پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
به ریال دیجیتال بدبین باشیم یا خوشبین؟
امید کاجیان، روزنامهنگار / «پروژه متوقف نشده، فقط داشتیم هماهنگیهای مضاعفی را در خصوص مجوزهای قانونی آن انجام میدادیم. قانون جدید بانک مرکزی که تقریباً نهایی شده و در شرف ابلاغ است به صورت قانونی اجازه انتشار ریال دیجیتال را هم به بانک مرکزی داده است.» اینها بخشی از صحبتهای اخیر مدیر اداره نظامهای پرداخت بانک مرکزی است در ارتباط با پروژهای پرحرفوحدیث به نام رمزریال.
چیزی که البته این روزها با نام «ریال دیجیتال» باید آن را شناخت؛ فناوریای که خیلی قبلتر از این اظهارات، به صورت فنی در کشور روی یکی از اپلیکیشنهای بانک تجارت عملیاتی شده بود اما در گیرودار قوانین و البته محافظهکاریهای ناشی از نوع عکسالعمل مردم به محاق رفت.
به غیر از بانک تجارت، زیرساختهای فنی دو بانک دیگر یعنی ملی و ملت هم برای این کار آماده بود. هرچند از قرار در حال حاضر هفت بانک هم در شرف پیوستن به این طرح هستند.
همه میدانستند روزی روزگاری فناوری بلاکچین دنیا را از آن خود خواهد کرد. امروز هم خیلیها آن را یکی از بزرگترین فناوریهای یک دهه اخیر میدانند که با وجودش هم امنیت اطلاعات تضمین میشود و هم سرقت این اطلاعات به صفر نزدیک میشود و بر پایه همین بلاکچین بود که فناوریهای رمزارز شکل گرفتند. برخلاف بلاکچین، رمزارزها اما با چالشهای زیادی روبهرو شدند؛ از مطرحشدن خلأهای قانونی، تا سردرگمیهایی که این روزها نمونهاش را در کشور میبینیم. تا جایی که بعضیها میگویند حتی ممکن است روزی ماجرای رمزارز هم به گوشهای برود و فراموش شود. هرچند حتی در آن صورت هم قطعاً فناوری بلاکچین به قوت خود باقی خواهد ماند و در تمام ابعاد زندگی انسان ریشه خواهد دواند.
اما به دلیل خلأهای موجود رمزارزها، قوانین و نگرانی بعضی دولتها، بهمرور برخی کشورها موضوع جدیدی را در این میان مطرح کردند و آن نوعی رمزارز ملی بود؛ چیزی که به آن cbdc ،centural bank digital currency یا همان ریال دیجیتال میگویند. بدیهی است یکی از وسواسترین این کشورها هم ایران باشد. البته با این نگرش که قرار نیست ریال دیجیتال الزاماً جا یا جلوی رمزارزها را بگیرد؛ بلکه بهعنوان یک راهکار مکمل مالی در کشور بهویژه با توجه به نوسانات نرخ ارز نقشآفرینی کند.
همانطور که گفته شد مدتهاست که سه بانک بهعنوان سه نود اصلی این شبکه غیرمتمرکز در کشور ما که با نام شبکه برنا شناخته میشود بهعنوان بانکهای اولیه در حوزه ریال دیجیتال ورود پیدا کرده و کار خودشان را در این حیطه آغاز کردهاند.
اما موضوع ریال دیجیتال از این بعد در کشور حائز اهمیت است که میتواند پوششی برای شرایط نامتعادل دلار در کشور باشد؛ شرایط نامتعادلی که همهچیز ازجمله رمزارزها را تحتالشعاع قرار داده و از همین رو ریال دیجیتال بانک مرکزی از آنجا که وابسته به ریال و بانک مرکزی است، شرایط امنتری در کشور داشته و از بعد امنیتی هم باید گفت توسط بانک مرکزی تضمین شده و معادل ریال است.
به عبارتی دیگر فرد دارنده ریال دیجیتال همواره یک نسخه الکترونیکی از ریال کاغذی را در کیف پول خودش به همراه دارد. یکی دیگر از موضوعاتی که میتواند باعث شود تا ریال دیجیتال به بانک مرکزی در این راستا یاری رساند، ساماندادن به مبادلات ریالی کشور و همینطور سروسامان دادن به کیف پول الکترونیکی است؛ چراکه در حال حاضر ممکن است هر یک از شرکتها، کیف پول مجزای خودشان را با قوانین بعضاً خارج از قوانین بانک مرکزی داشته باشند که با حضور ریال دیجیتال، قوانین واحد و زیر نظر بانک مرکزی میشود.
ریال دیجیتال میتواند اثرات مطلوبتری در بازار مالی کشور نیز داشته باشد. ازجمله اینکه حضور چنین پدیدهای خواهناخواه باعث خواهد شد تا چاپ پول کاهش یابد و در نتیجه جلوی افزایش تورم را تا حدی بگیرد و از طرفی هزینه اسکناس حذف میشود و این مطلوب، صرفهجویی ارزی برای کشور خواهد داشت و از آن پس در واقعیت نسخه الکترونیکی ریال کاغذی را هر فردی در کیف پول خودش داشته باشد. افراد میتوانند با ایجاد کیف پول ریال دیجیتال در اپلیکیشن ویژه این کار به میزان مد نظر خودشان کیف پولشان را هزینه سرانه خدمات کنند.
هر وقت هم پذیرنده نیاز داشته باشد که معادل ریالی ارز خودش را دریافت کند میتواند از طریق امکانی که در کیف پول وجود دارد در این راستا بهره ببرد. از سویی مهمترین موضوعی که در ریال دیجیتال وجود دارد این است که بهعنوان یک ابزار در کنار کارت بانکی به مشتریان و افراد جامعه کمک خواهد کرد. شاید به دلیل همه این موارد است که زیاد هم نباید با عینک بدبینی به آن نظر افکند.