پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
وزیر صمت: اینماد یک استاندارد عملکرد است نه مجوز / شکاف جدی سه وزارتخانه و بانک مرکزی بر سر الزام نماد اعتماد الکترونیکی
بیستم آبان در حالی که بیش از 40 روز از قطع اینترنت و آسیب‌های جبران‌ناپذیرش به کسب‌وکارهای اینترنتی می‌گذشت، شاپرک اعلام کرد از بیست‌وچهارم ماه جاری، پایانه‌های اینترنتی فاقد اینماد یا دارای هویت نامنطبق با مالک نماد، طی شش هفته از تاریخ یادشده از سمت این شرکت غیرفعال خواهند شد. این اولین بار نیست که بانک مرکزی و شاپرک نامه‌های بسته‌شدن درگاه‌های بدون اینماد را منتشر کرده و کسب‌وکارهای خودتنظیم‌گری که در صف بی‌نتیجه دریافت اینماد هستند را تهدید به بسته‌شدن می‌کنند.
ابلاغ این دستور، آن هم در شرایط کنونی، پای سایر نهادهای قانون‌گذار مانند وزارت ارتباطات و وزارت اقتصاد را به ماجرا باز کرد. وزارت ارتباطات در نامه‌ای خطاب به شاپرک گفت که فعلاً در مورد مسدودکردن کسب‌وکارهای فاقد اینماد دست نگه دارد و رئیس مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات با اعلام این خبر در توییتر، به کسب‌وکارهای فاقد اینماد مژده داد؛ اما دقیقاً فردای همان روز، وزیر صمت که یک‌سالی است کسب‌وکارهای بی‌مجوز را در امید واهی دریافت اینماد نشانده، اعلام کرد اینماد مجوز نیست که نیازمند مقررات‌زدایی باشد، اینماد یک استاندارد است و الزامی‌کردن اینماد توسط بانک مرکزی امری کاملاً بجاست.
خبر خوبی که اجرا نشد
وزارت ارتباطات که این روزها تداعی‌گر محدودیت اینترنت و ضربه به کسب‌وکارهاست، برای حمایت از اقتصاد دیجیتال در نامه‌ای از شاپرک درخواست کرد ارائه‌ندادن خدمات به کسب‌وکارهای فاقد اینماد را تا زمان تعیین تکلیف در کارگروه اقتصاد دیجیتال متوقف کند. محمداحسان خرامید، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با اعلام این خبر در صفحه توییترش خطاب به کسب‌وکارها برای حضور در پلتفرم‌های داخلی با مشکل دریافت اینماد نوشت: «یک خبر خوب!»
امیر سیاح، رئیس مرکز ملی مطالعات پایش و بهبود محیط کسب‌وکار وزارت اقتصاد هم دستور توقف فعالیت پایانه‌های اینترنتی فاقد اینماد را اشتباه خواند. او تأکید کرد که اینماد مجوز کسب‌وکار نیست و در تلاشیم محدودیت‌های ایجادشده برای کسب‌وکارهای اینترنتی در اسرع وقت برطرف شود.
رضا قربانی، رئیس کمیسیون فین‌تک سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران نیز به ایسنا گفت: «شرکت شاپرک بدون درنظرگرفتن ریزه‌کاری‌های موجود در اقتصاد دیجیتال و شرایط خاصی که طی دو ماه گذشته در کشور حاکم شده و بسیاری از کسب‌وکارها در حال جمع و تعطیل‌کردن فعالیت خود هستند، اعلام کرده کسب‌وکارهای اینترنتی که جواز نگرفته‌اند، اجازه ندارند از درگاه پرداخت الکترونیکی استفاده کنند.»
به گفته او، اقتصاد دیجیتال طی سال‌های گذشته موفق شده رشد قابل‌توجهی داشته باشد، اما الزام اینکه هر کسب‌وکاری که اینماد نداشته باشد، نمی‌تواند از درگاه پرداخت استفاده کند، تنها اکوسیستم را کوچک‌تر کرده و مانع پیشرفت کسب‌وکار خواهد شد.
او ادامه داد: «به طور مثال، هیچ مجوزی برای کسب‌وکارهای حوزه رمزارز وجود ندارد و آنها نمی‌توانند اینماد دریافت کنند؛ اما این به معنای غیرقانونی‌بودن یا مشکل‌دار‌بودن این کسب‌وکارها نیست؛ چراکه آنها از سال‌ها قبل از خدمات پرداخت اینترنتی به‌صورت کاملاً قانونی استفاده می‌کردند.»
مخالفان اینماد، موافق پول‌شویی و قمارند
اما ماجرا به اینجا محدود نمی‌شود؛ چراکه مجموعه شرایط نشان می‌دهد شکافی جدی میان سه وزارتخانه و بانک مرکزی بر سر اجرای اینماد وجود دارد. امین کلاهدوزان، سرپرست مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در واکنش به اخبار لغوشدن ابلاغیه توقف فعالیت درگاه‌های اینماد به ایرنا گفت: «نامه‌ای به اسم جانشین رئیس کمیسیون راهبری اقتصاد دیجیتال خطاب به شاپرک منتشر شده که جای سؤال دارد و عجیب است. برای کسانی که دغدغه شفافیت و اقتصاد سالم را دارند، این سؤال مطرح شده چرا شخصی که با این مسائل کاملاً آشناست باید چنین نامه‌ای بنویسد و دستوری بدهد که نفع آن به سایت‌های قمار و پول‌شویی برمی‌گردد. مسئله مرکز توسعه تجارت الکترونیکی این است که نوع فعالیت و تراکنش‌های مالی افرادی که پشت درگاه‌های پرداخت هستند باید شفاف باشد تا اگر پول مردم از دست رفت یا تخلف مالی صورت گرفت، بتوان آن را پیگیری کرد.» کلاهدوزان صراحتاً بیان کرد که مخالفان با الزام صدور اینماد برای پرداخت‌یارها، مخالفان با مهار پول‌شویی، قمار و فروش مواد مخدرند.
او در ادامه اظهار کرد که هدف اینماد توقف کسب‌وکارها نیست. به گفته سرپرست مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، سیاست این مرکز به‌عنوان رگولاتور، حمایت از کسب‌وکارهاست و مرکز تتا قصد دارد با پیگیری از بانک مرکزی به کسب‌وکارها برای فعالیت در چارچوب قانونی کمک کند.
این سیاست‌ها در حالی اندیشیده شده که هنوز برخی از کسب‌وکارهای بزرگ و اشتغال‌آفرین مانند صرافی‌های رمزارز با وجود تمایل‌شان رگوله نشده‌اند و به گفته صاحبان کسب‌وکارهای رمزارزی، از سال گذشته وزارت صمت وعده داده بود مشکل اینماد صرافی‌های رمزارز را برطرف خواهد کرد؛ اما واقعیت این است با اینکه این مجموعه‌ها ردیف مالیاتی دارند و به این دلیل که مسئول سرمایه مردم هستند، به طور منظم مالیات‌شان را پرداخت می‌کنند به آنها اینماد نمی‌دهند.
با اینکه صرافی‌های رمزارز ایرانی، میلیون‌ها کاربر دارند و میلیاردها تومان سرمایه مردم را نگهداری می‌کنند، کلاهدوزان می‌گوید: «درگاه‌های غیرشفافی که باید بسته شوند، پنج درصد بازار دیجیتال کشور هم نیستند و تعدادشان معدود است.»
اقدامی کاملاً بجا
فاطمی امین، وزیر صمت که کسب‌وکارهای رگوله‌نشده را در انتظار دریافت اینماد نشانده، امروز در حاشیه جلسه هیئت‌دولت اعلام کرد: «برخی به اشتباه گمان می‌کنند اینماد مجوز کسب‌وکار است و باید مقررات‌زدایی شود؛ اما اینماد مانند نماد استاندارد بر کالاهاست. همان‌قدر که نبود استاندارد بر کالاها بی‌معنی است، نبود اینماد هم بی‌معنی است.» او ادامه داد: «اینماد یک استاندارد عملکرد است نه مجوز کسب‌وکار. اینماد ابزاری است که به کنترل پول‌شویی و تقلب و تخلفات کمک می‌کند.»
هنوز کسب‌وکارهای رمزارزی و لندتکی قوانین مشخصی ندارند و وزیر صمت با آگاهی از این موضوع، الزام اینمادداشتن درگاه‌های پرداخت از سمت بانک مرکزی را الزامی کاملاً بجا خواند.
او پیش از به ایسنا گفته بود کسب‌وکارها در دریافت اینماد مشکلی نخواهند داشت و این آیین‌نامه از معدود آیین‌نامه‌هایی است که هم دولت و هم مجلس آن را تصویب کرده‌اند و از این نظر پشتوانه قدرتمندی دارد.