنا کنند. این واحد وظیفه رصد کنترل تخلفات و جلوگیری از سوءاستفادههای احتمالی را برعهده دارد و بر اساس الگوهای ناهنجاری باید نسبت به شناسایی و برخورد با آن اقدام کنند.»
امیررضا زمانی ادامه داد: «تقریباً تمام شرکتها و نهادهای مالی کشور این زیرساختها را پیاده کردهاند و هر کدام طبق شیوهنامههای اجرایی خود نسبت به شناسایی تخلفات و برخورد با آن اقدام میکنند. با توجه به اجراییشدن دستورالعملها و اقدامات تعریفشده جهت مبارزه با پولشویی و تخلفات در شرکتهای پرداخت، شاهد کاهش ملموس این موضوع در این صنعت هستیم. البته در کنار شرکتهای پرداخت، رگولاتور هم در این راستا نقشآفرینی ویژهای دارد و خود نیز نسبت به بررسی و شناسایی پذیرندگان و مشتریان پرخطر اقدام میکند و برخوردهای لازم را از منظر حاکمیتی انجام میدهد.»
تأثیر رمز دوم پویا بر کاهش فراد
به گفته معاون فناوری اطلاعات تجارت الکترونیک پارسیان، زیرساختهایی نظیر مانا، شهاب، نهاب، نماد، احراز هویت قوی، سامانههای احراز هویت اشخاص و کسبوکارها، احراز هویت دوعاملی و… نیز در این چندساله توسعه یافته و مورد بهرهبرداری قرار گرفتهاند. همه این موضوعات باعث شده مشتریان و پذیرندگان بهخوبی مورد شناسایی قرار گیرند و شناخته شوند. بهرهبرداری از این زیرساختها به دلیل شناسایی صحیح مشتریان و کسبوکار آنها، مسیر پرپیچوخم امنیت اطلاعات حوزه مالی را هموارتر کرده و امکان سوءاستفاده و تخلف را از سوی اندک سودجویان و سوءاستفادهکنندگان در این صنعت مشکل کرده است.
او با اشاره به تأثیر رمز دوم پویا روی بحث فراد و فیشینگ توضیح داد: «در چند سال اخیر میزان سوءاستفاده از کارتها نسبت به زمان احراز کارت با رمز ایستا در درگاههای مجازی بهشدت کاهش یافته و رمز دوم پویا توانسته به سبب فرایند دوعاملی احراز و ارسال پیامکی رمز یکبارمصرف برای هر تراکنش نقش مؤثری در امنیت اطلاعات مشتریان و کاهش سوءاستفاده از آنها ایفا کند.»
تحلیل و شناخت مشتریان با هوش مصنوعی
زمانی با اشاره به اینکه ابزارهای هوش مصنوعی چه کمکی به افزایش امنیت در شبکه پرداخت میکنند پاسخ داد: «اکنون هوش مصنوعی ترند دنیاست. در حال حاضر با نگاه به کشورهای پیشرفته شاهد بهرهبرداری روزافزون از هوش مصنوعی در جایجای حوزههای کسبوکاری، خدماتی، نظارتی و عملیاتی هستیم و ما نیز از آن مستثنی نیستیم. با افزایش هوشمندسازی سیستمها و ورود هوش مصنوعی به کسبوکارها شاهد تحول عظیم در بخشهای مختلف خدمات پرداخت؛ ازجمله حوزههای امنیتی، شناسایی ذائقه مشتریان، سامانههای هوشمند پاسخگویی مشتریان و کمک به برنامهریزیهای اجرایی و استراتژیک و… خواهیم بود.
او اعلام کرد که با روند جاری در آینده نزدیک باید منتظر شرکتهای پرداخت الکترونیک و بانکهای هوشمند تحت عنوان Smart Bank & Smart PSP و ارائه سرویسهایی سریع و منطبق با نیازهای یکایک مشتریان حوزه بانکی و پرداخت در کشور باشیم.
زمانی ادامه داد: «فارغ از بحث شناسایی فراد و موضوعات امنیتی که هوش مصنوعی نقش اساسی و پایهای در آن بر عهده خواهد داشت، هوش مصنوعی قابلیت تشخیص و تحلیل موضوعات را بسیار فراتر از وضعیت جاری ارائه خواهد کرد. با ورود این فناوری فرایندها و شناسایی نیازهای مشتریان آسان خواهد شد. همچنین این قابلیت وجود خواهد داشت که هر فرد یا کسبوکاری بر اساس مؤلفهها و نشانههای مخصوص به خودش شناسایی و تحلیل شود و طبق تجمیع تمامی شاخصهها تصمیمگیری شده و اقدام متناسب برای او انجام پذیرد.»
معاون فناوری اطلاعات تجارت الکترونیک پارسیان در پایان با اشاره به دغدغههای موجود در این فضا گفت: «متأسفانه نقش هوش مصنوعی هنوز به اندازه کافی در کسبوکارهای بانکی و پرداختی پررنگ نشده و نیروهای کارشناس و متخصص در این حوزه نیز کم هستند، اما لازم است برای ارتقای این بخش در صنعت پولی و مالی کشور از همین حالا سرمایهگذاری ویژهای جهت پرورش نیروی انسانی خبره و تأمین نیازمندیهای سختافزاری و نرمافزاری مورد نیاز این فناوری توسط شرکتهای پرداخت و بانکها صورت گیرد.»