پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
شاپرک شصت و سومین گزارش ماهانه خود مربوط به شهریورماه سال 1399 را منتشر کرد. گزارشی که به آمار مجموعه تراکنش‌های شبکه پرداخت کشور اشاره دارد. در این گزارش مجموع تراکنش‌های شاپرک به 2922051331 عدد رسیده و ارزش تراکنش‌ها نیز مبلغ 487512700 میلیون ریال برآورد شده است.
رشد اسمی ارزش تراکنش‌ها در شبکه شاپرک نسبت به ماه مرداد حدود 2.23 درصد افزایش پیداکرده است اما در طرف مقابل رشد حقیقی ارزش تراکنش‌های شاپرک 1.29- درصد به نسبت ماه مرداد کاهش داشته است.
در سوی دیگر در بین ابزارهای تراکنش دستگاه کارت‌خوان فروشگاهی کماکان با 89.87 درصد از سهم بازار پیشگام است و ابزارهای پذیرش اینترنتی و موبایلی به ترتیب 6.16 درصد و 3.97 درصد در جایگاه بعدی قرار دارند.
سهم مبلغی هر یک از خدمات شاپرک ارائه می‌دهند در بخش خرید کالا و خدمات 97.55 درصد است و در بخش پرداخت قبض و شارژ تلفن همراه 2.45 درصد است.
روند معکوس رشد نقدینگی و ارزش تراکنش‌های شاپرک
در بخشی از گزارش شاپرک به ارزش تراکنش‌های شاپرک و اسکناس و مسکوک در دست اشخاص به نسبت نقدینگی اشاره‌شده است که درنتیجه آن می‌توان تغییر رفتار افراد جامعه در تمایل به پرداخت الکترونیکی را در طول زمان مشاهده کرد.
در خرداد 1399 ارزش تراکنش‌های شاپرک 14.63 درصد از کل نقدینگی بوده است که این شاخص نسبت به ماه اردیبهشت 99 کاهش 0.70 درصدی را نشان می‌دهد؛ اما در خرداد 1399 ارزش تراکنش‌های شاپرک کاهش 2.29 درصدی داشته است که در قیاس با رشد 2.40 درصدی نقدینگی نسبت به ماه گذشته آن افزایش شاخص نسبت ارزش تراکنش‌های شاپرکی به نقدینگی نسبت به ماه اردیبهشت 99 را در پی داشته است.
در خرداد 1399 حدود 2.18 درصد از کل نقدینگی، متعلق به اسکناس و مسکوک در دست اشخاص بوده است که نسبت به مقدار مشابه در اردیبهشت 99 کاهش 0.08- درصدی را تجربه کرده است. در خرداد 99 نیز میزان نقدینگی با افزایش 2.40 درصدی همراه بوده و میزان اسکناس و مسکوک در دست اشخاص نیز با کاهش 1.16- درصدی همراه بوده است. لازم به ذکر است که آمار نقدینگی در گزارش شهریورماه شاپرک تا خردادماه 99 به‌روزرسانی شده است.
نکته جالب‌توجه اینکه روند نسبت ارزش تراکنش‌های شاپرک به نقدینگی در طول مدت موردبررسی (از ابتدای سال 1393 تا خرداد 1399) در این گزارش دارای برآیند صعودی بوده است همچنین نسبت ارزش تراکنش‌های شاپرک نسبت به تولید ناخالص داخلی درمجموع روندی صعودی داشته است.
رشد تراکنش‌ها در طول یک سال
بر اساس مندرجات این گزارش در مقایسه تراکنش‌های بین شهریور 1399 به نسبت ماه مشابه سال 1398 ازنظر تعدادی رشدی در حدود 27.03 درصدی و ازنظر ریالی 94.59 درصدی داشته است.
عملکرد شبکه شاپرک در توزیع ابزار پذیرش
تعداد ابزارهای شاپرکی درمجموع نسبت به مردادماه رشد 0.88 درصدی را تجربه کرده است که به نظر می‌رسد دلیل این تغییر افزایش 0.76 درصدی ابزار کارت‌خوان فروشگاهی است. ابزارهای پذیرش اینترنتی در شهریور 1399 نسبت به مردادماه رشد 1.35 درصدی داشته است و تعداد ابزار پذیرش موبایلی نیز در مدت مشابه با افزایش 1.17 درصدی همراه بوده است.
کاهش تراکنش‌های ابزارهای پذیرش اینترنتی
متوسط تراکنش هر ابزار شاپرکی در شهریور 1399، 254 تراکنش است که این تعداد نسبت به مقدار مشابه در ماه گذشته کاهش 0.14 واحدی را تجربه کرده است. بیشترین کاهش متوسط تعداد تراکنش مربوط به ابزار پذیرش اینترنتی است. در شهریورماه متوسط تعداد تراکنش‌های اینترنتی با کاهش 89.4 درصدی از 137 تراکنش در مردادماه 1398 به 132 تراکنش رسیده است. متوسط تعداد تراکنش هر ابزار پذیرش موبایلی نیز 83 تراکنش است که این مقدار نسبت به ماه گذشته با کاهش 3.01 واحدی همراه بوده است. متوسط تعداد تراکنش هر ابزار کارت‌خوان فروشگاهی نیز با 1.28 واحد افزایش نسبت به مرداد 1399 به 301 عدد در شهریورماه رسیده است. متوسط مبلغ کارکرد هر ابزار پذیرش اینترنتی در شهریور 1399 با کاهش 156.03 میلیون ریالی نسبت به ماه گذشته به 563.01 میلیون ریال رسیده است.
همچنین شبکه پرداخت الکترونیک کارتی سه خدمت خرید کالا و خدمات، پرداخت قبض و خرید شارژ و مانده گیری را به جامعه ارائه می‌کند. در شهریور 1399 نزدیک به 86.99 درصد خدمات ارائه‌شده توسط شبکه شاپرک از نوع خرید کالا و خدمات بوده که نسبت به ماه گذشته 0.10 درصد داشته است.
بررسی عملکرد شرکت‌های پرداخت
شرکت «به پرداخت ملت» با سهم 21.94 درصدی از تراکنش‌ها و سهم 22.6 درصدی از مبلغ آن‌ها همچنان بیشترین سهم را به خود اختصاص داده و در جایگاه نخست هر دو بازار قرارگرفته است. در این ماه همچنان از اختلاف سهم مبلغی شرکت «پرداخت الکترونیک سامان» به بیش از پنج درصد رسیده است. این شاخص در مؤلفه تعدادی نیز به رقمی نزدیک به سه درصد رسیده است.
همچنین در بخش دیگری از این گزارش مشخص شده است که این شرکت‌ها از چه ابزارهایی برای انجام پرداخت‌های الکترونیکی استفاده کرده‌اند. که در این میان نشان می دهد که شرکت پرداخت الکترونیک سامان ابزار پذیرش بیشتری در زمینه موبایل و اینترنت را در اختیار دارد و در بخش کارت‌خوان نیز به‌پرداخت ملت در جایگاه نخست قرار دارد.
بررسی وضعیت بانک‌ها در گزارش شهریورماه
در این گزارش طبق روال ماه‌های گذشته میزان فعالیت هریک از بانک‌ها در پذیرش تعداد و مبلغ تراکنش‌های پشتیبانی شده در شبکه شاپرک را نشان می‌دهد. در نمودار شاپرک تنها 9 بانک به اسم آورده شده و سایر بانک‌ها نیز در بخش سایر دیده‌شده است. در این میان بانک‌های ملت، ملی و صادرات جایگاه‌های اول تا سوم را در این بخش به خود اختصاص داده‌اند.
